به نقل از «ایمنا»

استراتژی حمل و نقل پایدار در کلانشهرهای ایران چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۵۴۶۷۶

در سال‌های اخیر حمل و نقل پایدار شهرها مورد توجه کارشناسان و گردانندگان حمل و نقل و ترافیک قرار گرفته چرا که بی‌شک نداشتن برنامه‌‎ریزی راهبردی در این حوزه باعث اتلاف سرمایه‌ها برای تأمین زیرساخت‌های شهری خواهد شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، «حمل و نقل پایدار شهری» یکی از مسائل مهم پیش روی شهرهای بزرگ کشور به عنوان مهمترین ابزار توسعه شهرها، ترافیک ایمن و آرام و افزایش کیفیت زندگی شهری شهروندان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دلایل بروز یا تشدید برخی اثرات منفی و زیان‌بار حمل و نقل شهری به عنوان یکی از اساسی‌ترین بخش‌های کشور، در سال‌های اخیر در کانون توجه اکثر کارشناسان و برنامه‌ریزان قرار گرفته است؛ به عنوان نمونه تراکم فراوان وسایل نقلیه در معابر شهری و مصرف بالای سوخت‌های فسیلی معادل نزدیک شدن به آستانه اتمام این منابع غیر جایگزین و انتشار آلاینده‌های مخرب محیط زیست ناشی از آنها را تداعی می‌کند.

بررسی آمارها نشان می‌دهد که احتمالاً تا سال ۲۰۲۵ مصرف انرژی در بخش حمل و نقل و انتشار گازهای گلخانه‌ای نسبت به سال ۲۰۰۰ تا دو برابر افزایش یابد و علاوه بر این به طور میانگین سالانه حدود ۵۰۰ هزار نفر در کشورهای در حال توسعه دچار مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا و حمل و نقل می‌شوند.

در برنامه‌ریزی از دیدگاه توسعه پایدار برای شهر، ناگزیر باید سامانه حمل و نقل نیز به گونه‌ای طراحی شود که با ملاک‌های توسعه پایدار هماهنگ باشد؛ به‌کارگیری سامانه‌های مدرن و روش‌های جدید حمل و نقل شهری در شهرهایی که ترافیک و آلودگی شدید دارند دارای جایگاهی ویژه و با اهمیت است.

راهبرد حمل و نقل پایدار؛ تضمین کننده توزیع عادلانه امکانات

«محمدرضا رضایی» دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه یزد در این باره می‌گوید: برنامه‌ریزی حمل و نقل پایدار شهری، حوزه مطالعاتی میان‌رشته‌ای و تقریباً حرفه‌ای تخصصی جدیدی است که بنیان‌های نافذ تئوریک، ابزار روش شناسانه و حوزه وسیعی از تداوم فعالیت بخش‌های دولتی و خصوصی را کسب کرده است.

وی تصریح می‌کند: اهمیت بالای حمل و نقل و تأثیرگذاری آن بر بسیاری از حوزه‌های اقتصادی اجتماعی و توسعه راهبردی سیاست‌گذاری محیط زیست باعث شده که در تمام دنیا مدیران و مسئولان تلاش کنند حمل و نقل را در قالب مدیریت جامع حمل و نقل ساماندهی کنند و با استفاده از جدیدترین روش‌های طراحی و برنامه‌ریزی و با در اختیار گرفتن تمام ابزارهای ممکن و فراهم آوردن زمینه همکاری بین متخصصان رشته‌های مختلف راه را برای رسیدن به یک راه‌حل پایدار و متعادل در زمینه مسائل حمل و نقل شهری هموار کرده و با توجه به عواملی که باعث ناپایداری در حمل و نقل شهرداری می‌شود زمینه افزایش کارایی و اثربخشی این بخش را نیز فراهم کنند.

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه یزد ادامه می‌دهد: در کشور ما حمل و نقل یکی از مهمترین دغدغه‌های مدیریت کلان شهری است؛ بدون هیچ گونه اغراق از ابتدای ورود وسایل نقلیه موتوری به ایران در دوره قاجاریه و ایجاد توسعه در شهرها تاکنون مدیریت حمل و نقل شهرهای ما به دلایل زیادی همچون وارداتی بودن ابزارها و نبود فرهنگ استفاده از آن، ورود مداوم فناوری‌های جدید، تغییر عادت‌ها و مطالبات اجتماعی و فرهنگی مردم با چالش‌های بسیاری روبرو بوده است.

وی می‌افزاید: در طول این سال‌ها مدیران و برنامه‌ریزان مدیریت شهری تلاش کردند تا با به‌کارگیری متخصصان در بسیاری از زمینه‌های مرتبط با حمل و نقل نگاهی همه جانبه به مسائل حمل و نقل داشته باشند و با ارائه طرح‌های جامع و برنامه‌های درازمدت ضمن حل مشکلات، با در نظر گرفتن پایداری در حمل و نقل، ملاک‌ها و شاخص‌های آن در جهت مدیریت بهتر تلاش کنند.

رضایی با بیان اینکه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، برخی از کلانشهرها پذیرای جمعیت‌هایی هستند که در جستجوی کار و زندگی بهتر به آن شهرها مهاجرت می‌کنند، می‌گوید: لازم است مدیران و برنامه ریزان شهری در جهت توسعه پایدار حمل و نقل شهری طرح‌ها و برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت را به مرحله اجرا بگذارند.

وی تاکید می‌کند: حمل و نقل پایدار مجموعه‌ای از سیاست‌ها و دستورالعمل‌های یکپارچه، پویا، پیوسته و دربردارنده اهداف اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی است که توزیع عادلانه و استفاده مؤثر از منابع جهت رفع نیازهای حمل و نقل جامعه و نسل‌های آینده را به همراه دارد.

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه یزد می‌گوید: در گزارش بانک جهانی در سال ۱۹۹۶ حمل و نقل پایدار و ارکان آن این چنین تعریف شده که رکن اقتصادی و مالی آن شامل مناسب بودن ساختار سازمانی اقدامات و سرمایه گذاری برای زیرساخت‌های حمل و نقل، رکن زیست محیطی و اکولوژیکی شامل بررسی چگونگی سرمایه‌گذاری برای حمل و نقل و انتخاب اشکال مختلف حمل و نقل که روی کاهش مصرف انرژی و انتشار آلاینده‌ها اثر می‌گذارد و رکن اجتماعی آنکه بر کافی بودن دسترسی به خدمات حمل و نقل برای همه اقشار جامعه تاکید دارد.

وی می‌افزاید: راهبرد حمل و نقل پایدار، دستورالعملی چند بعدی، یکپارچه، پویا و پیوسته است که تضمین کننده توزیع عادلانه امکانات و احتیاجات در زمان‌ها و مکان‌های مختلف با در نظرگیری عوامل متغیر و مؤثر در شبکه شهری است.

راهبرد تهاجمی؛ نجات بخش توسعه حمل و نقل پایدار شهری کلانشهرها

«محسن تندیسه» کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری معتقد است که مدیریت در حوزه حمل و نقل پایدار شهرها همواره چالشی پایان ناپذیر برای مدیران شهری در کشور ما بوده است.

وی با بیان اینکه آشفتگی و تغییرات پرشتاب و مداوم در مؤلفه‌های اساسی حمل و نقل در کنار مسائلی همچون سیاست‌های متغیر دولت‌ها، تعدد مؤلفه‌های تأثیرگذار بر حمل و نقل، جایگاه اساسی حمل و نقل در روند توسعه و نقش تأثیرگذار حمل و نقل در زندگی مردم باعث شده مدیریت حمل و نقل یکی از مهمترین و پیچیده‌ترین حوزه‌های مدیریت لقب بگیرد و همواره نیازمند توجه ویژه باشد، اظهار می‌کند: آنچه مسلم است برای حل مشکلات حمل و نقل در شهرها مدیران و برنامه‌ریزان این حوزه باید جلوتر از زمان حال حرکت کنند زیرا در این حوزه سرشار از بی‌ثباتی و آکنده از نبود قطعیت‌ها، تنها رویکرد و سیاستی که احتمال موفقیت و کامروایی دارد، تلاش برای شناخت آینده و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر آن است.

این کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری ادامه می‌دهد: پایداری در یک دیدگاه جامع از سه بخش اقتصاد، اجتماع و محیط زیست تشکیل شده و بر این اساس دستیابی به پایداری در حمل و نقل به معنای ایجاد تعادل بین سه بخش است؛ به عبارتی حمل و نقل پایدار سامانه‌ای در دسترس، دوستدار محیط زیست و قابل استطاعت است که در این مورد شهرهایی همچون سنگاپور، سئول، کوریتیبا، منهتن و ردیچ تجربیات ارزنده‌ای دارند.

وی با بیان اینکه بررسی سیر تحول تدریجی تفکرات برنامه‌ریزی حمل و نقل در مقیاس جهانی نشان دهنده تغییر رویکرد کشورها از تاکید بر احداث شبکه بزرگراهی به سمت تمرکز بر حمل و نقل عمومی، مدیریت تقاضای سفر، مدیریت سامانه‌ای و مدیریت ترافیکی است، می‌گوید: این فرآیند در کشور ما متناسب با فرآیند جهانی دنبال نشده و شاهد ضعف جدی در زمینه برنامه‌ریزی حمل و نقل در کشور هستیم؛ هر چند در سال‌های اخیر اقدامات مثبتی نیز صورت گرفته است.

تندیسه تصریح می‌کند: راهکارهای دستیابی به حمل و نقل شهری پایدار با ترجمه ادبیات جهانی شامل تغییر دیدگاه مردم و مدیران در ارتباط با مفهوم و کارکرد پایدار در حمل و نقل همچنین تغییر در ساختار شهری و کاربری اراضی با افزایش تراکم و اختلاط کاربری‌ها، ترویج پیاده روی و دوچرخه سواری، گسترش حمل و نقل عمومی، ارتقای سطح فرهنگ ترافیک و ترویج استفاده کمتر از خودروهای شخصی و مدیریت تقاضای سفر است.

وی با بیان اینکه ایجاد حمل و نقل پایدار در کلان‌شهرها می‌تواند مؤثرترین ابزار هدایت توسعه شهری و ارتقای کیفیت زندگی شهری شود، اظهار می‌کند: تحقیقات کارشناسان نشان می‌دهد که زیرساخت‌های بخش حمل و نقل به طور محسوس با ضعف‌هایی مواجه است که در صورت برنامه‌ریزی صحیح می‌توان از شدت ضعف‌ها و تهدیدها کاسته و نقاط قوت و تثبیت و از فرصت‌های موجود بیشترین بهره‌برداری را به عمل آورد.

این کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری تاکید می‌کند: راهبرد نهایی توسعه حمل و نقل پایدار شهری کلانشهرها یک راهبرد تهاجمی بر پایه تقویت نقاط قوت و استفاده از فرصت‌های موجود است و بهترین راهبرد استفاده صحیح و بهینه از بودجه تخصیصی در خصوص توسعه سامانه‌های حمل و نقل و استفاده از سایر روش‌های تأمین مالی همچون جلب سرمایه گذاری بخش خصوصی است.

کد خبر 492316

منبع: ایمنا

کلیدواژه: حمل و نقل عمومي کلانشهر شهر حمل و نقل ترافيک هوشمندسازي حمل و نقل شهري شهرهاي ايران توزیع عادلانه خدمات حمل و نقل هوشمند فرهنگ شهروندی مدیران شهری برنامه ریزی شهری عدالت اجتماعی حمل و نقل پاک فرهنگسازی مشارکت شهروندان برنامه راهبردی اتلاف وقت زیرساخت حمل و نقل زیرساخت شهری ناوگان حمل و نقل مدیریت شهری حقوق شهروندی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق حمل و نقل پایدار شهری برنامه ریزی شهری برنامه ریزان حمل و نقل شهری برنامه ریزی حمل و نقل حمل و نقل حمل و نقل محیط زیست سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۵۴۶۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توسعه متوازن آذربایجان شرقی اتفاق نیفتاده است

به گزارش خبرگزاری مهر، مالک رحمتی در نخستین جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان در سال ۱۴۰۳ اظهار کرد: مجموع سرمایه گذاری صورت گرفته در استان جهت دستیابی به رشد اقتصادی ۹ درصدی در سال گذشته ۹۳ همت بود که این رقم در سال جاری به ۱۴۴ همت افزایش یافته است.

وی افزود: چالش‌ها و مشکلات فراروی دستگاه‌های اجرایی جهت پیشبرد پروژه‌ها از جمله تأمین به موقع منابع مالی کاملاً مشخص است، اما اگر ما برنامه نداشته باشیم، اقدامی انجام نخواهد شد.

رحمتی با بیان اینکه پروژه‌های نیمه تمام و به نتیجه نرسیده، تعیین تکلیف شود، تصریح کرد: نباید با مانع تراشی‌های مختلف کشور را معطل مسائلی مانند صدور چند مجوز کنیم.

وی با اشاره به وجود پروژه‌های نیمه تمام و در برخی مواقع فاقد توجیه اقتصادی لازم، ابراز داشت: نقطه قوت این استان فعالیت مؤثر بخش خصوصی است که باید زمینه‌های فعالیت بی دغدغه اش را فراهم کنیم.

استاندار آذربایجان شرقی در عین حال یادآوری کرد: باید در ابتدا مسؤولیت اجرا و پیشبرد پروژه‌ها را ایجاد کنیم و سیستم نظارت و پایش را هم همزمان با اجرای پروژه‌ها پیش بریم.

وی ادامه داد: توسعه متوازن استان اتفاق نیفتاده است؛ دغدغه‌های مطرح شده همه بجا هستند، اما نباید مانع حرکت و اجرای امور شوند، بلکه رفع این موانع نیز باید مطالبه مدیریتی استان باشد.

وی بیان کرد: برنامه الزامات و اقدامات تحقق شعار سال در استان در دست مطالعه و تدوین است؛ نظام برنامه ریزی و اداری استان باید برنامه محور و مطالبات و نظارت‌ها نیز بر اساس برنامه باشند تا روند توسعه شتاب گیرد.

رحمتی افزود: تلاش می‌کنیم برنامه رشد اقتصادی استان معطوف به ایجاد ارزش افزوده در بخش‌های مختلف برای افزایش تولید ناخالص داخلی باشد و همه متعهد به اجرای برنامه توسعه‌ای استان باشیم که در غیر این صورت برنامه ریزی ها با نگاه بخشی مواجه می‌شود، ابتر می‌ماند و در نهایت به زیان استان تمام می‌شود.

استاندار آذربایجان شرقی گفت: مولدسازی به امور سرعت می‌دهد؛ باید از شرایط عادی خارج شویم و نگاهی به دارایی‌های خود بیندازیم؛ مدیر کلی که نتواند مولدسازی کند، مدیر نیست.

وی افزود: محیط زیست نباید مانع جهش تولید شود، بلکه راهکارهای رفع موانع را باید پیدا کند؛ مثلاً لازم است از محل بازگشت حقوق دولتی معادن، حفظ محیط زیست استان تأمین شود.

کد خبر 6080470