به نقل از «فارس»

روایت عمری که در سیاه‌چادرها گذشت/ پروانه مراتع دامداران بره‌خون زرین‌دشت نیازمند بازنگری جدی

تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۵۵۰۴۳

به گزارش خبرگزاری فارس از زرین‌دشت، بوق متمد ماشین‌ها، شلوغی شهر و زندگی روزمره شهری، دغدغه هایی هستند که هر روز ذهن شهرنشینان را آزار می‌دهد و روان آنها را به بازی می گیرد. 

در میان هیاهوی دنیای رنگ به رنگ آدمها افرادی هستند که خانه‌هایشان از نخ های سیاه و قطوری بافته و ستون خانه‌هایشان از چوب برافراشته شده است، به طوری که در برابر زلزله هم تلفاتی ندارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در گوشه ای از این کره خاکی، دیگر خبر از دود و دم و ساختمان‌های سر به فلک کشیده نیست، اینجا مردمانی زندگی می کنند که دلشان به وسعت دریاست و همت شان به بلندای کوه‌های ایزدخواست.    

از مرکز شهرستان زرین‌دشت به سمت بخش ایزدخواست روانه می شویم، پس از روستای گلکویه به سمت جنگل بزرگ گلکویه رهسپار و سپس به منطقه وسیع عشایرنشین دشت بره‌خون می رسیم، همانجایی که حصار خانه هایشان پهنای دشت‌های وسیع سه برکه است و روشنایی سقف آلونک هایشان آسمان مهتابی از جنس ستاره ها است. 

اینجا تا چشم کار می‌کند بیابان و است کوه، اینجا اقبال مردمانش بسته به حال دلشان است، سرپناهشان سیاه چادرهایی است که به سیاهی شب طعنه می‌زنند، سیاه چادرهایی که آنان را از گزند طوفان ها و تش بادهای جنوب نجات می دهد. 

مرام ساکنین این منطقه عشایری ساده و صمیمی است، خاکی و نجیب، در میان هیاهوی دنیای آدمها اینها مانند پدران و گذشتگان خود رسم زندگی عشایر نشینی و زندگی در طبیعت را انتخاب کرده‌اند که شاید از نظر تمامی جمعیت شناسان بهترین شیوه زندگی همین شیوه عشایر نشینی و زندگی در دشت ها و کوهستان باشد. 

دشت سه برکه زرین دشت مامن و جایگاه دامدارانی است که با وجود بیش از ۱۰۰ سال زندگی عشایری هیچگاه نه توقعی از دولت داشتند و نه به دنبال دفترچه عشایری رفتند، در حالیکه زندگی عشایری دارند عشایری که اقبالشان را به سیاه چادرها گره زده اما پس از بروز خشکسالی‌ها با مشکلات عدیده ای روبرو شده‌اند.  

وجود ۳۸ خانوار عشایری زرین دشت که دفترچه عشایری ندارند 

همه ما زندگی عشایری را در سیاه چادرها و با کمترین امکانات و آغل‌های بر پا شده در کوهستان می شناسیم، کمتر کسی در مواجه با عشایر به داشتن دفترچه عشایری فکر می کند، چون همه چیز گواهی  اسکان عشایر نشینان اصیل را می دهد. اما گویا در منطقه سه برکه شهرستان زرین دشت عشایر نشینی بر مدار دفترچه عشایری می چرخد، چرا که قانون، جمعیت عشایری را به داشتن دفترچه عشایر و ییلاق و قشلاق  و داشتن تیره عشایری می‌شناسد. 

مردمان پیشین اینجا به دلیل سادگی و عدم آشنایی به قوانین اقدام به دریافت دفترچه عشایری نکرده اند و همین ماجرا آغاز مصیبتی بی پایان برای ساکنین بره‌خون و دشت سه‌برکه است. 

در ابتدای گزارش مهمان سیاه چادر معتمد و ریش‌سفید این دامداران خونگرم می‌شویم.  

کرامت الله اولاد‌‌شنبه، پیرمردی با ۸۲ سال سن که موها و محاسن خود را در سرد و گرم زندگی ایلاتی سفید کرده است، او در گفتگو با خبرنگار فارس به پیشینه استقرار دامداران دشت سه برکه اشاره کرد و گفت: در سال ۷۳ بر اساس طرح مرتعداری ۱۱ هزار و ۶۹۰ هکتار مرتع به شماره پلاک ۸۲۱۲ و ۸۲۱۳  به نام بره خون و سه برکه به ازای ۹۳ دامدار، پروانه مرتع صادر شده است که از این تعداد ۳۸ دامدار فعال و دائمی در منطقه یاد شده اسکان یافته اند. 

وی افزود: با توجه به اینکه از سال‌های خیلی دور ابا و اجداد ما در این مکان زندگی می‌کردند، ما هم شیوه عشایر نشینی را ادامه داده ایم. 

اولاد‌شنبه، با بیان اینکه خواستار تعیین تکلیف حریم و بازنگری در طرح مرتعداری آنان در پی اختلافات سرزمینی با شرکت شهرک‌های کشاورزی در قالب طرح گلخانه ای در بخش ایزدخواست رخ داده است، اظهار کرد: از مسئولان قضایی و اجرایی استان فارس تقاضا داریم  نسبت به تعیین تکلیف وضعیت این عشایر ورود کنند. 

این دامدار سرد و گرم چشیده دشت بره خون با انتقاد شدید از احداث مجتمع گلخانه ای که زیر نظر شرکت شهرک‌های کشاورزی فارس در منطقه ایزدخواست و در مراتع واگذاری به آنان احداث شده است، تاکید کرد: آیا طبق قانون وقتی پروانه مرتع برای عده ای دامدار و عشایر صادر می شود، جواز ساخت شرکت‌های دیگر نیز در این حریم داده می شود؟ 

وی افزود: عاجزانه از مسئولین بالادستی تقاضای رسیدگی به وضعیت دامداران بخش سه برکه که جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ نفر با بیش از پانزده هزار راس دام،دارد را خواستاریم. 

‌او گفت: متاسفانه چندین مورد درگیری لفظی بین عشایر و شرکت شهرک‌های گلخانه ایزدخواست در زمان احداث کانال و قطعه بندی زمین ها رخ داده و پس از آن ما محکوم به کار شکنی شده‌ایم، در حالیکه این زمین ها طبق پروانه مرتعداری متعلق به دامداران و جایگاه پدران ما از قدیم الایام بوده است.  

وی بی‌سوادی و نا آگاهی دامداران این منطقه را عامل اصلی مشکلاتشان دانست و گفت: بر اثر همین نا آگاهی ها دفترچه عشایری نداریم، در حالی‌که سال‌ها در کوه‌ها و سیاه چادرها مو سفید کرده‌ایم و تنها دل‌مشغولی‌مان چرای گوسفندان‌مان بود.

در ادامه یکی دیگر از دامداران دشت سه برکه زرین دشت به مشکلات دامداران بره خون و  دشت سه برکه پرداخت و افزود: به دلیل نبود آب کافی و خشک شدن برکه ها و آب انبارها در  پی خشکسالی‌های اخیر و صعب العبور بودن نقطه اسکانمان مجبوریم آب شرب را با بهای گزاف و از تانکرهای حمل آب خصوصی خریداری نماییم، زیرا سهمیه آبی که اداره امور دام جهاد کشاورزی برایم می آورند در ماه یک یا دو بار بیشتر نیست که این سهمیه کفاف ۱۰ روز را هم نمی دهد. 

جوج ادامه داد: بهای تامین ۸ هزار لیتر  آب برای دامداری که در اولین و نزدیکترین نقطه مرزی به آبادی گلکویه مستقر است، به ۲۵۰هزار تومان  می رسد، در حالیکه هزینه آب‌بهای دامدار عشایر نشین این دشت که در انتهای کوه‌های بره خون سکنی گزیده به بیش از ۵۰۰ هزار تومان می رسد، که آنهم کفاف ۸ تا ۱۰ روز دامشان را می دهد. 

این دامدار عشایر نشین بخش ایزدخواست با اشاره به صدور مجوز حفر چاه نیز گفت: متاسفانه مجوز حفر چاهی که صادر گردیده در میان کاغذ بازی‌ها و بروکراسی اداری سرگردان است و گوسفندان ما از بی آبی در آبشخورهایشان دست و پا می زنند و تلف می‌شوند. 

جوج تاکید کرد: از مسئولین تقاضا داریم ما را از بلاتکلیفی عشایر بودن و یا دامدار بودن نجات دهند تا  ما نیز چون سایر عشایر هویت‌دار شویم. 

وی با تاکید بر اینکه ییلاق و قشلاق این چادرنشینان به خودشان بستگی دارد، عنوان کرد: در زمان فصل سرما ۳۸ خانوار ساکن در دشت پهناور بره خون و سه برکه به کوه‌های اطراف پناه می برند و با شروع فصل گرم  به اراضی کشت خود به دامان دشت باز می‌گردند. 

این دامدار ادامه داد: در سال ۱۳۷۳ از سوی  اداره امور عشایر جهاد کشاورزی داراب ما را تحت پوشش تعاونی روستایی قرار دادند، در حالیکه ما روستانشین نبودیم و این قرار گیری در تعاونی مصادف با تضییع حقوق عشایری ما شد. 

جوج، با اشاره به واگذاری زمین های مرتع‌شان به شرکت شهرک‌های کشاورزی  فارس در بخش ایزدخواست گفت: این شرکت در ابتدا به صورت آزمایشی در قالب طرح گاوداری آغاز به کار کرد که در پی عدم کارآمدی به شرکت گلخانه‌ای تغییر یافت. 

وی خواستار ایجاد مکانی مشخص و تعیین یک نفر از عشایر شهرستان به‌عنوان نماینده این قشر کم توقع جامعه شد و گفت: با این اقدام می‌توان با تشکیل جلسه در هر ماه مطالبات و نیازمندی‌های عشایر و دامداران را پیگیری کرد و به نتیجه رساند. 

در ادامه این گزارش به سراغ یکی از بانوان ایلیاتی رفتیم، فن بیان بسیار خوبی داشت و از قلم توانمندی هم بهره مند بود، این بانوی جوان  که در حین گفتگو اشک از چشمانش جاری شد به خبرنگار فارس گفت: در گیر و دار مصیبت های بره خون، خون به دلمان شده است و کسی جوابگوی ما نیست. 

عالمه اولاد شنبه بانوی ۴۲ساله افزود: فشارهای مضاعفی که بر دوشمان گذاشته شده سبب شد تا به تمامی نهادها نامه نگاری کنم اما گویا رنج‌هایمان پایان ندارد. 

اولاد شنبه در خصوص سوال خبرنگار فارس مبنی بر خدمات دهی ادارات متبوعشان گفت: توقع داریم جهاد کشاورزی با اینکه اشراف کامل به عشایر بودن ما دارد، در زمینه اختصاص داروها، سم و دیگر نهاده های کشاورزی ما را نیز بی بهره نگذارد. 

این بانوی دامدار بخش ایزدخواست شهرستان زرین دشت به بخش دیگری از دغدغه هایشان اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه زندگیمان نماد عشایر نشینی است، اما به دلیل نداشتن دفترچه عشایری سهم آرد ما با سهمیه اندک در قالب سهمیه روستایی به خبازی های شهر پیر داده می‌شود که چندین کیلومتر با ما فاصله دارد. 

اولاد شنبه یادآور شد: ما دامداران عشایرنشینی هستیم که متعلق به شهر پیر، مرکز بخش ایزدخواست است، اما به دلیل نداشتن دفترچه عشایر هویت عشایری نداریم در حالیکه عمرمان در سیاه چادرها و دور از آبادی گذشت. 

وی عدم دسترسی به سهمیه نفت و عدم مجوز برای  احداث انبار علوفه را از دیگر مشکلاتشان دانست و گفت: به دلیل نداشتن انبار علوفه بر اثر بارش باران علوفه های دامداران نابوده شده است ولی مجبورند به دلیل گرانی سرسام آور از علوفه های پوسیده و خاکستر شده برای دام‌هایشان استفاده کنند.

این دامدار ساکن در منطقه عشایری دشت سه برکه در پایان به مشکلات فراروی دامداران و شرکت گلخانه ای فجر پرداخت و اظهار داشت: در ابتدای احداث پروژه شرکت فجر این طرح در قالب طرح پرورش دامداری بود که با موافقت و امضا دامداران، اداره منابع طبیعی و جهاد کشاورزی بخشی از زمین‌ها به منظور احداث ۵۰ واحد گاوداری صنعتی به این طرح واگذار شد. 

وی ادامه داد: با این واگذاری ۲۰۰ قطعه زمین ۲۴۰۰ متری برای ۴۰۰ نفر واگذار و عملیات احداث دیوار چینی‌ها انجام و پروانه گاوداری صنعتی گرفته و به سهام داران داده شد، ولی به دلیل عدم کسب مجوزهای لازم با راه اندازی طرح موافقت نگردید و اینگونه که عنوان می کنند، زمین ها نیز دارای مشکلات تصرف به مرز روستای گلکویه است. 

عالمه اولاد شنبه ابراز کرد: کجای دنیا مرسوم است که قبل از اخذ مجوزات لازم طرح احداث و حتی پروانه گاوداری صنعتی به سهام داران داده شود و در مرحله بعد که باید منجر به راه اندازی و اشتغال شود، طرح به یکباره لغو و به طرح گلخانه ای تغییر داده شود؟ 

این بانوی دامدار زرین دشتی با بیان اینکه خودشان هم از سهامداران این شرکت هستند افزود: بنا بوده است سهام این شرکت به اهالی و مالکین دشت سه برکه اختصاص یابد، چرا برای جبران ضررهای این شرکت که بر اثر بی‌تدبیری به وجود آمد، زمین‌های قسمت شمالی طرح گاو داری را به قیمت دو میلیون تومان در سال ۹۴ به افرادی فروختند که نه دامدار و نه با مصیبت‌های دامداران آشنا بودند.  

به گفته وی چرا پس از ده سال و دریافت هزینه ها از دامداران الان عنوان می کنند که طرح گاو داری به درد این منطقه نمی خورد و حال که طرح به عنوان شهرک گلخانه ای دنبال می‌شود، عملیات احداث دیوارهای قطعات گلخانه با این ارتفاع ساخته می شود، مگر گلخانه نیازمند نور خورشید نیست؟ 

وی در پایان خواستار ورود جدی رییس کل دادگستری فارس به مشکلات دامداران این بخش و حواشی پیش آمده بین دامداران و شرکت شهرک‌های گلخانه ای بخش ایزدخواست شد. 

دارو، واکسن و علوفه تا آنجایی که سهمیه شهرستان بوده ارائه شده است

در ادامه این گزارش مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زرین دشت در گفتگو با خبرگزاری فارس در خصوص مشکلات دامداران دشت سه برکه گفت: دامداران محلی دشت سه برکه شهرستان زرین دشت به دلیل نداشتن دفترچه عشایری، عدم ییلاق و قشلاق و نداشتن تیره عشایری به عنوان عشایر محسوب نمی شوند. 

روح الله دیانت در پاسخ به سوال خبرگزاری فارس مبنی بر اینکه آیا جهاد کشاورزی به دامداران دارو و واکسن و علوفه با یارانه دولتی تحویل می‌دهد، افزود: در خصوص دارو ، واکسن و علوفه تا آنجایی که سهمیه شهرستان بوده خدمات ارائه شده است. 

وی با تاکید بر اینکه سهمیه دارو و نهاده‌های کشاورزی با کاهش روبرو بوده است، اظهار داشت: مسائل اعتباری و خشکسالی های پی در پی  و کمبود نهاده های کشاورزی مربوط به سراسر استان می باشد. 

دیانت با بیان اینکه دامداران دشت سه برکه و بره خون از نظر قانونی عشایر محسوب نمی شوند، اظهار داشت: پیگیری‌های لازم در سالهای قبل صورت پذیرفته ولی به‌دلیل نداشتن شروط عشایر (بودن جزء یکی از تیره‌های عشایر، کوچ‌رو بودن و ییلاق و قشلاق، سابقه عشایری و...) این امر مورد قبول امور عشایر قرار نگرفته است. 

مدیر جهاد کشاورزی زرین دشت ادامه داد:  غالب این افراد علاوه بر مکان فعلی، در شهر پیر نیز منزل مسکونی دارند و از خدمات شهروندی برخوردار هستند. 

این مسئول، به عدم حفر چاه نیز اشاره و بیان کرد: مجوز حفر چاه به دامداران داده شده است، ولی به دلیل اختلافات داخلی بین دامداران برای مکان یابی برای حفر چاه، تاکنون حفر نشده، در حالیکه  تخصیص آب از سوی اداره منابع آب داده شده و حفر به عهده شرکت تعاونی تشکیل شده بین خود دامداران است. 

رییس اداره صمت شهرستان زرین دشت نیز  در بخش دیگری از این گزارش به سهمیه آرد دامداران اشاره و خاطرنشان کرد: هیچ آرد خانه پزی به هیچ نانوایی داده نمی‌شود و شبکه و کانال توزیع آرد کاملا مشخص و مجزا است. 

احمدرضا رسولی اضافه کرد: توزیع آرد خام روستایی و عشایری طبق تقسیمات کشوری به روستا و عشایر (که البته از قدیم الایام کارت عشایری دارند) تعلق می‌گیرد و توزیع آن هم طبق سرانه مورد نظر و لیست توزیع و درنهایت توسط استان کنترل می گردد. 

رییس اداره صمت شهرستان زرین دشت ابراز کرد: اینکه افرادی از روستا یا شهر در سطح شهرستان هستند که بخاطر موقعیت شغلی که دارند در بیرون از شهر یا روستا مشغول فعالیت و زندگی هستند در تمام نقاط شهرستان وجود دارند، این وضعیت مبنایی برا تخصیص سهمیه آرد محسوب نمی‌شود. 

وی اضافه کرد: نیمی از مشتریان پخت نان برخی از نانوایی‌ها چه در شهر و چه در روستا افرادی هستند که از روستاهای دارای آرد خانه پز می‌باشند، لذا متصدی نانوایی نمی‌تواند به این افراد نان ندهد. 

رسولی اضافه کرد: ما هم می دانیم که دامداران دشت بره خون، مشکل دسترسی به سهمیه آرد خود را دارند، ولی راهکاری نیست. 
  
در پایان رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان زرین دشت با اشاره به اعتراضات دامداران دشت سه برکه و بره خون در خصوص قرار گیری شرکت  گلخانه ای فجر ایزدخواست که زیر شهرک های کشاورزی فارس اداره می شود، اظهار کرد: کلیه عرصه های ملی شده شهرستان جزء مراتع می باشد و دارا بودن سامانه های عرفی صرفاً جهت انتفاع از پوشش گیاهی و چرانیدن دام خود در مرتع است و مالکیت همچنان با سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری به نمایندگی از دولت می باشد. 

مرتضی سلیمانی شیری افزود: بنابراین واگذاری اراضی جهت طرح های صنعتی و کشاورزی به اشخاص و شرکت‌ها طبق قانون و در راستای حمایت از تولید و اشتغال زایی در شهرستان زرین دشت صورت گرفته است.

انتهای پیام/ ن/ر

منبع: فارس

کلیدواژه: عشایر زرین دشت سیاه چادر منبع طبیعی صمت شهرک های کشاورزی شهرستان زرین دشت دلیل نداشتن بخش ایزدخواست دفترچه عشایری ییلاق و قشلاق شرکت شهرک دفترچه عشایر جهاد کشاورزی زندگی عشایر سیاه چادرها عشایر نشینی زرین دشت گلخانه ای حفر چاه زمین ها کوه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۵۵۰۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمدید نام نویسی بیمه رایگان بازنشستگی مادران روستایی و عشایری

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما استان همدان، حاتم شکری گفت: در این طرح مادران خانه‌دار ساکن در مناطق روستایی و عشایری دارای سه فرزند و بیشتر که تاریخ تولد فرزند سوم آنها فروردین ماه ۱۳۹۶ به بعد باشد به شکل رایگان و کمک ۱۰۰ درصدی دولت بیمه می‌شوند و از مزایای بیمه و بازنشستگی آن برخوردار خواهند شد.

او تأکید کرد: از ابتدای طرح تاکنون ۱۰هزار نفر از مادران خانه‌دار داری سه فرزند و بیشتر روستایی و عشایری پیش ثبت نام نزد صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر انجام داده‌اند.

مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر استان همدان افزود: همه مادران واجد شرایط طرح می‌توانند با مراجعه به ۵۲ موسسه کارگزاری صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر استان همدان اقدام به پیش ثبت‌نام کنند.