به نقل از «تسنیم»

آبرفت ۸۰ درصدی سهم ایران از بازار کتاب افغانستان/ چرا فرهنگ سخن با بار سیمان به کابل می‌رود؟

تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۸۱۵۳۳

در حالیکه موسسات تحقیقاتی وهابیت فعالیت خود را دو برابر کرده‌اند‌، صادرات کتاب‌های ایرانی به افغانستان ۸۰ درصد کاهش داشته است. تصمیمات سلیقه‌ای در میان بخش‌هایی از گمرک و محدودیت‌های ناشی از کرونا این وضعیت را رقم زده است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ حجم 10 میلیاردی صادرات کتاب از ایران به افغانستان در سال‌های ابتدایی دهه 90،‌ این کشور را تبدیل به یک بازار بالفعل برای نشر ایران کرده بود؛‌ بازاری که اگر به درستی رصد می‌شد،‌ می‌توانست علاوه بر سودهای سرشار اقتصادی،‌ به مراتب از نظر فرهنگی و حتی سیاسی تأثیرگذاری قابل توجهی را به همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وارداتی که نیازمند یک مدیریت در تهران بود برای اینکه مشخص شود چگونه کتاب باید از ایران به افغانستان و با کدام قیمت و تخفیف وارد شود‌. بازار کتاب افغانستان با وجود اینکه 80 تا 85 درصد آن را کتاب‌های ایران تامین می‌کرد، موجب نشد مسئولان فرهنگی نسبت به آن توجه داشته باشند.

حالا چند سالی است که این بازار از رونق سابق را ندارد؛ هم به دلیل بی‌توجهی مسئولان ایرانی و هم مهاجرت نخبگان  و اهالی فکر و اندیشه افغانستان به کشورهای اروپایی. با این وجود هنوز مشتریان پر و پاقرص افغانستانی طالب کتاب‌های ایرانی هستند‌.

نقطه قوت کتاب‌های ایران در افغانستان زبان فارسی و فرهنگ مشترک است و این زبان فارسی و فرهنگ مشترک موجب شده که کتاب، مجلات و فیلم‌های ایرانی در افغانستان خواهان داشته باشد. در واقع این نقطه قوتی که در زبان و فرهنگ مشترک است، همان چیزی است که هندی‌ها، امریکایی‌ها و روس‌ها ندارند. این نقطه و قدرت منحصراً در اختیار ایران است از این بابت طبعاً کتاب‌های ایرانی بیشتر فروخته می‌شود. خواننده بیشتر و توجه بیشتری نیز وجود دارد.

متقاضیان کتاب‌‌های ایرانی در حوزه فرهنگ و ادب و زبان فارسی در افغانستان بسیار جدی است،‌ کتاب‌هایی با موضوع مسائل اجتماعی و سیاسی ایران و البته دینی در افغانستان فروش بسیاری دارد،‌ بنا به فگته ناشران افغانستانی بیش از نیمی از کتاب‌های دینی اهل سنت ایران که در کردستان، قم، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و تهران چاپ می‌شود،‌ در افغانستان به فروش می‌رود. به این رقم باید حجمی از کتاب‌های دینی شیعیان را افزود که در میان هزاره‌های افغانستان محبوب است.

با همه این نقاط عطفی که کتاب ایرانی در افغانستان دارد‌، ظرفیت‌هایی که برای دیپلماسی فرهنگی و صدور پیام انقلاب وجود دارد، به این بازار در سال‌های اخیر بی‌توجهی‌های بسیار شده است،‌ به گونه‌ای که حالا بیش از 80 درصد صادرات کتاب از ایران به افغانستان کاهش یافته است.

این را محمدابراهیم شریعتی، مدیر انتشارات عرفان یکی از ناشران مهاجر افغانستانی ساکن در ایران عنوان می‌کند. وی در گفت‌وگو با تسنیم درباره وضعیت فعلی صادرات کتاب از ایران به افغانستان می‌گوید:  در یک سال اخیر به دلیل وضعیت کرونا و محدودیت‌های حمل و نقل، ارسال کتاب از ایران به افغانستان به کندی و دشواری انجام شده است،‌ اما در ماه‌های اخیر مشکلات دیگری نیز در این راستا وجود داشته که وضعیت را پیچیده‌تر نیز می‌کند.

وی با اشاره به این مشکلات ادامه می‌دهد: تصمیمات سلیقه‌ای گمرک  خراسان و دوغارون  در طول یک‌سال گذشته موجب شد که حجم قابل توجهی از کتاب‌های ایرانی امکان ارسال به افغانستان را پیدا نکنند؛ زیرا گمرک برای ارسال این بارها تقاضای سند تجاری می‌کرد‌، در حالی که طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال 96 خروج کتاب از کشور با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بلامانع است و نیاز به کارت بازرگانی ندارد.

شریعتی تصریح می‌کند: البته پس از پیگیری‌های فراوان ناشران افغانستانی و نامه‌نگاری‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران با  اداره ارشاد خراسان و گمرک گفته شده است که این مشکل بزودی رفع می‌شود. 

مدیر انتشارات عرفان با اشاره به این مشکلات در صادرات کتاب‌های ایرانی به افغانستان می‌گوید: در دو سال اخیر صادرات کتاب از ایران به افغانستان 80 درصد کاهش داشته است،‌  تنها ناشران ایرانی که کارت بازرگانی هم داشتند موفق به ارسال کتاب‌های خود شده‌اند. این کتاب‌ها نیز عمدتاً کتاب‌های آموزش زبان است.

انتشار «هنر در افغانستان»/ آثار موزه ملی کابل بررسی می‌شودمحمدکاظم کاظمی: اشتراکات هیچ دو ملتی اندازه ایران و افغانستان نیست/ ما غریبه نیستیم؛ اهل ایرانیم

وی ادامه می‌دهد:‌ حتی مسئولان گمرک توجه ندارند که ناشران افغانستانی که کتاب‌های ایرانی را می‌خرند،‌ قرار نیست ارز به کشور بازگردانند، بنابراین برای هر کیلو چهار دلار تعرفه مطالبه می‌کنند؛ در حالیکه پیش از این زمانی که با مجوز فرهنگی کتاب را صادر می‌کردیم‌، ارز صادرات آن برای ما صفر بود‌، چون ارزی حاصل از این صادرات به کشور بازگردانده نمی‌شود.

شریعتی با اشاره به اینکه بازار کتاب افغانستان در چند سال پیش در قبضه کتاب‌های ایرانی بود،‌ می‌گوید:‌ پیش از این سالانه بالغ بر 10 میلیارد تومان کتاب به افغانستان صادر می‌شد که با کساد شدن اوضاع کتاب و کتابخوانی در افغانستان و مهاجرت نخبگان به رقم پنج تا شش میلیارد تومان رسید،‌ این رقم حالا طی دو سال اخیر به زحمت به دو میلیارد می‌رسد.

بنا به گفته مدیر انتشارات عرفان؛ به‌دنبال کمرتگ شدن صادرات کتاب از ایران به افغانستان،‌ پاکستان در این بازار فعال‌تر شده است‌، کتاب‌های ایرانی  در پاکستان زیراکس شده و با یک‌دهم قیمت در افغانستان به فروش می‌روند. برای نمونه کتاب «بنیادهای علم سیاست» از منشورات نشر نی،  یک نسخه خریداری و در پاکستان زیراکس شده و به یک‌پنجم قیمت در اففغانستان فروخته می‌شود. 

وی ادامه می‌دهد: در ابتدای دولت یازدهم، زمانی که معاون فرهنگی ارشاد به افغانستان رفت و توافقاتی انجام شد،‌ تمام ناشران افغانستانی کتاب را از ایران می‌خریدند و کتاب‌های خود را نیز در ایران چاپ می‌کردند. اما اکنون وضعیت به گونه‌ای شده است که این افراد به جای اینکه از هر کتاب چند جلد سفارش دهند یک نسخه می‌خرند تا آن را در پاکستان زیراکس کنند و بفروشند. 

مدیر انتشارات عرفان در پایان می‌گوید:‌ این وضعیت موجب شده تا در سال‌های اخیر کتاب همواره در میان کالاهای دیگر به افغانستان صادر شود،‌ چرا شرایط باید به گونه‌ای رقم بخورد که فرهنگ سخن در میان کیسه‌های سیمان به افغانستان صادر شود؟ دولت افغانستان نیز همیشه اعتراض داشته که چرا کتاب‌های ایرانی غیرقانونی به افغانستان صادر می‌شود و مجوز نمی‌گیرد. این در حالی است که اگر گمرک ایران همکاری کند، کتاب‌های ایرانی با مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مهر وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به این کشور صادر می‌شود.

اهمیت تسهیل‌سازی صادرات کتاب‌های ایرانی به افغانستان زمانی به چشم می‌آید که نگاهی به تلاش گروه‌هایی از آمریکا،‌ عربستان و پاکستان برای ترویج فرهنگ و فکر و اندیشه وهابی‌گری در این کشور بیاندازیم. بنا به گفته فعالان فرهنگی افغانستان؛ بالغ بر 76 موسسه تحقیقاتی در پاکستان و کردستان عراق مشغول تولید تفکر وهابی‌گری و تبلیغ علیه ایران و شیعه در افغانستان هستند.

از سوی دیگر دشمنی با زبان فارسی در افغانستان نیز موضوع بسیار جدی دیگری است که اگر تلاش فارسی‌زبانان و دغدغه‌مندان فرهنگی در سال‌های اخیر نبود‌، امروز کمتر نشانه‌ای از حیات فارسی در افغانستان وجود داشت. در این میان کتاب‌های ایرانی یکی از ابزارهای مهم این مقابله است.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: اخبار افغانستان کتاب اخبار افغانستان کتاب ناشران افغانستانی افغانستان صادر کتاب های ایرانی کتاب های ایران زبان فارسی کتاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۸۱۵۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رشد ۱۳ درصدی صادرات به افغانستان

تین نیوز

میزان صادرات غیر نفتی ایران به افغانستان در سال ۱۴۰۲ به یک میلیارد و ۸۷۱ میلیون دلار رسید که بیانگر افزایش ۱۳.۶ درصدی در مقایسه با سال ۱۴۰۱ است.​

به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصادآنلاین، حسین روستایی رایزن بازرگانی ایران در افغانستان اظهار کرد: میزان صادرات غیرنفتی ایران به افغانستان در سال ۱۴۰۲ به یک میلیارد و ۸۷۱ میلیون دلار رسید که این میزان، افزایش ۱۳.۶ درصدی را در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته نشان می دهد.

روستایی تصریح کرد: ارزش صادرات غیرنفتی ایران به افغانستان در دوازده ماهه سال گذشته ۲۲۴ میلیون دلار و در وزن نیز ۹۶۳ هزار تن افزایش یافت که در مجموع ارزش صادرات غیرنفتی ایران به افغانستان در سال ۱۴۰۲ به یک میلیارد و ۸۷۱ میلیون دلار و به لحاظ وزنی به ۳۴۱۴ تن رسید که این میزان در مقایسه با سال گذشته ۲۸ درصد در وزن افزایش یافته است.

بر اساس این گزارش، افزایش رفت و آمد هیئت های تجاری، تسهیل در مرزها و افزایش ساعات کاری در گمرک ها، برگزاری اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در تهران، برگزاری همایش های تجاری در کابل، هرات، تهران و مشهد، برگزاری نمایشگاه اختصاصی توانمندی های صادراتی جمهوری اسلامی ایران در هرات، تبادل بیش از ۵۰ هیئت نمایشگاهی و کیفیت خوب کالاهای صادراتی ایران از مهمترین عوامل افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به افغانستان است.​

وی افزود: پس از جنگ و ناامنی و بحران کرونا، پس از چهار سال متمادی کاهش رقم صادرات غیرنفتی کشورمان به افغانستان، در سال گذشته روند صادرات غیر نفتی ایران به افغانستان، سیر صعودی به خود گرفت.

به گفته روستایی همچنین در سال گذشته افزایش تنوع اقلام صادراتی به افغانستان نیز دیده شد به گونه ای که بیش از ۲۵۰۰ ردیف تعرفه کالاهای صادراتی در اقلام صادراتی به افغانستان ثبت شده که در مقایسه با سال های گذشته ۱۰۰۰ قلم کالای جدید به اقلام صادراتی به افغانستان افزوده شده است.​

وی افزود: در سال گذشته گازهای نفتی و هیدروکربن های گازی شکل با ۹۹ میلیون دلار افزایش، یعنی با رشد ۳۲۸ درصدی در ارزش، شمش آهن و فولاد با ۷۶ میلیون دلار افزایش، سیب زمینی با ۳۸ میلیون دلار افزایش، یعنی ۵۶۰۰ درصد رشد در ارزش، کامپاند پلی اتیلن با ۳۳ میلیون دلار افزایش، اوره با ۳۰ میلیون دلار افزایش، قند و شکر با ۲۷ میلیون دلار افزایش یا به عبارتی ۳۸ هزار درصد رشد ارزشی، تخم خوراکی پرندگان و ماکیان با ۲۵ میلیون دلار افزایش و ۳۲۱ درصد رشد ارزشی، محصولات از آهن یا فولاد با ۱۵ میلیون دلار افزایش و ۲۶۱ درصد رشد ارزشی، گاز طبیعی با ۱۵ میلیون دلار افزایش و ۲۹ درصد رشد ارزشی، زعفران با ۱۳ میلیون دلار افزایش و ۱۸۹ درصد رشد ارزشی از اقلام صادراتی ایران است که در سال ۱۴۰۲ بیشترین افزایش را نسبت به سال قبل از آن داشته است.

روستایی اضافه کرد: فرآورده های نفتی، گازهای نفتی، شمش آهن و فولاد، گاز طبیعی، هیدروکربون های سبک و سنگین، آهن، فولاد، مواد غذایی، اوره، انواع پلی اتیلن، سبزیجات و سیمان مهم ترین اقلام صادراتی ایران به افغانستان بوده است.

رایزن بازرگانی ایران در افغانستان همچنین گفت: حجم صادرات افغانستان به ایران نیز در سال گذشته با ۱۳ میلیون دلار افزایش به ۴۳ میلیون دلار رسید که رشد ۴۵ درصدی در ارزش و افزایش ۱۰۴ درصدی در وزن را نشان می دهد.

وی اظهار کرد: محصول جو با افزایش ۴.۵ میلیون دلار، شتر با افزایش ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار، نباتات مورد استفاده در صنعت عطر سازی با ۹۶۵ هزار دلار افزایش، گاو گوشتی با دو میلیون و ۲۰۰ هزار دلار افزایش، سایر حیوانات زنده از نوع گاو به جز نژاد مولد یک میلیون و ۸۰۰ هزار دلار افزایش، سنگ منگنز با یک و نیم میلیون دلار افزایش، طلای خام با یک میلیون و ۳۰۰ هزار دلار افزایش، بادام زمینی با یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار افزایش، ذرت دامی با ۵۰۰ هزار دلار افزایش و سنگ صابون با ۳۰۰ هزار دلار افزایش از مهمترین اقلام کالاهای وارداتی از افغانستان است که سال گذشته با رشد همراه بوده است.

بنا بر اعلام سازمان توسعه تجارت، افغانستان هفتمین مقصد کالاهای صادراتی ایران است و بر اساس آمار رسمی گمرک ایران، در دوازده ماه سال ۱۴۰۲، در بین کشورهای هدف صادراتی جمهوری اسلامی ایران، بالاترین تراز تجاری مثبت با کشور افغانستان ثبت شده است.

هدف گذاری صورت گرفته بین مسؤولان ارشد تجاری دو کشور ایران و افغانستان، برای سطح مبادلات تجاری دو کشور در کوتاه مدت رقم پنج میلیارد دلار است که با تلاش های دو طرف و اجرای برنامه های ترویجی و توسعه ای پیش بینی می شود تا پایان امسال حجم مبادلات تجاری دو کشور به بالاتر از سه میلیارد دلار ارتقا یابد.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید