نماد تبریز را چگونه خراب کردند؟ / ارگی که تخریبش تمامی ندارد (فیلم)
تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۱۰۲۰۵
کیفیت پایین:
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیکیفیت خوب:
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیعصر ایران؛ محسن ظهوری - ارگ علیشاه نماد شهر تبریز است؛ نشانه‌ای از قدمت هنر و معماری در این خطه کهن. بنایی با بلندترین محراب جهان اسلام، به یادگار مانده از دوره ایلخانی، که به راحتی آن را نادیده گرفتند و تخریبش کردند. بخش‌های مهم این محوطه تاریخی را تخریب و به‌جایش این سازه جدید را ساختند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«ایران به روایت آثار» مجموعه گزارشی ویدئویی است که هر هفته شنبه‌ها در عصر ایران منتشر میشود. قسمت چهل و سوم این مجموعه را می‌توانید روز شنبه ۴ اردیبهشت ببینید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در قسمت قبل منتشر شد:
ایران به روایت آثار؛ قسمت چهل‌ویکم: آرامگاه کوروش
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
داستان ارگ علیشاه که آن را ارگ تبریز نامیده‌اند، قصه پرغصه‌ای است. از زمان ساخت تا امروز بلاها بر سرش آمده؛ جنگ‌ها دیده و ویرانی‌ها از سر گذرانده. از همان زمانی که ساختنش را شروع کردند، اما خرابی نیمه‌تمامش گذاشت؛ سال ۶۹۷ خورشیدی، وقتی «تاج‌الدین علیشاه» وزیر سلطان «محمد خدابنده» تصمیم گرفت تا بزرگ‌ترین محوطه مذهبی جهان اسلام را بسازد. بنایی به تقلید از طاق کسرای ساسانیان، اما بزرگ‌تر از آن. پس معماران دست به کار ساختش شدند. شرح زیبایی این مسجد را «ابن‌بطوطه» جهانگرد مراکشی در سفرنامه‌اش داده:
«صحن آن با سنگ‌هاي مرمر فرش گرديده و ديوارها به‌وسيله كاشي پوشانده شده و جوي آبي از وسط آن مي‌گذرد و انواع درختان، موها و ياسمين درآن به‌عمل آوردند.»
برخی ارگ تبریز را ایوان جنوبی همان مسجد می‌دانند. اما اینطور نیست، تاکنون نه اثری از آن صحن مرمرین در اطرافش دیده شده و نه از کاشی‌هایی که در وصفش گفته‌اند. با کاوش‌های باستان‌شناسی که در سال ۱۳۵۰ انجام شد، بقایای آثار و نقوش یافت شده نشان داد که مسجد علیشاه در کنار این دیواره عظیم بوده. دقیقا همان‌جایی که در سال ۱۳۷۶ مصلای تبریز را رویش ساختند و باعث شدند تا شواهد به‌جای مانده از آن مسجد عظیم تاریخی برای همیشه از بین برود.
اما این دیوار با محراب بزرگش چیست؟ پژوهش‌ها نشان داده که این سازه، نه بخشی از مسجد که بازمانده مجموعه بزرگ آرامگاهی است. محوطه‌ای با مدرسه و مسجد و آرامگاه که ساختش را آغاز کردند اما با فرو ریختن سقف و مرگ علیشاه وزیر ناتمام رها شد. این واقعه را در همان دوران «حمدالله مستوفی» نقل کرده:
«خواجه تاج‌الدين عليشاه در شهر تبريز در خارج محلة نارميان مسجد جامع بزرگي ساخته از ايوان كسري به مدائن بزرگ‌تر، اما چون در عمارتش تعجيل كردند، فرود آمد.»
اما این تنها بلایی نیست که بر سرش آمد. وقتی اسفندماه سال ۱۰۱۹ خورشیدی، زلزله بزرگی تبریز را لرزاند، بخش زیادی از مسجد و محوطه آرامگاهی علیشاه هم به خاک افتاد. باقی‌مانده‌های این بنا هم سال‌ها بعد جنگ با روس‌ها را تجربه کرد؛ زمانی که عباس میرزا پسر «فتحعلی‌شاه»، تبریز را برای خط مقدم نبرد با ارتش روس آماده می‌کرد و کنار این سازه ایلخانی دیوارهایی کشید و کارگاه‌های ریخته‌گری برای ساخت سلاح ساخت. از اینجاست که این بنا ارگ نام می‌گیرد؛ قلعه‌ای با توپ‌های آماده به جنگ رویش، برای دفاع از شهر.
همین قلعه بعدها جایگاه مشروطه‌خواهان میشود در جنگ با استبداد محمدعلی‌شاه قاجار، و چند سال بعدش هم صحنه شکست قوای مشروطه از روس. ارتشی که سال ۱۲۹۰ تبریز را فتح و مشروطه‌خواهان را بر بالای همین ارگ به دار آویخت. آنها حصار دورتادور شهر را هم منفجر می‌کنند تا تخریب ساخت‌وسازهای عباس‌میرزا در ارگ تبریز آغاز شود.
یادگار زیبای ایلخانی، تا سال ۱۳۱۰ متروک می‌ماند و نهایتا با ثبت ملی آن امیدی تازه برای آرامشش جوانه می‌زند. اما نه، این امید هم بر باد می‌رود. ارگ به پارکی تبدیل میشود و همچنان شاهد تخریب بناهای دوره قاجار خود و ساخت‌وسازهای جدید است. تخریب‌هایی که بعد از انقلاب هم متوقف نمی‌شود تا بزرگ‌ترین فاجعه رخ می‌دهد؛ سال ۱۳۶۰ بقایای مسجد ایلخانی در کنار ارگ با دینامیت منفجر میشود و مهمترین اثر یافت‌شده در این محوطه از بین می‌رود؛ کتیبه‌ای گچ‌کاری از دوره ایلخانی که به خط کوفی روی آن نوشته شده بود: «الصلوه المعراج المؤمن». حدیثی منسوب به پیامبر اسلام درباره مقام والای نماز. کتیبه‌ای که به دلیل ساخت محلی برای نماز نابودش کردند. مکانی که نهایتا سال ۱۳۷۶ آن را ساختند. سازه‌ای به نام مصلی که روی بقایای مسجد تاریخی علیشاه می‌سازند تا همه امیدها برای به دست آوردن اطلاعات درباره آن اثر ایلخانی را از بین برود.
موضوع به همین‌جا تمام نمی‌شود؛ سال ۱۳۹۵ مدیریت مصلی تصمیم می‌گیرد که باید برای این مصلی، پارکینگی هم بسازد و با همه مخالفت‌های میراث فرهنگی، کار ساخت‌وساز را شبانه در محوطه ارگ انجام می‌دهد. تخریب‌هایی که سال ۹۶ با فشارهای زیاد کارشناسان میراث‌فرهنگی و اهالی رسانه متوقف میشود تا بتوان کاوش‌های تازه‌ای در محوطه آن انجام داد.
ارگ علیشاه، نماد تبریز است. نشانه‌ای زیبا و باشکوه که دردهای زیادی را از سر گذرانده و انگار قرار نیست همین باقی‌مانده‌اش هم بتواند آسوده و بی‌گزند بماند.
لینک کوتاه: asriran.com/003GbFمنبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۱۰۲۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انریکه: افسوس، از کیکی سوال کردی و رکورد خراب شد!
به گزارش "ورزش سه"، پی اس جی به فاصله پنج هفته تا پایان فصل تنها 5 امتیاز دیگر برای مسجل کردن قهرمانی می خواهد و شاید با توجه به نتایج تعقیب کنندگان زودتر نیز به هدفش برسد. اگر موناکو ببازد و پی اس جی فردا ببرد، قهرمانی مسجل می شود.
پی اس جی که به نیمه نهایی لیگ قهرمانان نیز رسیده و چهارشنبه هفته بعد باید به مصاف دورتموند برود، فردا میهمان لوریان رده هفدهمی است.
لوئیس انریکه در نشست خبری این بازی گفت: «این یک بازی بسته با فضای کم خواهد بود، در برابر تیمی که نزدیک به دروازه خود دفاع می کند. آنها نمی خواهند سقوط کنند و فکر می کنم بازی سختی خواهیم داشت ولی ما آماده ایم تا برنده شویم.»
آیا برای مسجل شدن قهرمانی قبل از لیگ قهرمانان عجله دارید؟ «این چه کمکی به ما می کند؟ (قهرمان شدن قبل از لیگ قهرمانان). امیدوارم فردا قهرمان شویم، اما مهم این نیست که قهرمانی چه زمانی اتفاق می افتد. مهم نحوه بازی ماست. حتی اگر قهرمان شویم، ما به بازی های خوبمان ادامه خواهیم داد.»
لوئیس انریکه به پیشرفت پی اس جی افتخار می کند: «ما مشخصاً از همان ابتدا مدعی اول قهرمانی بودیم. همه نمی‌توانند با این همه بازی مهم و فشار زیاد قهرمان شوند. ما بهترین ترکیب و بهترین بودجه را داریم و قهرمانی تقریباً برای ما اجباری است، اما ما با برتری فاحش نسبت به سایر رقبا این کار را انجام دادیم. من سطح لیگ فرانسه را دست کم گرفته بودم.»
هدف لوئیس انریکه چهارگانه است؟ (سوپرجام، لیگ، لیگ قهرمانان و جام حذفی که اولی فتح شده): «بدون شک، این انگیزه ای است برای انجام کاری که هرگز در فرانسه انجام نشده است تا در تاریخ باشگاه، شهر و کشور ثبت شود. این به ما انگیزه زیادی می دهد، اما در حال حاضر فقط سوپرجام را برده ایم و باید برای سه جام دیگر تلاش کنیم.»
لوئیس انریکه در مورد امباپه با سوال یک رسانه اسپانیایی مواجه شد. او در مورد پرسش خبرنگار که گفته بود چطور امباپه، بهترین بازیکن جهان، برابر لیون غایب بود، با خنده گفت: «تو رکورد را خراب کردی. این اولین بار بود تا اینجای نشست حتی یک نفر از من سوالی در مورد کیکی نپرسیده بود اما بازهم موفق نشدیم. من واقعاً نمی توانم به این سوال پاسخ دهم. وقتی کیلیان علنی صحبت می کند، من هم همین کار را انجام می دهم.»
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد