به نقل از «فارس»

نگاهی به اهداف سفر «کامل‌اف» به کشورهای آسیای مرکزی

تاریخ انتشار: ۳ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۸۴۴۰۹

«الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی روس ضمن یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد، به بررسی اهداف سفر اخیر دوره‌ای «عبدالعزیز کامل اف» وزیر امور خارجه ازبکستان به ترکمنستان، تاجیکستان و قزاقستان پرداخته است.

در این یادداشت آمده است: هدف اصلی سفر دوره‌ای کامل‌اف به کشورهای آسیای مرکزی را می‌توان تحقق اهداف سیاست خارجی این کشور برای سال 2021 دانست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در 29 دسامبر سال گذشته میلادی «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان ضمن پیام سالانه خود به پارلمان اولویت‌های سیاست خارجی «تاشکند» را ترسیم کرد که در این رابطه «توسعه همکاری با جنوب آسیا و کمک به استقرار صلح در افغانستان» از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

تمرکز بر جنوب آسیا نکته و رویکرد جدیدی برای سیاست خارجی این کشور بوده و قرار است با برگزاری «کنفرانس بین المللی تعامل میان آسیای مرکزی و آسیای جنوبی» در شهر تاشکند یکی از اقدامات مهم در این جهت کلید بخورد.

انتظار می‌رود این کنفرانس «انگیزه‌های لازم برای توسعه همه جانبه همکاری‌های بین منطقه و ایجاد دهلیزهای جدید حمل و نقلی را فراهم کند».

بر تعداد اولویت‌های سیاست خارجی ازبکستان افزودن آسیای جنوبی (در ردیف آسیای مرکزی) با اقدامات سال‌های اخیر این کشور همخوانی داشته است.

به نظر می‌رسد که در سفر دوره‌ای کامل اف به «عشق آباد»، «دوشنبه» و «نورسلطان»، کسب وجهه منطقه‌ای هدف تلاش‌های تاشکند است.

عدم قرار گرفتن اسم «بیشکک» در لیست پایتخت‌های مورد بازدید وزیر امور خارجه ازبکستان عجیب و سوال برانگیز به نظر می‌رسد. شاید موضوع به آن برگردد که طبق اخبار برخی از رسانه‌های محلی رئیس جمهور قرقیزستان ضمن آمادگی برای سفر به «مسکو» و دیدار با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه، برای 15 روز خود را قرنطینه کرده است.

البته با توجه به رقابت فزاینده بین ازبکستان و قزاقستان برای رهبری منطقه‌ای، برای تاشکند بیش از همه حمایت  نورسلطان از اهمیت اساسی برخوردار است، چرا که تقویت مواضع منطقه‌ی تاشکند از سوی قزاقستان با حسادت بالایی پذیرفته می‌شود.

نورسلطان که سال‌ها به لحاظ اقتصادی و اجتماعی در قیاس با همسایگانش در آسیای مرکزی در وضعیت مطلوب‌تری قرار داشت، به طور بلندپروازانه خود را به عنوان رهبر سیاسی و اقتصادی منطقه معرفی می‌کرد.

اما تغییر و تحولات پویایی که طی سال‌های اخیر در ازبکستان به وقوع پیوسته است، همراه با تشدید فعالیت‌های سیاست خارجی و سرمایه‌گذاری و بهبود وجهه مثبت کشور در عرصه بین المللی و همچنین جمعیت بالا و در حال رشد سریع این کشور موجب نگرانی‌های آشکار و پنهانی را در میان نخبگان حاکم قزاقستان فراهم کرده است.

بنابراین با توجه به شکل گیری حوزه‌های بحران در زمینه‌های مختلف در قزاقستان، تقویت جایگاه منطقه‌ای تاشکند منجر به تشدید رقابت‌های میان دو کشور در میان مدت خواهد شد.

قبل از سفر دوره‌ای کامل اف به ترکمنستان، تاجیکستان و قزاقستان «حنیف اتمر» وزیر امور خارجه افغانستان نیز در دیدار خود با وی، از برگزاری کنفرانس بین المللی «آسیای مرکزی و جنوبی: ارتباط متقابل منطقه‌ای؛ چالش‌ها و فرصت‌ها» حمایت کرده بود.

بدون شک آمریکا هم با توجه به منافع خود در مورد افغانستان از نقش ازبکستان به عنوان رهبر منطقه‌ای پشتیبانی می‌کند.

با توجه به دولت جدید آمریکا احتمالا نیز قزاقستان به عنوان بزرگترین شریک تجاری شرکت‌های آمریکایی در منطقه (سالانه حدود 2 میلیارد دلار از حساب صادرات نفت) موقعیت خود را حفظ خواهد کرد.

کارشناسان و سیاستمداران ازبک در مورد ظرفیت بازار آسیای مرکزی و ورود به بازارهای کشورهای جنوب آسیا تصورات اغراق آمیزی دارند که وجود موانع عینی مانند بحران‌‌های افغانستان و کشمیر و کل معماری ژئوپلیتیک آسیای جنوبی را در نظر نمی‌گیرد. اما دکترین «دسترسی به دریا» به عنوان یک رویای منطقه‌ای به ازبکستان اجازه می‌دهد تا روی این موضوع بتواند همسایگان را پیرامون خود جمع بیاورد.

علاوه بر آن بحث وحدت منطقه‌ای همچنین در چارچوب «مشارکت سرمایه گذاری آسیای مرکزی» که با حمایت شرکت مالی توسعه بین المللی آمریکا ایجاد گردیده است، دنبال خواهد شد. این اقدام جدید عملاً عنصری از پروژه «5+1» (آمریکا و پنج کشور آسیای مرکزی) است که فعلا قرقیزستان، تاجیکستان و ترکمنستان را نادیده گرفته است در حالی که هدف آن به اصطلاح «کمک به همگرایی منطقه‌ای» عنوان شده است.

کاهش علاقه آمریکا به سه کشور یادشده به معنای تمرکز تلاش‌ها روی مهمترین زمینه‌ها برای دستیابی سریعتر به نتایج مطلوب است که از این نظر در سطح تاکتیکی دولت جدید آمریکا از دولت قبلی متفاوت‌تر است.

صرف نظر از روابط دوجانبه، تاشکند و نورسلطان می‌توانند روی موضوعاتی در تعاملاتشان با روسیه کار کنند. این بحث با توجه به عضویت ناظر ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از اهمیت برخوردار خواهد بود.

قزاقستان در سال جدید میلادی ریاست اتحادیه اقتصادی اوراسیا را بر عهده دارد ولی این واقعیت غیر قابل انکار است که به طور سیستماتیک اقداماتی را برای کند کردن آهنگ همگرایی در این چارچوب انجام می‌دهد.

با این حال وجود گزینه‌های فراوان باعث می‌شود تا رفتارهای سیاست خارجی کشورهای منطقه آشفته‌تر و ناپایدارتر شود و به نوبه خود فرصت‌های جدیدی را برای هرگونه دخالت خارجی در فرآیندهای منطقه‌ای و داخلی این کشورها فراهم کند.

در حقیقت عدم وجود دستور کار مشترک برای 5 کشور منطقه همانند مراحل قبل دلیل اصلی شکست همه ابتکارات و اقدامات مربوط به همگرایی در آسیای مرکزی است. به طور طبیعی محدودیت‌های ایجاد شده بر اثر همه گیری کرونا در سال 2020 منجر به انزوای جدی کشورهای منطقه از یکدیگر شد و تمام این ابتکارات را برای مدت نامعلومی غیرفعال کرد.

به این دلیل حتی سومین نشست مشورتی روسای جمهور آسیای مرکزی که قرار بود در سال 2020 در «بیشکک» برگزار گردد، به سال 2021 موکول شد. اما همه گیری کرونا فقدان شرایط برای فرایندهای همگرایی را به وضوح به نمایش گذاشت.

همانند گذشته تعیین یک دستور کار مشترک بر سر منافع منطقه‌ای کشورهای آسیای مرکزی به دلیل خودخواهی و بلندپروازی‌های نخبگان حاکم آنها (چیزی که به طور فعال از خارج حمایت می‌شود) غیرممکن است.

بنابراین سفر دوره‌ای وزیر امور خارجه ازبکستان به کشورهای آسیای مرکزی بیش از رسیدگی به مشکلات همگرایی منطقه‌ا‌ی، احتمالا به حل و فصل موضوعات روابط دوجانبه تاشکند با این کشورها مساعدت خواهد کرد.

انتهای پیام/ح

منبع: فارس

کلیدواژه: ازبکستان کامل اف آسیای مرکزی همگرایی کشورهای آسیای مرکزی سیاست خارجی وزیر امور خارجه سفر دوره ای بین المللی منطقه ای کامل اف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۸۴۴۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت انسجام جهان اسلام برای مقابله مؤثر با هر گونه اجحاف به کشورهای اسلامی

به گزارش حوزه سیاست و اقتصاد خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی ظهر امروز دوشنبه به وقت محلی در جریان سفر رسمی به پاکستان، در نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور، با بیان اینکه پیوندهای تاریخی همسایگی و اشتراکات اعتقادی، روابط تهران-اسلام‌آباد را عمیق و ناگسستنی کرده است، سطح روابط دو کشور را نامتناسب با ظرفیت‌های متقابل دانست و بر تلاش برای افزایش تعاملات و مناسبات دو طرف در عرصه‌های مختلف اقتصادی، تجاری و فرهنگی تأکید کرد.

رئیس جمهور با اشاره به سیاست جمهوری اسلامی ایران برای گسترش روابط با کشورهای مسلمان، همسایه و همسو، گسترش روابط با پاکستان را تامین‌کننده همه این اهداف دانست و اظهار داشت: باور داریم که با توجه به ظرفیت‌های موجود می‌توان روابط فیمابین را متحول کرد و لذا در گام اول برای دستیابی به حجم 10 میلیارد دلار در مبادلات تجاری دو کشور توافق کردیم.

رئیسی با تشریح برخی زمینه‌های مساعد برای گسترش همکاری‌ها و روابط ایران و پاکستان از جمله در حوزه انرژی، به اهمیت امنیت به خصوص در مرزهای مشترک دو کشور برای رونق تبادلات مرزی اشاره کرد و گفت: دو کشور در موضوع ضرورت تامین و پایداری امنیت، لزوم مبارزه قاطع با اشکال مختلف تروریسم و حمایت بدون تبعیض از حقوق بشر به خصوص دفاع از مردم مظلوم فلسطین رویکرد و نگاهی نزدیک و مشترک دارند.

رئیس جمهور با بیان اینکه روابط دو کشور در همه ابعاد دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی قابل ارتقا و تقویت است، تصریح کرد: تحکیم و تعمیق روابط دو ملت دوست ایران و پاکستان ممکن است مخالفانی داشته باشد، اما عزم و اراده موجود نزد سران دو کشور برای گسترش روابط، بر این مخالفت‌ها غلبه کرده و این سفر می‌تواند نقطه عطفی در ایجاد تحول در روابط فیمابین باشد.

حجت الاسلام رئیسی همچنین بر اهمیت تبادل هیئت‌های تجاری و اقتصادی میان دو کشور و فعال شدن کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی برای رفع موانع توسعه مراودات و مناسبات اقتصادی و تجاری میان دو کشور تأکید کرد و گفت: تقویت همکاری‌های ایران و پاکستان به عنوان دو کشور اسلامی مهم منطقه می‌تواند در حل مشکلات منطقه موثر باشد، در مقابل حضور بیگانگان در منطقه نه تنها کمکی به حل مشکلات نمی‌کند، بلکه خود باعث ایجاد مشکلات پیچیده‌تر خواهد شد.

رئیس جمهور با تأکید بر ضرورت اتحاد و انسجام کشورهای اسلامی برای مقابله موثر با هر گونه اجحاف و تعرض به کشورهای اسلامی، جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم و مقتدر فلسطین و به خصوص غزه را از جمله تبعات نبود چنین انسجامی میان کشورهای اسلامی دانست و گفت: همکاری‌های ایران و پاکستان در این زمینه می‌تواند بستر مناسبی برای همراه شدن بیشتر کشورهای اسلامی در مسیر وحدت و انسجام امت اسلامی باشد.

«شهباز شریف» نیز در این نشست با بیان اینکه این سفر به پاکستان عزت بخشید، روابط فیمابین را بسیار مستحکم و دوستانه توصیف و تصریح کرد: پیشرفت هر کدام از دو کشور ایران و پاکستان باعث پیشرفت متقابل کشور دیگر خواهد شد.

نخست وزیر پاکستان با اشاره به مرزهای طولانی مشترک میان دو کشور، بر مبارزه قاطع با تروریسم و تلاش برای ارتقای امنیت در مناطق مرزی و همچنین ایجاد رونق اقتصادی در مناطق مرزنشین از طریق گسترش بازارچه‌های مرزی تأکید کرد.

نخست وزیر پاکستان ضمن ابلاغ سلام‌‌های گرم دولت و ملت پاکستان به رهبر معظم انقلاب اسلامی و ملت ایران، از درایت و تدابیر دکتر رئیسی برای تقویت روابط و تعاملات منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران به خصوص در ارتباط با کشور مطبوعش قدردانی کرد.

وی با تأکید بر هدف‌گذاری صورت گرفته برای رساندن حجم مبادلات اقتصادی فیمابین به 10 میلیارد دلار در سال افزود: گسترش همکاری‌های اقتصادی ایران و پاکستان در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی می‌تواند به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دو کشور بیانجامد.

وی همچنین با اشاره به حمایت پاکستان از همکاری‌های زیرساختی لجستیک چندجانبه افزود: تحقق این همکاری‌ها می‌تواند تبادلات تجاری فیمابین را به سطحی جدید ارتقا دهد.

نخست‌وزیر پاکستان در بخش دیگری از سخنانش ثبات قدم جمهوری اسلامی ایران در حمایت از آرمان آزادی قدس و دفاع از مردم مظلوم فلسطین را قابل تحسین توصیف و تصریح کرد: اتحاد و انسجام کشورهای اسلامی موثرترین اقدام در بازدارندگی جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان مظلوم است.

شهباز شریف همچنین با اشاره به گفتگوهای مطرح شده درباره حقوق و امنیت مردم منطقه کشمیر، تقویت همکاری‌های دو کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی در زمینه‌های مختلف را خواستار شد.

در این دیدار همچنین سران دو کشور بر اهمیت تقویت تجارت رسمی تأکید و علاوه بر آن توافق کردند که طرف پاکستانی در اجرای تعهدات خود در زمینه انرژی تسریع کند.

انتهای پیام/