تلاش کشورهای عربی برای آشتی تهران و ریاض
تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۷۷۸۱۱
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، ادعاهای جدید طرف سعودی در مورد آمادگی برای از سرگیری روابط دوستانه با تهران در شرایطی بیان می‌شود که شواهد مشخصی و گزارشی از تلاش‌های ادعایی طرف سعودی برای آشتی با تهران وجود ندارد. درست همزمان با انتشار مصاحبه‌ای از وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در روزنامه اعتماد، که در آن محمدجواد ظریف به تلاش‌های فراوانش برای گفت‌وگو و آشتی با عربستان سعودی و بی‌میلی مقام‌های ریاض برای گفت‌وگو اشاره کرده بود، وزیر خارجه عربستان سعودی در مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌های نزدیک به دربار این کشور، ادعا کرده که عربستان دست دوستی به سمت ایران دراز کرده است، اما ایرانی‌ها آمادگی نشان نمی‌دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی در مصاحبه با شبکه خبری العربیه گفت: «دست عربستان سعودی همواره [برای گفت‌وگو] دراز است. ما در گذشته با ایرانی‌ها وارد گفت‌وگو شدیم اما آنها پایبند نبودند. لذا باید ما نشانه‌هایی حقیقی در خصوص تغییر شیوه آنها در منطقه و حمایت از سازمان‌های تروریستی مشاهده کنیم که تاکنون آن را حس نکرده‌ایم.» فیصل بن فرحان در ادامه اظهارات ضدایرانی‌اش گفت: «نصیحت من به آنها این است که به توسعه کشورشان مشغول شوند و این تلاش‌ها برای وقت‌کشی است و جدی نیست.»
محمدجواد ظریف، در مصاحبه گفته بود: «ما برای بهبود روابط در همان زمان مذاکرات هسته‌ای سفرهای منطقه‌ای بسیاری رفتیم، تلاش‌های منطقه‌ای زیادی کردیم و مقالات زیادی نوشتیم. پیشنهاد تشکیل مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای در همان زمان بود.» او همچنین به دیدارهایش با عادل الجبیر و پیام‌ها به سعودی الفیصل و جواب‌های ناامیدکننده دیپلمات‌های سعودی به این پیام‌ها اشاره کرد. ظریف چندی پیش هم از جواب غیردیپلماتیک و تند عربستان سعودی به نامه رییس‌جمهور اسلامی ایران برای دعوت به ابتکار صلح هرمز خبر داده بود.
تلاش کشورهای عربی برای آشتی تهران و ریاض
ریاض در شرایطی پیشنهادهای ایران برای گفت‌وگو را «وقت‌کشی» و «غیرجدی» توصیف می‌کند که در طول روزهای گذشته، برخی کشورهای عربی منطقه نیز با اشاره به آثار سوء تنش میان ریاض و تهران از ریاض خواسته‌اند تا پافشاری بر سیاست قهر را کنار بگذارد و گفت‌وگوها با تهران را آغاز کند. وزرای خارجه قطر و عراق به تازگی در مصاحبه‌هایی گفته‌اند که تنش در منطقه خلیج فارس برای آنها نیز مشکل ایجاد کرده است و امیدوارند که مسیری برای گفت‌وگو و حل سوءتفاهم‌های میان تهران و ریاض ایجاد شود.
محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر -که کشورش به تازگی بعد از سه سال و نیم روابطش را با عربستان سعودی و 3 متحد عرب دیگر ریاض از سر گرفته است- از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس خواسته که با ایران گفت‌وگو کنند. او از آمادگی کشورش برای میانجی‌گری در راستای برگزاری نشستی میان ایران و اعضای شورای همکاری خلیج فارس خبر داده است. وزیر خارجه قطر با تاکید بر اینکه کشورش معتقد است این اتفاق باید رخ دهد،گفت که سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس هم چنین تمایلی دارند. اظهارات وزیر خارجه قطر مبنی بر اینکه سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس هم چنین تمایلی دارند نشان می‌دهد که کم کم اجماعی بین این کشورها در زمینه تعامل با تهران در حال شکل‌گیری است.
فواد حسین، وزیر خارجه عراق هم روز جمعه در گفت‌وگویی با شبکه خبری الجزیره قطر به نیاز منطقه برای کاهش تنش و ایجاد یک ساز وکار مشترک امنیتی اشاره کرد و گفت:«هدف سیاست خارجی ما بهبود همکاری با کشورهای کرانه خلیج [فارس] است و قطعا نزدیک شدن بیشتر به سعودی به این هدف کمک می‌کند.» او تاکید کرد:«در خلیج [فارس] به همکاری مشترک امنیتی نیاز داریم.» او همچنین تاکید کرد که بغداد اجازه نمی‌دهد، دشمنی‌ها و رقابت‌های خارجی بر روابط حسنه ایران و عراق تاثیر بگذارد و تاکید کرد:«ما به روابط خوب با همه کشورهای همسایه از جمله ایران نیاز داریم و اجازه نمی‌دهیم که سیاست‌های دیگران بر این روابط حسنه تاثیر بگذارد.»
اروپا اشتباهات دوران مذاکرات برجام را در خاورمیانه تکرار نکند
الدار ممدف، تحلیلگر روابط بین‌الملل در یادداشتی برای وبسایت ریسپانسیبل استیت‌کرفت به رویکرد اروپا در قبال احتمال تغییر سیاست‌های امریکا در مقابل ایران پرداخته و هشدار می‌دهد که اگر اروپا بخواهد دوباره مانند دوران مذاکرات برجام با احساس خلأ پشتیبانی بی‌قید و شرط امریکا از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دوباره به سیاست پشتیبانی بی‌قید و شرط از ماجراجویی‌های نظامی سعودی بازگردد، وضعیت تنش مجددا در منطقه بدتر خواهد شد. ممدف می‌نویسد:«این ریسک وجود دارد که اگر واشنگتن راهی برای گفت‌وگو با تهران پیدا کند، برخی کشورهای اروپایی با مانع‌تراشی در مقابل این گفت‌وگوها دنبال خودنمایی باشند. این اقدام‌ها تکرار همان رخدادهایی است که در دوران اوباما اتفاق افتاد. در مذاکراتی که به برجام منتهی شد، فرانسوی‌ها به شکل واضحی تندرو و افراطی عمل می‌کردند. فرانسه و بریتانیا همزمان تلاش می‌کردند بر حس رهاشدگی پادشاهی‌های عربی خلیج فارس از سوی اوباما سرمایه‌گذاری کنند. این سرمایه‌گذاری باعث شد تا فروش تسلیحاتی به کشورهایی همچون عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی افزایش چشمگیری پیدا کند و همکاری با این کشورها برای پیگیری سیاست‌های مداخله جویانه در سوریه نسبت به امریکا بسیار بیشتر شود. تکرار چنین رویکردی چه با انگیزه‌های فرصت‌طلبی کوتاه‌مدت چه بر اساس تصور اشتباه خودمختاری راهبردی اروپا، می‌تواند هم بر امنیت منطقه خلیج فارس و هم روابط دو سوی اقیانوس اطلس تاثیر منفی بگذارد. به جای چنین رویکردی هم امریکا و هم متحدان اروپایی‌اش باید برای بازیگران منطقه خلیج فارس به وضوح روشن کند که هیچ طرفی نمی‌تواند روی حمایت بی‌قید و شرط آنها حساب باز کند. اینکه برخی از کشورها را متحدان ازلی- ابدی در نظر بگیریم و برخی کشورها را به سمت خصومت دائمی برانیم نه به منافع امریکا کمک می‌کند و نه به منافع اروپا.»
نگرانی سعودی از رویکرد بایدن
فیصل بن فرحان در گفت‌وگوی روز جمعه‌اش با العربیه با هدف جلب رضایت دولت‌های منتقد جنایات سعودی در جنگ یمن از تمایل ریاض به پایان جنگ گفته و انصارالله یمن را به مانع‌تراشی در مقابل صلح متهم می‌کند. فیصل بن فرحان در ادامه مدعی شد:«زیرا همه ما به دنبال توقف نهایی جنگ و آتش بس فراگیر و پس از آن به آغاز فرآیند سیاسی هستیم. مانع اصلی، ائتلاف نیست بلکه حوثی‌ها هستند و ما می‌توانیم با دولت بایدن در این ارتباط به شکل مثبت و خیلی خوب هماهنگ باشیم.» او همچنین وعده داده که روابط دولت امریکا با ریاض در دولت بایدن «بسیار خوب و نزدیک» باشد. با این حال جو بایدن وعده داده که اقدام‌های ناقض حقوق بشر عربستان را پیگیری کند و مسوولان چنین اقداماتی را تنبیه کند.
از جمله اقدام‌های احتمالی دولت جدید امریکا، پیگیری پروند ترور جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی ساکن امریکاست. روزنامه واشنگتن‌پست گزارش داده که سازمان سیا با درجه بالایی از اطمینان به این نتیجه رسیده که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که یکی از متحدان نزدیک دولت دونالد ترامپ رییس‌جمهور سابق امریکا بود دستور قتل جمال خاشقجی را صادر کرده بود. دولت ترامپ هرگز این گزارش را به صورت عمومی منتشر نکرد. به گزارش پایگاه آکسیوس، تحقیقات سازمان ملل در سال 2019 میلادی درباره مرگ خاشقجی نیز به این نتیجه رسید که این روزنامه‌نگار توسط ماموران محمد بن سلمان به قتل رسیده است. آوریل هینس که روز چهارشنبه رای سنا را برای انتصاب به عنوان مدیر اطلاعات ملی امریکا به دست آورد، در جلسه تایید صلاحیتش متعهد شد تا این گزارش را منتشر کند. آدام شف، رییس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان امریکا در توییتی نوشت: قتل وحشیانه جمال خاشقجی در حقیقت حمله‌ای به حقوق بشر بود. اما دولت ترامپ به مدت یک سال از انتشار عمومی این گزارش درباره مجرمیت عربستان سعودی امتناع کرد. من از آوریل هینس می‌خواهم تا این گزارش را از حالت طبقه‌بندی خارج کند. باید عدالت و پاسخگویی وجود داشته باشد.
پربیننده ترین اولین اظهارات ترامپ پس از ترک کاخ سفید نماینده کنگره آمریکا طرح استیضاح جو بایدن را ارائه کرد شرایط رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران ادامه جدال‌های داخلی در تل‌آویو در خصوص ایران شنیده شدن صدای انفجار مهیب در ریاضمنبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: ریاض شورای همکاری خلیج فارس عربستان سعودی فیصل بن فرحان کشورهای عربی برای گفت وگو منطقه ای وزیر خارجه خارجه قطر رسانه ها تلاش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۷۷۸۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اشاعه ایران‌هراسی یا تبلیغ بازدارندگی؟
مهدی علیخانی در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: روز گذشته در مسیر یک بزرگراه تهران، توجهم به بیلبورد‌های مربوط به پاسخ ضروری ایران به رژیم اسراییل جلب شد. پرتکرارترین بیلبورد در کنار برخی تبلیغات مثبت، حاوی این متن بود: «فارین افیرز: واقعیت این است که ایران بیش از هر زمان دیگری بر خاورمیانه مسلط‌تر شده است.»
قبل از توضیح درباره این عبارت لازم است اشاره کنم منطقه خاورمیانه رئالیستی‌ترین نظم را در جهان دارد. اگرچه از منظر رئالیست‌ها شرط «امنیت» برخورداری از «قدرت» ِ سخت است، اما میان آنها درخصوص «میزان برخورداری» از قدرت اختلاف وجود دارد.
«واقع‌گرایان تدافعی» معتقدند کسب قدرت باید تا حد «تامین امنیت» باشد و بعد از آن دیگر ضرورتی ندارد. در مقابل «واقع‌گرایان تهاجمی» تاکید می‌کنند که باید به میزانی قدرت را کسب کرد که به «تسلط» منجر شود. بعد از قدرت‌یابی شیعیان در عراق و پیروزی حزب‌الله در جنگ ۲۰۰۶، محور عربی منطقه به طرح «هلال شیعه» پرداخت تا از این طریق هم فشار غرب پس از ۱۱ سپتامبر برای اصلاحات در پادشاهی‌ها را تعدیل کند و هم با معرفی ایران و شیعیان به عنوان تهدید منافع غرب، ائتلاف جدیدی علیه تهران بسازند.
این روند با جنگ ۲۰۰۸ غزه، تحولات ۲۰۱۱، ظهور داعش و جنگ یمن شدت گرفت و افزایش حضور منطقه‌ای ایران در تلاقی با برجسته‌سازی برنامه هسته‌ای منجر به شکل‌گیری یک محور عربی - عبری - غربی در برابر تهران شد. از منظر آنها حضور فرامرزی ایران «تهاجمی» و با هدف «تسلط» بر منطقه بود.
در مقابل، مقامات عالیرتبه ایران و حتی مقامات نظامی این حضور را «تدافعی» و با هدف «تامین امنیت» دانستند و عبارت معروف «اگر در... نجنگیم باید در کرمانشاه و تهران بجنگیم» مورد تاکید قرار گرفت. طرح اینکه هدف ایران از مبارزه با تروریسم در سوریه و عراق یا کمک به متحدان غیردولتی‌اش نه «تامین امنیت» خود که تسلط بر «منطقه» است، یک رویکرد با پیوست «رسانه‌ای» در جهت امنیتی‌سازی چهره ایران برای ساخت ائتلاف‌های سیاسی و امنیتی در منطقه بود.
به‌این‌دلیل، تلاش ایران این شد تا این ذهنیت و برداشت را در خارج و حتی داخل اصلاح کند. سال‌ها قبل که یک گزارش راهبردی اندیشکده امریکایی در جریان بحران یمن و پس از تسلط حوثی‌ها بر پایتخت، با توصیه ضرورت مقابله جدی‌تر با ایران را می‌خواندم، غالب استناد‌های کتاب به سخنان برخی مقامات غیرمسوول ایرانی خصوصا نمایندگان وقت مجلس درجهت «مصرف داخلی»، اما با «پیامد خارجی» بود. ازجمله استناد پرتکرار به جمله‌ای از یک نماینده وقت که امروز هم در پشت این بیلبوردهاست.
عبارتی که محور ضدایرانی به بهانه سابقه قبلی این فرد آن را عادی تلقی نکرد و پس از آن هم در بسیاری از تحلیل‌های عربی - عبری - غربی علیه ایران تکرار شد. او گفته بود: «اکنون ایران بر چهار پایتخت عربی یعنی بغداد، دمشق، بیروت و صنعا حکومت می‌کند و این پایتخت‌ها در دست ایران است.» این نوع بیان‌ها هم در درون جوامع متحد ایران واکنش می‌ساخت و می‌سازد و هم استدلال دشمنان و رقبا برای توجیه تقابل با تهران می‌شد و می‌شود.
به این دلیل حتی در دوره دولت انقلابی مستقر و نیز پس از جنگ اخیر غزه چنین تعابیری به سرعت از سوی حاکمیت رد می‌شود. اکنون، ایران پس از یک دوره طولانی «صبر راهبردی» مجبور به پاسخی اجتناب‌ناپذیر به رژیم اسراییل شد تا بر «توان بازدارندگی» خود تاکید مجددی کند. دکترین رسمی نظامی و امنیتی ایران همواره دستیابی و توسعه توانمندیهای نظامی به‌ویژه در حوزه موشکی و پهپادی را مبتنی بر «دفاع» و «تامین امنیت» و نه «تهاجم» و «سلطه» اعلام کرده است.
مشخص نیست نصب پرتعداد بیلبوردی که جمله‌ای هدفمند و با نیت مشخص از یک رسانه فکری غربی که تاکید دارد ایران بر منطقه مسلط شده، (و نه اینکه «به دنبال» تسلط بر منطقه است) و از منظر آنها، نتیجه در پس این گزاره اتخاذ راهکار مقابله‌جویانه و ائتلاف‌سازی بین‌المللی و منطقه‌ای ضد تهران است، آیا ناشی از غفلت و ناآگاهی متصدیان شهری است یا مبتنی بر اهداف تنش‌زای یک جریان فکری خاص؟!
بنابراین باید تاکید کرد که پرداخت ضروری به توان دفاعی ایران برای اطمینان بخشی به جامعه برای ارتقا «حس امنیت» و «غرور ملی» در مقابل تهدید‌های بیرونی و نیز به رخ کشیدن آن در جهت نمایش «بازدارندگی ملی» در ورای مرزها، چیزی متفاوت از افتادن در دام اشاعه ادبیات ضدایرانی است که هدفی جز ایران‌هراسی ندارد!
نویسنده: مهدی علیخانی
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت