به نقل از «خرداد»

علت کاهش نرخ دلار در ۲ هفته اخیر چه بود؟

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۴۴۴۵۴

خرداد: کاهش حدود پنج هزار تومانی بهای دلار طی دو هفته اخیر نشان‌دهنده موج شدید کاهش قیمت‌ها در بازار ارز است. اتفاقی که به اعتقاد کارشناسان اقتصادی می‌تواند در نتیجه استقبال فعالان این بازار از احتمال احیای برجام و آزاد شدن ارزهای بلوکه شده ایران در روزهای آتی باشد.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا، موج دوم کاهش قیمت ارز در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ از دو هفته پیش آغاز شده و تاکنون ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روند کاهشی که موفق شد قیمت دلار را در بازار آزاد از ۲۶ هزار تومان به کانال ۲۱ هزار تومانی برساند.
«یوسف کاووسی» کارشناس مسائل بانکی و مدیرکل اسبق بازرسی بانک مرکزی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، عامل ایجاد این موج را مسائل روانی بازار دانست و گفت: محرک اصلی وقوع تحولات در بازار ارز طی در هفته‌های اخیر، مسائل روانی هستند که عمده‌ترین مسبب آن را می‌توان نتایج انتخابات آمریکا و تحولات پیرامون تمدید یا رفع تحریم‌ها دانست.
وی اضافه کرد: البته در دو هفته اخیر و موج ایجاد شده، علاوه بر عامل انتخابات آمریکا، محرک موثر دیگر سخنان رئیس جمهوری بود که گفت در صورت آزاد شدن منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی، قیمت دلار در بازار ارز به حدود ۱۵ هزار تومان خواهد رسید.
کاووسی به نگاه خوشبینانه ایجاد شده در میان فعالان بازار ارز در پی این دو خبر اشاره کرد و ادامه داد: در نتیجه این دو اتفاق مهم، شاهد هستیم که قیمت ارز با سرعتی بالا در حال کاهش است، به طوری که دلار در این مدت کوتاه حدود ۵ هزار تومان کاهش قیمت داشت، اما این تحول در نتیجه بحث‌های روانی است و برای تداوم یا پایدار ماندن آن باید منتظر تحولات عینی در مسائل اقتصادی بود.
این کارشناس بانکی ادامه داد: از جمله مهمترین این تحولات می تواند تحقق انتظار فعالان بازار برای بازگشت آمریکا به برجام با روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا باشد. موضوعی که برای وقوع آن در روزهای اخیر اما و اگرهای فراوانی مطرح شده و باید دید پیش‌شرط‌هایی که گه‌گاه از سوی طرف‌های آمریکایی و اروپایی در خصوص مسائل غیرهسته‌ای مطرح می‌شود، تا چه حد جدی خواهد بود.
وی به امیدواری رئیس جمهوری برای آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی نیز اشاره کرد و توضیح داد: به طور قطع این اتفاق در صورت وقوع، خبری بسیار خوبی برای فعالان بازار ارز خواهد بود، اما تا به امروز این خبر، تنها یک تئوری است که هنوز به واقعیت تبدیل نشده است. از سوی دیگر تاکید رئیس جمهوری تنها بر آزاد شدن منابع ایران در کره جنوبی بود، این در حالی است که ایران منابع کلان دیگری در کشورهایی مانند عراق نیز دارد که امروز امکان دسترسی به آنها فراهم نیست. بنابراین پیش بینی می کنم تحقق برنامه دلار ۱۵ هزار تومانی تنها با آزادسازی ارزهای بلوکه شده در کره جنوبی نیز ممکن نباشد و باید بستری برای آزاد شدن همه ارزهای بلوکه شده کشور فراهم شود.
کاووسی خاطر نشان کرد: به عنوان یک کارشناس اقتصادی، از تحقق بازگشت آمریکا به برجام و آزاد شدن سرمایه های بلوکه شده ایران در سراسر جهان بسیار خوشحال خواهم شد و اطمینان دارم این اتفاقات در پایداری و آرامش بازار ارز بسیار موثر خواهد بود، اما واقعیتی که باید امروز در نظر داشته باشیم این است که بر سر راه تحقق این امور، موانع مهمی وجود دارد و مخالفان برجام چه در داخل کشور و چه در کشورهای عضو ۵+۱ و همچنین در کشورهای منطقه تمام تلاش خود را برای عدم احیای برجام به کار خواهند بست، بنابراین در این شرایط اگر فعالان بازار به دور از هیجان و با حفظ آرامش، معاملات خود را پیش ببرند، منفعت بیشتری برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد.
وی اظهار داشت: نکته مهمی که در تحولات این روزهای بازار ارز باید مورد توجه قرار بگیرد، حجم پایین معاملات در بازار آزاد است، در حالی که در این بازار قیمت دلار در کانال ۲۱ هزار تومان معامله می‌شود. از سوی دیگر در سامانه نیما که صادرکنندگان و واردکنندگان کشور، عمده ارز خود را از آن طریق تامین می‌کنند و حجم بالایی از معاملات ارزی را شامل می‌شود، شاهد هستیم که رفتار هیجانی مشابه بازار آزاد دیده نمی‌شود و در حال حاضر در این سامانه قیمت دلار در کانال ۲۳ هزار تومان معامله می‌شود. به عبارت دیگر رفتار واقعی خریداران و فروشندگان ارز را در سامانه نیما بهتر می‌توان دریافت کرد، چرا که در بازار آزاد امکان سوءاستفاده برای برخی وجود دارد.
این مدیر اسبق بانک مرکزی ادامه داد: به عنوان مثال مسئله دیگری که متاسفانه در این روزها در معاملات بازار آزاد ارز شاهد آن هستیم، حضور کارگزاری‌های متعلق به بانک‌های خصوصی در این بازار، برای انجام خریدهای کلان ارز با قیمت‌های کف بازار است. این اتفاق یعنی حقوقی‌های بازار بورس که باید سرمایه خود را در آن بازار هزینه کنند، به جای خرید سهام، عمده دارایی خود را در بازار ارز هزینه می‌کنند که این پدیده عواقب منفی زیادی را به همراه دارد. یکی از این عواقب می تواند تحمیل نوسانات شدید قیمتی در آینده نزدیک به بازار ارز باشد.
کاووسی در پایان تاکید کرد: از آنجا که در شرایط فعلی، عرضه و تقاضا را در بازار واقعی نیست، تخمین قیمت واقعی ارز نیز کاری دشوار است. هر چند احتمال می‌دهم این رقم واقعی برای دلار حدود یک تا دو هزار تومان کمتر از چیزی باشد که امروز در بازار آزاد معامله می‌شود، با این وجود به موج ایجاد شده در بازار طی دو هفته اخیر خوش‌بین نبوده و پیش‌بینی می‌کنم این کاهش قیمت‌ها روندی موقت باشد. مگر آنکه اخبار مثبتی که بازار درباره برجام و آزادسازی ارزهای بلوکه شده در انتظار وقوع آن‌ها است، به زودی محقق شوند. برچسب ها: کاهش نرخ دلار

منبع: خرداد

کلیدواژه: کاهش نرخ دلار بلوکه شده ایران ارزهای بلوکه شده بلوکه شده بازار آزاد فعالان بازار بازار ارز کره جنوبی هزار تومان قیمت دلار هفته اخیر کاهش قیمت آزاد شدن دو هفته

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۴۴۴۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زایش ۴ درصد تورم با افزایش ۱۰ درصدی قیمت دلار

آفتاب‌‌نیوز :

وحید شقاقی شهری در گفتگو با ایلنا درباره تکرار خطای بازگرداندن ارز ترجیحی به اقتصاد ایران علیرغم اجرای پرهزینه جراحی اقتصادی دولت سیزدهم، اظهار داشت: معتقدم در حال حاضر سه دسته اقتصاددان وجود دارد، دسته اول معتقدند بازار آزادی برای ارز وجود ندارد و بازار آزاد فعلی مصنوعی و غیر واقعی است و با ادبیاتی مثل بازار تلگرامی از بازار آزاد ارز یاد می‌کنند. رئیس کل بانک مرکزی هم جزو این دسته از اقتصاددان‌ها قرار می‌گیرد و طبق اظهاراتش می‌بینیم که به‌هیچ وجه حاضر نیست که بازار آزاد را به رسمیت بشناسد.

وی ادامه داد: رییس کل بانک مرکزی در مصاحبه اخیر هم حتی بحث افزایش قیمت بازار آزاد را موکول به گزارشگر صدا و سیما می‌کند و می‌گوید باید به مردم آگاهی بدهید و اطلاع‌رسانی کنید که قیمت‌های بازار این‌هایی نیستند که مردم با آن قیمت خرید و فروش می‌کنند. 

این کارشناس اقتصادی افزود: در دسته اول، برخی اقتصاددانان به دلیل شرایط تحریمی تشکیل بازار آزاد ارز را غیر ممکن می‌دانند. حتی در درون دولت هم‌اکنون برخی اشخاص هستند که در گذشته نظر می‌دادند و مدام تاکید می‌کردند که با ارز پاشی به میزان اندک، می‌توانیم قیمت دلار را بسیار پایین آورده و تعیین کنیم. حتی در بین اقتصاددانان نهادگرا همچنان می‌گویند تعیین نرخ دلار در اختیار بانک مرکزی است و خود بانک مرکزی گران فروشی می‌کند.

شقاقی شهری با اشاره به گروه دوم و سوم از اقتصاددان‌ها گفت: دسته دوم، اقتصاددان‌هایی هستند که بازار آزاد را قبول دارند، اما سهم بازار آزاد را در ایران، بسیار اندک می‌دانند و دسته سوم هم اقتصاددان‌هایی هستند که بازار آزاد ارز را در اقتصاد ایران قبول دارند.

وی با بیان اینکه فارغ از صحت و سقم نظریات دیگران، به بازار آزاد ارز اعتقاد دارم، اظهار داشت: معتقدم یکی ازوظایف مهم دولت‌ها این است که شرایط بازار را فراهم کنند و تا حد امکان تلاش کنند شرایط بازار برای همه کالا‌ها فراهم شود. در ذهنیتم چند اصل موضوع در اقتصاد وجود دارد؛ مبتنی بر شرایط اقتصاد ایران هم بازار آزاد ارز را می‌پذیرم و هم سهم این بازار را اندک نمی‌دانم. حداقل بیش از ۳۰ درصد مبادلات تجاری و بحث حفظ قدرت خرید مردم به بازار آزاد وابسته است. ارز حاصل برای مبادلات تجاری به ویژه در واردات غیر رسمی از این بازار تامین می‌شود و حفظ قدرت خرید با این بازار مرتبط است.

این کارشناس اقتصادی گفت: از آنجایی که اتفاقا بازار آزاد سهم بزرگی در اقتصاد دارد، علامت هم صادر می‌کند. برای مثال روزانه ممکن است در تهران و سطح کشور طبق گزارش مرکز لرزه‌نگاری تعداد زیادی زلزله نیم تا یک و نیم ریشتری رخ دهد که احساس نمی‌شوند، اما معمولا زلزله‌های بالای چهار تا پنج ریشتر شوک برانگیز، نگران کننده و علامت دهنده است.

وی ادامه داد: به گروه دوم اقتصاددانان که سهم بازار آزاد را اندک می‌دانند، می‌گویم که اگر این سهم اندک بود، طبیعتا بازار مانند زلزله‌های کم ریشتر باید هیچ علامتی از آن نمی‌گرفت، اما از آنجایی که کالا‌ها و خدمات مختلف از بازار آزاد ارز علامت می‌گیرند، نمی‌توان اثر بازار آزاد را نادیده بگیریم.

زایش چهار درصد تورم با ۱۰ درصد افزایش قیمت دلار بازار آزاد

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بر اساس مطالعاتم در ۱۲ سال گذشته، هر ۱۰ درصد افزایش پایدار سه ماهه در قیمت دلار بازار آزاد، منجر به چهار درصد تورم شده است، تاکید کزد: اگر افزایش نرخ بازار آزاد سه ماه ماندگاری داشته باشد، با فرض ثابت بودن سایر عوامل چهار درصد به تورم نقطه به نقطه اضافه می‌کند. در یک تا دو ماه اخیر، حدود بیش از ۲۰ درصد ارزش پول ملی کاهش یافته و قیمت دلار بالا رفته است. نرخ بازار آزاد از حدود ۵۰ هزار تومان، اکنون به بیش از ۶۲ تا ۶۳ هزار تومان رسیده یعنی عملا بیش از ۲۰ درصد کاهش ارزش پول ملی داشتیم و هشت درصد به تورم نقطه به نقطه اسفند ماه اضافه خواهد کرد.

شقاقی شهری گفت: بنابراین، همان‌طور که گفته شد، درطول ۱۲ سال گذشته قیمت کالا و خدمات کاملا از بازار آزاد ارز تاثیر پذیرفته‌اند و ما نمی‌توانیم این واقعیت را کتمان کنیم.

وی با اشاره به تجربه‌های شکست خورده قیمت‌گذاری دستوری و تخصیص ارز ترجیحی بیان کرد: این تصمیمات سرشار از رانت بود و ما این تجربه‌های منفی را هم داریم و همین اخیرا چای دبش یک تجربه علنی است که درباره اختلاف قیمت دلار مرکز مبادله و بازار آزاد چای رخ داد.

شقاقی شهری گفت: هم‌اکنون در حوزه واردات فساد بزرگی در حال رخ دادن است. اکنون قیمت دلار در مرکز مبادله حدود ۴۱ هزار تومان است، در بازار آزاد بالای ۶۰ هزار تومان است. این دو نرخ بیش از ۵۰ درصد اختلاف دارند و فاصله آن‌ها با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی خیلیزیاد است.

وی توضیح داد: وقتی کالا‌هایی که ارز ترجیحی گرفته‌اند را نگاه می‌کنیم، انگار که اصلا ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت نکرده‌اند واگر از مرکز مبادله یا بازار آزاد ارز می‌گرفتند، عملا نرخ یکسانی برای این کالا‌ها تعیین می‌شد. انگار نه انگار که ارز ارزان برای برخی کالا‌ها داده شده است.

رانت بزرگ واردکنندگان با افزایش شکاف قیمتی

این کارشناس اقتصادی با اشاره به وجود نظام سه نرخی برای ارزگفت: اختلاف قیمت‌ها در این سه نرخ در حال افزایش است و یک رانت بزرگ درکشور برای واردکننده در حال شکل گرفتن است، به این ترتیب عطش واردات رو به افزایش است.

وی افزود: هر کس برای واردات ارز دریافت کند، رانت بزرگی نصیبش خواهد شد. برای هر دلار حداقل ۲۰ هزار تومان رانت نصیب واردکننده می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان دهنده روند افزاینده این رانت است. واردکننده می‌تواند کالا وارد کند و چند ما آن را نگه دارد و رانت بیشتری نصیبش شود.

شقاقی شهری با بیان اینکه با ارز ترجیحی، رانت بزرگی نصیب واردکننده می‌شود، اظهار داشت: این تجربه را درباره ارز ۴۲۰۰ دولت گذشته داشتیم، اما اصرار به تکرار این موضوع داریم. اخیرا برای ارز مسافرتی دیدیم که چه فاجعه‌ای رخ داد. مردم به سفر خارجی هجوم بردند و دلیلش این بود که با این ارز ارزان حداقل بخش عمده‌ای از هزینه سفرشان رایگان حساب می‌شد.

وی افزود: به همین دلیل امسال یکی از سال‌هایی بود که بسیاری از مردم تلاش کردند که به کشور‌های همسایه بروند و یک خروج شدید ارز رخ داد. همچنین خود بانک مرکزی وقتی حراج سکه را برگزار کرد، با قیمت‌های بسیار بالا این کالار را ارزشگذاری می‌کرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: مجموعه مسایل تشریخ شده نشان می‌دهد که نظام سه نرخی ارز پایدار نمی‌ماند و به نفع بازار آزادشکسته خواهد شد. اصرار بیش از حد بانک مرکزی، جز اتلاف منابع، رانت و انحراف منابع، چیزی عاید کشور نخواهد کرد.

وی یادآور شد: ما این تجربه را بار‌ها و بار‌ها شاهد بودیم. بانک مرکزی باید تلاش کند که در محدوده و کرانه بازار آزاد مداخله کند. مانند همان اتفاقی که آقای همتی رییس کل قبلی بانک مرکزی همین کار را انجام داد. او هم اوایل مقاومت می‌کرد، اما با مشورت اقتصاددان‌ها دریافت که تجربه اندوخت که در کرانه بالا و پایین بازار آزاد مداخله کند.

شقاقی شهری بیان کرد: آقای همتی در یک شرایط بسیار سخت کشور یعنی در دوران ریاست جمهوری ترامپ، نفت زیر ۳۵ دلار و کرونا توانست یک آرامش نسبی به بازار ارز دهد. با وجود اینکه نرخ ارز روند صعودی خود را طی می‌کرد، اما با تلاطم اندک و شیب ملایم این مسیر طی و فضای رانت و انحراف منابع کم شد.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی با مسیری که طی می‌کند تبعات بسیار سنگین‌تری بر اقتصاد ایران وارد می‌شود، تاکید کرد: ما کارشناس‌های اقتصادی مدام هشدار می‌دهیم و گوشزد می‌کنیم که راهبرد بانک مرکزی اشتباه است. قرار بود مرکز مبادله بتواند با آزادی عمل قیمت‌گذاری را انجام دهد، اما اکنون می‌بینیم که عملا این اتفاق نمی‌افتد و این موضوع روشن است. واردات غیر رسمی زیادی داریم، خروج سرمایه بالایی داریم. بخشی از مردم دلار را به‌عنوان یک ابزار حفظ قدرت خرید می‌دانند، این سه عامل موجب شده است که همچنان تقاضای ارز در بازار آزاد بیشتر باشد و تمام رخداد‌های بین‌المللی و داخلی اتفاقا روی بازار آزاد اثرگذار هستند.

وی یادآور شد: دوستانی که فکر می‌کنند این بازار تلگرامی است، پاسخ دهند که چرا از خرداد تا بهمن سال گذشته این بازار هیچ گونه افزایشی نداشت و حدود همان ۵۰ هزار تومان در نوسان بود.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: پاسخ این پرسش نشان می‌دهد برخی استدلال‌ها درست نیست و ما همچنان به دلیل عدم فهم درست در اقتصاد ایران و تجربیات کشور، مسیر اشتباهی را طی می‌کنیم که تبعاتش مدام خود را به اشکال و انحای مختلف نشان می‌دهد و اتلاف منابع سنگینی در کشور در کنار رانت‌های بزرگی به اقتصاد ایران تحمیل خواهد کرد.