رسانهها، رکن موثر در مشارکت حداکثری انتخابات/ فضای مجازی، تیغه دو لبه و رهاشده با کارکرد کنونی تخریب
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۱۹۸۵۷۰
انتخابات، که جلوه حماسه ملی ایرانیان است، با تعامل همه امکانات و هم‌افزایی ملی قادر به خلق حماسه حضور و ایجاد پشتوانه عمومی برای حاکمانی است که صادقانه کمر همت برای خدمت بسته‌اند و رسانهها در این مشارکت ملی نقش اصلی را ایفاء می‌کنند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از بلاغ؛ فضای این روزهای کشورمان تحت تاثیر شدید انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستاست که به تبع مردم، رسانهها نیز با این موضوع ملی مواجهه مستقیم و فعال دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بررسی عملکرد رسانهها نشان می‌دهد که در فضای مجازی و برخی رسانه‌های مکتوب و سایت‌ها، تمایل چندانی برای حضور باشکوه مردم پای صندوق سرنوشت ندارند و با سیاه‌نمایی و افشاندن بذر یأس و ناامیدی، تلاش می‌کنند همچون همیشه، مانع حضور مردم شوند.
رسانهها و رسالت جوانمردانه
علی شاه مرادی، روزنامه‌نگار، بسترسازی رسانه ها برای مشارکت را از اولین وظائف حرفه‌ای رسانهها می‌داند و معتقد است: اولین وظیفه رسانهها در امر مشارکت بسترسازی است. اگر بستر کافی و مناسب برای مشارکت وجود نداشته باشد کارگزاران در مراحل بعدی نیز در جلب مشارکت عمومی ناکام خواهند ماند، آموزش شهروندان در نحوه برقراری ارتباطات مشارکتی از دیگر بسترسازی های رسانه ای است. همان طور که گفته شد عده ای از شهروندان آگاهی لازم از نحوه رفتار در گروه های اجتماعی را ندارند، یا این که خیلی معتقد به پیروی از دیگران هستند و از خود ابتکار عمل ندارند. و عده ای نیز صرفاً احساس رهبری بر دیگران را دارند و حاضر به همسطح شدن با دیگران نیستند. این دو نوع نگرش کاملاً متضاد باعث اختلال در مشارکت است ولی رسانه ها می توانند به شهروندان آموزش دهند در گروه های کاری هر کس می باید بتواند براساس توانایی های خود پیشنهاداتی را ارائه کند و در راستای همان توانایی ها مسئولیت هایی را نیز بپذیرد. این آموزش بستر شهروندی و نگرش شهروندی به مشارکت را مهیا می سازد.
وی با بیان اینکه رسانهها ضمن ارائه اطلاعات کاربردی و کارکردی باید منعکس‌کننده واقعیات جامعه در جهت حضور هرچه بیشتر مردم در صحنه‌های اجتماعی و سیاسی باشند، گفت: منطق ایجاب می‌کند که در کشور رسانهها با روحیه جوانمردی در جهت نشرهمکاری و همدلی برای ساختن کشوری آباد عمل کنند و وارد بازی‌های سیاسی نشوند که تمام وقت و انرژی کشور را می‌گیرد و فرصت‌ها را می‌سوزاند.
وی افزود: کشور نیازمند مدیریتی جامع و یکپارچه در هر دولتی است و این مهم تنها با همدلی مردم، مسئولان و رسانه‌های جمعی که ناظر و آگاهی رسان هستند محقق می‌شود امید است با خرد جمعی بین مسئولان نظام جمهوری اسلامی شاهد رشد اقتصادی، رونق تولید، رفع محرومیت و.... باشیم.
رسانهها، منعکس‌کننده مطالبات مردم
علی احمدی عضو هیات علمی دانشگاه، با تشربح وظائف رسانهها در شرایط انتخاباتی، می‌گوید: یکی از وظایف رسانهها در زمان انتخابات جذب مشارکت مردم است. رسانهها باید به گونه‌ای عمل کنند که اعتماد مردم بیشتر شود. البته رسیدن به این مهم، با بی‌طرفی و ایفای نقش حرفه‌ای رسانهها امکان‌پذیر است.
وی در ادامه اظهار کرد: شرایط اقتصادی، خانه‌نشینی و کم شدن روابط اجتماعی، به گوش رسیدن اخبار منفی و خستگی ناشی از کرونا باعث شده که مردم منفعل شوند. به همین دلیل رسانهها نباید در این شرایط به این ناامیدی دامن بزنند، بلکه باید کمک کنند که کشور از این مرحله عبور کند. یکی دیگر از وظایفی که رسانهها در هنگام انتخابات دارند این است که مطالبات مردم را پیگیری کنند و اجازه دهند صدای مردم، قومیت‌ها، گروه‌های مختلف جامعه مانند زنان، رای‌اولی‌ها و بقیه شهروندان شنیده شود.
این استاد علوم ارتباطات با اشاره به اینکه به صورت کلی رسانهها سه وظیفه اطلاع‌رسانی، آموزش و نظارت برعهده دارند، اضافه کرد: در واقع اگر این وظایف خود را به خوبی انجام دهند، بهترین کار را انجام داده‌اند. البته فقط رسانهها نیستند که کنشگر هستند. رسانهها یکی از کنشگرانی هستند که می‌توانند به کنشگران دیگر کمک کنند یا نکنند. کنشگرهای دیگر هم هستند که می‌توانند در هنگام انتخابات نقش ایفا می‌کند. در هر صورت مهمترین کاری که رسانهها می‌توانند انجام دهند این است که اعتماد مردم و اعتبار خود را افزایش دهند و با بی‌طرفی، طرح مطالبات مردم را در برنامه‌هایشان داشته باشند.
موج شایعات و اخبار کذب در زمان انتخابات
همواره در زمان انتخابات، بداخلاقی‌هایی از سوی مراکزی که می‌خواهند منافع خود را به هر قیمتی حفظ کنند، صورت می‌گیرد که جعل و نشر شایعات و اخبار کذب از جمله آنهاست. این اخبار به اندازه‌ای متنوع و زیاد است که مردم را برای انتخاب شخص اصلح سردرگم می‌کند. این پرسش پیش می‌آید که اساساً رسانهها برای جلوگیری از انتشار این اخبار و پیامدهای آن بر مردم باید چه الزاماتی را رعایت کنند؟.
احمدی در این‌زمینه می‌گوید: برخی مواقع خود رسانهها به این اخبار کذب دامن می‌زنند. البته منظور رسانه‌های رسمی نیست. اخبار کذب از رسانه‌های غیررسمی و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. چون نویسندگان مطالبِ رسانه‌های اجتماعی هویت مشخصی ندارند و به اخلاق روزنامه‌نگاری و حرفه‌ای تعهد ندارد، بدون هیچ اطلاعاتی از دروازه‌بانی خبر، خبرهایی را منتشر می‌کنند. در حالی که در رسانه‌های رسمی، دروازه‌بانی خبر صورت می‌گیرد و اخبار بعد از کنترل، منتشر می‌شود.
وی، اخبار جعلی را به سه دسته تقسیم کرد؛ اطلاعاتی که کاملاً دروغ هستند. این اطلاعات در حالی منتشر می‌شوند که فرد اطلاع ندارد خبر غلط است و به صورت غیرعمد آن را بازنشر می‌دهد. برخی دیگر از اطلاعات وجود دارند که گمراه‌کننده‌اند و به عمد آن را منتشر می‌کنند. یعنی تعمدی می‌خواهند در انتخاب و نگاه مردم به چشم‌انداز کشور اثر بگذارند. این اطلاعات، گمراه‌کننده و فریب‌کارانه‌اند. بخش سوم، اطلاعات مضر هستند که در زمان انتخابات زیاد با آن مواجه می‌شویم. این اطلاعات ممکن است واقعی باشد اما زمان انتشار آن اصلاً مناسب و بجا نیست. اما عمدی آن را منتشر می‌کنند تا طرف را تخریب کنند.
ضرورت واکنش سریع رسانه‌های رسمی به اخبار جعلی
این استاد ارتباطات یادآور شد: به دلیل پایین بودن سواد رسانه‌ای، مخاطبان نمی‌تواند خبری را راستی‌آزمایی کنند. با توجه به اینکه نمی‌توان جلوی شبکه‌های اجتماعی در انتشار اخبار کذب را گرفت پس باید سواد رسانه‌ای را به مردم آموزش داد و قدرت تشخیص ادراک شده‌ای در مخاطبان به وجود آورد که بتوانند اخبار درست را از نادرست تشخیص دهند. البته رسیدن به این هدف بسیار زمان‌بر است.
وی افزود: برای جلوگیری از شیوع ویروس‌گونه اخبار جعلی، باید رسانه‌های رسمی به محض انتشار یک خبر کذب، تکذیبه‌اش را بگیرند و آن را منتشر کنند که خبر گسترش بیشتری پیدا نکند و ذهن مردم را به هم نریزد. تنها راه مقابله با این اخبار، واکنش به هنگام و سریع رسانه‌های رسمی به اخبار جعلی است.
رسانه ملی، پیشتاز در اطلاع‌رسانی
یوسف خزائلی، فعال اجتماعی، با تقسیمبندی ابزارهای ارتباطی به دودسته، اظهار می‌دارد: دسته اول، رسانه های سایبر مانند اینترنت، و دسته دوم رسانه های همگانی مانند رادیو، تلویزیون و مطبوعا هستند که با توجه به جدید بودن رسانه های سایبر، تنها بخش‌های خاصی از جامعه از این رسانهها بهره می گیرند، به این ترتیب اگر هدف مشارکت جلب شهروندان از بین این مخاطبین باشد، مشارکت امکان پذیر خواهد بود. که با توجه به پرشمار بودن استفاده کنندگان اینترنت در ایران و جوان بودن استفاده کنندگان، بهره گیری از این ابزار برای مشارکت عمومی معنادار است. اما ابزاری که در دو سده گذشته در مشارکت عمومی مورد بهره برداری قرارگرفته است تنها رسانه‌های همگانی است.
رسانه‌های همگانی به علت ویژگی‌های خود از جمله در دسترس همگان قرار داشتن، زمان کم ارسال تا دریافت پیام ، قابل فهم بودن پیام برای همگان، ارزان بودن و پوشش وسیع آن در سطح کشور، بهترین وسیله و ابزار جلب مشارکت عمومی محسوب می شود. به این ترتیب برای جلب مشارکت عمومی علاوه بر نادیده نگرفتن ارتباط چهره به چهره و رسانه‌های سایبری، تنها امکان جلب مشارکت عمومی موفق، بهره گیری از رسانه‌های همگانی است برای تداوم مشارکت، رسانهها می باید سازوکاری را اختیار نمایند که شهروندان پس از اتمام مشارکت در یک سوژه، دلایل و انگیزه لازم برای مشارکت در امور دیگر را نیز داشته باشند، در چند سال اخیر رسانه های ایران به خصوص صدا و سیما به غیر از جلب مشارکت مردمی در انتخابات که یکی از مکانیکی ترین نوع مشارکت است. فعالیت دیگری نداشته اند و در مواردی هم که سعی در جلب مشارکت عمومی از فعالیت های اجتماعی و فرهنگی را داشته‌اند، موفقیت چندانی کسب نکرده اند و این خیلی پایین تر از قدرت رسانه‌های ملی و انحصاری دیگر کشورهاست.
وی در همین زمینه افزود: هرچند اقدام سال‌های اخیر رسانه ملی در ایجاد بستر مناسب برای کاندیداها، علاوه بر آنکه از هدر رفت منابع مالی و اتلاف وقت جلوگیری کرده، وسیله مناسبی را برای آشنایی مردم با نظرگاه و مواضع و طرح و برنامه‌های آنان برای ادراه کشور را فراهم آورده است که این به جای خود درخور تحسین و تقدیر است.
رسانهها، حافظه امین جامعه
محمدعلی شیخ، فعال رسانه‌ای، یکی از وظائف رسانهها در راستای اطلاع‌رسانی را یادآوری سوابق کاری و عملکرد کاندیداها و تطبیق واقعیت‌های هر کاندیدا با ادعاها و شعارهای او می‌داند و می‌گوید: آنانی که احراز صلاحیت برای ریاست جمهوری می‌شوند، حتماً دارای سوابق اجرایی در سطح ملی و قابل ارزیابی برای بررسی توانمندی در تحقق شعارها و برنامه‌های خود هستند. در روزهای انتخابات که افکار عمومی آماج خبرها و شعارها قرار می‌گیرند، اگر به حافظه میان و بلندمدت مردم در رسانهها مراجعه نشود، بدون تردید، افکار عمومی تحت تاثیر امواج تبلیغاتی کاندیداها قرار گرفته و چه بسا تصمیم‌شان برای انتخاب، شایسته و مبتنی بر واقعیت و توانمندی فرد مورد نظر انتخاب‌کننده نباشد.
وی با تاکید بر امین بودن رسانهها، دادن شناخت به جامعه براساس واقعیت‌ها را حرکتی در مسیر بصیرت‌افزایی توصیف کرد و گفت: این اقدام رسانهها نباید مورد انگ جناحی قرار گیرد و کاندیداها این اقدام رسانهها را باید جزء وظائف و رسالت رسانه‌ای و حرفه‌ای آنها بدانند.
انتهای پیام/
منبع: دانا
کلیدواژه: زمان انتخابات جلب مشارکت عمومی رسانه های همگانی رسانه های رسمی برای مشارکت اطلاع رسانی رسانه ها رسانه ها اخبار جعلی اخبار کذب رسانه ای حرفه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۱۹۸۵۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ببینید | کنایه رئیس قوه قضائیه به مشارکت پایین مردم در انتخابات
261 215
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1898005
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد