آمریکا در مذاکرات وین به دنبال چیست و درباره ایران چه در سر دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۵۵۰۸۰
سیاست ایران در تداوم کاهش تعهدات، آمریکا را در موضعی تدافعی قرار داده و ناچار به تصمیمگیری میکند. هماکنون این سوال مطرح است که آیا گام بعدی آمریکا در قبال برجام، خواستههای ایران را برآورده میکند یا خیر؟ آیا آمریکا قدم اول در جهت احیای این توافق را برخواهد داشت و این قدم چه کیفیتی خواهد داشت؟
به نظر میرسد با شرایط فعلی، نگاه تمامی طرفها از جمله نگاه کشورهای اروپایی، به تصمیم دولت آمریکا معطوف شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
گزینه اول بازگشت کامل به برجام ذیل رویکردی که از آن با عنوان «تعهد در برابر تعهد» یاد میشود که شامل برداشتن تحریمهای برجامی و یافتن توانایی فروش نفت و انجام تبادلات مالی توسط ایران است.
گزینه دوم بازگشت تدریجی است، به طوری که در ابتدا برخی امتیازهای جزئی اقتصادی همچون وام صندوق بینالمللی پول و یا کمکهای پزشکی و دارویی در ازای توقف اجرای طرح اخیر مجلس، به ایران اعطا شود.
با توجه به اینکه آمریکا گسترش محدودیتهای هستهای و افزایش مدت زمانی آنها را در سر دارد، گزینه دوم را ترجیح میدهد، چرا که در این صورت میتواند بازگشت کامل به تعهدات برجامی را منوط به پذیرش تغییر توافق هستهای توسط ایران کند. به نظر میرسد دلیل تأخیر در بازگشت به برجام نیز تلاش آمریکا برای ایجاد ائتلافی از کشورهای همسو با این کشور جهت تعیین سازوکاری در این راستا و اعمال فشار بر ایران است.
شرط ایران برای لغو تحریمها کاملاً منطقی به نظر میرسد چون این آمریکا بوده است که از توافق هستهای خارج شده است. اقدامات یکطرفانه آمریکا در سالهای گذشته و زیادهخواهیهای امروز، شرایط را برای خارجشدن از بنبست فعلی دشوار کرده است. دولت بایدن از یکسو میخواهد به رقبای داخلی خود نشان دهد در ارتباط با ایران سختگیر و ثابتقدم است و از سوی دیگر خروج یکجانبه از برجام، این کشور را در پرونده هستهای ایران به انزوا کشانده است. دولت آمریکا با علم به زیادهخواهی خود به دنبال گذشت زمان و همراهی تدریجی همه طرفها با خواستههای خود است. آنچه که میتواند این روند فرسایشی را خاتمه دهد اقداماتی در جهت احیای سریع و گسترده ظرفیتهای هستهای است.
چند دلیل را میتوان برای تعلّل دولت بایدن در بازگشت به توافق برشمرد؛
دلیل اول به آسیبپذیری برجام و تجربه دولت ترامپ در خروج یکطرفه از توافق بازمیگردد.
دلیل دوم تعلّل دولت آمریکا را میتوان از یکسو خرید زمان برای ایجاد سازوکاری جهت اتصال پرونده هستهای به موضوعات موشکی و منطقهای ایران با هماهنگی کشورهای اروپایی و از سوی دیگر ارزیابی مواضع مقامات کشور در این خصوص دانست.
به تعبیر دیگر، آمریکا در حال سنجش این موضوع است که با بازگشت به برجام، توانایی این را خواهد داشت که مذاکرات منطقهای را با ایران کلید بزند یا خیر. بنابراین بلندپروازیهای آمریکا در بازگشت تدریجی و قطرهچکانی به توافق هستهای، گسترش این توافق و مرتبط کردن آن به موضوعات منطقهای و موشکی، سبب ایجاد شرایط فعلی و تعلّل آمریکا در بازگشت به توافق شده است. پافشاری ایران به لغو تمام تحریمها در گام نخست، علاوه بر اینکه برنامه طراحیشده آمریکا را عقیم میکند، تصور استفاده از توافق هستهای به عنوان پلی به سوی مذاکرات منطقهای مورد دلخواه آمریکا را نیز برهم خواهد زد.
از سویی دیگر با درنظر گرفتن سیر تحولات و تغییرات محیط بین الملل، علایمی از تغییر رویکرد اتحادیه اروپا و پای فشردن بر هویت مستقل خود، به چشم نمی خورد. در این میانه اما آنچه بیش از هر چیز حائز اهمیت است عملکرد اروپا برای زنده نگه داشتن یک توافق بین المللی و به رخ کشیدن استقلال خود فارغ از سیاست های یکجانبه ی آمریکا است. اینک اروپا میبایست از همسویی عملی با آمریکا و هم ذات پنداری کلامی با ایران دست بردارد. در همین راستا اتحادیه ی اروپا اینک در آستانه ی آزمونی سخت قرار گرفته است تا اراده ی خود را برای این تغییر به بوته ی آزمایش بگذارد. پرونده ی هسته ایی ایران و برنامه ی جامع اقدام مشترک (برجام) که حاصل یک تلاش جمعی و بین المللی بود، با سیاست های یکجانبه و خصومت امیز آمریکا میتواند در محاق افتد و همچنین عواید آن که متضمن تامین امنیت همه ی طرف ها بود را به ورطه ی نابودی بکشاند.
با در نظر گرفتن تمام وجوه انچه مسلم است اینکه برجام برای آمریکا چیزی ورای پرونده هستهای است و هدف آنها استفاده از برجام به عنوان محملی برای مذاکرات مورد نظرشان در حوزههای منطقهای و موشکی خواهد بود. بنابراین آمریکا با هماهنگی با کشورهای اروپایی به دنبال کاهش تدریجی تحریمها است که چنین سناریویی علاوه بر آنکه مزایای اقتصادی مورد نظر برای ایران را به ارمغان نخواهد آورد، ابزارهای سیاسی و امنیتی کشور را به شدت محدود خواهد کرد.
*کارشناس سیاست خارجی و روابط بین الملل
310 310
کد خبر 1513179منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: کمیسیون برجام تعهدات ایران در برجام ایالات متحده آمریکا ایران و آمریکا تحریم توافق هسته ای ی آمریکا تحریم ها منطقه ای ی اروپا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۵۵۰۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گروسی به ایران می آید؟ | پیام جدید مدیرکل آژانس به تهران | واکنش به تهدید حملات هستهای
به گزارش همشهری آنلاین، "رافائل گروسی" مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگویی مدعی شد که غنیسازی اورانیوم توسط ایران و نبود دسترسی بازرسان بینالمللی به تاسیسات اتمی آن، به نگرانیها درباره فعالیتهای هستهای آن دامن میزند.
با این وجود، گروسی گفت که نسبت به حفظ گفتوگوها در این باره متعهد است. خبرگزاری آلمانی دویچه وله گزارش داد که گروسی در گفتوگویی با این خبرگزاری مدعی شد ایران "چند هفته، نه چند ماه" با در اختیار داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای ساختن یک بمب اتمی فاصله دارد.
او افزود: اما به معنای این نیست که ایران سلاح اتمی دارد یا در این بازه در اختیار خواهد داشت.
مدیرکل آژانس توضیح داد، در حالی که غنیسازی اورانیوم در سطح نظامی نگرانکننده است، نمیتوان بر اساس این نتیجه گرفت که ایران در حال حاضر یک سلاح اتمی دارد.
گروسی گفت که اهداف ایران در این زمینه مشخص نیست و تنها میتوان درباره آن گمانهزنی کرد.
ابراز نگرانی مدیرکل آژانس در حالی درباره برنامه هستهای ایران مطرح میشود که ایران یک سال و نیم پس از خروج آمریکا از توافق هستهای(برجام)در سال ۲۰۱۸، متحمل شدن تحریمهای بازگردانیشده واشنگتن و بدعهدی شرکای اروپایی در کاهش تاثیر تحریمهای آمریکا، اعلام کرد که در پنج گام تعیینشده و طبق بند ۳۶ برجام از انجام دادن برخی تعهدات داوطلبانه خود در توافق فاصله میگیرد.
محدود کردن امکانات نظارتی آژانس در تاسیسات ایران نیز اقدام متقابل تهران در واکنش به قطعنامه تنبیهی آمریکا و شرکای اروپایی برجام در دو سال گذشته انجام شد. اما مذاکرات میان ایران و آژانس برای حلوفصل مسائل پادمانی باقیمانده ادامه دارد و ایران تا کنون به تعهدات خود در بیانیههای مشترک با آژانس عمل کرده است.
اگرچه، مقامات ایران تاکید کردهاند در صورت بازگشت تمامی طرفین توافق به اجرای تعهدات خود، اقدامات انجامشده را به حالت اولیه بازمیگرداند.
در این میان، مذاکرات میان ایران و طرفین اصلی برجام به منظور احیای این توافق که در مارس ۲۰۲۱ آغاز شد، به بنبست رسیده است. ایران طی توافق هستهای متعهد شده بود که در ازای لغو کلیه تحریمهای آن، فعالیتهای هستهای خود را محدود کند.
دویچه وله در ادامه نوشت که گروسی مدعی شد، آژانس از سطح دسترسی مورد نیازش در ایران برخوردار نیست که گمانهزنیها درباره فعالیتهای هستهای آن را تشدید میکند.
او همچنین به حلوفصل نشدن مسئله برخی یافتههای آژانس، از جمله ذرات اورانیوم در محلهای پیشبینینشده اشاره کرده و گفت که این موضوع به تردیدها درباره شفافیت ایران دامن میزند. او گفت: این موضوع محور اصلی گفتوگویی بوده است که تلاش کردهام با ایران برقرار کنم.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ادامه، با اشاره به افزایش تنشها میان ایران و رژیم صهیونیستی در پی اقدامات متجاوزانه این رژیم و پاسخ قاطعانه ایران، هرگونه ایده حمله به تاسیسات هستهای را محکوم کرد.
او بیان کرد:حمله به تاسیسات هستهای امری، مطلقا، ممنوع است.
گروسی همچنین درباره تهدید حملات هستهای نیز گفت: به نظرم عادیسازی صحبت کردن از تسلیحات اتمی، استفاده از تسلیحات اتمی، کسب تسلیحات اتمی واقعا اسفناک است.
او همچنین گفت که آژانس همواره از گفتوگوها میان ایران و آمریکا حمایت میکند.
مدیرکل آژانس همچنین درباره مذاکرات میان ایران و آژانس گفت: آنچه واقعا به آن تمایل دارم، مذاکرات میان ما، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران است، چون چیزهای زیادی وجود دارد که باید درباره آن شفافسازی شود و به همین دلیل است که قصد داریم به زودی به ایران سفر کنیم.
او گفت که پیامش به ایران این است که باید بیشتر با آژانس همکاری کند.
کد خبر 846538 منبع: ایسنا برچسبها رافائل گروسی هستهای - آژانس بینالمللی انرژی اتمی خبر ویژه