به نقل از «دانا»

رهاشدگی فضای‌مجازی، زمینه‌ساز تغییر سبک‌زندگی شده است

تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۲۸۱۵۶

علیرضا عباسی، با اشاره به آسیب‌های فضای مجازی گفت: داشتن فضای بازی و حرکتی یکی از راهکارهایی است که کمک می‌کند تا کودکان کمتر گرفتار تبعات منفی شبکه مجازی شوند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ حجت الاسلام علیرضا عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار علم و فناوری صبح قزوین؛ با اشاره به ابعاد مختلف استفاده از فضای مجازی اظهار کرد: در بحث مربوط به فضای مجازی با دو موضوع مواجه هستیم که شامل محتوا و فرهنگ درست استفاده از آن است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: فضای مجازی به جهت جذابیت‌هایی که دارد ولو اینکه محتوای خوبی هم داشته باشد، به حدی افراد را مشغول خود می‌کند که از سایر امور باز می‌مانند و این تنها یک روی سکه فضای مجازیست.

مدیر موسسه انشاء در قزوین تصریح کرد: روی دیگر فضای مجازی، محتوای نامناسب آن است که مشکل مضاعفی علاوه بر استفاده افراطی و گذران وقت زیادی از زندگی افراد در این فضا بوده و آسیب‌های فراوانی دارد.

استفاده بی‌رویه از فضای مجازی و ایجاد خلا عاطفی

وی عنوان کرد: در بسیاری از مواقع با رعایت خانواده در نحوه استفاده از گوشی‌های مناسب و در نظارت و مدیریت، مانع از آن می‌شوند که فرزندانشان وارد فضاهای نامناسبی شود.

این کارشناس اجتماعی بیان کرد: باید توجه داشته باشیم که تمرکز زیاد کردن در فضای مجازی و استفاده بی‌رویه از گوشی‌ها می‌تواند برای کودکان به جهت جذابیت‌های سمعی و بصری شبکه‌های مجازی آسیب‌زا باشد.

وی درمورد راهکار‌های مدیریت فضای مجازی ابراز کرد: والدین باید به جز استفاده از فضای آموزشی شاد حتما برای فرزندان، شرایط فعالیت بدنی، بازی و حرکتی را فراهم کنند البته نمی‌توان محدودیت‌های ایجاد شده در نتیجه شیوع کرونا را نادیده گرفت.

عباسی تاکید کرد: داشتن فضای بازی و حرکتی یکی از راهکارهایی است که کمک می‌کند تا کودکان کمتر گرفتار تبعات منفی شبکه مجازی شوند.

اعتیاد رسانه‌ای از معضلات فضای مجازی

وی اضافه کرد: این موضوع که والدین چقدر عادت به استفاده از فضای مجازی دارند نیز نکته مهمی است که باید مورد مداقه قرار گیرد از این رو تاکید می‌شود والدین تا جای ممکن در حضور فرزندان مشغول فضای مجازی نشوند تا منجر به خلا عاطفی و ارتباطی در خانواده نشود.

این کارشناس فرهنگی تصریح کرد: ضرورت دارد که پدر و مادر برای فضای زندگی مجازی خود وقت معینی و برنامه‌ریزی شده‌ای داشته باشند به عبارتی به فرهنگ درست استفاده از فضای مجازی واقف باشند.

وی عنوان کرد: یکی از مخاطرات فضای مجازی، آموزش و ارتباط زودهنگام با محتواهای غیر مناسب برای کودکان است؛ چراکه یک سری اطلاعات و آموزه‌ها را کودکان باید در سنین خاصی دریافت کنند؛ اما در فضای مجازی از آنجاکه مدیریت و کنترل در دست خود کاربر است لذا کودکان با ورود به این فضا دسترسی به مطالبی پیدا می‌کنند که شاید مناسب سن آنها نباشد.

مدیر موسسه انشاء در قزوین ابراز کرد: اعتیاد رسانه‌ای نیز یکی از معضلات فضای مجازی است که ممکن است فرد در نبود آن دچار خلاء شده و آرامش نداشته باشد؛ همچنین تلف شدن عمر فرد، در معرض مفاسد اخلاقی و اجتماعی قرار گرفتن، دیدن و شنیدن محتواهای نامناسبی که گاه مناسب گروه سنی کودکان نیست یا مطالبی که اصلا مناسب هیچ گروه سنی نیست از دیگر آسیب‌های استفاده نادرست از فضای مجازیست.

امروز ضرورت مدیریت فضای مجازی یک اصل است

وی در ادامه تغییر سبک زندگی را از دیگر آسیب‌های فضای مجازی برشمرد و گفت: نحوه و فرهنگ استفاده از فضای مجازی، تاثیر زیادی در سبک زندگی افراد دارد چراکه محتواهای ارائه شده در فضاهای مجازی یک فرهنگی را القا کرده و با تکرار مطالب به مرور زمینه پذیرش در کاربران را ایجاد می‌کند و آرام آرام جزو رفتارهای فرد شده و عملا سبک زندگی او را تشکیل می‌دهد.

عباسی بیان کرد: به طور مثال نمایش ارتباط و آزادی بی حد و حصر دختران و پسران در فضای مجازی لجام گسیخته و تخریب اخلاق و افکار جوانان، در واقع ایجاد عطش کاذبی در فرهنگ ایرانی اسلامی ماست و آرام آرام در ذهن فرزندان این مرز و بوم رسوخ می‌کند در حالیکه فرهنگی غلط و کاملا مخالف فطرت آدمی است.

وی تصریح کرد: سرسلسله حل این مسئله و مدیریت فضای مجازی در واقع شورای عالی فضای مجازی است که رهبر معظم انقلاب بارها بدان تاکید کردند و ما دائما شاهد کوتاهی در این مسئله هستیم.

این کارشناس اجتماعی ادامه داد: سال‌هاست رهبر معظم انقلاب با توجه به حکمت، فرزانگی و دوراندیشی که دارند نسبت به این موضوع تاکید دارند و اگر همان زمان شورای عالی فضای مجازی جلساتش را بهتر برگزار می‌کرد و کارها را با سرعت و دقت پیش می‌‌برد، چه در فضای تولید بازی‌های رایانه‌ای و چه در تولید فضای پاک اینترنتی و فضای بومی و ملی، قطعا شاهد اتفاقات بهتری بودیم، زیرا این اصل قضیه است که اگر رقم نخورد باقی کارها خیلی نتیجه نخواهد داشت.

ضرورت فعالیت جوانان برای تولید محصولات بومی و ملی

وی تصریح کرد: فعال شدن جوانان این مرزوبوم برای تولید محصولات بومی و ملی و متناسب با فرهنگ کشور، تبلیغ و نشر محتواهای ایرانی اسلامی، حرکت مردم و ایجاد گفتمان در فرهنگ استفاده از نرم افزارها، اپلیکیشن‌ها و امکانات مختلفی که در داخل ساخته می‌شود و مدیریت آن در دست خودمان است‌ از جمله اقدامات سازنده برای مقابله با تاثیرات مخرب فضای مجازی است.

عباسی در پایان گفت: در مورد نرم‌افزارها و برنامه‌ها و فضاهای اجتماعی که سررشته و مدیریت آن در دست دیگران است، نمی‌توانیم خیلی تاثیرگذار باشیم؛ اما اگر فرهنگ استفاده از فضاهای بومی را نهادینه کنیم و مسئولان نیز به رونق و توسعه این بحث بپردازند، می‌توانیم به نتایج بهتری دست یابیم و قطعا رسانه ملی نیز در این زمینه می‌تواند نقش بسیار مهمی را ایفا کند.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: استفاده از فضای مجازی سبک زندگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۲۸۱۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دینِ انسانیت در حال فراگیر شدن است

به گزارش مبلغ دینِ انسانیت عبارتی است که به گوش بسیاری از ما آشناست و افراد زیادی پیدا می شوند که با این اعتقاد که اصل در زندگی انسانیت است، کم کم به این باور رسیده اند که می توانند همین اعتقاد خود را به عنوان دین برگزینند. نشست «چالش‌های فراروی اخلاق دینی در عصر فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی» از سلسله نشست‌های دین و چالش‌های روز با ارائه حجت الاسلام المسلمین دکتر حسینعلی رحمتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در تاریخ ۲۹ فروردین سال جاری به همت پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد و به موضوع مهم نسبت اخلاق و دین پرداخته است:

حسینعلی رحمتی در ابتدای این نشست به پاسخ این سوال پرداخت که با توجه به گستردگی و فراگیر شدن فضای مجازی و هوش مصنوعی کدام یک از آموزه‌های اخلاقی و دینی ما به چالش کشیده شده است؟

دکتر رحمتی در تعریف چالش گفت: هر سوال و دغدغه جدی نظری یا موقعیت دشوار علمی چالش محسوب می‌شود و فضای مجازی امروزه زمینه ساز چالش شده‌ است. ایشان در این جلسه چند نمونه از چالش‌های نظری و عملی مربوط به اخلاق را عنوان کردند. بخشی از این چالش‌ها از جمله جهت دهی فضای مجازی به معرفت اخلاقی، سبقه تئوریک و نظری دارند؛ با ورود هوش مصنوعی این چالش جدی شده است. از دیدگاه دینی بین عمل و نظر ارتباط است و این نشان می‌دهد سامانه معرفتی شما می‌تواند روی باورها، جهت‌گیری‌ها و رفتار اخلاقی شما اثر بگذارد. امروزه بوسیله هوش مصنوعی یکی از کارهایی که ممکن است رخ دهد، اینست که وقتی اطلاعاتی به شما می‌دهد اطلاعاتی با سمت و سوی مشخص می‌دهد و اگر سنخ این اطلاعات متناسب با خداناباوری باشد و کم کم سامانه معرفتی شما را تغییر دهد، مثلاً عمداً یا سهوا به شما دروغ بگوید یا حریم خصوصی دیگران را نقض کند و به شما این ایده را دهد که اشکالی ندارد، با توجه به رابطه‌ای که بین نظر و عمل هست نظر شما را تغییر می دهد و روی عمل شما تاثیر می گذارد.

چالش دوم در این حوزه، تضعیف نظریه نیاز اخلاق به دین است، ما معتقدیم بین دین و اخلاق رابطه است و مکمل یکدیگرند. فضای مجازی و داده‌هایی که در آن است به مرور زمان مخاطب خداباور را به این می‌رساند که برای اخلاقی بودن نیاز به دین نیست، دین انسانیت را مطرح می‌کند و دوگانگی‌های بین دین و اخلاق ایجاد می‌کند و کم کم مخاطب را به این می‌رساند که می‌شود انسان اخلاقی باشد بدون اینکه دین‌دار باشد.

چالش بعدی، بی‌نیازی از تدوین متون دینی یا آموزه‌های اخلاقی از دین است؛ یعنی به کمک هوش مصنوعی اصول اخلاقی زندگی را مشخص کنیم، دستورات اخلاقی را از آن بگیریم و نیاز به کتاب دینی نداشته باشیم.

چالش دیگر تضعیف عواطف اخلاقی است، وقتی عاطفه داشته باشیم، نسبت به هم نوع خود و موجودات دیگر شفقت و دلسوزی داریم و نسبت به محیط زیست احساس مسئولیت می‌کنیم. فضای مجازی می‌تواند عاطفه را ضعیف و رابطه ماشینی را تعریف کند. در آموزه‌های دینی گفته شده که دیدن چهره پدر و مادر عبادت است و صله رحم و حضور در محضر علما سفارش شده است. فضای مجازی این آموزه‌های اخلاقی را تضعیف می‌کند و به مرور زمان بی‌عاطفه بودن را به انسان می‌دهد.

و چالش دیگر نسبی گرایی است. آموزه‌های دینی قائل به مطلق بودن اصول اخلاقی است، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ما را به نسبی‌گرایی معرفتی و فرا اخلاقی می‌رسانند. در این فضا ترویج انواع دیدگاه‌های اخلاقی دیده می‌شود و کم کم مخاطب به این نتیجه می‌رسد که چرا فقط نگاه اخلاقی ما درست باشد و این نسبی‌گرایی در هر عرصه‌ای که باشد، تبعیت‌ها و پیامدهایی دارد که ممکن است با آموزه‌های دینی ما سازگار نباشد.

چالش بعدی بحث فاعل اخلاقی است، دستورات اخلاقی ناظر به انسان بوده است. با آمدن ماشین‌های هوشمند، ماشین‌ها انسان گونه و انسان نما می‌شوند و این سوال مطرح می‌شود؛ آیا آموزه‌های اخلاق دینی ما برای ماشین‌های هوشمند هم کاربرد دارد یا خیر؟ اگر این ماشین‌ها را صرفاً ابزار بدانیم مانند کامپیوتر هیچ‌گاه نمی‌گوییم که فاعل اخلاقی است، اما هوش مصنوعی یک وسیله نیست و از شی بودن تبدیل به موجود شده‌است و صرفاً یک ابزار محسوب نمی‌شوند، زیرا قدرت پردازش دارد، آگاهی دارد و ممکن است قدرت اختیار برای آنها به وجود آید و بتوانند مستقل عمل کنند؛ به همین دلیل است که در برخی کشورها ربات‌ها را به عنوان شهروندهای آینده می‌پذیرند. پس این چالش مطرح می‌شود که آیا این ماشین‌ها صرفاً ابزار هستند یا فاعل اخلاقی هستند.

چالش دیگر جاودانگی انسان است. در نگاه دینی ما هرچه مربوط به خدا است جاودان است و مابقی فانی‌اند. با فراگیر شدن فناوری‌های جدید، مانند هوش مصنوعی این بحث ذکر شده است که جلوی فرایند پیر شدن انسان‌ها و مرگ آنها را بگیریم و این ایده به جایی برسد که انسان‌ فناناپذیر است، این در مقابل دیدگاه دینی ما چالش‌های بسیار جدی ایجاد می‌کند.

یکی دیگر از چالش‌هایی که فضای مجازی به طور مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده است اخلاق و جنسیت و خانواده است. فضای مجازی و محتوایی که در آن وجود دارد در دیدگاه‌ها و باورهای ما در مورد اخلاق مربوط به خانواده تاثیر بسیار گذاشته است. فضای مجازی و فناوری جدید اصل ازدواج، فرزندآوری، وظایف زن و مرد را دچار تهدید کرده است و بحث‌هایی مانند ازدواج سفید و روابط غیر متعارف که چالش در این زمینه بسیار است.

وی در ادامه به بحث چالش‌های عملی نسبت به فضای مجازی پرداخت. تضعیف الگوهای اخلاقی سنتی؛ در اخلاق سنتی و دینی ما الگوها و اسوه‌های اخلاقی جایگاه مشخص دارند. پیامبر اکرم، ائمه، عالمان اخلاق، انسان‌های با فضیلت و... الگوهای اخلاقی اند. وجوه اشتراک این‌ها این است که شناخته شده‌اند . فضای مجازی و گسترش شبکه‌های اجتماعی میدانی را فراهم کرد که الگوهای اخلاقی جدیدی پا به عرصه وجود گذاشتند. این الگوها سابقه سلوک اخلاقی ندارند و نزد اساتیدی آموزش ندیده‌اند و چه بسا غیر اخلاقی هم باشند و آنچه که به اسم اخلاق ترویج می‌کنند با هیچ اخلاق دینی و غیر دینی سازگاری ندارد و این ناشی از فضایی است که ایجاد شده است.

چالش بعدی در حوزه عملی مربوط به توسعه هوش مصنوعی است، هوش مصنوعی را تا چه اندازه می‌توان توسعه داد. در اخلاق دینی ما هر کاری حدومرز دارد. توسعه فناوری این را زیر سوال می‌برد و بحث منفعت و سودآوری را تا هر کجا که بتواند پیش می‌برد و این پیامد خطرناکی دارد و خلاف آموزه‌هایی است که در اخلاق دینی ما است. حتی کسانی که نگاه دینی ندارند نسبت به این موضوع دغدغه دارند؛ زیرا هوش مصنوعی ایجاد چالش‌هایی در زندگی فردی و اجتماعی افراد می کند.

بحث بعدی تصمیم گیری اخلاقی و تزاحم‌ها به طور خاص است. یک کاربر ساده هر لحظه در معرض این دوگانگی‌های تصمیم گیری قرار می‌گیرد، پدر و مادرها بر سر دوراهی تصمیم‌گیری نسبت به اجازه فرزندش برای حضور در این فضا قرار می‌گیرند.

بحث بعدی قباحت زدایی از رذائل است، در این فضا قباحت می‌ریزد و زشتی‌ها کمرنگ شده است و کم کم از این فضا به زندگی واقعی و فیزیکی می‌رسد.

چالش بعدی احترام است در آموزه‌های دینی انسان سفارش به احترام شده است حال در این فضا ویدیوهایی می‌بینید که بسیار در آن به پدر و مادر استاد و شاگرد و... بی‌احترامی شده است.

دکتر رحمتی در پایان سخنان خود با بیان اینکه برای مواجهه با این چالش‌ها باید همدلی و همفکری زیادی بین سیاستگذاران و برنامه‌ریزان فرهنگی کشور صورت گیرد.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1898685