به نقل از «ایرنا»

طرحی برای دور زدنِ شورای عالی امنیت ملی؟

تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۸۷۰۵۰

در روزهایی که شمارش معکوس برای پایان کار دولت «دونالد ترامپ» و ورود «جو بایدن» به کاخ سفید آغاز شده، شاهد اقداماتی هستیم که الحاق مجدد آمریکا به برجام و امکان کاهش اختلافات فزاینده میان تهران- واشنکتن را در قالب مذاکرات ایران و ۱+۵ دشوار می کند؛ اقداماتی چون ترور «محسن فخری زاده» دانشمند هسته ای ایران از سوی عوامل رژیم صهیونیستی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نمایندگان مجلس نیز روز سه‌شنبه ۱۱ آذر در کلیات طرح «اقدام فوری برای لغو تحریم‌ها» که با ۲۵۱ رای موافق به تصویب رساندند، برای برداشتن تحریم ها بازه زمانی تعیین کردند. بر پایه این طرح اگر در نهایت تحریم‌ها در سه ماه لغو نشود، خروج از برجام و «معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» (NPT) رقم خواهد خورد.

این در حالی است تیم بایدن همواره بر پیوستن مجدد آمریکا به برجام در دولت آتی تاکید دارد؛ موضوعی که به مذاق بسیاری در آمریکا، ایران و بازیگران منطقه خاورمیانه خوش نیامده است. در همین پیوند به تازگی «نیکی هیلی» نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل متحد با انتشار پیام‌هایی در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر بازگشت احتمالی دولت آینده آمریکا به برجام را «اشتباهی بزرگ» و «بازی کردن در زمین رهبران ایران» خواند.

حال ورود مجلس به موضوع برجام در فضایی که تیمی در آمریکا بر سر کار خواهد آمد که مدعی است با بازگشت این کشور به توافق هسته ای مشکلی ندارد، قابل تامل است. ضمن اینکه حدود دو ماه دیگر تا برگزاری مراسم تحلیف در ۲۰ ژانویه (دوشنبه ۳۰ دی) زمان باقی است و بایدن طبق مهلت سه ماهه مجلس، تنها یک ماه برای لغو تحریم ها فرصت خواهد داشت.

البته بعضی در مجلس تصریح کرده‌اند که می‌خواهند خروج ایران از برجام به شکلی باشد که قبل از روی کار آمدن بایدن اتفاق بیافتد و ایرادی هم ندارد اگر مردم بر اثر ادامه تحریم‌ها آسیب ببینند.

بسیاری بر این باورند که تصمیم گیری در زمینه موضوع هسته‌ای که جزو مقوله‌های کلان سیاست خارجی کشور محسوب می شود در حوزه اختیارات شورای عالی امنیت ملی است و طرح نمایندگان نه تنها باعث رفع تحریم‌ها نمی‌شود بلکه به شکل گیری چالش‌های جدید منجر خواهد شد.

در همین ارتباط «علی ربیعی» سخنگوی دولت روز سه شنبه یازدهم آذرماه در نشست خبری خود نسبت به تصویب کلیات طرح اقدام فوری برای لغو تحریم‌ها در مجلس واکنش نشان داد. وی تصمیم‌گیری درباره برجام و برنامه هسته‌ای را بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی بر عهده شورای عالی امنیت ملی دانست و تاکید کرد که «هیچ نهاد و قوه‌ای به تنهایی نمی‌تواند خارج از این چارچوب اقدام کند.»

همزمان «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز در نشست خبری تصریح کرد که دولت موافق طرح اقدام فوری برای لغو تحریم‌ها نیست و ما مصوبه‌ای در شورای عالی امنیت ملی درخصوص اقدامات متقابل داریم که باید در همان چارچوب عمل کنیم.

تاکنون فعالیت های هسته ای با مصوبات شورای عالی امنیت ملی هدایت می شد که نمونه بارز آن اقدام ایران در برداشتن گام های پنجگانه ایران بود. از اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ و همزمان با یکسالگی خروج آمریکا از برجام، جمهوری اسلامی کاهش پلکانی تعهدات برجامی خود را بر پایه مصوبه شورای عالی امنیت ملی بر اساس بندهای دوگانه ۲۶ و ۳۶ برجام آغاز کرد.

اقدامات کاهنده ایران با هدف توازن بخشی به تعهدات برجامی، در گام‌های اول و دوم به این صورت بود که ابتدا از سقف ۳۰۰ کیلو برای ذخایر اورانیوم غنی شده عبور کرد و سپس میزان غنای آن از ۳.۶۷ تعیین شده در برجام به ۴.۵ درصد افزایش یافت. در گام سوم با تحقیق و توسعه در زمینه سانتریفیوژهای جدید همراه بود. گام چهارم اما به تاسیسات فردو و گازدهی به ماشین ها کشیده شد. در گام نهایی یا پنجم که دی ماه پارسال برداشته شد، بیانیه ای انتشار یافت که تاکید می کرد: برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و من‌بعد برنامه هسته‌ای ایران صرفا بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.

البته مسوولان ایران همواره بر بازگشت پذیر بودن گام های خود تاکید کرده اند. باوجود برآورده نشدن انتظارات اقتصادی ایران به دلیل ازسرگیری تحریم های ثانویه آمریکا اما برجام دستاوردهای آشکاری در عرصه سیاسی و بین المللی برای ایران داشت.

در همین ارتباط به تازگی «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه برجام عامل محدود کننده اوباما و ترامپ برای فشار علیه ایران بود، گفت: آمریکای آقای اوباما هم براساس برجام محدود شده بود. بعد از اینکه ترامپ از برجام بیرون رفت، شما دیدید که دولت آمریکا چه کار می تواند بکند. این کارها را آقای اوباما نکرد. این است که نشان دهنده ی موفقیت برجام است.

ترامپ تا زمان عضویت در برجام قادر به اعمال محدودیت بر تهران نبود و به دنبال خروج از همین توافق توانست سیلی از تحریم ها را روانه ایران کند. او در راستای راهبرد «فشار حداکثری» به اقداماتی چون ازسرگیری تحریم‌ها، تهدید کشورهای جهان به مجازات در صورت معامله با ایران، در پیش گرفتن سیاست صفرسازی صادرات نفت ایران، قطع ارتباطات بانکی کشور ما با شبکه بانکی جهان، افزودن سپاه به لیست گروه های تروریستی و غیره دست زد؛ اقداماتی که اوباما به خاطر عضویت در برجام نه تنها از انجام آنها اجتناب کرد بلکه به مرور بسیاری از این محدودیت ها را برداشت.

افزون بر آن وجود همین برجام باعث شد که ترامپ در زمینه فشار سیاسی و امنیتی بر تهران ناکام بماند. رد شدن طرح کاخ سفید برای  تمدید تحریم‌های تسلیحاتی، ناتوانی تیم ترامپ در فعال کردن مکانیسم ماشه، شکست پروژه اجماع سازی جهانی علیه ایران و مسائلی از این دست، تنها بخشی از ناکامی های دولت ترامپ در مواجهه با ایران بود.

هنوز نیز ترامپ کاخ سفید را ترک نکرده که شاهد تکاپوی  دیپلمات های ارشد اروپایی برای احیای برجام هستیم. به تازگی این دیپلمات ها شامل «آلستر بارت» وزیر پیشین امور خاورمیانه انگلیس، «کارل بیلد» نخست‌وزیر پیشین سوئد، «وولفگانگ ایشینگر» سفیر پیشین آلمان در آمریکا، «ژان داوید لویت» سفیر پیشین فرانسه در آمریکا، «خاویر سولانا» دبیرکل پیشین پیمان ناتو و «آندره اله‌خوسکی» وزیر خارجه پیشین لهستان بیانیه ای در حمایت از برجام انتشار دادند.

آنها در این بیانیه خطاب به تروئیکای اروپا شامل سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه بر ضرورت بررسی موانع پیش پای برجام تاکید کرده و هشدار دادند «گرچه شواهد نشان می‌دهد که در دولت بایدن امکان آشتی بالقوه وجود دارد اما تبلیغاتی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی افراد می‌خواهند مطمئن شوند که ایالات متحده و ایران نمی‌توانند به میز مذاکره برگردند.»

با قوت گرفتن بازگشت بایدن به توافق هسته ای، تبلیغات ضدبرجامی نیز شدت گرفته است؛ تبلیغاتی که تنها محدود به آمریکا و بازیگران عبری- عربی منطقه خاورمیانه نمی شود بلکه در ایران نیز دلواپسان بار دیگر به تکاپو افتاده اند تا دست کم در دولت روحانی بازگشت آمریکا به توافق و اجرای برجام صورت نگیرد.

برچسب‌ها برجام تحریم جو بایدن انتخابات مجلس شورای اسلامی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: برجام تحریم جو بایدن انتخابات مجلس شورای اسلامی برجام تحریم جو بایدن انتخابات مجلس شورای اسلامی اخبار کنکور شورای عالی امنیت ملی برای لغو تحریم ها هسته ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۸۷۰۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پولیتیکو: ۳ دولت اخیر آمریکا در مقابل ایران ناکام شدند

خبرنگار نشریه پولیتیکو می‌گوید: وقتی از یک مقام آمریکایی پرسیدم استراتژی بایدن در قبال ایران چیست، با خنده گفت: من یک پاسخ برای آنها دارم؛ دولت بایدن هیچ استراتژی‌ای در قبال ایران ندارد.

به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: پولیتیکو به قلم یک اپوزیسیون ایرانی می‌افزاید: اگر بایدن بخواهد به هرج‌ومرج رو به افزایش در خاورمیانه پایان دهد، باید با یک استراتژی مشخص به میدان بیاید. بیشتر تهدیداتی که متوجه منافع آمریکا است، از جانب ایران است. ایران در آستانه دستیابی به بمب اتم قرار دارد. نیروهای نیابتی آن در حال گسترش اقدامات خود هستند. آن‌گونه که حمله اخیر به اسرائیل نشان داده، برنامه موشک‌های بالستیک ایران در حال تقویت شدن است.

مقامات در واشنگتن بر سر نحوه تعریف کلمه استراتژی اختلاف‌نظر دارند و بسیاری از این کلمه به صورت عمومی استفاده می‌کنند. من از بسیاری از سیاستگذاران شنیده‌ام که آنها از نام‌گذاری برخی اسناد به عنوان استراتژی که در واقع استراتژی نیستند گلایه دارند. این اسناد در واقع بحث‌هایی انتزاعی هستند که اغلب به چالش‌های فوری و مهم سیاست خارجی نمی‌پردازند. اگر هدف نهائی تلاش شما حل مشکل نباشد، در آن صورت شما استراتژی‌ای برای آن موضوع نخواهید داشت.

بنابراین وقتی مسئولان سیاست خارجی برای توصیف رویکرد بایدن در قبال ایران از کلماتی مانند «مهار»، «تنش‌زدایی»، «بازدارندگی» و «مدیریت ریسک» استفاده می‌کنند، برداشت من از این کلمات تنها تاکتیک‌های مختلف است نه یک استراتژی مشخص. ایران یک مشکل است اما به نظر نمی‌رسد که برنامه‌ای منسجم برای حل آن در سر داشته باشد.

در دوران ریاست‌جمهوری اوباما، دولت می‌خواست مشکل برنامه هسته‌ای ایران را حل کند. دولت همچنین راهی برای رسیدن به آن هدف داشت و آن به‌کارگیری تلفیقی از تحریم‌ها و دیپلماسی بود؛ تلاشی که دولت اوباما از تیم جورج بوش پسر به ارث برده بود. آن استراتژی جواب داد و توافق هسته‌ای ایران متولد شد. بسیاری از ناظران می‌گویند برجام به اندازه کافی خوب نبود و برخی می‌پرسند استراتژی واقعی اوباما درباره ایران چه بود؟ برخی او را به تلاش برای ازسرگیری روابط با ایران، به عنوان یک دشمن دیرین آمریکا متهم کرده‌اند. اوباما امیدوار بود توافق هسته‌ای بتواند منجر به بهبود کلی روابط با ایران شود، اما به نظر من این یک امیدواری بود و نه بخشی از استراتژی.

دونالد ترامپ با به خطر انداختن توافق هسته‌ای استراتژی و امید دولت اوباما را از بین برد. اما از این جهت ترامپ نیز حداقل استراتژی مشخصی برای خود داشت. هدف اعلامی او تغییر رفتار حکومت ایران بود نه خود حکومت. تغییر رفتاری که دولت ترامپ به دنبال آن بود بسیار بنیادین بود، اما در تئوری این درخواست منجر به دنبال کردن سیاست تغییر حکومت شد، نه حل مشکل. تاکتیک ترامپ فشار حداکثری بود، با چاشنی تحریم‌های سنگین و دیگر اقدامات تنبیهی. واضح است که این استراتژی جواب نداد. بایدن با هدف‌گیری نه‌چندان قاطعانه احیای برجام و یک استراتژی غیر ایده‌آل برای دستیابی به این هدف پا به کاخ‌سفید گذاشت. او چند شرط برای این هدف گذاشت، از جمله اصرار بر اینکه ایران باید موافقت کند که در آینده بر سر یک توافق سختگیرانه‌تر و بلندمدت‌تر مذاکره نماید. دولت او چنان دیرهنگام به پای میز مذاکره برگشت که تلاش برای احیای برجام حتی قبل از روی کار آمدن یک دولت تندرو در تهران به دلیل درخواست‌های طرف آمریکایی سرنوشت نامعلومی پیدا کرده بود.

از وقتی که تلاش‌ها برای احیای برجام به در بسته خورد، تیم بایدن تصمیم گرفت به برخی پیروزی‌های کوچک که می‌توانست در مواجهه با ایران کسب کند بسنده نماید. آنها چند آمریکایی زندانی را به خانه برگرداندند هرچند که در قبال آن مجبور به پرداخت رقم قابل‌توجهی وجه نقد شدند. آنها همچنین از طریق ابزارهای تکنولوژیک به حمایت از جنبش اعتراضی در ایران پرداختند.

دولت بایدن همچنان تحریم‌های دولت ترامپ علیه ایران را حفظ کرده است. اما از آنجایی که اجرای این تحریم‌ها را محدود کرده یا به دلایلی خارج از کنترل واشنگتن این تحریم‌ها به اندازه کافی به ایران فشار نیاورده‌اند، تغییری در رفتار حکومت ایران بروز نکرده است. در حال حاضر صادرات نفت ایران افزایش یافته است. احتمالا دولت بایدن به این نتیجه رسیده که هیچ راه واقع‌بینانه و مستقیم برای «حل» مشکل ایران وجود ندارد. تردیدی نیست که این یک مشکل دشوار است. دیگر این است که روسیه و چین که زمانی درخصوص ایران با آمریکا همکاری می‌کردند اکنون به دلیل تنش‌هایی که خود با واشنگتن دارند در حال کمک به تهران برای دورزدن تحریم‌ها هستند. دولت بایدن حتی پس از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل، همچنان به پیگیری چشم‌انداز بزرگ‌تر خود یعنی «یکپارچگی منطقه‌ای» برای خاورمیانه ادامه می‌دهند. مشکلی که دولت بایدن به دنبال حل آن است، شکاف و اختلاف بین اسرائیل و دولت‌های عربی است. آمریکا امیدوار است شاهد برقراری روابط دیپلماتیک میان اسرائیل و عربستان باشد.