به نقل از «جماران»

محمدرضا عارف: کجا سکوت کرده ام؟/ رفع حصر از وظایف و اختیارات مجلس نبود/ دولت با فراکسیون امید همراهی نکرد/ ارتباط ما با آقای روحانی بعضا یکسویه بود

تاریخ انتشار: ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۶۱۴۱۱

پایگاه خبری جماران: با نزدیک شدن به انتخابات، اشخاص بیشتری پا به عرصه کاندیداتوری می گذارند و وعده های مختلفی سرمی دهند. شاید گفت و گو با کسانی که تا این لحظه برای کاندیداتوری اعلام آمادگی کرده اند بتواند پاسخگوی دست کم بخشی از پرسش هایی باشد که افکار عمومی نسبت به آنها مطرح می کنند.

در این میان، پایگاه خبری جماران به سراغ محمدرضا عارف یکی از داوطلبان کاندیداتوری در انتخابات آتی رفته و نظر او را درباره برخی مسائل جاری کشور جویا شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پرسش هایی که پاسخ به آنها، نگاه عارف به مسائل گوناگون را نشان می دهد.

متن کامل این گفت و گو را در ادامه بخوانید:

در ماه های منتهی به انتخابات قرار داریم. انتخاباتی که به زعم تحلیل اغلب کارشناسان یکی از مهم ترین انتخابات های تاریخ جمهوری اسلامی است. از آنجا که شما در انتخابات سال ۹۲ به عنوان یکی از کاندیداها در عرصه حضور داشتید، آیا امسال نیز قصد کاندیداتوری دارید؟

سال جدید را خدمت شما و تمامی همکارانتان در سایت جماران تبریک می گویم و انشاءالله که سال جدید، سال خوبی برای همه مردم کشورمان باشد. شرایط کشور شرایط خاصی است. به این دلیل که هم سال آخر کار دولت فعلی است هم سال تشکیل دولت جدید در شرایط کرونایی.

پاسخ به این سوال شما چندان برایم ساده نیست. من به عنوان خدمتگزار مردم و یک انقلابی که خود را همراه و وابسته به انقلاب می دانم چه پیش از انقلاب که رهبری امام و پیروی از ایشان جزو افتخارات ما بود و ایشان درواقع هم مرجع تقلید ما بودند هم رهبر سیاسی و اعتقادی ما.

بنابراین پیش فرض ما و بسیاری از نخبگان کشور خدمت گزاری است. امیدوارم شعاری که معمولا می دهیم مبنی بر اینکه جایگاه برایمان مهم نیست و مهم خدمت است محقق شود. دست کم من همواره سعی کرده ام که در این مسیر حرکت کرده و به مردم و نظام خدمت کنم.

مردمی که ظرفیت خودشان را در طول دهه های گذشته نشان داده اند. لذا ما باید مدیون مردم و خدمتگزار آنها باشیم. با این رویکرد همواره مسئولیت پذیری برای من فرض اصلی بود.. اگر پیشنهادی می شده و احساس می کردم که می توانم انجام وظیفه کنم هیچ گاه پاسخ منفی نمی دادم. ملاحظاتی که به طور طبیعی افراد به ویژه قشر نخبه داشته اند، ندارم. همواره خدمت برایم مطرح بوده و در ادامه راه نیز همین مسیر را انشالله دنبال خواهم کرد.

شرایط کشور و وضعیت معیشتی مردم خوب نیست

خدمت کردن گاهی به مثابه حضور در یک عرصه است و گاهی عدم حضور، در برخی صحنه ها اگر بخواهید خدمت کنید نباید کاری انجام دهید. این یک واقعیت است. انتخابات ریاست جمهوری همانطور که اشاره شد، انتخابات مهمی است. به ویژه به دلیل شرایط کشور در ابعاد مختلف، در بُعد اقتصادی روشن است که شرایط کشور و وضعیت معیشتی مردم خوب نیست. در بخش های دیگر فرهنگی و اجتماعی نیز تقریبا به همین سیاق است. در بخش دیپلماسی هم همین وضعیت حاکم است.

بنابراین کشور در بخش های مختلف با چالش های جدی مواجه است. آنچه که می توانیم امروز مطرح کنیم «امید به آینده» است. اینکه انتخاباتی خوب و پرشور برگزار شود و نخبگانی که در خودشان ظرفیت پاسخ به مطالبات مردم را می بینند وارد عرصه شوند.

پاسخ به مطالبات مردم نباید در سطح شعار باقی بماند

پاسخ به مطالبات مردم نباید در سطح شعار باقی بماند. بلکه باید در عمل محقق شود. همه شعار می دهند ولی باید دید عملکرد افرادی که شعار می دهند در گذشته چگونه بوده است؟ آیا پاسخ به مطالبات مردم ،برنامه ای که مطالبات عمومی  را پاسخ دهد، دارند یا صرفا نگاهی آرمانی داشته و شعار می دهند و در گذشته عملکرد قابل دفاع و یا قابل توجهی نداشته اند.

مردم در دهه پنجم انقلاب برنامه می خواهند. ضرورت ایجاب می کند که نخبگان به میدان بیایند و روند به سمتی برود که حضور حداکثری مردم را شاهد باشیم. امروز مهم تر از اینکه چه کسی رئیس جمهور شود این است که حضور پرشور و حداکثری مردم اتفاق بیفتد و چه برنامه ای برای اداره کشور و حل مشکلات و چالش های عملی تر استو بهتر جواب می دهد.

امروز مشکلاتی با بخش هایی از جهان غرب داریم. آنچه به نظرم لازم است اینکه باید هر دو جریان اصلی درون نظام بتوانند با سازوکارهای خاص خود به اجماع برسند و مردم بتوانند در یک فضای رقابتی قرار گیرند و کاندیدای مورد نظر خود را انتخاب کنند. این آرزویی طبیعی است و جریان اصلاحات توانسته با تجربه ای که در دهه۹۰ نسبت به دهه۸۰ داشته در انتخابات های اخیر  به اجماع برسد.به نظرم باید این مسیر را محکم تر و با حرکت توام با برنامه ادامه داد و کسانی که خود را عرضه می کنند باید بر اساس شاخص هایی که به کارآمدی شان مربوط است وارد عرصه شوند تا انشاءالله کاندیدای مناسبی به مردم معرفی شود.

 

 

شرایطی که امروز وجود دارد به ما تحمیل شده است

به موضوع امید اشاره فرمودید و از آنجا که این واژه توسط اغلب شخصیت های اصلاح طلب به کار می رود، با توجه به مشکلاتی که در جامعه وجود دارد و سختی هایی که مردم تحمل می کنند تا چه اندازه می توان به این واژه دل بست و امیدواری می تواند منجر به میل به مشارکت در مردم شود؟

ببینید «امید» یک واژه ارزشی در فرهنگ انقلاب ماست. وقتی نهضت شروع شد با امید به پیروزی ادامه پیدا کرد و واژه مقابلش نیز ناامیدی است که اگر آن را بپذیریم یعنی سکوت و بی حرکتی و تسلیم در برابر شرایطی که به ما تحمیل می شود.

شرایطی که امروز وجود دارد به ما تحمیل شده است. بخشی از آن به دلیل ناکارآمدی ها، بخشی به دلیل دعواهایی که نهادها و بخش های مختلف باهم دارند و بخشی هم به دلیل فشارهای خارجی و تحریم های ظالمانه ای است که وجود دارد.

ما نمی توانیم تسلیم ناامیدی شویم. بعد از اتکا به خداوند مهم ترین سرمایه ما مردم هستند. آنها واقعا سرمایه بزرگی هستند. تحمل و صبری که مردم دارند ستودنی است. شرایط کشور ما از نظر جغرافیایی، منابع زیرزمینی و بالاتر از همه آنها منابع انسانی نشان می دهد که ما هیچ چیز از لحاظ پاسخ به مطالبات مردم کم نداریم.

باید همه پتانسیل ها و ظرفیت ها در کشور در کنارهم قرار گیرد

آنچه مهم است این است که همه پتانسیل ها و ظرفیت ها در کشور در کنارهم قرار گیرد و گروهی روی کار بیایند که توانایی استفاده از این ظرفیت ها را نه در حرف بلکه در عمل داشته باشند. بیش از این نمی توانیم بر اساس شعار با مردم صحبت کنیم. بازهم اشاره می کنم که در دهه پنجم انقلاب هستیم شاید در دهه های گذشته می شد که مردم را با شعار همراه خود کنیم. ولی امروز ما نیاز به تولید ثروت داریم. دیگر نمی توانیم با تقسیم و توزیع فقر مردم را نگه داریم.

اگر بخواهیم به مطالبات اقتصادی مردم، معیشتی و بیکاری جوانان پاسخ دهیم باید تولید ثروت شود و برای این کار باید برنامه و توانایی داشته باشیم. باید امید داشت و مطمئنم که با برنامه ای منظم و استفاده از تجربیات گذشته این مسأله شدنی است.

ما در چهار دهه گذشته تجارب موفق و ناموفق فراوانی داشته ایم. هر دولتی روی کار بیاید باید از تجارب گذشته استفاده کند و خود را دولت تمام کشور بداند و از همه پتانسیل کشور برای حل مشکلات استفاده کند.

ظرفیت کشور تنها در ظرفیت جناح ها خلاصه نمی شود

نمی شود برخوردهای جناحی و حتی جنسیتی کرد. ظرفیت کشور تنها در ظرفیت جناح ها خلاصه نمی شود. امروز بیش از ۵۰ درصد ظرفیت کشور را زنان تشکیل می دهند. الان نقش خانم های توانمند و تحصیل کرده در مدیریت میانی و بالای کشور چقدر است؟ باید این نقش پررنگ تر شود و از توانایی زن ها و جوانان استفاده شود. در عین حال باید از ظرفیت همراهی و همدلی جریانات مختلف استفاده شود. جریان ها باید به جای احساس رقابت، احساس رفاقت کنند و من خوشبینم به آینده البته به شرطی که مهم ترین دغدغه جریان ها و گروه ها و ائتلاف هایی که شکل میگیرد منافع ملی  و اقتدار ملی باشد. نه توجه به منافع گروهی خودشان و سهم خواهی و تقسیم غنیمت میان یک عده نیروهای محدود.

این کار سختی است که جریانات سیاسی یکبار هم اقتدار ملی را مدنظر قرار دهند. بسیار سخت است زیرا هر حزب و گروهی برای رسیدن به قدرت تشکیل شده و مسلم است که همیشه اولویت را به نیروی نزدیک به خود می دهد. این مسأله در جای خود محترم است. شاید اگر ما احزابی فراگیر داشتیم می توانستیم آسان تر این کار را انجام دهیم. اما متاسفانه ما هنوز تا رسیدن به احزاب فراگیر و ملی در کشور فاصله زیادی داریم. پس باید ذهن خود را معطوف به نخبگی و کارآمدی کنیم.

اگر کارآمدی و نخبگی و داشتن برنامه ملاک باشد طبیعتا این امیدواری در عمل به فعل تبدیل می شود.

 

 

ارزیابی عملکرد گذشته افراد در سمت های مختلف کار مشکلی نیست

ممکن است این سوال برای مخاطبین ما یا دست کم بخشی از مردم پیش بیاید که آقای دکتر عارف که در دهه های اخیر مسئولیت های مهمی داشته و در دوره ای هم رئیس فراکسیون امید مجلس بوده، خود چه اقداماتی در راستای احقاق حقوق مردم و رفع مشکلاتی که تاکنون وجود داشته انجام داده است؟

ببینید نمی توان در قالب یک مصاحبه کوتاه این سوال جدی را پاسخ داد. اگر سوال شما جنبه ای شخصی دارد باید ببینید فردی که مورد سوال قرار می گیرد در طول سال های اخیر و دهه های گذشته کجاها بوده و چه دغدغه هایی داشته است. آیا دغدغه اش مطالبات ملی یا مسائل مردم بوده یا اینکه دغدغه هایش مسائل جناحی بوده است؟

بنابراین پاسخ به این سوال را می توان در مطالعه عملکرد یا رفتار افراد داد. نکته دیگر اینکه بنده همیشه در تمام عمرم نتیجه گرا بوده ام. واقعیت این است که هم ظرفیت های انقلاب را می شناخته ام هم محدودیت های آن را و هم آستانه تحمل خودمان را در انقلاب سنجیده ام.

شعار می دهیم که نقد پذیریم یا اینکه باید با رقیب و مخالف چه کار کرد اما در عمل چه کار کرده ایم. اگر هم کمتر درگیر این مسائل شده ام ولی همیشه نتیجه برایم بسیار مهم بوده است. در هر جایی که بودم این نگاه اصلی ام در مسائل مدیریتی بوده است. آیا در مسئولیت های قبلی موفق بوده یا خیر؟ارزیابی عملکرد گذشته افراد در سمت های مختلف کار مشکلی نیست.

مثلا در بحث بازگشایی دانشگاه ها ابتدای انقلاب، من مسئول بازگشایی دانشگاه ها بودم و تمام مسئولیت ها تقریبا متوجه من بود. ولی شما در رسانه های آن زمان کمتر نام مرا شنیده اید. ما می خواستیم دانشگاه ها را هرچه سریعتر بر اساس شاخص ها و ضوابط بعد از انقلاب فرهنگی باز کنیم. در بخش های دیگر نیز همین بودم.

فراکسیون امید یکی از فراکسیون های منسجم، فعال و موفق در طول ده دوره قبل از خود بود

یعنی تبلیغاتی عمل نمی کردید؟

تبلیغاتی منظورم نیست. یا همیشه در کار از فعل جمع«ما» استفاده می کردم یا دستگاه را می گفتم. در همین مجلس دهم، به نظرم فراکسیون امید یکی از فراکسیون های منسجم، فعال و موفق در طول ده دوره قبل از خود بود. ما دنبال خروجی و در عین حال کادرسازی بودیم. به هرحال به دلیل ردصلاحیت های گسترده، اغلب تیمی که در فراکسیون امید بودند برای اولین بار بود که در نهاد قانونگذاری حضور پیدا می کردند. مهم ترین کار و راهبردی که ما داشتیم این بود که آنها را معرفی کنیم.

شما رسانه ای ها در ابتدای کار مجلس دهم چند نماینده را به عنوان چهره شاخص می شناختید و امروز چند تن از آنها را می شناسید؟ کسانی که امروز به عنوان یک شخصیت برجسته و فعال اصلاح طلب مطرح هستند وقتی وارد مجلس دهم شده بودند کمتر کسی آنها را می شناخت. بنابراین صرفا روی تعداد محدودی افراد شاخص تمرکز نکردیم. ما در میدان دادن به جوانترها موفق شدیم و عملکرد خوبی هم داشتیم.

ما هزینه های غیرضروری را در حمایت از این دولت پرداختیم

به هر حال دولتی که روی کار آمده بود مورد حمایت اصلاح طلبان قرار داشت و بیش از اندازه نیز برای حمایت از آن مایه گذاشتیم. باید بگویم ما هزینه های غیرضروری را در حمایت از این دولت پرداختیم ولی به هرحال شرایط طوری رقم خورد که این دولت هم در سال ۹۲ و هم ۹۶ با رای اصلاح طلبان روی کار بیاید. از این رو، در استیضاح ها، تذکرها و تحقیق و تفحص های انجام شده این موضع را دنبال کردیم و موفق هم شدیم و خوشبختانه می توانم بگویم فراکسیون امید منویات و برنامه های خود را تا حدود زیادی پیش برد.

ما یک برنامه ۱۲۶ بندی تحت عنوان برجا داشتیم که در چارچوب آن حرکت کردیم و نتیجه خوبی هم گرفتیم. حالا ممکن است نماینده ای بیشتر به میدان بیاید و در این باره حرف بزند و عده ای هم موضع گیری رسانه ای نداشته باشند. اما این به معنای بی عملی نیست. ما در مجلس واژه ای تحت عنوان «نماینده تر» نداریم و همه نمایندگان کاری مساوی انجام می دهند.

همواره نتیجه گرا بوده ام

بنابراین در چهاردهه اخیر که در انقلاب خدمت کرده ام، سمت و سوی اصلی ام نتیجه گرایی بوده است. گاهی مسائل خاص سیاسی به وجود آمده که طی آن اسم افراد مطرح می شده، به عنوان مثال در مسائل مربوط به دانشگاه تهران به دلیل برخی اتفاقات سیاسی، نام رئیس دانشگاه مطرح می شد. مقداری که از نظر سیاسی شرایط آرام می شد، نتیجه برایم مطرح بود. در وزارت ارتباطات نیز همین طور و نیز کارهای ارزشمندی در وزارت علوم دوره ای که من حضور داشتم صورت گرفت.

من در دوره ای که در سازمان مدیریت بودم تغییر نگرشی در سازمان برنامه ریزی کشور ایجاد کردم. خود ادغام سازمان برنامه و سازمان امور اداری و استخدامی بسیار کار پیچیده ای بود. با اینکه دو تفکر و دو نظر متفاوت وجود داشت اما با آرامش این اتفاق افتاد و نیروهای موجود در این دو سازمان در کنار یکدیگر جهشی در نظام مدیریت و برنامه ریزی کشور ایجاد کردند.

این محصول همین نگرشی بود که ما دنبال نتیجه بودیم و کارها را به حساب جمع می گذاشتیم.

کجا سکوت کرده ام؟

یکی از انتقادات جدی ای که نسبت به عملکرد شما در سال های گذشته مطرح شده و حتی به سطح رسانه ها نیز رسیده است، موضوع سکوت است. این پرسش مطرح است که آقای دکتر عارف چرا نسبت به مسائل مهمی که تاکنون در کشور مطرح بوده، ساکت است؟

در این ارتباط بهتر است که نیم نگاهی هم به عملکرد اشخاص داشته باشند. کجا سکوت کرده ام؟ کجا که اتفاقی در کشور رخ داده و من سکوت کرده ام؟ به عنوان مثال، در بحث مربوط به دانشجویان ستاره دار، بازداشت هایی که گاها در مراسم هایی نظیر ۱۶ آذر رخ داده است. یک مورد بگویند که اتفاقی افتاده و من سکوت کرده ام.

 

 

رفع حصر از وظایف و اختیارات مجلس نبود

نه تنها سکوت نکردیم بلکه با پیگیری های جدی موضوع را حل کردیم. امروز دیگر مسأله ای به نام دانشجوی ستاره دار در کشور نداریم. این درحالی است که تا پیش از ورود ما به مجلس چنین مسائلی بود. نمی خواهم وارد مصداق شوم اما در پرونده مربوط به محیط زیستی ها، با پیگیری ها و جلسات متعددی که من و دوستان گذاشتیم خوشبختانه سامان خوبی گرفت.

یک اتفاق مهم را بگویند که ما پیگیری نکرده باشیم. حتی گاهی افراد بازداشتی را به مجلس فرامی خواندیم و با آنها گفت و گو می کردیم. در بحث حصر نیز من اخیرا بارها مطرح کرده ام. رفع حصر از وظایف و اختیارات مجلس نبود اما ما به عنوان مطالبه حداقل بخشی از جامعه آن را پیگیری کردیم و کارگروه ویژه ای برای آن تشکیل دادیم.با روسای قوا و تک تک اعضای شورای عالی امنیت ملی و دبیرخانه اش جلسه گذاشتیم و خوشبختانه دستاوردهای خوبی هم داشتیم. اولین مطالبه ما این بود که نیروهای امنیتی از منزل آقای کروبی خارج شوند و خوشبختانه به نتیجه رسیدیم. در دیگر مسائل برای نمونه مادرانی که همسران خارجی داشتند نمی توانستند برای فرزندان خود شناسنامه بگیرند. این مسأله مطالبه ای به درازای دو- سه دهه بود که حل شد.

وزن دولت در اداره کشور بیشتر از بقیه است

همه در ایجاد این شرایط سهیم هستیم. فارغ از جریانات سیاسی، نظام اداری کشور نیز در ایجاد شرایط فعلی مسئول است. همه جریانات سیاسی و نهادهایی که می توانستند در حل مشکلات مردم موثر باشند، سهیم هستند. اینکه سهم هرکدام چقدر است موضوع متفاوتی است. اما وزن دولت در اداره کشور بیشتر از بقیه است به همین نسبت مسئولیت بیشتری هم دارد.

بحث حمایت از خانواده های کسانی که قاچاق مواد مخدر می کردند و به اعدام محکوم می شدند نیز با پیگیری های ما در مجلس به سرانجام رسید. با طرحی که ما درخصوص آزادی زندانیان داشتیم اگر طرح به همان شکل اولیه خود به تصویب می رسید دوسوم زندانیان آزاد می شدند. با همان اصلاحاتی هم که انجام شد کاهش محسوس تعداد زندانیان را پس از آن شاهد بودیم.

در بخش های اقتصادی ما در خدمت نیازهای مردم بودیم. یک جاهایی هم یا دولت با ما همکاری نمی کرد یا در مقابل عمل انجام شده قرار می گرفتیم

دولت با فراکسیون امید همراهی نکرد

این سوال مطرح است که وقتی شما راهبرد اصلی خود را در حمایت از دولت تعریف می کردید، چگونه امکان دارد وقتی دولت در برخی امور با اصلاح طلبان همکاری نمی کرد بازهم این حمایت ادامه پیدا کند؟

چاره ای جز این نبود. اولا فراکسیون امید بخشی از جریان اصلاحات است و نباید فراموش کنیم کسانی که نامشان در لیست فراکسیون امید بود باید در چارچوب سیاست های اصلاح طلبان حرکت می کردند ولی اگر قرار باشد افراد از برند یک جریان استفاده کنند و برخلاف نظر آن جریان قدم بردارند این چه معنایی دارد؟ دوستان ما باید در همین راستا حرکت می کردند.

آیا همراهی کردند؟

نه. ما چنین همراهی ای ندیدیم. من خدمت آقای روحانی تجربه موفق دولت اصلاحات را در دوره مجلس پنجم مطرح کردم. در آن مقطع که مجلس متعلق به طیف راست بود و دولت به طیف چپ تعلق داشت کارگروهی مشترک متشکل از چند تن از نمایندگان مجلس و تعدادی از اعضای دولت تشکیل شد و مسائلی که می خواست در مجلس مطرح شود از قبل در آن کارگروه چکش کاری می شد و بسیار موفق بود. نمونه اش برنامه سوم بود که جز دو -سه مورد که ما با چالش در مجلس مواجه شدیم تقریبا منویات دولت در آن پیاده شد.

هیچکس در کشور مخالف اصلاح قیمت نبود

آقای روحانی از این مسأله استقبال کردند و گفتند این پیشنهاد بسیار خوب است اما متاسفانه به مدت یکسال هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشد. متاسفانه آقای روحانی وقت دیدار بسیار کم می داد و ما در مجلس جلسات بسیار کمی با ایشان داشتیم. در سال بعد این موضوع به صورت گله مطرح شد و آقای روحانی، آقای واعظی را مسئول پیگیری این موضوع کرد ولی باز هیچ اتفاقی نیفتاد.

در بحث گرانی بنزین که در آستانه انتخاب مجدد آقای روحانی بود، من خودم شخصا با ایشان درباره ضرورت اصلاح قیمت بنزین صحبت کردم و گفتم فراکسیون امید این آمادگی را دارد که طراح اصلاح قیمت باشد و دولت مخالفت نکند اما اتفاقی نیفتاد.

در مورد مسائل آبان ۹۸ و افزایش قیمت بنزین، فراکسیون امید طرحی سه فوریتی داشت البته هیچکس در کشور مخالف اصلاح قیمت نبود اما گاهی چگونگی یک اقدام مهم تر از خود اقدام است. جلسه سران قوا و رهنمودی که رهبر معظم انقلاب دادند باعث شد تا طرح سه فوریتی اصلاح قیمت بنزین کنار گذاشته شود.

ارتباط ما با آقای روحانی بعضا یکسویه بود

حتی ما درباره نرخ بنزین نیز با آقای روحانی صحبت کرده بودیم  اما متاسفانه ارتباط ما با ایشان بعضا یکسویه بود. ما این مساله را با تمام وجود در مجلس احساس می کردیم اما دست کم بخشی از جریان اصلاحات در بیرون از مجلس چنین احساسی نداشت.

ممکن است این ابهام به وجود آید که چرا فراکسیون امید نتوانست تیم رسانه ای قوی و کارآمدی داشته باشد یا به تعبیر دیگر نتوانست صدای بلندی داشته باشد؟

به نظرم بهتر است که پایگاه خبری جماران در این رابطه پیش قدم شود و بخش رسانه ای جریان اصلاحات به نقد کشیده شود. باید ببینیم بخش رسانه ای جریان چپ یا همان اصلاحات رسالت خود را به درستی درخصوص فراکسیون امید  انجام داده است یا نه؟ قطعا وقتی این بحث مطرح شود اولین عبارت این است که نمی گذارند. من نیز این حرف را قبول دارم. آن آزادی عملی که رسانه های رقیب شما دارند شما به هیچ وجه ندارید.

اگر می خواستیم شخصیت رسانه ای باشیم به سمت شعار می رفتیم

یکی از دغدغه هایی که ما داشتیم درخصوص نداشتن امنیت برای رسانه های اصلاح طلب بود. متاسفانه با کوچکترین مسأله یک رسانه به کلی بسته می شد.

بنابراین باید بررسی شود که آیا رسانه های اصلاح طلب وظایف خود را توانسته اند به درستی انجام داده اند یا نه؟ غیر از موانعی که وجود داشته ممکن است به ما ایراد بگیرند که شخصیت رسانه ای نبوده ایم. من این را قبول دارم. اگر می خواستیم شخصیت رسانه ای باشیم به سمت شعار می رفتیم. من نفی نمی کنم که ما می توانستیم ارتباط نزدیک تری حتی با خود جریان اصلاحات و احزاب اصلاح طلب داشته باشیم.

این ضعف وجود داشت اما آیا این می تواند ما را به جمع بندی ناکارآمدی یا اتهامات عجیب و غریب دیگر برساند؟ چه کسی گفته مسئول باید روزانه یک سخنرانی داشته باشد یا اختلافات خود با سایر مسئولان را با مردم در رسانه ها مطرح کند؟ ما در چهارسال مجلس اختلافات زیادی داشتیم اما آن را در رسانه ها بازگو نکردیم. مهم ترین دستاورد سیاسی ما تفاهم با جریان رقیب یعنی همان اصولگرایان بود.

 

 

جریان اصلاحات باید به کمک رسانه های خود بیاید

ما توانستیم روی مشترکات با اصولگرایان در مجلس صحبت کنیم و طرح گفت و گوی ملی نتیجه این روند در مجلس دهم بود. امروز نیز جلسات گفت و گوی ملی ادامه دارد و همگان نیز معتقدند که این موضوع لازم است. بالاخره ما ایده گفت و گوی ملی را از مجلس به بیرون کشاندیم. همکاری مان نیز در بسیاری از لوایح و طرح ها با اصولگرایان بسیار خوب بود.

قبول دارم که می توانستیم در بخش رسانه فعال تر عمل کنیم که البته اگر ما با امکانات محدود در بخش رسانه فعال تر می شدیم به نظرم جریان اصلاحات باید به کمک رسانه های خود بیاید و راهبردی مشخص برای آنها تعیین کنید.

شما ببینید از ابتدای تشکیل فراکسیون امید برخی رسانه های منتسب به اصلاح طلب حملات تندی علیه فراکسیون آغاز کردند و ادامه دادند که جریان رقیب از این موضوع نهایت استفاده را برد.

توی دل مردم را خالی کردن حق آنها نیست

آیا بیان این جمله که اختلافات را می توان بدون مطرح ساختن در رسانه ها حل کرد منافی عبارت«دانستن حق مردم است» نیست؟

دانستن حق مردم است، حرف من هم است. اما توی دل مردم را خالی کردن حق آنها نیست. مردم باید در جریان امور قرار بگیرند و اینکه دولت چه برنامه هایی دارد. مردم حق دارند بدانند که موانع پیش پای دولت چیست یا راهکار رفع موانع چیست؟ دولت می تواند بگوید مردم ما این برنامه را داریم اما فلان مشکل هم وجود دارد.

اما اختلافاتی که برخی مسئولین مطرح می کنند متاسفانه ناشی از خودخواهی است. دعوایی که درون یک خانواده است در بیرون از آن مطرح نمی شود. من کشور را یک خانواده می دانم. مردم باید بدانند اما در دلشان نباید خالی شود.

در همین راستا مردم باید بدانند شما در چهارسالی که رئیس فراکسیون امید بوده اید چند نشست مطبوعاتی داشتید یا با رسانه ها چقدر در خصوص مسائل گفت و گو کرده اید؟

اولا اعضای فراکسیون امید در این زمینه نسبتا فعال بودند. ما  در چهارسال فعالیت فراکسیون امید دو سخنگو در فراکسیون امید داشتیم که گزارش هایی درباره فعالیت فراکسیون امید به رسانه ها دادند.. خود من نیز سالانه دو بار نشست خبری داشتم. در نطق های سالانه خود نیز برنامه های فراکسیون امید را مطرح می کردم.

رئیس جمهور اکثریتی می تواند با قدرت مسائل کشور را رسیدگی کند

برگردیم به موضوع انتخابات، آقای دکتر اگر شرایط برای کاندیداتوری شما فراهم شود تا چه اندازه زمینه را برای حضور خود در انتخابات فراهم می بینید؟

دو مساله وجود دارد. یکی مربوط به حضور مردم است که نگرانی هایی در خصوص آن وجود دارد و به نظرم مهم تر از حضور کاندیداها  در انتخابات است. باید ببینیم که در این خصوص می توان چه کار کرد. شرایط خاصی است به ویژه به دلیل کرونا، دانشگاه ها نیز تعطیل هستند. البته اگر دانشگاه ها هم تعطیل نبودند دیگر شور و حرارتی که قبلا در میان جریانات دانشجویی می دیدیم شاهد نبودیم.

باید مردم بدانند که اگر نیایند دقیقا به همان کسی رای داده اند که مخالفش هستند. چرا نیایند؟ چون اعتراض دارند.  بالاخره در هر صورت یک نفر رئیس جمهور خواهد شد و دولت تشکیل می دهد. باید ببینیم یک رئیس جمهور با رای اقلیتی اقتدار بیشتری دارد یا رای اکثریتی. رئیس جمهور اکثریتی می تواند با قدرت مسائل کشور را رسیدگی کند و در مذاکره نیز از اعتبار بالایی برخوردار است.

مدیریت کشور کاری فردی نیست

این بحث مهمی است. درباره خود من از آنجا که مطرح کردید. بنده در راستای همان رویکرد نتیجه گرایی اعتقادم به اجماع است. هیچ وقت انفرادی تصمیم گیری نکرده ام و باورم این است که باید بر اساس حرکت جمعی هماهنگ پیش رویم. زیرا اصلا مدیریت کشور کاری فردی نیست. بلکه حرکتی جمعی و توام با برنامه است. به نظرم یک جنبش اجتماعی جمعی است.

خوشبختانه برنامه راهبردی ما برای انتخابات ۱۴۰۰ آماده است. نام فردی روی آن نیست و طوری تنظیم شده که بر اساس تجربیات گذشته است. ما چهار دهه تجربه مدیریتی داشته ایم. تجربه موفق مدیریتی داشته ایم. شما شاخص های دولت اصلاحات را با قبل و بعد آن مقایسه کنید. شاخص مدیریتی من را نیز با قبل و بعد خودم مقایسه کنید. باید در این مسیر یک دولت تشکیل شود تا بتوانیم مطالبات مردم را پاسخگو باشیم.

اگر واقعا محور اصلی انتخاب مردم توانایی و کارآمدی فرد بر اساس عملکرد گذشته باشد بسیار راحت می توانند دست به انتخاب بزنند و ما نیز در این مسیر در خدمت مردم هر جا که باشیم، هستیم.

طبیعتا منی که همیشه شعار اجماعی داده ام همان مسیر را دنبال می کنم

با توجه به شناختی که از تمکین شما از نظر اصلاح طلبان وجود دارد، اگر نظر نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان روی فرد دیگری باشد و شما نیز در عرصه حضور پیدا کرده باشید، چه تصمیمی خواهید گرفت؟

این سوال عجیب است و به نظرم یک سوال انحرافی است. منظورم با شما نیست اما من در آن فتنه و تفرقه می بینم. زیرا اولا رفتار من در طول این چهار دهه  بر محور حرکت جمعی بوده است. فرق نهاد اجماع ساز جدید با شورای عالی سیاستگذاری گذشته در چیست؟ همان ترکیب و اعضا را دارد. من در آن نهاد ۷ سال تلاش کردم تا این اجماع حفظ شود و دستاورد هم داشته ایم.

باید صبر کنیم این نهاد راهبردها و برنامه های خود را تعیین کند و طبیعتا منی که همیشه شعار اجماعی داده ام همان مسیر را دنبال می کنم. مگر سال ۹۲ این کار را نکردم؟ این منش من بوده و در آینده نیز چنین است. باید به جای این مدل سوال ها از نهاد اجماع ساز مطالبه شود که راهبردها و سمت و سوی خود را هرچه سریعتر اعلام کند.

ما انتخابات دیگری هم در کنار ریاست جمهوری داریم و اهمیت شوراها برای ما کمتر از ریاست جمهوری نیست. در سال ۹۶ وقت بسیار سنگین و خوبی روی شوراها گذاشتیم و نتیجه بسیار خوبی گرفتیم. ما انتظار داریم که نهاد اجماع ساز همین مسیر را دنبال کند و راهبرد اصلی اش حفظ دستاوردهای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان باشد.

جریان اصلاحات باید در هر انتخاباتی بر اساس هویت پیش رود

با وجود اصرار قاطبه اصلاح طلبان بر حمایت از کاندیدای اصلاح طلب، اگر چنانچه نظر روی حمایت از کاندیدای ائتلافی بچرخد به نظر شما این راهبرد درستی است؟

مگر می تواند یک جریان هویت خود را کنار بگذارد؟ کاری که فراکسیون امید در انتخابات هیأت رییسه مجلس کرد نمایانگر هویتش بود. یک جریان باید روی هویت خود بایستد. بنابراین این ضرورتی است که جریان اصلاحات به آن رسیده است که باید در هر انتخاباتی بر اساس هویت پیش رود. اما هیچ عقل سلیمی و هیچ جریان سیاسی ائتلاف را رد نمی کند. ما تا به حال در ایران ائتلاف نداشته ایم اما در دنیا دولت و مجلس ائتلافی تشکیل می شود.

به یک انتخابات جدی و رقابتی نیاز داریم

هیأت رییسه مجلس دهم بیاید و سهم اصلاح طلبان را در مدیریت مجلس اعلام کند. من حرفی نمی زنم. حتی زمانی که ما دو نایب رییس و چند منشی از فراکسیون امید داشتیم سهم اصلاح طلبان را در مدیریت مجلس بگویند می خواهم بگویم این نامش ائتلاف نیست. کاری که تاکنون انجام شده به هیچ وجه ائتلاف نبوده است.

آقای روحانی از زمانی که انتخاب شده است چند بار گفته اصلاح طلب است؟ در مورد افراد دیگر هم نمی خواهم حرفی بزنم. ائتلاف در دنیا رایج است ولی این گونه نمی شود که نام افراد خارج از یک جریان را از همان ابتدا بر سر زبان ها بیندازند. متاسفانه برخی دوستان از روی سلیقه و یا رفاقت نام اشخاص را مطرح می کنند. این بی هویتی است و توهین به جریان اصلاح طلبی است. آیا اصلاحات کاندیدایی در حد جریانات دیگر ندارد؟ ما به یک انتخابات جدی و رقابتی نیاز داریم. ما نه مخالف ائتلافیم و نه از هویت خود عقب نشینی می کنیم.

راه حل مشکلات به حضور مردم بستگی دارد

به عنوان یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظر حاکمیت را در قبال انتخابات پیش رو چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا انتخاباتی پرشور خواهیم داشت؟

اصولا نظام ما برخاسته از مردم است پس به طور طبیعی ضرورت حضور حداکثری مردم در راهبردهای نظام همیشه بوده و مواضعی که امام در خصوص حضور مردم در عرصه های مختلف داشته اند و مواضعی که مقام معظم رهبری تاکنون داشته اند گواه این موضوع است. همین فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری که حضور مردم را اولی می دانند نسبت به اینکه چه کسی رئیس جمهور شود سمت و سوی خوبی به انتخابات می دهد. انشالله امیدوار هستیم مردم علیرغم مشکلاتی که دارند بازهم به عرصه بیایند و نظام و انقلاب را حمایت کنند.

راه حل مشکلات به حضور مردم بستگی دارد. اگر مردم به عرصه نیایند و یک دولت ضعیف تشکیل شود بحث کارآمدی کنار می رود. بنابراین یک دولت و رئیس جمهور مقتدر می خواهیم.

سعه صدر شورای نگهبان زمینه مشارکت مردم را بالا می برد

عملکرد شورای نگهبان را در این خصوص چگونه ارزیابی می کنید؟

ببینید جریانات رقیب ما که بخشی از آنها به دنبال رای کیفی هستند، عدم مشارکت را تشویق می کنند. اما ما به عنوان جریان اصلاح طلب راهبردمان جذب مردم و آرای خاکستری است و هیچ گاه به آرای سنتی خود اکتفا نمی کنیم.

هرقدر عملکرد شورای نگهبان و هیأت نظارت بر انتخابات انطباق بیشتری با قانون داشته باشد و با سعه صدر برخورد کنند، طبیعتا زمینه برای مشارکت مردم بیشتر می شود. ما به همه مردم نیاز داریم. اگر تنوع کاندیداها زیاد باشد و مردم احساس کنند کاندیدایی که منویات آنها را دنبال می کند در عرصه حضور دارد، مشارکت بالایی خواهند داشت. این نهادها نیز در اقتدار ملی نقش دارند بدین نحو که وقتی چهره ای محبوب  و مقبول را رد صلاحیت می کنند خود به خود بخشی از مردم را از حضور در انتخابات دلسرد می کنند.

همه در ایجاد شرایط فعلی سهیم هستیم

به عنوان سوال آخر سهمی که اصلاح طلبان در ایجاد شرایط فعلی دارند و عملکردی که دولت داشته را چگونه ارزیابی می کنید؟

همه در ایجاد این شرایط سهیم هستیم. فارغ از جریانات سیاسی، نظام اداری کشور نیز در ایجاد شرایط فعلی مسئول است. همه جریانات سیاسی و نهادهایی که می توانستند در حل مشکلات مردم موثر باشند، سهیم هستند. اینکه سهم هرکدام چقدر است موضوع متفاوتی است. اما وزن دولت در اداره کشور بیشتر از بقیه است به همین نسبت مسئولیت بیشتری هم دارد.

منبع: جماران

کلیدواژه: انتخابات سهام عدالت انتخابات 1400 ویروس کرونا لایحه بودجه 1400 لیگ برتر 99 بنزین حسن روحانی شورای عالی امنیت ملی شورای نگهبان مجلس شورای اسلامی نخبگان عارف محمدرضا عارف قیمت بنزین انتخابات 1400 انتخابات۱۴۰۰ سهام عدالت انتخابات 1400 ویروس کرونا لایحه بودجه 1400 لیگ برتر 99 پاسخ به مطالبات مردم ایجاد شرایط فعلی نهاد اجماع ساز جریان اصلاحات جریانات سیاسی فراکسیون امید اصلاح طلب سکوت کرده ام جریان اصلاح آقای روحانی اصلاح طلبان رسانه ها اصلاح قیمت رئیس جمهور اداره کشور شرایط کشور دانشگاه ها بخش رسانه حل مشکلات داشته اند داشته ایم حضور مردم رسانه ای مهم ترین مجلس دهم انجام شد ظرفیت ها یک جریان گفت و گو روی کار بر اساس مهم تر دست کم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۶۱۴۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش دولت و دانشگاه در تحقق جهش تولید/ باید امید و انگیزه را به جوانان بازگردانیم

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ «تولید»؛ مسئله‌ای که به ابر بحران اقتصاد ایران تبدیل‌شده و سبب شده تا اقتصاد کشور یک اقتصاد وابسته به نفت و واردات شکل بگیرد؛ ازاین‌رو برای فهم اهمیت این مسئله می‌توان به تأکید‌های فراوان رهبر معظم انقلاب توجه کرد؛ چراکه ایشان حتی در نام‌گذاری سال‌ها، ۱۰ سال اخیر را با عبارت‌های مختلف برگرفته از مفهوم تولید نام‌گذاری کرده‌اند.
از سوی دیگر حتی با ملاحظه دقیق در سند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی - که نسخه علاج ارائه شده از سوی رهبری معظم برای حل مشکل اقتصادی ایران و مقابله با تحریم‌ها خوانده می‌شود - شاهد خواهیم بود که از تولید به‌عنوان یکی از مباحث اصلی و مهم حل مشکلات اقتصادی ایران یاد شده است.

با توجه به اینکه اقتصاددانان و مسئولان به روش‌های مختلف به دنبال حل مشکل اقتصاد ایران و حرکت بر مدار سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی هستند؛ اما توفیق کامل در این زمینه نداشته‌اند، تصمیم گرفتیم برای گفت‌وگو به‌جای انتخاب فردی که فقط در مباحث نظری تبحر داشته باشد، به سراغ کسی برویم که دستی در تولید داشته و با مباحث نظری و علمی نیز بیگانه نباشد.
سیدعلیرضا زارعی، مهندس عمران، عضو سازمان نظام‌مهندسی ساختمان، دانشیار و عضو هیئت علمی رشته مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان و رئیس دانشکده فنی و مهندسی این دانشگاه، فردی است که سال‌ها در تولید فعالیت داشته و با چالش‌ها و موانع پیشِ روی تولیدکننده مواجه بوده و از سوی دیگر، رئیس دانشکده‌ای است که مستقیماً برای تولید و صنعت، نیرو می‌پروراند. ازاین‌رو تصمیم گرفتیم با وی به گفت‌وگو بنشینیم و روش‌های تحقق شعار انتخاب شده سال ۱۴۰۳ از سوی رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» را جویا شویم.

آنا: شما رئیس دانشکده فنی مهندسی دانشگاه بین‌المللی هستید و شعار سال از نظر رهبر فرزانه انقلاب هم «جهش تولید با مشارکت مردم» است؛ به نظر شما چگونه می‌شود از نظر فنی و مهندسی این دو را با هم تلفیق کرد؟ یعنی چگونه می‌شود مردم را پای‌کار تولید آورد؟

زارعی: باید با عبارات (مفهوم) جهش، تولید و مشارکت مردم توجه کرد. وقتی می‌گویند جهش، انتظار تغییر معنادار و قابل‌توجه داریم؛ زمانی که عنوان جهش را انتخاب می‌کنیم انتظارمان این است که تولید دفعتاً (اتفاق بیفتد) و مسیری که چند سال و با آهستگی گذرانده می‌شده را دفعتاً بگذراند؛ از نظر دانشگاهی یعنی پیشرفت معنادار و قابل‌توجه.مردم رکن اساسی برای این کار هستند؛ قطعاً دولت برای این کار پیشرانه است؛ دولت می‌تواند تسهیلاتی فراهم بکند؛ اما آن کسی که باید اقدام نهایی بکند، آحاد مردم بوده که باید این کار را انجام بدهند.

باید نگاهی کنیم به تکنولوژی‌ها یا مواردی که چند سال پیش نداشتیم و خوب جای خو را توی این چند سال در میان مردم باز کرده؛ به‌عنوان نمونه پیش از این جایی می‌خواستیم برویم، (حتی) مسیری که حدودش را هم می‌دانستیم؛ اکنون با استفاده از نشان یا نرم‌افزار مسیریاب‌های دیگر مسیر را پیدا می‌کنیم. باید برویم به سمت محصولات و فناوری‌های جدید، اقتصاد‌ها و تولیداتی که منجر به محصول جدید شود.

قبلاً کسی چیزی از تاکسی‌های اینترنتی نمی‌دانست؛ اما اکنون همه مردم کارهای خود را با آن انجام می‌دهند. در همین بحث صنعت ساختمان یا کلاً کار‌های روزمره مردم، از اسنپ و تپسی خیلی استفاده می‌شود؛ از یک سفارش غذا گرفته تا چیز‌هایی دیگر.

ممکن است پایه (مدل) اینها مبنای خارجی باشد؛ خودمان بیاییم ایده‌های این‌گونه استخراج کنیم و به سمت نهادینه کردن آن برویم؛ اصطلاحاً دنبال اینکه کسب‌وکار طول و طویل و دراز داشته باشیم که شاید ۵۰ کارگر نیاز داشته باشد نه؛ (بلکه) اقتصاد‌ها و بنگاه‌های کوچک یا تولیدات و کارگاه‌های کوچک است که می‌تواند جهش داشته و مردم وارد تولید شوند.

آنا: مردم در این نرم‌افزار‌هایی مانند اسنپ و نشان مصرف‌کننده‌اند و مشارکتی که در تولید ندارند.

زارعی: نمونه مشارکت مردم در تولید دانشگاه‌هاست؛ دانشگاه محل متبلور شدن ایده‌هاست؛ اقتصاد دانش‌بنیان یا اقتصاد مبتنی بر دانش همین را می‌گوید دیگر؛ یعنی شما نیاز روز را تشخیص داده و بر اساس آن ایده بدهی و آن ایده را دانشگاه حمایت کند تا به محصول تبدیل بشود. در سرای نوآوری دانشگاه (آزاد اصفهان) یا در شرکت‌های دانش‌بنیانی که در دانشگاه هستند، تعداد زیادی محصول داریم که این محصولات می‌تواند قابل‌استفاده قرار بگیرد، می‌تواند رشد داشته باشد؛ می‌تواند به تولید انبوه برسد. اکنون در کشور مشکل بسته‌بندی داریم؛ چرا در دانشگاه، آموزش راه‌اندازی خط تولید این مسئله را نمی‌دهیم؟

آنا: آیا اصلاً به نظر شما اقتصاد دانش‌بنیان در ایران وجود دارد؟

زارعی: قطعاً نوپاست، باید حمایت بشود، نمی‌توانیم بگوییم اصلاً وجود ندارد؛ چرا؛ حرکت‌هایی در این مسیر کرده‌ایم؛ اما اینکه برای مردم شناخته شده باشد، مقداری زمان‌بر است.

با طرح درس مسئله‌محور در دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال جهش تولید هستیم

آنا: به نظر شما مشکل کار کجاست؟

زارعی: نمی‌شود گفت که مشکل دارد؛ به‌عنوان نمونه پژوهش‌های کاربردی؛ خیلی از دانشگاه‌ها و خیلی از استادان دانشگاه‌ها هنوز lesson plan (طرح درس) ۱۰ ساله را تدریس می‌کنند؛ سر کلاس جزوه‌ای را می‌گویند که ۱۰ سال پیش تدریس می‌شده؛ اینکه دانشگاه آزاد اسلامی می‌آید و طرح درسی مسئله‌محور را بیان می‌کند و از دانشکدگان موضوعی می‌گوید، خیلی مهم و قابل توجه است.

می‌دانید که دانشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی در حال حرکت به سمت مسئله‌محور شدن و موضوعی شدن می‌رود؛ به‌عنوان نمونه این دانشکده فنی - مهندسی قرار است دو دانشکده بشود؛ دانشکده صنعت ساختمان و محیط‌زیست و دانشکده هوش مصنوعی - اینها در آبنده رسالت خواهند داشت؛ اینها قرار است تولید محتوا،‌ دانش‌بنیان و در نهایت  محصول داشته باشند.

نمی‌گوییم مطالب کلاسیک (قدیمی) نباید گفته شود؛ نمی‌گوییم که پژوهش‌های کلاسیک نباید انجام شود؛ چرا؛ آنها نیاز بوده؛ اما نیاز کشور اکنون تولید است؛ همان‌طور که رهبر می‌فرمایند نیاز کشور جهش تولید است؛ مشارکت مردم؛ یعنی پژوهشگر و استاد دانشگاه موضوع کاربردی تعریف بکند؛ وقتی این موضوع کاربردی (برای مقالات علمی) تعریف شد؛ محصول کاربردی تولید می‌شود که می‌تواند منجر به تولید انبوه هم شود.

آنا: آیا شما به‌عنوان یک مهندس عمران کار تولیدی کرده‌اید؟

زارعی: بله در کار‌های نظام‌مهندسی، ساخت مسکن، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، تولید نقشه‌های سازه برای سازه‌های صنعتی و مسکونی و... تولیداتی داشته‌ام.

افول انگیزه در قشر جوان، مهم‌ترین چالش پیش روی کشور

آنا: برای اینکه جهش تولید اتفاق بیفتد چه موانعی را شما در مسیر تولید دیده‌اید؟ موانعی که نمی‌گذارد مردم مشارکت کنند.

زارعی: عمده این موانع را باید از تولیدکنندگان انبوه یا در صنعت ساختمان از انبوه‌سازان جویا شد به‌عنوان نمونه در بحث نظام‌مهندسی، یکی از مسائلی که مدت‌ها از آن غافل بوده‌ایم و همه از آن حرف می‌زنند؛ اما هیچ‌کسی به فکر درمان نبوده، بحث مجری ذی‌صلاح بوده؛ ساختمان را باید شخصی بسازد که سازنده است، شخصی که شایستگی اجرای ساختمان دارد؛ اکنون هر کسی که  توان مالی دارد، وارد ساخت‌وساز (مسکن) می‌شود؛ خوب این باعث خواهد شد که طیف وسیعی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که می‌توانند در حوزه ساخت مسکن کار کنند، کار نکنند؛ یا حداقل مستقیم کار نکنند.

بحث دیگر تعمیر و نگهداری ساختمان است با این افزایش قیمت مصالح و با قیمت سرسام‌آور مسکن نگهداری مسکن در اولویت بوده؛ اکنون ساختمان‌هایی هستند ترک برداشته، آسیب‌پذیر بوده و در حال تخریب است در حالی که ساختمان، شالوده و بنیان خوبی دارد؛ این نقش تعمیر و نگهداری و تقویت را به ما یادآوری می‌کند؛ در کشور دستورالعمل وجود دارد و مقررات ملی ساختمان تأکید دارد که نمی‌توانید ساختمان را پس از ساخت رها کنید؛ یعنی گروهی از مهندسان هر بار باید ساختمان‌ها را ارزیابی و مشکلات را احصا کنند و سپس گروهی دیگر از مهندسان باید این ایرادات را رفع کنند؛ اینها اشتغال، تولید،حفظ سرمایه و جهش اشتغال می‌شود.

آنا: حالا به‌عنوان رئیس دانشکده فنی و مهندسی، پسندیده است دانشجویان رشته‌های مختلف این دانشکده را درک کنید و بدانید هر رشته‌ای، چه چالش‌هایی دارد؛ به نظر شما اگر از دید اینها به مسئله بنگرید، درد این دانشجو‌ها چیست؟ یعنی دانشجویان به‌عنوان سرمایه‌های این کشور که در آینده مستقیماً با تولید و صنعت سروکار دارند؛ با چه موانعی مواجه هستند؟

زارعی: مهم‌ترین دغدغه دانشجویان حال حاضر، نداشتن انگیزه است؛ انگیزه برای تولید یا انگیزه برای تحصیل با کیفیت ندارند؛ دغدغه اشتغال دارند؛ با درسی که می‌خوانند چه شغلی (می‌توانند) پیدا کنند؛ بنابراین دو بحث اصلی به‌طور کلی مطرح بوده؛ یکی بحث انگیزه برای تحصیل مرتبط با اشتغال؛ دیگری بحث اشتغال برای آینده. سربازی برای آقایان واقعاً دغدغه است؛ لبته سربازی را مانع نمی‌دانم؛ زیرا ارگان‌هایی هستند که نیاز به نیروی خدمت وظیفه و درخواست امریه سربازی دارند؛ اکنون بنیاد نخبگان در بحث سربازی برای دانشجو‌هایی که مقاله داشته باشند راه را هموار می‌کند.

آنا: خب همه که نخبه نیستند.

زارعی: بله نخبه نیستند؛ اما افراد عادی‌ای بودند که به نوعی نخبه شدند؛ نه اینکه مدعی باشیم که اینها را نخبه کردیم؛ اما مسیر را هموار کردیم تا در این مسیر حرکت کنند.

 طرحی که دانشگاه آزاد در قالب طرح اشتغال همزمان با تحصیل«طرح پویش» برگزار می‌کند، می‌تواند به‌عنوان حلقه مفقوده باشد؛ یعنی دانشگاه آزاد اتاق فکر خوبی در رأس دارد که ایده‌های خوبی را تولید کرده؛ این ایده اشتغال همزمان با تحصیل؛ یعنی اینکه دانشجو در حوزه تخصصی خودش کار کند؛ همان‌طور که دانشجوی پزشکی در بیمارستان به‌صورت تخصصی همزمان با تحصیل کار می‌کند و انترن می‌شود، دانشجوی فنی مهندسی هم باید همزمان با تحصیل در کارگاه مرتبط با رشته خودش کار کند؛ دانشجوی رشته مهندسی برق قدرت که در صنعت یا در ایستگاه‌های برق‌کار نکند و شرایط کار را درست لمس نکرده باشد، نمی‌تواند موفق باشد، همین‌طور درباره سایر رشته‌ها.

فارغ‌التحصیلی از رشته مهندسی پزشکی که نبیند پروتز یا عضو ساختگی که برای بدن نیاز است چگونه تولید می‌شود، آن درسی که خوانده برایش ملموس نخواهد بود و این‌گونه استاد فقط با زور حضور و غیاب او را سر کلاس نگه می‌دارد.

واقعیت این است که باید دروس و تدریس کاربردی‌تر شود؛ این نیت را دانشگاه آزاد دارد در بحث دانشکده‌هایی که تعریف می‌کند؛ دانشکده صنعت ساختمان و محیط‌زیست تنها محدود به رشته عمران نیست؛ بلکه رشته برق، مکانیک و معماری را شامل می‌شود یا وقتی صحبت از دانشکده هوش مصنوعی می‌کنیم، به‌ دلیل این است که کنفرانس‌های زیادی در این زمینه برگزار کرده‌ایم و این فناوری جدید را باید بپذیریم؛ اکنون هوش مصنوعی محتوا، متن، ویدئو، عکس و صوت تولید می‌کند؛ دانشجو چقدر با این فناوری جدید آشناست؛ نیاز است که این فناوری را به او یاد بدهیم و او به‌عنوان ابزار از آن استفاده کند.

پژوهش‌ها باید به سمت پژوهش‌های کاربردی برود. تدریس استادان باید کاربردی بشود؛ دانشجو باید دغدغه داشته باشد، دانشجو باید درس را به‌صورت کاربردی از استاد و دانشگاه مطالبه کند. این‌گونه دانشجویی تربیت می‌کنیم که توان بالقوه تولید را دارد.

حالا چگونه؟ نقش ارگان‌ها اینجا دیده می‌شود؛ ببینید دانشگاه با تعاملاتی که با صنعت دارد می‌تواند بخشی از کلاس‌های درس را در محیط کارگاهی برگزار کند؛ ایده‌ای که در قالب طرح نشاط در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان داشتیم برای همین بود؛ دیده شده بسیاری از دانشجویان انگیزه و جاذبه (شنیدن) درس سر کلاس ندارند؛ گفتیم الزامی ندارد درس در کلاس تدریس بشود؛ با دروس معارف هم آغاز شد -؛ برای درس دفاع مقدس برویم موزه دفاع مقدس.

نقش دولت در افزایش انگیزه جوانان/ وحشت تولید از غول مالیات

آنا: باید اشتغال درست بشود تا انگیزه در دانشجو ایجاد بشود یا برعکس، باید انگیزه در دانشجو ایجاد بشود تا به سمت اشتغال حرکت کند؟

زارعی: قاعدتاً اگر اشتغال حل یا اصلاح شود؛ اگر فرد ببیند بعد از تحصیل شرایط کار دارد و بابت آن درآمد (مناسب) دارد و می‌تواند زندگی نسبتاً مناسبی را برای خودش فراهم کند، قطعاً انگیزه در او ایجاد می‌شود؛ یعنی این رسالت ماست که این کار را انجام دهیم.

آنا: گاهی ممکن است بگوییم بازار کار است؛ اما سیاه‌نمایی نسبت به بیکاری‌ها باعث بی‌انگیزه شدن دانشجو می‌شود یا برعکس، اوضاع بازار کار به حدی بد بوده که بی‌انگیزه بودن دانشجو کاملاً طبیعی و واقعی است؟

زارعی: نمی‌شود نظر صددرصدی داد؛ همین چند وقت پیش در یکی از خیابان‌های دانشگاه (آزاد اصفهان)، گذری برای حضور شرکت‌ها و صنایع زدیم با عنوان گذر پویش تا دانشجو‌یان با شرکت‌ها برای اشتغال هم‌زمان با تحصیل (طرح پویش) آشنا بشوند؛ در این گذر، یک شرکت تولیدی حضور داشت که قرنیز دیوار تولید می‌کرد و آمادگی استخدام دانشجویان را داشت؛ اما استقبال گسترده‌ای از حقوق پرداختی شرکت نشد؛ شاید کار فرهنگی هم اینجا باید انجام بشود تا دانشجو متوجه باشد باید موفقیت را پله‌پله طی کند نه یک‌دفعه؛

دانشجو حاضر نیست با حقوق اداره کار مشغول شود و سطح توقع بالاتری دارد؛ اما، دانشجو باید این را هم ببیند که اکنون در شرایط خاصی از تحریم‌ها هستیم؛ جنگ که فقط جنگ نظامی نیست؛ شرایط اقتصادی و تحریم‌ها نوعی جنگ است؛ پس شرایط کشور شرایط خاصی است و قطعاً حقوق اداره کار، کافی برای اداره زندگی در سطح توقع دانشجویان این نسل نیست؛ اما می‌توانیم با کم کردن هزینه‌ها با تلاش مضاعف و توافق با خانواده (برای کاهش هزینه‌ها) شرایط را بهبود ببخشیم و روبه‌پیشرفت باشیم؛ همه از همین‌جا آغاز کردیم.

آنا:  به نظر شما آیا اداره مالیات در مالیات گرفتن خوب عمل می‌کند؟ آیا صدور مجوز‌ها به‌درستی انجام می‌شود؟ و آیا به‌طورکلی، تولید صرفه اقتصادی دارد؟

زارعی: واقعیت این بوده که حمایت ارگان‌ها بیشتر گفتاری است تا عملی؛ خیلی طول می‌کشد تا مجوز تولید به کسی داده بشود؛ بعد از آن معلوم نیست آیا واقعاً این مجوز به تولیدکننده واقعی می‌رسد یا یک سوداگر؛ سیاست‌هایی باید داشته باشیم که حمایت از تولید را به تولیدکننده واقعی بسپاریم؛ نه اینکه به کسی که تازه‌کار است نه بگوییم؛ تازه‌کار‌ها را  با دقت رصد کنیم و ببینیم اگر واقعاً از مرحله اول به مرحله دوم رسیده، به مرحله سوم رسیده، به تولید رسیده، این حمایت را از او انجام دهیم و اینکه بسته حمایتی ارائه کرد؛ مشورتی بدهیم؛ شاید یک تولیدکننده مشکل مالی نداشته باشد، نیاز به مشاور فنی، مدیریتی، بودجه‌ای و مشاور مالیاتی نیاز داشته باشد.

همه ما را ترسانده‌اند از اینکه سال آینده سال مالیات است به‌عنوان نمونه اگر شما یک پروژه ساختمانی داشته باشید یا ۱۰ پروژه فرقی نمی‌کند؛ برای محاسبه مالیات باید سیستم حسابداری داشت؛ این سیستم حسابداری هزینه‌بر است، نرم‌افزار حسابداری باید بخرید، کارشناس حسابداری باید استخدام کنید؛ در صورتی که می‌شود دانشگاه‌ها، ارگان‌ها، خود سازمان مالیاتی مشاوره مالیاتی رایگان یا ارزان‌قیمت برای تولیدکننده‌ها فراهم کنند؛ البته به‌گونه‌ای که کارفرما هم حس اعتماد به آن مشاور داشته باشد.

باید از تولید حمایت‌های مختلفی شود، حمایت‌های مالی و معنوی کنیم، حمایت مالی‌ با اعطای وام‌، تأمین تجهیزات، معافیت‌های مالیاتی به معنای واقعی است، واقعی یعنی اینکه هزار تا ماده و تبصره و شرط در آن قرار ندهیم و فقط عده خاصی بتوانند از این حمایت‌ها بهره ببرند.

آنا: گفته شده که بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۲، میزان ۹۸ درصد بودجه استان اصفهان باید از مالیات تأمین شود آیا اغلب آن تأمین شده است؟

زارعی:  تولیدکننده‌ای که سابقه دارد به شرایط پایداری رسیده و می‌تواند خود را مدیریت کند؛ اما تولیدی‌های کوچک و نوپا که نقش مؤثرتری در جهش تولید دارند بیشتر در معرض آسیب هستند. تولید مردمی نقش مؤثری در اشتغال دارند و می‌توانند حرف تازه‌ای بزنند در بحث طراحی‌های اپلیکیشن‌ها، طراحی‌های سایت‌ها، بحث‌های تعمیر و نگهداری ساختمان، مباحث انرژی، رصدکردن انرژی، صرفه‌جویی انرژی، ساختمان‌های هوشمند، هوش مصنوعی؛ اینها موارد جدیدی در تولید هستند.

دانشجو می‌گوید کار ندارم؛ هنر که دارد؛ هنر باید داشته باشد، منظورم تخصص است؛ اگر هنر و تخصص نداشته باشد، نمی‌تواند کاری کند؛ مهارت و هنر رکن است؛ لازمه بقاست؛ نه برای انسان؛ بلکه برای همه موجودات.
دانشجوی مهندسی اگر نرود نرم‌افزار‌های جدید حوزه تخصصی و کاری خود را یاد بگیرد، نمی‌تواند کار کند؛ اگر خود را مجهز به ابزار‌های روز کردیم و یاد گرفتیم، می‌توانیم در شرکت‌ها استخدام شد در خانه به‌صورت پروژه‌ای (Freelancer) کار کرد. مردم برای مهارت‌ها و حل مسئله خود هزینه می‌کنند، تنها کافی است که دانش و تجربه لازم را داشته باشیم.

دروس دانشگاه قطعاً کافی نیست؛ دانشجو فارغ‌التحصیل می‌شود؛ اما هیچ نمی‌داند. نباید انتظار داشته باشد که با تحصیل صرف به سقف آمال یا افق‌هایش برسد. ببینید دانشجو نباید انتظار داشته باشد که همه دانسته‌هایش را از کلاس درس و دانشگاه یاد بگیرد؛ باید سعی کند خودش را درگیر کند با کار،مهارت، حرفه و صنعت تا بتواند کاری از پیش ببرد.

شراکت؛ مهم‌ترین اصل برای آغاز تولید

آنا:به نظر شما با ۵۰ میلیون تومان می‌شود یک کسب‌وکار ایجاد کرد؟

زارعی: شاید بشود کسب‌وکار‌هایی که در حوزه خدمات راه‌اندازی کرد. زمانی ایده‌ای مطرح شد که بتن را بسته‌بندی و به‌صورت پودری فروخت؛ امروز در دنیا این کار انجام می‌شود. فرآیند تولید بتن به این صورت است که مصالح در کارخانه تولید بتن مخلوط شده و به‌صورت خیس و خمیری در (خودروی) تراک‌میکسر ریخته می‌شود، تراک‌میکسر این بتن را تا محل ساخت حمل می‌کند؛ با ارائه این ایده در موارد خاص می‌شود بتن را به‌صورت پودر و خشک، بسته‌بندی‌شده عرضه کرد و فقط آب به آن اضافه بشود. ایده‌های از این دست، سرمایه‌های چندانی نیاز ندارند؛ این ایده‌ها را می‌شود با همان مبلغ ۵۰ (میلیون) تومان اجرایی کرد.

آنا: برای تولید، موانع دیگری هم است مانند رقبا و تولیدی‌های سابقه‌دار، تبلیغات و...

زارعی: دقیقاً و اینکه خوب ایده‌ای بدهیم که تا به حال مطرح نشده، چیزی تولید کنیم که تا به حال نبوده؛ نیاز‌ها را شناسایی کنیم. همه اینها نیاز به مطالعه و ارزیابی دارد؛ باید نیاز‌ها را شناسایی و سپس ایده‌ای خلاقانه طرح کرد؛ گاهی همه چیز هم نیاز به سرمایه مالی ندارد. گاهی قیمت سرمایه فکری چندین برابر سرمایه مالی است. اینکه شما بروید در کارخانه‌ای و مشکل آن کارخانه را شناسایی کنید و برای حل آن ایده داشته باشید، مصداق تولید بوده؛ و تولید دانش است.

شرکت توزیع برق منطقه‌ای، طرحی داد که دانشگاه‌هایی که می‌توانند، بیایند و دستگاهی تولید کنند که خوردگی میل‌گرد در بتن را تشخیص بدهد؛ چند تیر چراغ‌برق در سطح استان داریم که می‌توان در این طرح از آن استفاده کرد و رفع عیب کرد؟ بیشمار اکثر این تیر‌های چراغ‌برق، بتن پایه‌هایش ریخته شده، میل‌گرد اکثر آنها خورده شده و بیرون‌زده.

همه تولید این نیست که پولی تهیه کنیم و دستگاهی بخریم؛ گاهی وقت‌ها یک ایده و روش می‌تواند خودِ تولید باشد؛ گاهی وقت‌ها از کارفرما می‌شود پیشرانه‌ای برای آن کار گرفت. طرح‌های دانش‌بنیان یا طرح‌های دانشگاهی به این صورت است که حمایت مالی از همان ابتدا انجام می‌شود. کارفرما‌ها می‌توانند چنین کار‌هایی انجام دهند و ما هم به‌عنوان دانشگاه یا کسی که دغدغه‌مند است، باید این نیازسنجی را انجام دهیم.

سود کار‌های غیرتولیدی از سود تولید بیشتر است

آنا: اگر بخواهیم به‌طورکلی موانع رسیدن به شعار سال یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» را بیان کنید و یک نسخه خلاصه به‌صورت تیتروار برای رسیدن به این شعار ارائه دهید، چیست؟

زارعی:مشکل نخست ، بحث انگیزه جوانان برای تولید بوده در وهله دوم، مقداری مسائل اقتصادی و آینده‌ای که کسب‌وکار‌های تولیدی قرار است داشته باشند، اهمیت دارد.

آنا: یعنی کاری که اقتصاددانان و مسئولان اقتصادی باید انجام دهند؟

زارعی: بله، حتی کاری که مسئولان فرهنگی حتی افرادی که سیاست‌گذار هستند در این زمینه باید انجام دهند تا این انگیزه بین جوانان از بین نرود و نتیجه هم بدهد. باید در جوان‌ها انگیزه ایجاد کنیم، مسئله بعدی، مسئله معناداری کار تولید،‌ یعنی صرفه اقتصادی با توجه به تلاش و نگرانی‌ها است که واقعاً شرایط اقتصادی را باید به هر روشی که می‌شود حل کرد؛ تورم باید مهار بشود که درآمد با مخارج همسان باشد این وظیفه اقتصاددانان و سیاستمداران است. دانشگاه مگر چه کار دیگری می‌تواند انجام دهد؟

درباره نقش دانشگاه می‌توانیم پژوهش‌های کاربردی انتخاب کنیم که نهال و بذرش را در ذهن دانشجو بکاریم و او وقتی فارغ‌التحصیل می‌شود به تولید تمایل داشته باشد. طرح پویش و اشتغال همزمان با تحصیل، شاید مسیر عده‌ای را فراهم کند که وارد مرحله تولید بشوند و این نیرو، قوه محرکه‌ای برای یک کارخانه بشود و در آن تحول ایجاد کند. بنگاه‌های کوچک تولیدی، شرکت‌های دانش‌بنیان، حرف‌های تازه در فنی مهندسی، در انرژی‌های نو، انرژی‌های تجدیدپذیر، ذخیره‌سازی انرژی، تولید‌های دوستدار محیط‌زیست، هوش مصنوعی، خانه‌های هوشمند، فناوری‌های نوین و... همه و همه از مسائلی است که می‌تواند به تحقق شعار سال کمک کند.

در نقش ارگان‌ها، تسهیل صدور مجوز‌های کسب‌وکار، تسهیل تمدید این مجوزها، ساده‌سازی فرآیند حمایت از نخبگان، استفاده از انرژی جوانان به جای خدمت سربازی؛ از همه اینها در راستای تولید و اختراعات می‌شود استفاده کرد تا شرایط بهبود پیدا کند و آرامش به کشور و مردم بازگردد و مردم بتوانند فعالیتی انجام دهند و زندگی آرامی داشته باشند.

انتهای پیام/