به نقل از «بازار نیوز»

آیا دستکاری در بورس واقعیت دارد؟

تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۴۹۳۷۴۹

بر خلاف معاملات چند هفته اخیر بازار سهام، این بار گروه‌های بزرگ صادرات محور بودند که در مرکز توجهات بازار قرار گرفتند و بر عکس شاهد سنگین شدن صفوف فروش در سهام با ارزش بازار پایین‌تر بودیم.  

بورس تهران معاملات روز دوشنبه را با شرایطی متفاوت نسبت به روزهای اخیر پشت سر گذاشت. به‌طوری که خلاف معاملات چند هفته اخیر بازار سهام، این بار گروه‌های بزرگ صادرات محور بودند که در مرکز توجهات بازار قرار گرفتند و بر عکس شاهد سنگین شدن صفوف فروش در سهام با ارزش بازار پایین‌تر بودیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما دلیل این چرخش ناگهانی نگاه‌ها چه بود؟

از میانه آذر تا پایان معاملات روز دوشنبه، پیام ناظر از توقف ۱۷ نماد معاملاتی به دلیل احتمال دستکاری قیمتی خبر داده است. آن هم بدون آنکه جزئیاتی از ساز و کار شناسایی و تشخیص دستکاری قیمتی در نمادها به گوش فعالان بازار برسد. روز گذشته نیز در گزارشی به دلایل بی‌اعتمادی سهامداران به گروه‌های بزرگ بازار که در معرض بیشترین دخالت‌های دولتی قرار دارند، اشاره شده بود. موضوعی که معامله‌گران را به سمت سهامی سوق داد که کمترین اثر دولتی در آنها دیده می‌شد. این شرایط سبب شد تا این بی‌اعتمادی این‌بار گروه‌های غیردولتی را نیز در برگیرد.

در این میان پیگیری‌ها از مقامات سیاست‌گذار هر چند به جواب قانع‌کننده‌ای منتهی نشد اما گفته شده هیچ سازوکار مشخصی برای توقف نمادها با ظن دستکاری قیمتی وجود ندارد و پایشی تمام وقت در بازار انجام می‌شود تا برای هیچ مورد مشکوکی گریزگاهی وجود نداشته باشد. نامشخص بودن این سازوکار اما سبب شده تا بار دیگر شائبه برخورد سلیقه‌ای با شرکت‌ها در این بازار ایجاد شود. موضوعی که سرانجام جز افزایش بی‌اعتمادی به بازار سرمایه چیزی به‌دنبال نخواهد داشت. به هر روی فعالان بورسی مدت‌هاست به این رفتارهای منفعلانه عادت کرده‌اند. رفتارهایی که در هر برهه‌ای به شکلی سعی در بر هم ریختن نظم و مکانیزم بازار دارند.

دستکاری در کوچک‌ترها آسان‌تر است

محمد نوربخش، کارشناس بازار سهام: دستکاری در قیمت سهم‌های کوچک خیلی راحت‌تر از سهم‌های بزرگ می‌تواند اتفاق بیفتد و عملیاتی‌تر است؛ به‌خصوص اینکه سهم‌های بزرگ با عرضه‌های شدید از سوی بازارگردان یا سهامدار عمده مواجه می‌شوند و ابهامی که در سهم‌های بزرگ وجود دارد باعث شده اثرش را روی سهم‌های کوچک هم بگذارد. بنابراین دستکاری قیمت در سهم‌های کوچک خیلی راحت‌تر می‌تواند اتفاق بیفتد، اما اینکه اکنون در بازار چنین اتفاقی در حال روی دادن است یا نه نیاز به بررسی دارد و نمی‌توان به همین سادگی حکم داد که از دید من قیمت دستکاری شده است. اما در کل می‌توان گفت که در سهم‌های کوچک ساده‌تر از سهم‌های بزرگ می‌شود دستکاری روی دهد.

دستکاری قیمت در سهم‌های بزرگ از سوی حقوقی‌های بزرگ امکان‌پذیر است. مثلا فولاد مبارکه ۳۰۰ هزار میلیاردی را نمی‌توان به سادگی بالا و پایین کرد اما سهمی را که ۵ هزار میلیارد ارزش بازار و ۱۰ درصد شناوری دارد، می‌توان به سادگی دستکاری کرد. دستکاری در قیمت سهم‌های کوچک هم الزاما از سوی حقوقی‌ها نیست و چه بسا ممکن است از طرف خود حقیقی‌های بزرگ نیز این دستکاری اتفاق بیفتد. آنها به سادگی می‌توانند با زد و بندی که می‌توانند داشته باشند در جریان عادی قیمت خلل ایجاد کنند.

دستکاری‌ قیمتی همیشه وجود داشته است

مجتبی شهبازی، کارشناس بازار سهام: موضوع دستکاری قیمت سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه باید از دو منظر بررسی شود. ابتدا باید این نکته را یادآور شد که هر چیزی که در بازار سرمایه در این حد بزرگنمایی می‌شود، آنقدر بزرگ و حاد نیست. ما نمی‌گوییم دستکاری در قیمت‌ها اصلا وجود ندارد، اما باید خیالتان راحت باشد که این مساله با آن شدتی که این روزها از آن صحبت می‌کنند، نیست. چون خاصیت بازار این است که یکسری اخبار را بیش از حد داغ و بزرگ کند. این اتفاق برای موضوع دستکاری قیمت‌ها نیفتاده و در این مدت موارد شبیه به آن را زیاد داشتیم. این بزرگ‌نمایی‌ها ذات بازار است.

با توجه به این نکته حالا باید دید دستکاری قیمت‌ها در بازار چند درصد وجود دارد و چقدر تاثیر می‌گذارد. اعمال دستکاری در بازار همیشه وجود داشته است و در آینده هم همین خواهد بود. بنابراین مساله جدیدی نیست و مختص این دوره هم نیست. وقتی شاخص حول و حوش دومیلیون واحد بود کسی چنین مسائلی را مطرح نمی‌کرد چون همه در سود و خوشحال بودند. اما بازار که با افت قیمت روبه‌رو شد به تبع آن مسائل مختلف شروع شد. مثلا یک بار گفتند حقوقی‌ها فروختند و بازار ریزش کرد؛ بنابراین همه تقصیرها گردن حقوقی‌هاست. برای اثبات آن هم به TSE استناد می‌کردند و می‌گفتند آنجا آمده که بیشترین فروش مربوط به فلان حقوقی بوده است.

در صورتی که این حقوقی ظاهر قضیه است و پشت هر فرد حقوقی، حقیقی‌ها قرار دارند. چون حقیقی‌ها سبدهای خود را ابطال می‌کنند و می‌بندند، حقوقی مجبور است بفروشد اما چه کسی دیده می‌شود؟ حقوقی‌ها! همه هم فکر می‌کنند او سهامدار عمده است در صورتی که این‌گونه نیست هرچند برخی اوقات هم بوده که آنها هم فروختند. البته اگر به آن دوران هم نگاه کنیم می‌بینیم که همه فشار می‌آوردند که حباب شکل گرفته و حقوقی‌ها باید عرضه کنند تا عطش بازار برطرف شود؛ آنها هم عرضه کردند. طبیعی است که هر حقوقی در روزهای مثبت باید بفروشد که بتواند در روزهای منفی سهم را حمایت کند؛ حالا چه در قالب صندوق بازارگردانی یا کدهای بازارگردانی. بازار پر شده و نوسان خاصیت بازار است اما بازار همیشه دنبال دلیلی می‌گردد که تقصیرها را گردن آن بیندازد.

همه جای دنیا هم همین است. وقتی قصه حقوقی‌ها تمام و بازار کمی  پایدار شد و تا  محدوده ۴/ ۱ میلیون واحد بالا آمد حالا بحث‌ها به شکل دیگری دنبال می‌شود که حقوقی‌ها دارند سهم‌های بزرگ را دستکاری می‌کنند و سهم‌های کوچک را هم یک عده دیگری دستکاری می‌کنند! در صورتی که چنین چیزی به این شدت که از آن حرف می‌زنند، وجود ندارد. به جز یکسری تک‌نمادهای خاص یا یکسری صنایع خاص که شاید این مسائل در آنها به‌صورت غیررسمی بوده، نمی‌توان این مساله را به کل بازار تعمیم داد. به عبارت دیگر می‌توانیم درباره تک‌تک نمادها و یکسری نمادهای خاص این مسائل را عنوان کنیم اما در کلیت بازار چنین چیزی وجود ندارد و نداشته است.

بازار باید راه خودش را برود. ولی در همین مسیر هم، صندوق‌های بازارگردانی می‌توانند همین کارها را انجام دهند که خیلی هم بجا و درست و قانونی است ولی اینکه به‌صورت غیررسمی چنین کاری انجام شود من آن را تایید نمی‌کنم. منتها برخی مغرضانه همین‌ها را در سایه دستکاری قیمت می‌برند چون الان چنین بحث‌هایی خریدار دارد.  یادمان نرود که بازار رشد بالایی داشت و بعد از آن هم ریزش شدیدی را شاهد بود. دولت هم مقصر بود چون برنامه نداشت. زمانی که شاخص در حال رشد بود فقط مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری کرد و در زمان پایین آمدن شاخص هم برنامه‌ای نداشت که همه اینها اشتباه بود. همه اشکال‌ها را از چشم سازمان دیدند! اما سازمان چه کاره است؟ سازمان یک نهاد ناظر است، نه سرمایه‌گذار است و نه ناشر که سود ببرد.

بنابراین با ریزشی که بازار داشت طبیعی است که کف بسازد و بعد رشد کند. این نوسانات هم کاملا طبیعی است. در این میان یکسری بحث‌ها خریدار دارد. از سوی دیگر در این دو سال اخیر بازار پر از افراد تازه‌کار شده و به‌عبارتی ۶ برابر شده که همه اینها تازه کارند و شایعه خوراک آنان است.  باید گفت همیشه دستکاری در بازار در حد محدودی وجود داشته در آینده هم خواهد بود اما اینکه بخواهیم آن را در این حد بزرگ کنیم و کل بازار را زیر سایه آن ببریم اشتباه است. وقتی یک سهمی ۲۰۰ میلیون در روز معامله می‌شود و خریدار می‌خرد و فروشنده هم می‌فروشد دستکاری چه معنایی دارد؟!

 

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد برچسب ها: بورس ، شاخص بورس ، بازارنیوز لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000LIb

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: بورس شاخص بورس بازارنیوز دستکاری قیمت سهم های کوچک سهم های بزرگ وجود ندارد بازار سهام حقوقی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۴۹۳۷۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خبر مهم عشقی درباره زمان پرداخت مرحله سوم سود سهام عدالت

مجید عشقی درباره واریز سود سهام عدالت گفت: امیدواریم تا خرداد بتوانیم سودهارا جمع آوری کنیم و باقی مانده سود سهام عدالت را پرداخت کنیم. زمان دقیق این پرداخت توسط شورای عالی بورس مشخص خواهد شد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، در برنامه صف اول عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار بررسی شد و مجید عشقی، رئیس سازمان بورس به سوالاتی پاسخ داد.

عشقی گفت: سال ۱۴۰۲، به واسطه اتفاقاتی که افتاد سال سختی برای بازار سرمایه بود. در طول دو سال و نیم گذشته سعی شده که بسترسازی لازم برای جذب سرمایه به بخش مولد اقتصاد و ارائه خدمات به سهامداران انجام شود و تلاش شد افرادی که در صف مجوز مربوط به ارائه خدمات مالی بودند بررسی و پاسخگویی شوند که اکنون این صفوف پایان پیدا کرده و به درخواست‌ها به روز پاسخ داده می‌شود.

او افزود: سال گذشته علیرغم تلاطم در بازار سرمایه دو نمونه داشتیم که شرکت‌ها به صورت خرد برای تامین مالی حضور پیدا کردند. بورس به دلیل ماهیتی که دارد یکی از مصادیقی است که می‌تواند شعار سال و مشارکت مردم را تحقق بخشد. مشارکت مردم در بورس سابقه دارد و ۱۲ میلیون نفر به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کرده اند و ۵۰ میلیون نفر نیز از طریق سهام عدالت در بورس ذی نفع هستند. برای ایجاد این مشارکت نیازمند اعتمادسازی هستیم. اگر میخواهیم مشارکت مردم را در بازار سرمایه جلب کنیم باید مفروضاتی داشته باشیم و تا پایان دوره سرمایه گذاری به آن‌ها پایبند باشیم. اعتمادسازی مهمترین بخش در بازار سرمایه است و تمام دستگاه‌ها باید کمک کنند که اعتماد با تصمیمات به موقع به بازار سرمایه بازگردد.

عشقی ادامه داد: موردی که رئیس جمهور و مقام معظم رهبری هم به آن اشاره نمونده اند، بحث تصدی گری دولت و دخالت دستگاه‌های دولتی در شرکت هاست که مخاطرات جدی برای امنیت سرمایه گذاری ایجاد می‌کند. تغییرات متعدد مدیران در بنگاه‌های اقتصادی هم ضربه جدی به بنگاه‌ها می‌زند و سرمایه گذاری در این شرکت‌ها با مخاطره روبرو می‌شود. در حال حاضر طیف وسیعی از ابزار‌ها و صندوق‌ها در اختیار سرمایه گذاران قرار داده ایم تا نسبت به ریسکی که تمایل دارند سرمایه گذاری انجام دهند.

او در خصوص بازگشت سرمایه افرادی که تاکنون در بورس متضرر شده اند گفت: از سال ۹۹ تاکنون تورم تجمیعی ما حدود ۳۰۰ درصد بوده، اما قیمت سهم‌ها تقریبا ۲۵ درصد زیر شرایط اوج در سال ۹۹ است. سهامداران سبد خود را با اوج سال ۹۹ مقایسه می‌کنند که باید بگوییم همچنان جبران نشده است. یکی از دلایل این موضوع این مسئله است که سودآوری شرکت‌ها به واسطه افزایش قیمت‌های سمت بهای تمام شده، کاهش پیدا کرده است.

عشقی با اشاره به وضعیت بورس با توجه به رخداد‌های اخیر گفت: رخداد‌های سیاسی در کل دنیا روی بازار‌های سرمایه اثر می‌گذارد و در بازار ما هم این اتفاق طبیعی بود و در بازار هیجان ایجاد شد. به همین دلیل سازمان بورس برای آنکه از حق سهامدار دفاع کند و معاملات تحت تاثیر هیجانات نباشد، دامنه نوسان برای چند روز محدود شد. این نوع تصمیم‌ها چه در کشور ما چه در کشور‌های دیگر مسبوق به سابقه است. روز گذشته و امروز معاملات متعادل بود و التهابات کنترل شد. از هفته آینده به روند عادی معاملات و دامنه نوسان عادی بازمی گردیم.

عشقی در خصوص واریز سود سهام عدالت گفت: مجموعه اتفاقاتی که برای شرکت‌ها افتاده، باعث شد شرکت‌ها مرتکب تخلف شوند و در پایان سال نتوانند سود سهام عدالت را پرداخت کنند. امیدواریم تا خرداد بتوانیم سودهارا جمع آوری کنیم و باقی مانده سود سهام عدالت را پرداخت کینم. زمان دقیق این پرداخت توسط شورای عالی بورس مشخص خواهد شد.

رئیس سازمان بورس در خصوص اقدامات آموزش بازار سرمایه گفت: برنامه مدونی در حال اجرا شدن است که سواد مالی و اقتصادی به صورت پایه‌ای به دانش آموزان آموزش داده می‌شود که البته در کوتاه مدت نتایج آن حس نخواهد شد.