حقایق وخطرات ویروس انگلیسی
تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۲۵۷۳۴۵
ویروس انگلیسی که میگویند چی هست؟ علائمش چیه؟ راست میگن هر کسی بگیره می میره؟ من شنیدم واکسن هم روش تأثیری نداره. این ویروس هم همون کرونای معمولی است؟ چه فرقی کرده که خطرناکتر است؟ ناطقان: اینها بخشی از سؤالاتی است که با وجود چرخش ویروس جهش یافته موسوم به کرونای انگلیسی در کشور هنوز رفتار این ویروس برای مردم در هالهای از ابهام قرار دارد و سؤالات بسیاری در این باره مطرح است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در طول چند هفته اخیریکی از سؤالاتی که بیشتر مردم از ما میپرسند درباره تفاوتهای ویروس ووهان و جهش یافته انگلیسی است. با وجود چرخش این ویروس در جامعه هنوز افکار عمومی درباره مفهوم جهش ویروسی، چیز چندانی نمیداند. برای همین هم بسیاری خطر پیک چهارم کرونا را جدی نگرفتهاند. ویروس جدید کرونا که در انگلیس ظهور کرده است چه ویژگیهایی دارد؟
«سارس کرونا ویروس ۲» متعلق به خانوادهای است که کرونا ویروس به آن میگویند. اساس نامگذاری به این دلیل است که این ویروس بهخاطر وجود شاخکها شبیه تاج دیده میشود. اسید نوکلوئیک (نام گروهی از مولکولهای مهم زیستی است که در حمل اطلاعات ژنتیکی نقش دارند) کرونا ویروس «آر ان ای» است که دچار موتاسیون یا تغییراتی میشود. کرونا ویروسها دو ویژگی دارند نه تنها ژنوم شان «آر ان ای» است بلکه جزو بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان هستند یعنی حیوانات نیز به کرونا ویروس مبتلا میشوند.
با این حال معمول نیست که ویروس از یک گونه به گونه دیگر منتقل شود مگر اینکه تغییراتی در ویروس اتفاق بیفتد. در این خانواده ۷ تا ویروس انسانی داریم که ۴ تا گونه آن به شکل سرماخوردگی معمولی بروز پیدا میکنند و ۳ گونه ویروس کرونا که شامل سارس کرونا ویروس یک است؛ اواخر ۲۰۰۲ شروع شد چون خاصیت این خانواده موتاسیونهای پی در پی است بنابراین ویروس سارس یک از بین رفته است.
ویروس مهم بعدی از این خانواده «مرس» است که مربوط به خاورمیانه بوده و سال ۲۰۱۳ دیده شد اما مدتی است کمتر از ابتلایش گزارش میشود این ویروس بسیار خطرناک بود چون مرگ و میربالایی داشت یعنی حدود ۳۵ درصد مرگ و میر. آخرین ویروس از این خانواده «سارس کرونا ویروس دو» است که اواخر سال ۲۰۱۹ شناسایی شد و بیش از یک سال است این ویروس دیده میشود. تغییرات و موتاسیون طبیعت ویروس است.
«آر ان ای»ها در ضمن تکثیر ویروس دچار اشتباه هایی میشوند و تغییرات در ویروس ایجاد میشود. خوشبختانه ویروس کرونا آنزیمی دارد که اشتباه ها را تصحیح میکند. شاید بهخاطر اینکه ویروس کرونا در جامعه میچرخد موتاسیون را بیشتر میبینیم. شاید روزی برسد که سطح ایمنی جامعه به قدری بالا برود که ویروس کمتر در جامعه چرخش و تکثیر پیدا کند و این همه موتاسیون نبینیم.
آنچه جالب است در قرن ۲۱ سه تا ویروس از این خانواده ایجاد شده است و ویروس آخری پاندمی یا طغیانهایی را در دنیا ایجاد کرده است. در مورد کرونا ویروس جدید در طی زمان با مطالعات علمی مشخص خواهد شد مهمترین راه انتقالش چگونه است و چگونه باید آن را درمان کرد. حتی درباره منشأ این ویروس که از کجا آمده است شبهاتی وجود دارد.
میدانیم که کرونا ویروس ۹۸ درصد شبیه ویروس خفاش بوده بهطوری که بعدها این مسأله مطرح شد که کرونا از خفاش به مورچه خوار منتقل شده و از این میزبان واسط به انسان منتقل شده است در حالی که در هفتههای اخیر گفته میشود این نظریه که مورچه خوار نقش مهمی در انتقال ویروس کرونا از حیوان به انسان داشته، کمرنگ شده است.
آنچه مسلم است بهدلیل شباهت خیلی زیاد کرونا با ویروس خفاش طبیعتاً منشأ آن باید خفاش باشد. اینکه بگوییم شروع ویروس از چین بود نیاز به مطالعات بیشتری دارد. وقتی توالی ویروس مشخص شود بهتر میتوان دریافت که مبدأ ویروس کجا بوده است. آنچه تاکنون میدانیم منشأ ویروس از ووهان بوده اگرچه سازمان بهداشت جهانی به منشأ ویروس کرونا شک کرده و هنوز روی این مسأله بحث است.
تغییرات و موتاسیونهای ویروس کرونا نگرانی جدیدی را ایجاد کرده است. به نظر میرسد با جهشهای پی در پی، ویروس کرونا ماندگاری طولانی خواهد داشت و پاندمی با وجود واکسیناسیون هر چند فروکش خواهد کرد اماهمیشگی خواهد بود مثل ویروس آنفلوانزا. شما با این نظریه موافق هستید؟
ویروس میتواند دائم دچار تغییراتی شود همیشه نباید بدانیم این تغییرات در جهت وحشیتر شدن یا به عبارتی پاتوژنتر شدن این ویروس میشود خیلی وقتها موتاسیونهایی اتفاق میافتد که برعکس، آسیب زایی ویروس کمتر میشود حتی ممکن است تغییراتی اتفاق بیفتد و ویروس از بین برود مثل سارس. در مورد کرونا ویروس که بیماری کووید-۱۹ ایجاد میکند کاملاً میتوان جهشها را بررسی کرد.
کشورهایی که از نظر علمی پیشرفتهتر یا امکانات بهتری دارند روزانه تعداد زیادی از ویروس کرونا را تعیین توالی میکنند وکوچکترین تغییرات را متوجه میشوند به همین دلیل ویروس انگلیسی یا ویروس آفریقای جنوبی و برزیلی در کشورهایی تشخیص داده شده که از نظر امکانات تشخیصی بهترند. این تصور پیش نیاید اگر در یک کشوری ویروس جدید را شناسایی میکنند ممکن است منشأ ویروس همان کشور باشد. اصولاً در مورد ویروسهای تنفسی کنترل و محدودیت سخت است.
یک سال تمام دنیا سعی میکند بیماری را کنترل کند اما نمیتوانند چون خیلی مواقع فرد هیچ علائم بالینی ندارد و بهخاطر تردد عامل ویروسی را منتقل میکند حتی این امکان وجود دارد فرد ناقل بیماری باشد و تشخیص آزمایشگاهی داده نشود چون هیچ تستی نیست بتواند صددرصد همه موارد یا تعداد کم ویروس را تشخیص دهد. ویروس تنفسی در همه جای دنیا دیده میشود و هیچ کشوری هم مقصر نیست. در مورد ویروس انگلیسی هنوز روی جهشهای آن تحقیق میکنند.
وقتی موتاسیون جدید اتفاق می افتد خیلی سریع نمیتوان گفت این موتاسیون چه تغییری در بیماری زایی و قدرت انتقال ایجاد میکند وتأثیر واکسن بر آن چقدر است بلکه زمان نیاز است تا تشخیص دهند ولی اولین و مهمترین موتاسیون این ویروس روی پروتئین سطحی یا شاخک ویروس مهم است هم از نظر قدرت چسبیدن سلول به ویروس و هم واکسن. البته کلاً پاتوژنز (بیماری زایی)بیماری فقط مربوط به این نمیتواند باشد بلکه شرط لازم این است که ویروس به سلول بچسبد ولی وقتی ویروس داخل سلول تکثیر پیدا کند آسیب زایی ویروس مربوط به ژنهای دیگر است.
در کل این ویروس ۴ پروتئین در ساختمانش دارد، ۱۶ پروتئین غیر ساختمانی دارد و ۸ تا پروتئین کمکی دارد که این گروه سوم هستند که در بیماری زایی بسیار مؤثرند. چون این گروه، پروتئینهایی هستند که روی سیستم دفاعی ما تأثیر میگذارند و پاسخهای دفاعی ما را ضعیف میکنند و بهدلیل پاسخهای التهابی که ایجاد میکنند باعث شدت بیماری میشوند.
ویروس جهش یافته انگلیسی چگونه باعث بیماری زایی میشود؟
شایعات در فضای مجازی درباره حقایق این ویروس زیاد است؛ بهعنوان مثال گفته میشود ویروس جهش یافته بلافاصله پس از درگیری ریه فرد مبتلا را از بین میبرد. جهشی که در ویروس ووهان اتفاق افتاده باعث تغییر در اسید آمینه (پروتئینها، زنجیرههای خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل میشوند) شد وهمین تغییر، قدرت چسبندگی سلول به ویروس را بیشتر کرده است در نتیجه قدرت تکثیر و انتقال ویروس بیشتر شده است طبیعتاً وقتی ویروس تکثیر پیدا میکند در جامعه بیشتر پخش میشود آنچه مهم است، این که در ویروس انگلیسی تغییرات زیادی اتفاق افتاده است، این معمول نبود که ۲۳ اسید آمینه تغییر کرد و موتاسیونهای زیادی در آن دیده شد مقداری از این جهشها روی پروتئینهای سطحی ویروس بوده و مقداری هم روی پروتئینهای غیرساختمانی بود.
اما چرا باید این همه تغییر را ناگهانی ببینیم؟ نظریههای مختلفی میتواند وجود داشته باشد شاید این ویروس در بدن فردی که سیستم ایمنی اش اشکال داشته تکثیر پیدا میکرد چون کسانی که سیستم ایمنیشان اشکال دارد قدرت تکثیر ویروس زیاد است اما اینکه علت این بوده است که این همه تغییرات میبینیم هنوز مشخص نیست. نظریه دیگر این است آیا جهشهای ویروس به این علت است که این ویروس در بدن فردی که پلاسما درمانی شده وارد شده و برای بقای خودش این همه تغییر را داده است یا زمانی تشخیص داده شده که موتاسیون زیاد و بتدریج اتفاق افتاده ولی ناگهانی تشخیص داده شده است. اینها مسأله مهمیاند و هنوز در حال تحقیق هستند.
خانم دکتر سؤال اساسی این است در ویروس ووهان گفته میشد جوانان مبتلا میشوند اما شدت بروز علائم زیاد نبود یا به اصطلاح ناقل خاموش بودند با جهش ویروس بیماری زایی در جوانان بیشتر اتفاق میافتد؟ علت این مسأله چیست؟
تغییرات این ویروس باعث شد جوانان بیشتر درگیر شوند. ویروس برزیلی که ژاپنیها آن را تشخیص دادند شباهتهایی به ویروس انگلیسی دارد ولی موتاسیون دیگری در آن اتفاق افتاده است در ویروس انگلیسی مهمترین موتاسیون روی اسیدآمینهای بود که ویروس به آن میچسبید. در ویروس برزیلی موتاسیونهای دیگری اتفاق افتاده که بیشتر روی شاخک ویروس بود.
بنابراین هیچ کس نمیگوید بیماری زایی سارش کرونا ویروس ۲ چقدر تغییر کرده است ولی وقتی ویروس تغییر میکند سؤالاتی برای ما مطرح میشود. آیا این ویروس جدید است؟ آیا این همه واکسن ساخته شده برای ویروس جهش یافته مؤثر هستند؟ چون واکسنها بر اساس ویروسهای اول درست شدهاند. این سؤال مطرح است این واکسنها روی سوشه انگلیسی و ژاپنی مؤثر باشند ولی روی سوشه آفریقای جنوبی مؤثر نباشد، یکی از نگرانیها اثربخشی واکسن است.
نگرانی دیگر این است آیا کسانی که قبلاً گرفتند مجدداً ممکن است بهدلیل تغییرات ویروس، دوباره کرونا با علائم بالینی بگیرند؟ طبیعی است عفونت همیشه اتفاق میافتد چون عفونت با بیماری فرق میکند خیلیها ممکن است عاملی وارد بدن شود ولی علائمی نشان ندهند. این سؤال مطرح میشود آیا ویروس جهش یافته میتواند افراد مبتلای قبلی را دوباره مبتلا کند؟ کلاً عفونت مجدد در مورد کروناویروس خیلی زیاد نبوده و ۳ دهم درصد بود. یعنی سه در هزارنفر است این خیلی زیاد نیست انقدر جای نگرانی باشد.
اوایل فکر میکردند این اتفاق میافتد. اگر علمی صحبت کنیم باید بدانیم افرادی که دوبار کرونا گرفتند آیا با دو سوشه متفاوت یا با همان سوشه آلوده شدند؟ یا اینکه حتی قطعاتی از ویروس مانده و دوباره مبتلا شدهاند از این نظرهم میتواند مهم باشد. قدرت بیماری زایی ویروسها فرق میکند و این مسأله مهمی است حتی ممکن است غیر از دستگاه تنفسی مشکلات جدی تری بهوجود بیاورند.
می توانیم تخمین بزنیم میزان انتقال ویروس موتاسیون یافته نسبت به ویروس ووهان از فرد مبتلا چقدر است؟
اینها سؤالاتی است که مطرح است. راه اصلی انتقال این ویروس قطرات تنفسی است به همین دلیل است که ماسک میزنیم. اخیراً گفتهاند برای پیشگیری ازویروس موتاسیون یافته دو تا ماسک بزنیم بهتر است چون ویروس اندازه ۱۹۰ نانومتر است. ماسک جراحی نمیتواند مانع ورود ویروس شود ولی میتواند مانع خروج قطرات تنفسی شود و این میتواند کمک کننده باشد.
مطالعات اخیر نشان داده با یک ماسک ۴۲ درصد و دو تا ماسک حدود ۹۰ درصد از انتقال ویروس جلوگیری میشود البته در شرایط خاصی ویروس میتواند هوابرد باشد مثل زمانی که مریض اینتوبه میشود چون اگر کرونا میتوانست هوابرد باشد خیلی سریع در جامعه پخش میشد و قدرت انتقالش بیشتر بود. به هر حال اینها سؤالاتی است که پاسخ دقیقی ندارند.
سؤال آخر اینکه با وجود درگیری کشورها با ویروس جهش یافته انگلیسی کدام واکسن کرونا روی این ویروس اثرگذارتر است؟
خیلی سخت است در این لحظه واکسنها را مقایسه کنیم یا بگوییم عوارض جانبی کدام کمتر یا بیشتر است اینها را زمان نشان میدهد کارخانههای متعدد واکسن میسازند و هیچ وقت هیچ واکسنی صددرصد نبوده و هیچ واکسنی نبوده که هیچ عوارضی نداشته باشد. طبیعی است همه واکسنها کم و بیش عوارضی داشته باشند برای مثال واکسن آنفلوانزا حدود ۷۰ درصد مؤثر است اگر ما از واکسن کرونا نیز همین درصد ایمنی داشته باشیم انتقال ویروس کم میشود در هر حال واکسن میتواند در این شرایط خوب باشد واکسنها کم و بیش عوارضی دارند و این بعدها مشخص میشود.
در نظر بگیریم فعلاً داروی مؤثری برای این بیماری نیست ممکن است بزودی دارویی شناسایی شود این ویروس جزو ویروسهایی است که میتوان برایش دارو درست کرد ولی روی این واکسنها کنکاش نکنیم باید ببینیم تأثیرشان چقدر است شاید ایران واکسنهای بهتری ایجاد کند طبیعتاً در مورد ویروس تنفسی ایمنی موضعی در دستگاه تنفسی داشته باشیم خیلی بهتر است.
واکسن آمده و جاهای مختلف دنیا واکسن میسازند ما هم امیدواریم سال ۱۴۰۰ به زندگی عادی برگردیم اینجور زندگی کردن خیلی مشکل است اگر قرار باشد همه چیز مجازی باشد و ارتباط واقعی نباشد بعداً مشکلات دیگر خواهیم داشت.
منبع: تابناک برچسب ها: کرونا ، انگلیسی ، ناطقان ، ویروس ، خطرات
منبع: ناطقان
کلیدواژه: کرونا انگلیسی ناطقان ویروس خطرات ویروس جهش یافته ویروس انگلیسی اتفاق می افتد اتفاق افتاده انتقال ویروس ویروس ووهان ویروس کرونا کرونا ویروس بیماری زایی ویروس جدید تکثیر پیدا پروتئین ها واکسن ها ویروس ها جهش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۲۵۷۳۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فریبکاری در دنیای ویروسها!
از زمانی که ویروسها در اواخر دهه ۱۸۰۰ شناخته شدند، دانشمندان آنها را از بقیه اشکال حیات متمایز کردند. ویروسها به مراتب کوچکتر از سلولها بودند و در داخل پوستههای پروتئینیشان چیزی بیشتر از ژنها را حمل میکردند. آنها نمیتوانستند رشد کنند، ژنهای خود را کپی کنند یا کارهای زیادی انجام دهند. محققان فرض را بر این گذاشتند که هر ویروس یک ذره منفرد است که به تنهایی در جهان حرکت میکند و تنها در صورتی قادر به تکثیر است که به سلول مناسبی برخورد کند که بتواند از آن استفاده کند.
به گزارش ایسنا، مارکو ویگنزی (Marco Vignuzzi)، ویروس شناس در آزمایشگاههای بیماریهای عفونی آژانس علوم، تحقیقات و فناوری سنگاپور، میگوید که این سادگی همان چیزی بود که در وهله اول بسیاری از دانشمندان را به سمت ویروسها جذب کرد.
ما سعی میکردیم تقلیلگرا باشیم و تقلیل گرایی نتیجه داد. مطالعات روی ویروسها برای تولد زیست شناسی مدرن بسیار مهم بود. آنها با نداشتن پیچیدگی سلولی، قوانین اساسی در مورد نحوه عملکرد ژنها را آشکار کردند. اما تقلیلگرایی ویروسی هزینهای هم به همراه داشت، ویگنزی میگوید: با فرض ساده بودن ویروسها، این احتمال که ممکن است به روشهایی که هنوز درباره آنها نمیدانیم نیز پیچیدگی داشته باشند، نادیده گرفتیم.
برای مثال، اگر ویروسها را بستههای مجزایی از ژنها در نظر بگیریم، تصور اینکه آنها زندگی اجتماعی داشته باشند، بیمعنی خواهد بود. اما ویگنزی و یک مکتب جدید از ویروسشناسان همفکرش، آن را اصلا بیمعنی نمیدانند. در دهههای اخیر، آنها برخی از مشخصههای عجیب ویروسها را کشف کردهاند که اگر ویروسها را ذراتی تنها در نظر بگیریم، این مشخصهها معنایی نخواهند داشت. آنها در حال کشف دنیای اجتماعی پیچیدهای از ویروسها هستند. جامعه ویروسشناسان، معتقدند که ویروسها تنها به عنوان عضوی از یک جامعه معنا پیدا میکنند.
مسلما، زندگی اجتماعی ویروسها کاملا شبیه زندگی سایر گونهها نیست. ویروسها مانند انسانها سلفی در رسانههای اجتماعی پست نمیکنند، در بانکهای مواد غذایی داوطلب نمیشوند و مرتکب سرقت هویت نمیشوند. برای تغذیه ملکه خود مانند زنبور عسل شهد جمعآوری نمیکنند. با این وجود، جامعهویروسشناسان معتقدند که ویروسها تقلب میکنند، همکاری میکنند و به روشهای دیگری با ویروسهای همکار خود تعامل دارند.
برخی از مهمترین شواهد زندگی اجتماعی ویروسها برای نزدیک به یک قرن در معرض دید عموم قرار داشته است. پس از کشف ویروس آنفلوانزا در اوایل دهه ۱۹۳۰، دانشمندان کشف کردند که چگونه میتوانند با تزریق آن به تخم مرغ ذخایر این ویروس را پرورش دهند. سپس محققان توانستند از ویروسهای جدید برای آلوده کردن حیوانات آزمایشگاهی برای تحقیق استفاده کنند.
در اواخر دهه ۱۹۴۰، ویروس شناس دانمارکی پربن فون مگنوس (Preben von Magnus) در حال رشد ویروس بود که متوجه مورد عجیبی شد. بسیاری از ویروسهای تولید شده در یک تخم مرغ وقتی به تخم مرغ دیگر تزریق میشدند نمیتوانستند تکثیر شوند. در چرخه سوم انتقال، تنها یکی از هر ۱۰ هزار ویروس همچنان میتوانست تکثیر شود. اما در چرخههای بعدی، ویروسهای معیوب نادرتر شدند و ویروسهای در حال تکثیر دوباره برگشتند. فون مگنوس به این نتیجه رسید که ویروسهایی که نمیتوانند تکثیر شوند، به پایان کار خود نرسیدهاند و بنابراین آنها را «ناقص» خواند.
در سالهای بعد، ویروسشناسان رونق و سقوط ویروسهای ناقص را «اثر فون مگنوس» نامیدند. این موضوع برای آنها مهم بود. از آنجایی که هیچکس ویروسهای ناقص را خارج از محیط کشت آزمایشگاهی ندیده بود، ویروسشناسان تشخیص دادند که این ویروسها مصنوعی هستند و راههایی برای خلاص شدن از شر آنها ارائه کردند.
سام دیاز مونوز (Sam Díaz-Muñoz)، ویروس شناس در دانشگاه کالیفرنیا، دیویس، با یادآوری دیدگاه رایج در این زمینه، گفت: شما باید آنها را از ذخایر آزمایشگاهی خود حذف کنید، زیرا نمیخواهید در آزمایشهای شما دخالت کنند. زیرا اینها «طبیعی» نیستند.
محققان در دهه ۱۹۶۰ مشاهده کردند که ژنوم ویروس ناقص کوتاهتر از ژنوم ویروسهای معمولی است. این یافته دیدگاه بسیاری از ویروسشناسان را بهبود بخشید. آنها دریافتند که ویروسهای ناقص، عجیب و غریب و فاقد ژنهای مورد نیاز برای تکثیر هستند. اما در دهه ۲۰۱۰، فناوری ارزان و قدرتمند توالییابی ژنی مشخص کرد که ویروسهای ناقص اتفاقا در بدن ما فراوان هستند.
در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، محققان دانشگاه پیتسبورگ از بینی و دهان افراد مبتلا به آنفلوانزا نمونهبرداری کردند. آنها مواد ژنتیکی ویروسهای آنفلوانزا را از نمونهها بیرون کشیدند و متوجه شدند که برخی از ویروسها فاقد ژن هستند. این ویروسهای کوتاه قد زمانی به وجود آمدند که سلولهای آلوده، ژنوم یک ویروس کارآمد را به اشتباه کپی کردند و به طور تصادفی بخشهایی از ژنها را نادیده گرفتند.
مطالعات دیگر این کشف را تایید کرد. آنها همچنین راههای دیگری را برای تشکیل ویروسهای ناقص نشان دادند. به عنوان مثال، برخی از انواع ویروسها ژنومهای مخدوش را حمل میکنند. در این موارد، یک سلول آلوده شروع به کپی از یک ژنوم ویروسی میکند تا قسمتی از آن را معکوس کند. سایر ویروسهای ناقص زمانی تشکیل میشوند که جهشها توالی یک ژن را مختل میکنند به طوری که دیگر نمیتواند یک پروتئین کاربردی بسازد.
این مطالعات این فرض قدیمی را که ویروسهای ناقص فون مگنوس تنها نمونههای آزمایشگاهی هستند، از بین برد. دیاز مونوز گفت: آنها بخشی طبیعی از زیستیشناسی ویروس هستند.
آنفلوانزا منحصر به فرد نیست. بسیاری از ویروسها به اشکال ناقص وجود دارند و ویروسهای ناقص اکثر ویروسهای موجود در افراد مبتلا به عفونتهایی مانند ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) و سرخک را تشکیل میدهند.
دانشمندان همچنین نامهای جدیدی برای ویروسهای ناقص فون مگنوس ارائه کردهاند. برخی آنها را «ذرات تداخلی معیوب» مینامند. دیگران آنها را «ژنومهای ویروسی غیر استاندارد» مینامند.
دیاز مونوز و همکارانش نام دیگری برای آنها انتخاب کردند و آن ویروسهای فریبکار است.
فریبکاری ویروسیویروسهای ناقص معمولا میتوانند وارد سلولها شوند، اما وقتی وارد سلولها شوند، نمیتوانند خود به خود تکثیر شوند. آنها فاقد برخی از ژنهای ضروری برای ربودن ماشینهای پروتئینساز میزبان خود هستند، مانند ژنی که به عنوان پلیمراز شناخته میشود. برای کپی، آنها باید فریبکاری کنند. آنها باید از ویروس همکار خود سوء استفاده کنند.
خوشبختانه برای ویروسهای فریبکار، سلولها اغلب توسط بیش از یک ژنوم ویروسی آلوده میشوند. اگر یک ویروس توانمند در سلولی که یک ویروس فریبکار درون آن قرار دارد ظاهر شود، پلیمراز میسازد. سپس ویروس فریبکار میتواند پلیمرازهای ویروس دیگر را برای کپی ژنهای خودش قرض بگیرد.
در چنین سلولی، دو ویروس برای ساختن بیشترین نسخه از ژنوم خود به رقابت میپردازند. ویروس فریبکار یک مزیت دارد. این ویروس مواد ژنتیکی کمتری برای تکثیر دارد. بنابراین پلیمراز یک ژنوم ناقص را سریعتر از یک ژنوم کامل کپی میکند.
مرز بین آنها در طول یک عفونت حتی بزرگتر میشود، زیرا ویروسهای ناقص و ویروسهای کارآمد از سلولی به سلول دیگر حرکت میکنند. اشر لیکس (Asher Leeks)، که به عنوان دانشجوی فوق دکتری در دانشگاه ییل، تکامل اجتماعی در ویروسها را مطالعه میکند، میگوید: اگر نصف دیگری طول داشته باشید، به این معنا نیست که دو برابر مزیت خواهید داشت. این میتواند به این معنی باشد که شما از مزیت هزاران برابری یا بیشتر برخوردار خواهید شد.
سایر ویروسهای فریبکار پلیمرازهای فعال دارند، اما فاقد ژنهایی برای ساخت پوستههای پروتئینی برای محصور کردن مواد ژنتیکی خود هستند. آنها در انتظار یک ویروس کارآمد، میمانند تا تکثیر شود و سپس ژنوم خود را به داخل پوستههایی که تولید شده است میریزند. برخی از مطالعات نشان میدهد که ژنومهای فریبکار ممکن است بتوانند سریعتر از ژنومهای ویروس کارآمد وارد پوسته پروتئینی شوند.
هر استراتژی که یک ویروس ناقص برای تکثیر استفاده کند، نتیجه یکسان است. این ویروسها هزینه همکاری را پرداخت نمیکنند، حتی اگر از سایر ویروسهای همکار خود سوء استفاده کنند.
دیاز مونوز میگوید: یک ویروس فریبکار به تنهایی ضعیف عمل میکند، در رابطه با ویروس دیگری بهتر عمل میکند، و اگر فریبکاران زیادی وجود داشته باشد، کسی نیست که از آن سوءاستفاده کنند. از دیدگاه تکاملی، این تنها چیزی است که برای تعریف فریبکاران نیاز دارید.
بخش آخر این تعریف یک معما را مطرح میکند. اگر فریبکاران بسیار موفق هستند پس باید ویروسها را به سمت انقراض سوق دهند. از آنجایی که نسلهای ویروس از سلولهای نشات میگیرند و سلولهای جدید را آلوده میکنند، موارد فریبکار باید بیشتر و بیشتر رایج شوند. آنها باید به تکثیر خود ادامه دهند تا زمانی که ویروسهای کارآمد ناپدید شوند. بدون هیچ ویروس کارآمدی باقی مانده، فریبکاران نمیتوانند به تنهایی تکثیر شوند. کل جمعیت ویروسها در آن صورت باید به فراموشی سپرده شود.
البته که میدانیم ویروسهایی مانند انفلوانزا به وضوح از این انقراض سریع فرار میکنند، و بنابراین باید در زندگی اجتماعی آنها چیزی بیش از یک مارپیچ مرگ ناشی از فریبکاری وجود داشته باشد. کارولینا لوپز (Carolina López)، ویروس شناس در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، معتقد است که برخی از ویروسهایی که به نظر میرسد در حال فریبکاری هستند، ممکن است نقش بهتری در جوامع ویروسی ایفا کنند. آنها به جای سوء استفاده از ویروسهای دیگر با آنها همکاری میکنند و به پیشرفت آنها کمک میکنند.
لوپز میگوید: ما آنها را بخشی از یک جامعه میدانیم که همه در آن نقش مهمی دارند.
پیشگیری از فرسودگیورود لوپز به دنیای ویروس شناسی اجتماعی در اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد و او ویروس سندای را مطالعه کرد که موشها را آلوده میکند. محققان سالها میدانستند که دو سویه از ویروس سندای رفتار متفاوتی دارند. یکی به نام SeV-52، در فرار از توجه سیستم ایمنی خوب بود و به ویروس اجازه میداد تا یک عفونت گسترده ایجاد کند.
اما موشهای آلوده به ویروسهای سویه دیگر که SeV-Cantell نام داشت، یک دفاع سریع و قدرتمند به کار میگرفتند که به آنها کمک میکرد تا سریعتر بهبود یابند. لوپز و همکارانش متوجه شدند تفاوت دو سویه در این بود که SeV-Cantell ویروسهای ناقص زیادی تولید میکرد.
ویروسهای ناقص چگونه سیستم ایمنی موشها را تحریک میکنند؟ پس از مجموعهای از آزمایشها، لوپز و همکارانش دریافتند که ویروسهای ناقص باعث میشوند سلولهای میزبان یک سیستم هشدار را فعال کنند. سلولها سیگنالی به نام اینترفرون تولید میکنند که به سلولهای همسایه اجازه میدهد از ورود مهاجم مطلع شوند. این سلولها میتوانند دفاعی در برابر ویروسها ایجاد کنند و از گسترش عفونت در بافتهای اطراف جلوگیری کنند.
این پدیده نه مربوط به ویروس سندای بود و نه مربوط به سیستم ایمنی موش. هنگامی که لوپز و همکارانش توجه خود را به ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV) معطوف کردند، که هر ساله بیش از دو میلیون نفر را در ایالات متحده بیمار میکند و باعث مرگ هزاران نفر میشود، دریافتند که ویروسهای ناقص تولید شده در عفونتهای طبیعی نیز باعث ایجاد پاسخ ایمنی قوی از سوی سلولهای آلوده شده میشوند.
این اثر لوپز را متحیر کرد. اگر ویروسهای ناقص فریبکار بودند، منطقی نبود که میزبان را تحریک کنند تا دوره عفونت را کوتاه کند. هنگامی که سیستم ایمنی ویروسهای کارآمد را از بین میبرد، فریبکاران بدون هیچ قربانی برای بهرهبرداری تنها باقی میمانند.
لوپز دریافت که اگر به روشی جدید به ویروسها نگاه کند، نتایج او منطقی است. لوپز به جای تمرکز بر این ایده که ویروسهای ناقص فریبکاری میکنند، شروع به فکر کردن درباره آنها و ویروسهای کارآمد کرد که با هم برای رسیدن به هدف مشترک بقای طولانیمدت کار میکنند. او متوجه شد که اگر ویروسهای کارآمد بهطور غیرقابل کنترل تکثیر شوند، ممکن است قبل از انتقال به میزبان جدید، میزبان فعلی خود را از بین ببرند که این خود به معنای شکست خواهد بود.
لوپز میگوید: ویروس برای اینکه میزبان خود را به اندازه کافی زنده نگه دارد تا بتواند به کارش ادامه دهد، به سطحی از پاسخ ایمنی نیاز دارد.
اینجاست که ویروسهای ناقص وارد عمل میشوند. آنها ممکن است عفونت را مهار کنند تا میزبان آنها فرصتی برای انتقال ویروس به میزبان بعدی داشته باشد. به این ترتیب، ویروسهای کارآمد و ناقص ممکن است با هم همکاری کنند. ویروسهای کارآمد ماشینهای مولکولی را برای تولید ویروسهای جدید تولید میکنند. در همین حال، ویروسهای ناقص سرعت ویروسهای کارآمد را کاهش میدهند تا از نابودی میزبان خود که به کل دوره عفونی جامعه ویروسی پایان میدهد، جلوگیری کنند.
جامعهویروسشناسان اکنون در تلاش هستند تا بفهمند که چقدر فریبکاری و همکاری در دنیای ویروسی در حال انجام است. دانشمندانی که رفتار حیوانات را مطالعه میکنند می دانند که این کار چقدر میتواند سخت باشد. یک فرد ممکن است در برخی شرایط تقلب کند و در موارد دیگر همکاری کند و همچنین ممکن است رفتاری که شبیه همکاری است از طریق فریبکاری خودخواهانه تکامل یابد.
شناسایی ماهیت جوامع ویروسی سالها تحقیقات لازم دارد. اما حل این معما ممکن است نتایج فوق العادهای به همراه داشته باشد. هنگامی که دانشمندان رفتار اجتماعی ویروسها را درک کنند، ممکن است بتوانند ویروسها را علیه یکدیگر کنند.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: درمان بیماری کبدی ارثی با قیچی ژنتیکی ویروسها هم کلاهبرداری میکنند!