اقتصاد فناورانه چه جایگاهی در اصفهان دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۴۵۳۱۰
استان اصفهان با دارا بودن تنها شهرک علمی و تحقیقاتی کشور، پتانسیل های بسیاری برای تبدیل شدن به قطب اقتصادی مبتنی بر علم و نوآوری از طریق ارتقاء اکوسیستم فن آفرینی و کارآفرینی، جذب طبقه خلاق و توسعه فناوری های نو دارد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، شرکتهای دانش بنیان با هدف گسترش و کاربرد نوآوری و تجاری سازی نتایج تحقیقات در حوزه فناوریهای ارزش افزوده بالا و برای توسعه کسب و کار بر پایه قابلیتهای اعضای هیئت علمی، پژوهشگران، کارکنان و یا واحدهای فناور مستقر در مراکز تحقیقاتی شکل گرفته و فعالیت میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در ایران با توجه به سیاستهای کلان کشور، نگاه ویژهای به مقوله اقتصاد دانش بنیان میشود به عنوان نمونه در سند نقشه جامع علمی کشور به صراحت از ایجاد شرکتهای دانش بنیان حمایت شده و آن را راهی برای جهت دادن چرخه علم و فناوری و نوآوری به ایفای نقش مؤثرتر در اقتصاد عنوان شده است.
در برنامه پنجم توسعه کشور، سیاستهای متنوعی برای حمایت از تجاری سازی در نظر گرفته شده است. از مهمترین این سیاستها حمایت مالی و تسهیل شکلگیری و توسعه شرکتهای کوچک و متوسط خصوصی و تعاونی که در زمینه تجاری سازی دانش و فناوری و فعالیت شرکتهای دانش بنیان به ویژه تولید محصولات مبتنی بر فناوریهای پیشرفته و صادرات خدمات فنی و مهندسی است.
در کنار این تدوین آئین نامهها و قوانین مربوط به حمایت از شرکتها و مؤسسههای دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری و اختراعات در سال ۹۲ و ارائه تسهیلات خاص و معافیتهای مالیاتی فعالیتهای شرکتهای دانش بنیان این فضا را به وجود آورده است که این شرکتها با اطمینان خاطر بیشتر فعالیت کنند.
با توجه به انتخابات پیش رو باید دید که کاندیدهای انتخابات شورای شهر، تصمیمی در رابطه با استفاده از این پتانسیل استان اصفهان جهت بهبود اقتصاد شهری اصفهان در برنامههای خود دارند یا خیر؟؛ قطعاً یکی از راههای برون رفت از رکود در اقتصاد کلان کشور آن است که هر کدام از استانها با بهره برداری از پتانسیلهایی که در منطقه خود وجود دارد میتواند استان خود را از رکود خارج کند؛ یقیناً خروج تک تک استانها از رکود اقتصادی موجب خروج اقتصاد کلان کشور از رکود خواهد شد.
در همین رابطه و با توجه به اینکه شرکتهای دانش بینان راهکاری برای برون رفت از شرایط پیچیده اقتصادی است گفت و گویی با کوروش خسروی، عضو کمیسیون امور اقتصادی، حقوقی و گردشگری شورای شهر اصفهان و همچنین دبیر جشنواره شیخ بهایی داشتیم که شرح آن را در زیر آمده است:
* در اصفهان چه پتانسیلهایی برای اقتصاد دانش بنیان وجود دارد؟
از حدود ۵ هزار و ۸۰۰ شرکت دانش بنیانی که در کشور شناسایی شده است، و تاییدیه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور را گرفتهاند، حدود ۵۳۰ شرکت، حدود ۱۰ درصد از شرکتهای دانش بینان کشور متعلق به اصفهان است. پس از تهران اصفهان بیشترین تمرکز شرکتهای دانش بنیان را دارد. مابقی استانها نیز فاصله زیادی از استان اصفهان دارند، اصفهان با وجود دارا بودن ۶ درصد جمعیت کشور حدود ۱۰ درصد شرکتهای دانش بینان را در خود جای داده است.
از طرف دیگر اولین مرکز رشد و اولین پارک فناوری کشور در قالب شهرک علمی تحقیقاتی در اصفهان ایجاد شده است. تنها استانی که مجوز شهرک علمی تحقیقاتی دارد اصفهان است، تعریف مرکز رشد و پارک فناوری ابتدا از استان اصفهان در کشور عنوان شد و این استان اولین مجوز را تحت عنوان عنوان شهرک (مجموعهای از چندین شهرک علمی فناوری) علمی تحقیقاتی دریافت کرد، مابقی استانها نیز مجوز شهرک ندارند، این فقط دو مورد از پتانسیلهای اقتصاد دانش بنیان در استان اصفهان بوده و موارد دیگری نیز وجود دارد.
* سرمایه گذاری در زمینههای اقتصاد دانش بنیان چه میزان اشتغال میتواند ایجاد کند؟
مأموریت اقتصاد دانش بنیان ایجاد اشتغال نیست، در هیچ جای دنیا اقتصاد دانش بنیان را با میزان اشتغالی که ایجاد کرده است نمیسنجند.
مأموریت اقتصاد دانش بنیان خلق ارزش و ثروت از محل دانش و فناوری است بنابراین اقتصاد دانش بنیان باید بتواند آخرین دستاوردهای تکنولوژی و پزوهشی دانشگاهها و مراکز پژوهشی را دریافت کرده، مواردی که قابلیت تجاری سازی دارد را استخراج و آنها را به بازار وارد کند.
به هر روی در این نوع شرکتها، هرم شاغلان به صورت وارونه تعریف میشود به این معنا که اگر در سایر شرکتها افرادی که بالای تکمیلی داشته انگشت شمارند، کسانی که تا مقطع کارشناسی تحصیل کردهاند به تعداد متوسط در شرکت مشغول به کار بوده و افراد دارای مدرک کمتر از کارشناسی کف هرم را تشکیل میدهند، در شرکتهای دانش بینان افراد تحصیل کرده در درجات عالی بیشترین جمعیت را در این شرکتها دارند.
* چه میزان در استان اصفهان از کسانی که در این زمینه سرمایه گذاری میکنند حمایت میشود؟
در حال حاضر حمایت از شرکتهای دانش بنیان در پارکهای فناوری متمرکز است، شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان، پارک فناوری سلامت و پارک قیاس الدین کاشانی در کاشان، پارکهای علمی و فناوری استان اصفهان هستند که عمده تمرکز این شرکتها در این سه مرکز قرار گرفته است.
علاوه بر این استانداری اصفهان نیز، با شروع موضوع منطقه ویژه علم و فناوری حمایتهایی را شروع کرده است که از جمله دستاوردهای ان میتوان به کمک به بهره برداری از یک شرکت تولید ایمپلنت اشاره کرد. استانداری اصفهان به تازگی به این موضع ورود کرده است، اما اصفهان اولین استانی است که مدیریت دولتی آن به موضوع حمایت از شرکتهای دانش بینان ورود کرده است.
* حقوق مالکیت فکری سرمایه گذار چطور تأمین میشود؟
در ابتدای دو دهه گذشته که برای اولین بار موضوع کارآفرینی در ایران مطرح شد، هیچ قانونی برای حمایت از حقوق مالکیت فکری وجود نداشت.
حقوق مالکیت فکری دستاورد و بزرگترین ثروت اقتصاد دانش بنیان است، در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی، ایران عضو سازمان جهانی مالکیت فکری( WIPO ) شد، سپس با همت مرحوم هاشمی شاهرودی ریاست وقت قوه قضائیه در این قوه شعبه ویژه دعاوی مالکیت فکری ایجاد شد، در این چند سال که این شعبه راه اندازی شده به پناهگاهی و دادگاهی برای کسانی که حقوق مالکیت فکری آنها توسط دیگران نقض میشود تبدیل شده است.
در پی این اقدام تعداد زیادی وکیل برای این حوزه تربیت شدند و اکنون نیز چندین دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد این رشته را برای تحصیل دانشجویان ارائه دادهاند. این موضوعات میتواند موجب دلگرمی برای مردم باشد تا نشان دهد مالکیت فکری در ایران کم کم در حال جا افتادن است.
* تا کنون چه اقداماتی در زمینه شرکتهای دانش بنیان در استان انجام شده است؟
استانداری اصفهان در سال ۱۳۸۴ طرحی به هیئت وزیران ارائه کرد که در آن اصفهان به عنوان پایلوت اولین کریدور علم و فناوری کشور معرفی شد، هیئت وزیران نیز این طرح را تصویب کرد. متأسفانه این مصوبه تا سال ۹۸ اجرایی نشده بود تا در این سال با پیگیری استاندار وقت آقای رضایی مجدداً این مصوبه احیا شد و دبیرخانه منطقه ویژه علم و فناوری فعال شد.
این دبیرخانه تا کنون دستاوردهای خوبی نیز در حوزه فناوری گلخانههای خود پایدار و تولید ایمپلنت داشته است. اصفهان با فعال کردن منطقه ویژه علم و فناوری خیز بلندی را فعالتر کردن هر چه بیشتر اقتصاد دانش بنیان برداشته است.
* ارتباط بین فعالیت شرکتهای دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی چیست؟
هر چقدر بیشتر بر اقتصاد دانش بنیان تمرکز کنیم، تاب آوری اقتصاد و مقاومت آن بیشتر میشود. از ویژگیهای اقتصاد دانش بینان استفاده از دستاوردهای پژوهشی است. اقتصاد دانش بنیان در دنیا رقبای بسیار اندکی دارد حتی بسیاری از کشورها هنوز به این حوزه ورود نکردهاند. اقتصاد دانش بنیان کمک ویژهای به خود کفایی کرده و میتواند باعث ارز آوری شود، در غیر این صورت حداقل مانع خروج ارز از کشور میشود.
تمام شاخصهای اقتصاد مقاومتی در شرکتهای دانش بنیان دیده میشود و میتوان ادعا کرد شرکتهای دانش بینان در صف اول اقتصاد مقاومتی و شکل دادن به آن قرار گرفتهاند.
* در صورت حمایت از این شرکتها اقتصاد شهر چه تأثیری میگیرد؟
شرکتهای دانش بنیان عموماً به منابع طبیعی به ویژه آب نیاز کمی دارند زیرا منبع اولیه خلق ثروت در این شرکتها فناوری، تکنولوژی و یا دستاوردهای پژوهشی است بنابراین این شرکتها معمولاً به منابع طبیعی نیاز ندارند.
اصفهان در بخشی از کشور قرار گرفته که منابع اکولوژیک آن به ویژه آب، بسیار محدود است، بنابراین با حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان اقتصادی که وابستگی کمتری به منابع آبی دارد در استان شکل خواهد گرفت که منجر به پایداری بیشتر شهر خواهد شد.
علاوه بر این ارزش افزوده در شرکتهای دانش بنیان بسیار بالا است، هر محصول دانش بنیان زمانی که ارزش گذاری میشود، تجهیزات آن قیمت چندانی ندارد اما زمانی که این تجهیزات در قالب فناورانه همچون گوشیهای هوشمند به بازار عرضه میشود ارزش چند صد دلاری خواهد داشت.
ارزش افزوده ایجاد شده توسط شرکتهای دانش بنیان موجب افزایش GDP شهر میشود. صنایع قدیمی که آب بر بوده و منابع طبیعی زیادی نیز مصرف میکنند و ارزش افزوده در نهایت ۴۰ درصد خواهند داشت و این در حالی است که شرکتهای دانش بینان میتوانند تا چند صد درصد ارزش افزوده ایجاد کنند. همچنین اقتصاد دانش بنیان عموماً آلودگی ایجاد نمیکند، که تأثیر غیر مستقیم بر اقتصاد شهر و محیط زیست دارد.
* گفت و گو از: فرشته بابایی، خبرنگار اقتصادی ایمنا
کد خبر 486070منبع: ایمنا
کلیدواژه: اقتصاد کرونا و اقتصاد تحریم های اقتصادی اقتصاد مقاومتی اقتصاد ایران رشد اقتصادی اقتصاد شهری توسعه اقتصادي مشکلات اقتصادی فساد اقتصادی اقتصاد دیجیتال رکود اقتصادی انتخابات ۱۴۰۰ اقتصاد فناورانه شهرک علمی و تحقیقاتی کشور شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق شرکت های دانش بینان شرکت های دانش بنیان اقتصاد دانش بنیان حقوق مالکیت فکری علمی تحقیقاتی دانش بنیان استان اصفهان علم و فناوری ارزش افزوده شرکت ها تجاری سازی شرکت ها شهرک علمی استان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۴۵۳۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«علم و فناوری» کلیدواژه مهم رهبری در سال ۱۴۰۲/ از پیشرفتهای ایران در نانو و زیست فناوری تا حمایت از دانشبنیانها
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، مقام معظم رهبری در سالی که گذشت نیز همچون سالهای گذشته به موضوع علم و فناوری در سخنرانیهای مختلف اشاره کردند. در سخنان نوروزی 1402 ایشان ضمن اشاره به موفقیت دانشبنیان انتقاداتی هم داشتند که مبنی بر عدم افزایش دوبرابری شرکتها بود.
تهیه نقشه راه اقتصاد دانشبنیان از جمله تکالیفی بود که رهبری بر دوش دولت سیزدهم گذاشتند. همچنین یکی از نکات مهم و راهبردی سخنان رهبری در سال ۱۴۰۲ در بخش شرکتهای دانشبنیان و فناور، جلوگیری از ورود محصولاتی است که مشابه داخل دارند که البته در گذشته نیز بارها تکرار کرده بودند.
اشاره رهبری به قانون جهش تولید دانشبنیان از دیگر محورهای صحبتهایشان در اکوسیستم علم و فناوری کشور بود که ایشان، این قانون را یک قانون راهبردی توصیف کردند.
در این گزارش سعی کردیم با احصای سخنان و کلیدواژههای پربسامد مقام معظم رهبری در موضوعات علم و فناوری، به تبیین گفتمانیشان در موضوعات علم و فناوری کشور بپردازیم.
کمک به شرکتهای دانشبنیان تحقق پیدا کرد/ درآمد شرکتهای دانشبنیان افزایش پیدا کرد
مقام معظم رهبری در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی در اولین روز سال ۱۴۰۲ فرمودند: «کمک به شرکتهای دانشبنیان که من سال گذشته توصیه کردم و خوشبختانه تحقّق پیدا کرد؛ اگر چه به قدری که ما خواسته بودیم انجام نشد، امّا توسعه پیدا کرد. شرکتهای دانشبنیان کارهای زیادی کردند؛ هم تلاششان زیاد شد، هم فراوردههایشان بیشتر شد، هم درآمدهایشان بیشتر شد؛ [ایجاد]بنگاههای کوچک، دانشبنیان کردن کارخانجات بزرگ؛ اینها اقدامات مفیدی است که به این تحوّل کمک میکند.»
«پیشرفتهای علمی ایران در حوزههای نانو، زیست فناوری و ... از کشورهای پیشرفته دنیا نیز جلوتر بوده است.»
ایشان در ادامه تأکید کردند که «یکی از مهمترین نقاط قوّت ملّت ایران و جامعه اسلامی ما این است که بنیه درونی جامعه اسلامی ما قوی و مستحکم است.»
ایشان در ادامه سخنرانی خود یکی نشانههای این استحکام را پیشرفتهای علم و فناوری ایران دانستند و فرمودند: «یک نشانهی دیگر، پیشرفتهای بزرگ ملّت ایران است. نمیخواهند بگذارند این حرفها تکرار بشود. دشمن از تکرار این حرفها، از بیان این حرفها بشدّت ناراحت و ناراضی است، امّا واقعیّت است. ما پیشرفتهایی پیدا کردهایم که من حالا گذرا به بعضی اشاره میکنم، و همهی این پیشرفتها در دوران تحریم بود، در دوران محاصرهی اقتصادی بود، در دوران شدیدترین فشارهای اقتصادیای بود که تا آن زمان اتّفاق افتاده بود؛ این را خود آمریکایی گفتند؛ آمریکاییها گفتند که فشار اقتصادیای که روی ایران گذاشتیم، در طول تاریخ بیسابقه است؛ راست میگویند، با همهی دروغگوییشان این حرف را راست گفتند؛ بیسابقهترین فشار اقتصادی بود. در چنین شرایطی ملّت ایران پیشرفت پیدا کرد. در حوزهی علم پیشرفت پیدا کرد، در حوزهی فنّاوری پیشرفت پیدا کرد، در بعضی از حوزه های علمی در ردیفهای اوّل دنیا قرار گرفت؛ یک جا جزو پنج کشور اوّل دنیا، یک جا جزو ده کشور اوّل دنیا، یک جا جزو سه کشور اوّل دنیا؛ در بین دویست کشور. پیشرفتهای علمی ما، پیشرفتهای فنّاوری ما اینجوری است؛ در نانو، در زیستفنّاوری، در بخشهای مختلف؛ در بخش سلامت، پیشرفتهای ایران از بسیاری از کشورهای پیشرفتهی دنیا بهتر بوده؛ در قضیّهی کرونا این قضیّه خودش را نشان داد؛ در بخش هستهای، در بخش هوافضا، در بخش دفاعی؛ که این [پیشرفت]بخش دفاعی را همهی آنها دارند میگویند و اعتراف میکنند؛ برای اینکه بتوانند یک آتویی علیه جمهوری اسلامی درست کنند، اعتراف میکنند که ایران از لحاظ دفاعی، از لحاظ تسلیحات جلو رفته. در بخش زیستفنّاوری، پیشرفت فراوان [داشتهایم]. دنیا ما را تحسین کرد، دانشمندانِ دنیا دانشمندانِ ما را تحسین کردند، دانشمندان جوان ما را تحسین کردند.»
«پیشرفت در حوزهی زیرساختهای کشور؛ در جادّه، در ریل، در سدسازی، در آبرسانی ــ [مثل]همین آبرسانی غدیر که [افتتاحش]اخیراً انجام گرفت (۵) ــ در ساخت پالایشگاه، در ساخت بیمارستان؛ که بسیاری از اینها در همین ۱۴۰۱ انجام گرفته است؛ که یک قسمتی، یک بخشی در پارس جنوبی تماماً از صفر تا صدش ایرانی است؛ این [پیشرفت]اتّفاق افتاد؛ کِی؟ در وقتی که اینهمه تحریم هست، این فشار اقتصادی هست. [پیشرفت]در تولید گاز مایع که یکی از کارهای بسیار مهم بود ــ که یک گشایشی برای کشور به وجود میآورد انشاءالله ــ در همین دوران اخیر به وجود آمد؛ در دورانهای گذشته هم کارهای مفصّلی انجام گرفته است. »
ظرفیتهای علمی و فناورانه در کشور فراوان است
مقام معظم رهبری در ۱۵ فروردین و در دیدار با مسئولان نظام فرمودند: «ما ظرفیّتهای زیادی در کشور داریم. بعضی از امکاناتِ ما امکانات سختافزاری است؛ منابع طبیعی داریم، موقعیّت جغرافیایی داریم، زیرساختهای اقتصادی داریم ــ کارخانجات، دستگاهها ــ بعضی، امکانات نرمافزاری است؛ نیروی انسانی خلّاق داریم، جوانهای پُرانگیزه داریم، ظرفیّتهای علمی داریم، ظرفیّتهای فنّاوری داریم، فکرهای نو داریم. خیلی از صاحبان فکر برای بنده نامه مینویسند، بنده هم وقت میگذارم خیلی از نامههای افرادی را که کارشناسِ این مسائل هستند میخوانم؛ البتّه مرجع اقدام بنده نیستم، میفرستم برای دستگاهها، لکن میخوانم نامهها را.»
دولت باید نقشه راه دانشبنیان کردن اقتصاد ملی را تهیه کند
ایشان در ادامه تأکید کردند «نقشه راهِ دانشبنیان کردنِ اقتصاد ملّی و برنامهی عملیّاتی کردن آن را مسئولین محترم در دولت باید تهیّه کنند و به مردم هم اطّلاع بدهند.»
مقام معظم رهبری فرمودند: «یکی از تجربههای خوب، همین شرکتهای دانشبنیان است؛ این تجربه خوبی است. البتّه فقط منحصر به این نباید باشد که حالا عرض میکنم، امّا این یک تجربه خوبی بود. [برای]شرکتهای دانشبنیان سازوکاری به وجود آمد که موجب شد افرادی که بااستعداد بودند، نخبه بودند، توانایی داشتند، انگیزه داشتند، بیایند و هزاران شرکت دانشبنیان را به وجود بیاورند، رشد تولید را بالا بردند، کمک کردند؛ این شرکتها خیلی تأثیر داشت و البتّه باید افزایش هم پیدا کند. خودِ این دانشبنیان کردنِ کارها یک برنامهریزی لازم دارد. کدام بخشها باید دانشبنیان بشوند؟ مثلاً حالا فرض کنید بخش نفت یا بخش کشاورزی باید دانشبنیان بشود؛ چهجوری؟ با چه برنامهای؟ چه کسانی میتوانند وارد این کار بشوند؟ این یک طرح و برنامه لازم دارد که [باید]به مردمی که توانایی دارند، علاقه دارند و میخواهند در این کار مشارکت کنند، اعلام بشود. ما از لحاظِ نیروی انسانیِ جوانِ تحصیلکرده ظرفیّت بالایی داریم؛ بحمدالله تا کنون، جوانِ آمادهی تحصیلکرده خیلی داریم؛ خیلیهایشان به کارهایی مشغول هستند که متناسب با رشتههای تحصیلیشان هم نیست، امّا مشغولند به خاطر اینکه کاری که متناسب با آن رشته باشد در اختیارشان قرار نگرفته.
اگر ما این طرّاحی را بتوانیم درست انجام بدهیم، این مشکل برطرف خواهد شد. نقشهی راهِ دانشبنیان کردنِ اقتصاد ملّی و برنامهی عملیّاتی کردن آن را مسئولین محترم در دولت باید تهیّه کنند، به مردم هم اطّلاع بدهند و زمینه مشارکت آنها را فراهم کنند؛ همین طور که عرض کردم مشخّص بشود چه بخشهایی در اولویّت دانشبنیان شدن هستند و شیوههای دانشبنیان شدن آنها چیست؛ اینها را مشخّص کنند، به اطّلاع مردم برسانند. باید ساختارسازی بشود؛ [برای]اشتراک مردم به صورت شرکتهای دانشبنیان، باید یک ساختاری تولید بشود، به وجود بیاید و به مردم هم اعلام شود.»
قانون جهش تولید دانشبنیان یک قانون راهبردی است
مقام معظم رهبری در خردادماه در دیدار با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، قانون جهش تولید دانشبنیان را یک قانون راهبردی دانستند.
اشاره مقام معظم رهبری به «اَلعِلمُ سُلطان»؛ پیشرفتهای علمی مانع از آسیبهای متعارف دنیا به ایران
مقام معظم رهبری در مهرماه و در دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور فرمودند: «در یک جاهایی رتبههای بالای علمی پیدا کردهایم، رتبهی علمیمان در دنیا رتبهی نسبتاً خوبی است ــ اینها هست ــ، امّا امروز ما احتیاج داریم به یک حرکت مبتکرانهای از سوی دستگاههای علمی کشور تا عقب نیفتیم. ما حرکت کردیم، امّا دیگران هم حرکت کردند؛ حتّی عدّهای از کشورهای منطقه با مشاهدهی پیشرفت ایران تشویق شدند به حرکت کردن، در حالی که عقب بودند؛ امروز ما به آمارها که نگاه میکنیم، میبینیم اینها خیلی جلو آمدهاند. بیمِ آن وجود دارد که ما از مسابقهی علمی دنیا عقب بمانیم؛ جدّاً این بیم وجود دارد. میدانید و بارها بنده گفتهام که «اَلعِلمُ سُلطان»؛ (۴) علم قدرت است. اگر بخواهیم کشور از آسیبهای متعارف کشورهای دنیا مصون و برکنار بماند، در درجهی اوّل، یک کار مهم پیشرفت علمی است؛ اگر عقب ماندیم، آسیبپذیر خواهیم شد؛ باید تلاش کنیم عقب نمانیم.»
تأکید رهبری بر غرّه نشدن از سرعت رشد علمی ایران
رهبری با بیان اینکه سرعت رشد علمی ایران ۱۳ برابر متوسط سرعت رشد جهانی است تأکید کردند که نباید به این سرعت رشد علمی غرّه شویم چراکه هنوز در دانش عقب هستیم.
ایشان فرمودند: «مراکز داوری جهانی در زمینهی مسائل علمی، آن روز گفتند که سرعت رشد علمی کشور سیزده برابر یا دوازده برابرِ متوسّطِ سرعتِ رشدِ جهانی است! خب این مسئلهی خیلی مهمّی است؛ این اتّفاق افتاد. بنده همان وقتها ــ یعنی چند سال قبل از این ــ در چند جلسهی علمی و دانشگاهی و ... یک مطلبی را بیان کردمو آن این بود که گفتم اینجوری گفته میشود که سرعت رشد [علمی]ما زیاد است، امّا به این مغرور نشویم، ما به این غرّه نشویم که حالا سرعت رشدمان این قدر زیاد است؛ برای خاطر اینکه با وجود این سرعت رشد، ما هنوز در دانش عقبیم؛ ما نسبت به دنیای علم، از لحاظ علمی عقبیم. این «عقب بودن» را البتّه من در مواردی تشریح کردم، دیگر نمیخواهم تکرار کنم یا بگویم. ما عقبیم، علّت این عقب بودن هم این است که در یک دوران طولانیای، در زمان حکومت طواغیت و سلاطین ظالم و خودکامه ــ چه پهلویها، چه قاجاریها ــ این کشوری که آن سابقهی علمی و فرهنگی را دارد، در قعر جدول رتبهبندی علمی دنیا قرار داشته، هیچ چیز نداشته، هیچ چیز نبوده است.»
محصولات شرکتهای دانشبنیان نباید وارد شود/ احساس مفید بودن نخبگان با تشکیل شرکتهای دانشبنیان
ایشان در ادامه با بیان اینکه یکی از بهترین راههایی که نخبه احساس کند مفید است تشکیل شرکتهای دانشبنیان است تأکید کردند که محصولات این شرکتهای دانشبنیان نباید از کشورهای خارجی وارد شود.
مقام معظم رهبری فرمودند: «یکی از بهترین راههایی که نخبه احساس کند مفید است تشکیل شرکتهای دانشبنیان است. شرکتهای دانشبنیان، هم پیشرفت اقتصادی به کشور میدهد، هم نشاط در کشور ایجاد میکند، هم پیشرفت علمی به کشور میدهد، هم نخبهها را حفظ میکند و از وجود نخبهها برای کشور استفاده میشود. بنابراین، من تأکید میکنم که شرکتهای دانشبنیان را تقویت کنید؛ و یکی از راههای تقویت این است که محصولات این شرکتها دیگر از خارج وارد نشود. در همین اواخر، چند گزارش شکایتآمیز به من شده که شرکت دانشبنیان میگوید «ما این محصول را تولید میکنیم، فلان دستگاه اداری که مصرفکننده این محصول است، این را از خارج وارد میکند»؛ چرا؟ باید یاد بگیریم، عادت کنیم ــ بخصوص دستگاههای دولتی که غالباً جزو مشتریهای مهمّ این محصولات هستند که از محصول داخلی استفاده کنیم. این مسئله که این همه تکرار میشود، اوّلین مخاطبش خود ما هستیم، خود مسئولین هستند، دستگاههای دولتی هستند، دستگاههای حکومتی هستند؛ اینها بایستی از محصولات داخلی استفاده کنند و در درجه اوّل از همین محصولات شرکتهای دانشبنیان.»
آنچه که در نگاه مقام معظم رهبری مشهود است این است که افزایش شرکتهای دانشبنیان همیشه جزو مطالبات ایشان بوده است. ایشان درگذشته افق ۴۰۰ هزار شرکت دانشبنیان را تعیین کرده بودند و سال گذشته نیز دوبرابر شدن شرکتهای دانشبنیان را مطالبه کرده بودند که تا حدودی البته نه به صورت کامل، محقق شد که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری متولی این امر است.
قانون جهش تولید دانشبنیان به عنوان یکی از قوانین مترقی کشور بعد از یک دهه از گذشت قانون قبلی، انتظار میرود که تحول جدی در رشد شرکتهای دانشبنیان و اکوسیستم علم و فناوری کشور ایجاد کند. این قانون یکی از دقیقترین قوانین کشور برای حمایت از تولید داخل و رشد محصولات و شرکتهای دانشبنیان است که رهبری نیز در سال گذشته به آن اشاره داشتند.
ایران در حوزههای مختلفی علم پیشرفتها و دستاوردهای بسیار زیادی داشته است که گاهاً این پیشرفتها گفته و شنیده نمیشود که رهبری به درستی این دستاوردها را یادآوری کردند که این پیشرفتها در حوزههای نانو و زیست فناوری و بخشهای مختلف هستهای، دفاعی، هوا و فضا و ... است.
درنهایت چیکده سخنان ایشان در موضوعات علم و فناوری «اَلعِلمُ سُلطان»؛ علم قدرت است. آن چیزی که باعث قدرت در همه زمینهها برای یک ملت خواهد شد علم است و همان طور که مقام معظم رهبری اعلام کردند اگر میخواهیم کشور از آسیبهای مختلف محفوظ بماند بایستی به دنبال پیشرفتهای علمی باشیم.
انتهای پیام/