به نقل از «ایسنا»

تقوا نباید در حد توصیه فردی باقی بماند

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۴۵۱۷۱

ایسنا/قم استاد سطح خارج فقه و اصول حوزه علمیه، گفت: تقوا بزرگترین عامل و اساس شکل‌گیری جامعه الهی در هر سطح و عرصه و ساحتی است، به شرط آنکه آن را از حالت توصیه و قرار داشتن در فضاهای ذهنی و تصوری خارج کنیم و در سه مقوله حساس اندیشه، ارزش و قانون عینیت ببخشیم.

آیت‌الله احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در دیدار تعدادی از طلاب با وی که با رعایت دستورات بهداشتی برگزار شد، گفت: چند نگاه به تقوا وجود دارد؛ نگاه اول، تقوا را امری فردی و البته ضروری می‌داند گرچه اقدام برای تحقق آن را تنها در توصیه دیگران به آن می‌بیند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این دیدگاه تعریف دقیقی از تقوا در منظومه شریعت و اخلاق ندارد و به ویژه در هسته اصلی این نگاه، رابطه تقوا با جامعه و تأثیر اساسی آن در فرایندهای اجتماعی مورد توجه و ملاحظه قرار نگرفته است.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: برخی بر خلاف نگاه اول، نگاه فراتری دارند و تقوا را به مقولاتی مانند؛ تقوای خانوادگی، کسب و کار و مدیریت سنخ‌بندی کرده و سعی می‌کنند لباس اجتماعی بر تن آن بپوشانند؛ درست است که این گروه می‌کوشند تا تقوا را از حالت فردی محض خارج کنند، اما مسئله این است که آنها بازتعریفی از تقوا به عنوان روح تعبیه شده در شریعت از یک طرف و رابطه آن با ماهیت کنش اجتماعی از طرف دیگر ندارند؛ لذا اینها هم برای تحقق تقوا صرفاً به دیگران توصیه می‌کنند تا تقوا داشته باشند.

استاد سطح خارج فقه و اصول حوزه گفت: دیدگاه سومی را می‌توان مطرح کرد و آن اینکه برای تقوا حضوری نیرومند در لایه لایه شریعت قائل باشیم و از این رهگذر و نیز با اتکا به بازتعریف رابطه اخلاق و تقوا، بکوشیم تا تقوا بتواند در سه ساحت اندیشه، فرهنگ و قانون، حضور و استقرار پیدا کند. گر چنین شود جامعه و نهادهای اجتماعی به سمت چشیدن طعم شیرین حضور عینی و عملی تقوا در عرصه‌های زندگی به حرکت در می‌آیند.

نگاه اجتماعی به تقوا خاستگاه حرکت‌های درست و پاکیزه است

آیت‌الله مبلغی تصریح کرد: اگر فهم درستی همراه با یک نگاه دقیق اجتماعی از تقوا ارائه دهیم تقوا به دلیل ظرفیت‌های بزرگ تعبیه شده در آن به خاستگاهی پرنشاط برای حرکت‌های پاک و کنشگری‌های اجتماعی درست و پاکیزه تبدیل می‌شود.

وی افزود: وقتی که به قرآن نگاه می‌کنیم تقوا در سیاق آیاتی چند، به صورتی اجتماعی آن هم با ادبیات و نگاه به تاثیرگذاری بر جامعه به تصویر کشیده شده است. فی المثل در آیه شریفه دوم سوره مائده «وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ»  تقوا در سیاق امور مهم و کلان اجتماعی مورد تاکید قرار گرفته است.

عضو خبرگان رهبری با اشاره به اینکه این آیه، آیه‌ای اجتماعی است به دلیل آنکه بر تعاون و همکاری و همگرایی که مقوله‌ای اجتماعی است، تاکید می‌کند؛ گفت در این آیه تقوا در کنار نیکوکاری که مقوله‌ای اجتماعی است و در مقابل پلیدی و تجاوز به حقوق دیگران که خطرناک‌ترین مقوله‌های اجتماعی هستند قرار گرفته است از اینجا می‌توان دریافت که تقوا در یک فرآیند همگرایی و تعاون اجتماعی می تواند به مثابه یک اساس و زیرساخت، بازتعریف اجتماعی شود.

وی افزود: در ادبیات قرآنی سخن از تاسیس بنیان بر تقوا «أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْیَانَهُ عَلَی تَقْوَی مِنَ اللَّهِ»(توبه/109) به میان آمده است و روشن است که در اینجا صرفاً بنیان فرد بر تقوا در میان نیست، بلکه بنیان جامعه و اجتماع بر تقوا نیز مطرح است حتی فراتر می‌توان رفت و گفت اصولاً افراد درون یک جامعه می‌توانند معنا پیدا کنند یا دست کم نقش‌های اساسی و وضعیت نهایی به خود بگیرند.

آیت‌الله مبلغی تصریح کرد: مثال دیگری که می‌توان آورد این است که جنگ پدیده بزرگ اجتماعی است که ویرانی‌های زیادی ایجاد می‌کند و همه پدیده‌ها را تحت الشعاع قرار می‌دهد و بعد از تمام شدن هم باز آثار و پیامدهای آن سایه بر جامعه می‌افکند؛ حال این سؤال مطرح است که آیا جنگ با این ابعاد گسترده اجتماعی با تقوا رابطه دارد یا خیر؟ پاسخ این است که قرآن کریم بین تقوا و نحوه تعامل با طرف مقابل در جنگ ارتباط برقرار کرده و فرموده است «وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَیٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَیٰ»(مائده./8).

شکل‌دهی اندیشه، ارزش و فقه بر پایه عدل

استاد سطح خارج حوزه علمیه با اشاره به اینکه دشمنی با یک قوم ( شَنَآنُ قَوْمٍ) بسیار موضوع مهمی است؛ گفت: آیه فراتر از توصیه و نیز فراتر از درخواست توصیه به تقوا در این زمینه، می‌خواهد از موضع شریعت، عدالت را بنیان و پایه حرکت در این حوزه قرار دهد و می‌خواهد سه مقوله مهم اندیشه و ارزش و فقه را در این زمینه بر اساس عدالت که نزدیکترین امر به تقوا است، شکل دهد.

عضو خبرگان رهبری به ذکر مثال دیگری در این باره پرداخت و افزود: خداوند وقتی در آیه 13 سوره حجرات، بحث اقوام و شعوب را مطرح فرموده است سریعا به تقوا توجه داده است؛ چنین تقوایی که در سیاق «تعارفوا» ارائه شده است نمی‌تواند به صورتی بیگانه با مقوله کلیدی تعارف بین امم( که هدف الهی در جعل اقوام و شعوب معرفی شده است) شکل بگیرد و یا معنا بپذیرد.

وی گفت: اینجاست که مشاهده می‌کنیم، تقوا در عمیق‌ترین فرآیندهای اجتماعی حتی بین بشریت مجال بروز و ظهور و در راستای هدف جعل الهی در کلانترین امر مربوط به بشر جای پیدا می‌کند و تعامل بین انسانها را با ادیان مختلفی که دارند برقرار می‌نماید.

استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه راه حضور خداوند در جامعه و روابط برقرار فیمابین آن، تقواست، افزود: با تقوا جامعه ساخته می‌شود و تقوا بزرگترین عامل و اساس شکل‌گیری جامعه الهی در هر سطح و عرصه و ساحتی است چه کوچک و چه بزرگ، به شرط آنکه آن را از حالت توصیه و قرار داشتن در فضاهای ذهنی و تصوری خارج کنیم و آن را در سه مقوله حساس اندیشه، ارزش و قانون عینیت ببخشیم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری آیت الله مبلغی منطقه قم حوزه علمیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۴۵۱۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نسل Z از نگاه اکونومیست/ چرا نباید نگران این جوانان بود؟

به گزارش خبرآنلاین ،یک نسل گسترده از جوانان در حال شکل گیری است. به طور جهانی، حدود ۲ میلیارد نفر بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲ متولد شده‌اند و جزء "نسل Z" هستند. در آمریکا و بریتانیا، این گروه یک پنجم از جمعیت را تشکیل می‌دهند که با جمعیت بومرها رقابت می‌کنند؛ در حالی که در هند و نیجریه، جوانان به طور قابل توجهی بیشتر از سالخوردگان هستند. برای هر نسل، یک روایت ساده وجود دارد: بومرها مقارن با فراوانی پساجنگ و میلنیال‌ها همزمان با تجربه بحران مالی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹. برای نسل Z، دیدگاه متداول این است که گوشی‌های هوشمند آن‌ها را ناراحت کرده و آینده‌ی تلخ‌تری را پیش روی آن‌ها قرار داده است.

در جوامع غربی، بیشتر مردم معتقدند که کودکان امروزی نسبت به والدینشان در گذشته، شانس بهتری در زندگی نخواهند داشت. جوانان نیز از مسائلی مثل مشکلات در خرید مسکن و تغییرات آب و هوایی نگرانند. علمای اجتماع نگران هستند که نسل Z، که بیشترین زمان خود را در فضای مجازی سپری کرده‌اند، اکنون تحت تأثیر اضطراب و افسردگی قرار دارند. برخی سیاستمداران در آمریکا و بریتانیا به ممنوعیت استفاده از گوشی‌های هوشمند و محدودیت رسانه‌های اجتماعی برای کودکان زیر ۱۶ سال فکر می‌کنند.

همه‌ این موارد می‌توانند باعث شود که به نسبت به نسل Z احساس امیدواری کمتری داشته باشیم. اما وقتی به دنیا و به معیارهای گسترده‌تری نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که جوانان زومر از سرنوشت تلخی رنج نمی‌برند. در بسیاری از جنبه‌ها، آن‌ها به خوبی عمل می‌کنند:

حدود چهار پنجم جمعیت ۱۲ تا ۲۷ ساله جهان در اقتصادهای نوظهور زندگی می‌کنند و به لطف رشد و گسترش فناوری، از وضعیت بهتری نسبت به والدین خود برخوردارند.
اما در برخی مناطق، نگرانی وجود دارد که پیشرفت سریع دهه‌های گذشته ممکن است تکرار نشود. این اضطراب در چین مشهود است.
نسل Z به درستی مهارت‌هایی کسب می‌کنند که قابل بازاریابی هستند. بیشتر از آن‌ها به دنبال مطالعه رشته‌های علوم مهندسی و پزشکی هستند؛ در حالی که علوم انسانی از رواج خارج شده‌اند.

به طور واضح، نسل Z در حال تحول دادن جهان کاری است. آن‌ها قدرت مذاکره دارند - و این را می‌دانند. بسیاری از میلنیال‌ها در سایه بحران مالی جهانی بزرگ شدند و از درخواست افزایش حقوق اجتناب می‌کردند. به‌نظر می‌رسد که نسل Z کمتر نگرانی درباره ترک شغل برای فرصت بهتر یا زندگی لذت‌بخش دارند.

نسل Z، با توجه به علاقه بیشترشان به مسائل اجتماعی و محیط زیست، ممکن است تأثیرات مهمی در جوامع بگذارند. این جوانان کمتر به سرگرمی‌های شبانه‌روزی و مصرف مواد مخدر توجه می‌کنند و زندگی غیرمسئولانه‌ای ندارند. البته این تفاوت‌ها ممکن است باعث افزایش احساس تنهایی و کاهش ارتباطات حضوری و کاهش روابط جنسی شود. همچنین، نرخ‌های گزارش شده از اضطراب و افسردگی در برخی مناطق در حال افزایش است، اگرچه این افزایش ممکن است ناشی از افزایش آگاهی از مشکلات روانی باشد.

نسل Z به طور چشم‌گیری در جهان کاری و اجتماعی تأثیر گذاشته‌اند. آن‌ها دارای مهارت‌ها و قدرت‌هایی هستند که به آن‌ها امکان می‌دهد نقش مهمی در جوامع و بازار کار ایفا کنند. این جوانان دارای اراده‌ی قوی‌ای هستند و ترجیح می‌دهند از فرصت‌های بهتری در زندگی استفاده کنند. از طرف دیگر، افراد میانسال ممکن است به دلیل تجربیات گذشته‌ی خود نگران شکل‌گیری جوانان Z و تأثیراتی که بر جوامع دارند، باشند. اما در آخر، اگر این تحولات به نفع جامعه باشد و فرصت‌های بهتری برای همه افراد ایجاد شود، آن‌ها هم می‌توانند از این فرصت‌ها بهره‌مند شوند.

نسل Z به طور گسترده‌تری به فضای مجازی و فناوری‌های روزمره وارد شده‌اند. سرعت فراگیری تلفن‌های هوشمند و برنامه‌های رسانه اجتماعی سبب شده تا این جوانان به دنبال راه‌هایی برای مدیریت بهتر و سازنده‌تر از فضای مجازی بگردند. اینکه آیا این فضای مجازی به نفع آن‌ها است یا ممکن است بر روی روانشان تأثیر منفی بگذارد، یک موضوع مورد بحث است. به هر حال، آن‌ها به تدریج به شکل‌گیری روش‌هایی برای استفاده بهینه از فضای مجازی می‌پردازند تا از مزایا و معایب آن به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.

در گذشته، فناوری‌های نوین همیشه همراه با مشکلاتی مواجه بوده‌اند. به همین ترتیب، استفاده از فضای مجازی نیز نیازمند تعادل و مدیریت صحیح است.

با انجام اقداماتی مانند اطلاع‌رسانی به جوانان درباره مخاطرات موجود در فضای مجازی، ارائه آموزش‌های مرتبط با مدیریت زمان و تنظیم حدود استفاده از رسانه‌های اجتماعی، می‌توان از بروز مشکلات روانی و اجتماعی جلوگیری کرد و از مزایای این فناوری به بهترین نحو بهره برد.

۲۳۳۲۳۳

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899177