به نقل از «تسنیم»

مقدمات و موانع عادی سازی روابط بین ترکیه و امارات

تاریخ انتشار: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۸۰۵۷۱

در شرایطی که آنکارا خود را مهیا می‌کند تا هیات دیپلماتیک در سطح معاون زیر به قاهره اعزام کند، تماس چاووش اوغلو با همتای اماراتی، نشان دهنده اهداف جدید سیاست خارجی ترکیه است. - اخبار بین الملل -

به گزاش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در چند روز اخیر، تلاش کرده در منطقه دریای سیاه، دست به دیدارهای فشرده بزند و با همتایانی از کشورهایی نظیر گرجستان، رومانی و لهستان، دیدار تازه کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این سوی میدان و در شرق مدیترانه هم، در حال رایزنی با مصر، یونان و مالت است.

درست در چنین شرایطی است که انتشار خبر تماس تلفنی چاووش اوغلو با عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر امور خارجه امارات متحده عربی از سوی سی.ان.ان ترک و برخی از رسانه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه، توجه ها را به سوی خود جلب کرد.

در شرایطی که آنکارا خود را مهیا می کند تا هیات دیپلماتیک در سطح معاون وزیر به قاهره اعزام کند، تماس چاووش اوغلو با همتای اماراتی، اقدام مهمی است که نشان دهنده اهداف جدید سیاست خارجی ترکیه است.

باز هم دیپلماسی رمضان

رسانه های وابسته به حزب حاکم ترکیه، از ارائه هر گونه توضیحی در مورد تماس تلفنی چاووش اوغلو – بن نهیان خودداری کرده و به این اکتفا کرده اند که این گفتگو، به مناسبت ماه مبارک رمضان و تبریک تلفنی این ماه بوده است.

اما 10 روز از آغاز ماه مبارک سپری شده و قبلاً هم رسانه های ترکیه، با به کار بردن عبارت «دیپلماسی رمضان» اعلام کرده بودند  که تماس تلفنی مولود چاووش اوغلو با همتای مصری اش سامح الشکری، اتفاق مهمی بوده است.

چاووش اوغلو در حالی با عبدالله بن زاید آل نهیان تماس تلفنی برقرار کرده که آخرین دیدار آنها در سال 2016 میلادی و در ابوظبی صورت گرفت و از آن زمان تاکنون، روابط بین ترکیه و امارات متحده عربی، در یک دوره انجماد و اتخاذ مواضع تند و تیز باقی مانده است.

در جریان تحولات موسوم به بهار عربی، کشور ترکیه و حزب حاکم این کشور یعنی حزب عدالت  توسعه، به شکلی بی محابا در کنار اخوانی های مصر، تونس و دیگر کشورهای عربی ایستادند و از آنان حمایت کردند.

اما عربستان سعودی و امارات، مسیر دیگری داشتند و پس از کودتای ژنرال سیسی در مصر و برچیده شدن قدرت محمد مرسی و همراهان او، مثلث عربستان – امارات – مصر، نه تنها در پرونده های سوریه، تحریم قطر و تحولات لیبی، بلکه در کل معادلات دیپلماسی منطقه، علیه ترکیه گارد گرفت.

دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه نیز یک مجموعه عظیم رسانه ای و ماشین تبلیغاتی بزرگ را برای ضدیت با آنان به کار گرفت و در این میان، رویدادهایی همچون قتل وحشیانه جمال خاشقجی، درگذشت مبهم مُرسی و برخی مسائل دیگر، به کاتالیزورهایی تبدیل شد که ترکیه را روز به روز از این کشورها دورتر کرد.

روزنامه ینی شفق که همواره تحت امر اتاق فکر حزب عدالت و توسعه بوده و دیدگاه های اخوانی یوسف کاپلان، ابراهیم کاراگل، یاسین آکتای و دیگران را بازتاب می دهد، در چندین شماره، عکس محمد آل نهیان را در صفحه نخست منتشر کرده و او را قاتل و خائن نامیده است.

محی الدین آتمان مسئول بخش سیاست خارجی «مرکز مطالعات سیاسی اقتصادی» (SETA) اعلام کرده که امارات، کانون اصلی تمام فتنه ها و توطئه های شکل گرفته علیه ترکیه در منطقه است.

آتمان که از معاونین برهان الدین دوران مشاور ارشد اردوغان است، سیاست های امارات را خطرناک وصف کرده است. در همین حال، عبدالله اربوغا، از دیگر تحلیلگران نزدیک به آکپارتی نیز معتقد است که رفاقت امارات و رژیم صهیونیستی، برای کل منطقه پیامدهای منفی دارد.

حسین حیات سَوَر تحلیل گر روزنامه جمهوریت ترکیه چندی پیش اعلام کرد که بر اساس تحلیل ها و جمعبندی های چاووش اوغلو، امارات، تمایل دارد با ترکیه وارد یک روند روابط سیاسی – اقتصادی جدید شود، اما ترکیه انتظاراتی دارد و چشم به راه است که امارات، گامی بردارد.

روابط ترکیه و امارات در آیینه اقتصاد

پیش از این و در بهمن ماه سال 1399 شاهد این بودیم که انور قرقاش که در آن دوره پست وزیر مشاور در امور وزارت خارجه را بر عهده داشت، در گفتگو با بلومبرگ، اعلام کرده بود که امارات از تنش با ترکیه ناخشنود است و امارات متحده برای ترکیه، یک شریک تجاری مهم است.

نخستین اقدام برای ارتقای سطح روابط و همکاری های اقتصادی بین آنکارا و ابوظبی در سال 2000 میلادی برداشته شد و در این سال شورای همکاری اقتصادی بین ترکیه، شارجه، دبی و ابوظبی تشکیل شد.

نگاهی به حجم مبادلات تجاری بین ترکیه و امارات متحده عربی، نشان دهنده این است که بازار امارات برای صادرکنندگان ترکیه، همواره یک بازار جذاب و مهم بوده است.

ترکیه به امارات متحده عربی لوازم برقی، ماشین آلات کشاورزی و صنعتی، پوشاک و سنگ های قیمتی صادر می کند و از این کشور، طلا، آلومینیوم، جواهرات، روغن های صنعتی، آهن و مواد شیمیایی می خرد.

بر اساس اطلاعاتی که از سوی سازمان ملی آمار ترکیه (TÜİK) و وزارت امور خارجه این کشور منتشر شده، حجم مبادلات تجاری بین ترکیه و امارات، با فراز و فرودهای چشمگیری روبرو شده و در سال 2013 میلادی، کل حجم مبادلات در حد 10 میلیارد و 350 میلیون دلار بوده، اما در نقطه اوج و در سال 2017 میلادی به مرز 15 میلیارد دلار رسیده ولی در سالیان بعد، با کاهش جدی مواجه شده است. به نحوی که کل مبادلات طرفین در سال 2019 بر رقم 7 میلیارد دلار ایستاد و در سال 2019 میلادی نیز به زحمت به مرز 8 میلیارد دلار، نزدیک شد.

امارات، موی دماغ ترکیه در مدیترانه

یکی از مهم ترین رویدادهای سیاسی مرتبط با منافع ملی ترکیه در سال 2020 میلادی و در حوزه شرق مدیترانه، ورود دو بازیگر عرب به معادلات پیچیده این حوزه سیاسی – جغرافیایی بود. یکی امارات متحده عربی و دیگری عربستان سعودی.

شواهد نشان می دهد که تصمیم امارات متحده عربی برای عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی، تنها بر پرونده فلسطین اثر نگذاشته و در مدیترانه نیز معادلات جدیدی را رقم زده است.

یکی از این معادلات، دو نشست و دیدار حساس انور قرقاش با گابی اشکنازی وزیر رژیم صهیونیستی بود.

در یکی از این دیدارها که در شهر باووس قبرس روم صورت گرفت، سناریوی تقویت همکاری های قبرس و یونان با امارات و عربستان، مورد توجه قرار گرفت.

متعاقب این اتفاق بود که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی، 4 فروند از جنگنده های نیروی هوایی پادشاهی سعودی را برای رزمایش به آتن فرستاد و پس از آن نیز گفته شد که امارات و اسرائیل در حال تدوین متنی برای ارتقای همکاری بین آتن و ریاض هستند و بعید نیست که در آینده ای نزدیک، یونان و عربستان، قدم در مسیر جدیدی از ائتلاف و تفاهم سیاسی بگذارند.

این در حالی است که این دو کشور، حوزه جغرافیایی مرتبط ندارند و تنها نقاط مشترک برای آنان عبارتند از: نخست، جبهه گرفتن در برابر ترکیه. دوم، استفاده از ظرفیت های نفوذ عربستان سعودی در مصر و لیبی به منظور اثرگذاری بر معادلات شرق مدیترانه و شمال آفریقا.

ترکیه به زودی به منظور ساماندهی مجدد روابط خود با مصر، هیاتی را به این کشور اعزام می کند. اما هنوز مشخص نیست که آیا عادی سازی روابط ترکیه با مصر، الزاماً نیازمند آن است که رابطه با امارات متحده عربی و عربستان سعودی نیز در یک بسته دیپلماتیک واحد گنجانده شود یا خیر.

هنوز این هم مشخص نیست که آیا ترکیه در حوزه شرق مدیترانه و مسائل دیگر، به نقطه ای می رسد که با رژیم صهیونیستی نیز به سمت عادی سازی کامل برود، یا ترجیح می دهد این پوشه، فعلاً به قول ترک ها بر رف بماند و روی میز گذاشته نشود.

نگرانی ترکیه از توافق دفاعی یونان – اسرائیل

 

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: ترکیه ترکیه بین ترکیه و امارات امارات متحده عربی رژیم صهیونیستی چاووش اوغلو عربستان سعودی شرق مدیترانه تماس تلفنی حزب عدالت عادی سازی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۸۰۵۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزائر الیاسات؛ چالش مرزی عربستان سعودی با امارات

جزائر الیاسات هر چند نمی تواند موجب بروز تنش میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی شود اما زمینه ساز شکاف های عمیق بین این دو رهبر شبه جزیره عربی خواهد شد. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی یادداشت اعتراضی را علیه دولت امارات متحده عربی به سازمان ملل متحد ارسال کرد. ریاض در یادداشت اعتراضی خود اقدام دولت ابوظبی در اعلام منطقه الیاسات به عنوان منطقه حفاظت شده دریایی را غیرقانونی خوانده است.

عربستان سعودی معقتد است که بر اساس اسنادی که در سال 1974 طی معاهده ای که امارات متحده عربی را به رسمیت شناخته است این منطقه به عنوان منطقه‌ای که حاکمیت مشترک دارد پذیرفته شده است. عربستان نسبت به آن منطقه یک حق حاکمیت سرزمینی مشترک متصور است با آنکه امارات آن را صرفا اماراتی می داند.

درگیری های مرزی همه جانبه عربستان سعودی و امارات با همسایگانش

پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی کشورهای مختلفی در منطقه ی غرب آسیا به وجود آمدند که از پس این تحول کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس، اردن و عراق متولد شدند. به همین دلیل کشورهای این منطقه عموما با مشکلات مرزهای حاکمیتی مواجه هستند. عربستان و امارات متحده نیز مشکلات مرزی جدی با همسایگان خود دارند. پیش از پرداختن به مشکلات مرزی جزائر «الیاسات» به برخی از اختلافات مرزی این دو کشور با سایر همسایگانشان می پردازیم.

جزائر تیران و صنافیر:

ریاض در راستای اتصال به خلیج عقبه و پیدا کردن موقعیت ژئوپلتیک برتر جهت اتصال به رژیم صهیونیستی نیاز به جزائر تیران و صنافیر مصر داشت، همزمان با مشکلات اقتصادی مصر و دست برتر اقتصادی عربستان، در برهه‌ای تلاش کرد این دو جزیره را به نام خود کنند.

کابینه مصر در سال 1395  پس از تصویب توافقنامه واگذاری جزایر تیران و صنافیر که در دادگاه‌های مصر مورد مناقشه است، آن را برای تائید به پارلمان این کشور ارجاع داد.

این توافقنامه طی آخرین سفر «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به قاهره و دیدار وی با «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر از سوی ریاض ارائه شد. پس از این توافق عبدالعزیز قول میلیاردها دلار سرمایه گذاری در مصر را ارائه کرد.
اما پس از مدت زمانی دادگاه عالی اداری واگذاری جزایر تیران و صنافیر را به عربستان لغو کرد که باعث شد تنش‌های دو کشور بیش از گذشته شود.

میدان گازی آرش

میدان گازی آرش، جزء مناطق ژئواکونومی بود که پس از توافق میان ایران و عربستان میان طرفین برجسته شد. پس از برقراری روابط ریاض و تهران، میدان گازی آرش با فشار طرف‌های غربی به سرخط خبرها تبدیل شد. برخی از کشورها تلاش کردند که میدان گازی آرش را دوباره تبدیل به اختلافی میان ایران، کویت و عربستان کنند.

با توجه به اختلافی که در خصوص مرزهای دریایی میان کویت و ایران با توجه به سهم هر کدام از آنها وجود دارد ورود عربستان سعودی به این مسئله مناقشه‌ای جدید در روابط عربستان با همسایگانش تلقی می‌شود.

مناقشه مرزی امارات متحده با عمان

بارزترین اختلاف مرزی بین سلطنت عمان و امارات متحده عربی مربوط به منطقه البریمی بود که در نهایت بر اساس توافق حاصل شده بین سه کشور عربستان سعودی و سلطنت عمان و امارات متحده عربی حل و فصل شد. بر اساس این توافق مقرر گردید در قبال چشم پوشی عربستان سعودی از این منطقه قسمتی از اراضی غرب امارات به نام صبخه مطی به آن کشور واگذار گردد و لذا منطقه البریمی بین سلطنت عمان و امارات متحده عربی تقسیم گردید که بر اساس آن از 9 واحه موجود در منطقه البریمی 6 واحه آن در اختیار امارات متحده عربی و سه واحه دیگر نیز در اختیار سلطنت عمان قرار گرفت.( کتاب توسعه روابط جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان و نقش آن در صلح و ثبات منطقه،آسایش زارچی)

سوء تفاهمات امارات با جمهوری اسلامی ایران در خصوص جزائر سه‌گانه

سوءتفاهم ابوظبی در خصوص جزائر سه گانه ایران نیز هر از چند گاهی باعث داغ شدن این مسئله در افکار عمومی کشورهای منطقه می شود، امارات تلاش می‌کند با استفاده از بیانیه‌های مکرر در خصوص جزائر سه گانه فشارهایی را به ایران وارد کند. امارات متحده سعی دارد با توجه به فضای به وجود آمده در التهابات منطقه‌ای فشار خود را به عربستان و ایران برای به دست آوردن دستاوردهای سرزمینی دنبال کند.

دلائل اختلاف میان ابوظبی و ریاض در خصوص جزائر الیاسات

دلائل تاریخی: نگاهی تاریخی به منطقه دریایی که امروز بین مرزهای امارات، عربستان سعودی و قطر قرار دارد که از نظر تاریخی به آن نهرهای بنی یاس نیز گفته می‌شود. این شهر در ساحل امارت ابوظبی واقع شده است و نام آن از قبیله بنی یاس گرفته شده است. از دو جزیره تشکیل شده است، یاسات علیا در شمال و یاسات پایین در جنوب؛ این جزیره در گذشته محل استراحت غواصان ابوظبی (از قبیله بنی یاس) بوده است.

این منطقه که بر اساس قرارداد 1974 میان عربستان و امارات ، حین پذیرش حق حاکمیت سرزمینی امارات توسط پادشاه عربستان به نگارش درآمده تاکید شده که جزائر  ما بین ابوظبی و عربستان به صورت حاکمیت مشترک درآید. اما امارات متحده عربی از سال 2000 به این سو با افزایش فعالیت خود در این جزائر و در نهایت با اعمال محدودیت حفاظت دریایی این جزیره را به حق اختصاصی خود تبدیل کرده است.

ژئوپلتیک: این جزیره با توجه به نزدیکی به میدان نفتی الشیبه و نزدیک بودن به امارت ابوظبی نقشی اقتصادی و ژئواکونومیک در منطقه ی خلیج فارس ایفاء می کند. امارات متحده تلاش می‌کند با اعمال فشار بر عربستان دست برتر اقتصادی و سرزمینی خود را نشان دهد.

همچنین با توجه به وجود ساحل‌های مرجانی و جنبه ی ماهی گیری صنعتی که این جزائر دارند می‌تواند زمینه ی محروم شدن عربستان از جنبه‌های گردشگری تجاری و ماهی را نیز شاهد بود.

رقابت منطقه‌ای: علاوه بر مزیت‌های اقتصادی که این منطقه دارد اصل اختلاف عربستان و امارات در زمینه ی رقابت‌های منطقه‌ای است، ریاض و ابوظبی در حال حاضر یک نبرد پنهان در حوزه‌های مختلفی است از جمله قرار گرفتن در مرکزیت کریدور آمریکایی آیمک، افزایش درآمد ناخالص ملی، اعمال مداخله و قدرت نمایی در کشورهای اسلامی و آفریقایی، نزدیکی به آمریکا و... این رقابت‌های پیدا و پنهان امارات و عربستان هر از گاهی نمایان می شود اما این بار در مسئله ی جزائر الیاسات خود را بروز داده است.

این جزائر که از سال 2009 در حال مذاکره میان دو طرف بوده است تاکنون به نتیجه نرسیده است و پس از 15 سال مذاکره به دادرسی بین المللی ارجاع پیدا می‌کند که نشان از اختلاف عمیق میان این دو رهبر جهان عرب است.

تجاوزات آمریکا و انگلیس و فرصت‌طلبی امارات برای دست‌اندازی بیش‌تر بر یمنعربستان و امارات پس از هفتم اکتبر؛ گریز از بحران منطقه‌ای، ایجاد وابستگی متقابل اقتصادی با رژیم صهیونیستی

 

در بیان جمع بندی می‌توان گفت: رقابت میان بن زاید و بن سلمان برای قرار گرفتن به عنوان قطب نمای مطلق شورای همکاری خلیج فارس به صورت جدی در جریان است؛ هر دو این رهبران تلاش می‌کنند فارغ از رقابت‌هایی که با ترکیه و ایران دارند سهم خود را در نزدیکی به آمریکا، توازن بخشی با ایران، توسعه ی صادرات، برداشت گاز و نفت از میادین و در نهایت حداکثری کردن حقوق سرزمینی خود افزایش دهند.

جزائر الیاسات هر چند نمی‌تواند موجب بروز تنش میان عربستان و امارات شود اما زمینه ساز شکاف‌های عمیق بین این دو رهبر شبه جزیره عربی خواهد شد.از طرفی روابط نزدیک ابوظبی و واشنگتن نیز این توهم را برای ابوظبی به وجود آورده که می تواند به خاک‌های همسایگانش تعدی کند چنانکه در خصوص جزائر سه‌گانه و منطقه الیاسات دچار سوء‌تفاهم شده است.

انتهای پیام/