محرومیت، پای قالی‌های میلیاردی
تاریخ انتشار: ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۲۲۷۰۸۲
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، این قیمت‌های نجومی و حیرت‌آور، آن‌هم در هشت تا ۱۰ سال گذشته، مربوط به همان فرشی است که میان ما ایرانی‌ها به قالی کرمون معروف است؛ قالی‌ای از خطه کویری راور در شمالی‌ترین نقطه استان‌کرمان که خاستگاه اصلی قالی کرمان به شمار می‌رود. البته شهرهایی، چون کرمان و رفسنجان و ماهان هم قالی‌های باکیفیت و مرغوبی دارند، اما قدیمی‌ترین و باکیفیت‌ترین فرشی که آوازه کرمان را بر سر زبان‌ها انداخته و خارجی‌ها برایش سر و دست می‌شکنند و به موزه‌های آمریکا و اروپا راه پیدا کرده، قالی راور است که قدمتی بسیار دارد و اوج دوران شکوه و رونقش به ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال پیش یعنی دوران‌صفوی برمی‌گردد.
بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دومین محصول صادراتی استان
باوجود کسادی بازار تولید و عرضه فرش دستباف، این هنر کرمانی‌ها و به‌ویژه راوری‌ها همچنان حرف‌هایی برای گفتن دارد. رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان راور دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: فرش راور، فرشی باکیفیت و قدمت و یکی از وزنه‌های صادراتی استان پس از پسته است که البته آمار دقیقی از میزان صادرات آن در حال حاضر وجود ندارد.
یزدی‌زاده با بیان اینکه طبق برآورد‌ها ۵۰درصد از تولیدات فرش راور به خارج و ۵۰درصد به استان‌های داخل کشور صادر می‌شود، گفت: قالی راور با تجمیع در شهرستان‌های کرمان، رفسنجان و سیرجان از گمرک شهرستان‌های مذکور صادر می‌شود.
قالی راور البته این روزها دیگر کیفیت گذشته را ندارد و یزدی‌زاده دلایل متعددی را برای این افت کیفیت بیان می‌کند. استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت به دلیل بالابودن قیمت مواد اولیه طبیعی و باکیفیت، بی‌انگیزگی بافندگان، جایگزین‌نشدن بافندگان جوان و پرانگیزه به جای قدیمی‌ها، نبود نگاه خلاق و علمی و فناوری روز در تولید، نگاه صرفا تجاری به فرش و همچنین افت کلی بازار تولید و از دست رفتن بازارهای خارجی به دلیل تحریم و درنتیجه کاهش رقابت برای تولید بهتر و بیشتر ازجمله این عوامل است که به گفته او با برنامه‌ریزی و اجرای برخی سیاست‌ها ازجمله طرحهای تشویقی می‌توان بر آن‌ها فائق آمد و قالی راور را به دوران اوج خود در یک قرن گذشته بازگرداند.
رونق به راور بازمی‌گردد
اژدری، فرماندار راور هم آماری از فعالان این حوزه به ما داده و می‌گوید: بیش از ۶۰۰۰ دار قالی در شهرستان راور سر پاست و به طور متوسط بیش از ۸ تا ۱۰ هزار بافنده پشت این دار‌ها هنر دست و ذهنشان را به نمایش می‌گذارند. وی از فعال‌شدن دوباره بسیاری از کارگاه‌های خانگی راور و بافت قالی‌های باکیفیت طی دو سال گذشته و به دلیل حمایت‌های دولتی و پرداخت تسهیلات بانکی خبر می‌دهد و می‌افزاید: برای احیاء و معرفی مجدد فرش راور نخستین جشنواره ملی فرش راور، آذر ۱۳۹۸ با حضور کارشناسان فرش ایران برگزار و در آن طرحهای جدید فرش راور ارائه شد.
دبیرخانه دائمی این جشنواره ملی که قرار است هر دوسال یک‌بار برگزار شود در محل دانشکده فرش راور دایر شده است. اژدری با بیان اینکه شهرت قالی کرمان به خاطر فرش گره‌دار راور و کیفیت بالای آن است، یکی از مشکلات بافندگان فرش این شهرستان را بحث بیمه عنوان می‌کند و می‌گوید: آمار بافندگان بیمه‌شدگان در این شهرستان کمتر از هزار نفر است، اما پیگیری کرده‌ایم که امسال سهمیه مناسبی بابت بیمه بافندگان فرش راور در نظر گرفته شود.
ارزش ثبت‌ملی و جهانی دارد
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان راور می‌گوید: پرونده ثبت راور به عنوان شهر ملی فرش دستباف ایران تکمیل شده که براساس آن از مرحله طراحی نقشه‌ها تا نخ‌ریسی و بافت فرش ثبت‌ملی خواهد شد.
ایمان علوی با اشاره به اینکه این اقدام در رونق دوباره قالی راور و افزایش تولید و اشتغال در شهرستان تاثیرگذار است، می‌افزاید: در نظر داریم با تشکیل پرونده‌ای برای ثبت‌جهانی فرش راور نیز در آینده نزدیک اقدام کنیم.
ضرورت رفع مشکلات
درحالی که مسوولان مختلف شهرستان راور از تلاش‌ها و اقدامات صورت‌گرفته برای احیای دوباره فرش دستباف این شهر می‌گویند، تولیدکنندگان این فرش از مشکلات و چالش‌هایی می‌گویند که در مسیر راه این صنعت قرار دارد.
معصومه عابدینی، کارشناس‌ارشد فرش که به عنوان یک تولیدکننده فرش در راور ۱۰ بافنده را تحت پوشش دارد، دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: ۹۰ درصد بافت فرش در شهرستان به صورت خویش‌فرمایی در منزل بافنده صورت می‌گیرد که این باعث می‌شود بافنده بدون اینکه نیاز بازار را بداند و از کیفیت مواد اولیه‌ای که استفاده می‌کند، مطلع باشد، فرش می‌بافد که به اعتقاد من کار اشتباهی است، زیرا یک بافنده نمی‌تواند همزمان هم بافنده باشد و هم متخصص در انتخاب مواداولیه یا بازاریاب محصولاتش.
به گفته عابدینی با توجه به اینکه بافنده یک فرش را طی یک سال می‌بافد و مجبور است پس از فروش آن یک سال بعد را نیز با درآمد حاصل از فروش آن سپری کند، تنها دغدغه او بافتن سریع فرش است نه مواد اولیه و کیفیت کار. وی با اشاره به اینکه فرش راور تا دهه ۶۰ پررونق بود و از اوایل دهه ۷۰ به بعد با کاهش قیمت فرش دستباف روبه افول رفت، می‌گوید: خوشبختانه این روزها به دلیل نرخ بالای بیکاری از یک‌سو و حمایت و تشویق مسوولان از دیگر سو، جوانان دوباره درحال خودباوری و ایمان به هنر اصیل و باسابقه خود و ظرفیت بالای درآمدزایی آن هستند و آرام‌آرام به سمت فرش‌بافی متمایل می‌شوند که البته برای حصول نتیجه بهتر باید چالش‌های این حوزه (ازجمله در دسترس‌بودن مواداولیه باکیفیت و قیمت مناسب و پرداخت آسان تسهیلات بانکی) شناسایی و رفع‌شده و بازارسنجی مناسبی برای تولید محصول مرغوب‌تر و موردپسند مشتریان صورت بگیرد.
حتما برایتان این سوال پیش‌آمده که فرش‌های صحن و سرای حرم امام هشتم (ع) که تعدادشان هم کم نیست از کجا می‌آید؟ کجا بافته می‌شود؟ ماشینی است یا دستباف؟ برند و باکیفیت است یا معمولی؟ اگر دستباف است، قالی مشهد است یا کاشان و اصفهان و تبریز و کرمان؟
اصلا قالی کرمان، آن‌هم راور کرمان که این همه از آن تعریف و تمجید می‌شود، پایش به آن صحن و سرا‌های قدسی رسیده است یا نه؟ جواب قطعا بله است، اما بد نیست بدانید هنر دست راوری‌ها تازه از اواخر اردیبهشت امسال زیر پای زائران امام هشتم پهن شده است.
در واقع مسوولان فرش آستان قدس رضوی اواخر سال ۹۸ با هدف کارآفرینی و اشتغالزایی و صد البته استفاده از هنر اصیل راوری‌ها، کارگاهی را به صورت آزمایشی در این شهرستان دایر کردند، هرچند ۲۸ اردیبهشت امسال از اولین دستبافته‌های هنرمندان راوری به صورت رسمی بهره‌برداری شد و به احتمال زیاد تا همین حالا که برایتان می‌نویسیم محصولات این کارگاه در برخی صحن‌ها پهن‌شده و گرد پای زائران بر آن‌ها بوسه زده است. این کارگاه بزرگ برای ۱۵۰ نفر اشتغالزایی کرده و قرار است سالانه بیش از ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ مترمربع فرش باکیفیت تولید کند. نعیم‌آبادی، مدیرعامل فرش آستان قدس‌رضوی استحکام بالای فرش دستباف راور و حفظ این هنر اصیل ایرانی را دلیل انتخاب آن برای پابوسی این آستان عنوان کرده است. راستی تا یادمان نرفته این را هم اضافه کنیم که بقیه فرش‌های آستان قدس در کارگاه‌هایی در اطراف مشهد و کاشمر بافته می‌شود. تابلوی تصویری حضرت محمد (ص) در موزه آستان قدس
قطعا یکی از این موزه‌ها، موزه بزرگ و رنگارنگ فرش ایران در پایتخت است. دستباف‌های متعددی از راوری‌های هنرمند از قرون گذشته تاکنون در این موزه نگهداری می‌شود که یکی از آن‌ها فرش زیبای پشمی است با رنگ‌های گیاهی طبیعی و رنگ غالب زرد نخودی. طرح اصلی این قالیچه که در اندازه‌های ۱۹۸×۱۲۲ سانتیمتر سال ۱۳۱۸ بافته‌شده، لچک و ترنج قالیچه به شکل سه ترنج تودرتو و متحدالمرکز با سر ترنج است. شاخه‌ها و برگ‌های مختلف و اسلیمی‌های دهن اژدری با گل شاه‌عباسی بزرگی لچک‌ها را تشکیل می‌دهند.
قالیچه (تابلو تصویری) حضرت رسول‌اکرم (ص)، نمونه دیگری از دستبافت‌های راوری در موزه فرش ایران است که در اندازه ۴۰×۶۰ سانتیمتر و با نخ ابریشم و پشم درجه یک بافته شده است. موزه فرش ایران در دوران پهلوی‌دوم در ضلع شمالی پارک لاله تهران ساخته شد و در بهمن ۱۳۵۶ به بهره‌برداری رسید. در این موزه قالی‌های بسیار نفیسی از سراسر ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر نگهداری می‌شود و تعدادی از آن‌ها هم در تالار طبقه هم کف در معرض نمایش قرار گرفته است.
اگر فکر می‌کنید گنج راور فقط در موزه‌های فرش داخلی برای خودش برو و بیایی دارد، به بیراهه رفته‌اید؛ چراکه راوری‌ها هنر دست و ذهن خلاقشان را به سراسر گیتی روانه کرده‌اند؛ به خانه و دفتر کار شهروندان و ثروتمندان و مدیران بلندپایه اروپایی و آمریکایی و حتی به موزه‌های خارجی.
یکی از این فرش‌ها حکایت عجیبی هم دارد و گفته می‌شود روزگاری نه‌چندان دور، بزرگترین قالی جهان با ابعاد ۳۷۵ متر با مواد اولیه نفیس در کرمان بافته می‌شود و پس از بافت سوار بر گاری به بندر بوشهر منتقل شده تا به سازمان ملل برسد و زینت‌بخش این سازمان باشد. پای این قالی البته هیچ‌گاه به سازمان ملل نمی‌رسد، زیرا به محض رسیدن به آمریکا به سنای این کشور منتقل‌شده و تابلویی نفیس می‌شود روی دیوار بزرگ سنا تا هر روز چشم نمایندگان آمریکا به آن بیفتد و یادشان نرود حریف‌شان یکی از قطب‌های بزرگ هنر و فرهنگ و تمدن جهان است. به احتمال قوی این قالی تاکنون به موزه نیویورک منتقل شده چراکه از همان ابتدا چشم موزه نیویورک هم به دنبال آن بوده است. شنیدن این نکته هم خالی از لطف نیست که قالی زیبا و منحصربه فرد کرمانی‌ها پیش از انتقال به آمریکا، برای دید عموم در صحن مسجد جامع کرمان پهن‌شده و با فراخواندن عکاس‌باشی‌های آن زمان عکس‌هایی نیز از آن گرفته می‌شود.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: راور قالی روزنامه جام جم شهرستان راور مواد اولیه فرش دستباف قالی راور فرش ایران امام هشتم آستان قدس فرش راور موزه فرش راوری ها موزه ها جام جم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۲۷۰۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قالی‌بافان دلسردی می‌بافند / سایه‌اندازی رکود و کاهش صادرات بر فرش اردبیل
تکتم بهار دوست: هنر قالیبافی در استان اردبیل تاریخی دیرینه داشته و ازآنجایی‌که نقطه اوج فرش‌بافی در ایران به دوران صفوی بازمی‌گردد، استان اردبیل به‌عنوان زادگاه سلاطین صفوی نقش مؤثری در توسعه این هنر در کشور داشته است.
هنری که جزو قدیمی‌ترین نقاط کشور در تولید فرش به شمار می‌رود، در پی انباشت و درهم‌تنیدگی مشکلات متعددی که در سال‌های گذشته این حوزه را تحت تأثیر قرار داده، این روزها شرایط چندان مساعدی ندارد و رونق دوباره آن نیازمند حمایت ویژه نهادهای متولی است.
صنعت فرش استان اردبیل که درگذشته‌ای نه‌چندان با تولیدات متنوع فرش با نقشه‌های بیجاری، ریزه ماهی و مسند رقم قابل‌توجهی از صادرات به کشورهای دیگر را تشکیل می‌داد، با بروز مشکلات مختلف در حال از دست دادن جایگاه خود است.
کاهش ارزآوری، کاهش میانگین درآمد سرانه، کمتر شدن گرایش به بافندگی، کاهش تعداد کارگاه‌های تولیدی و درنتیجه افت میزان تولید فرش و رکود و تعطیلی صنایع جانبی و مشاغل وابسته تنها بخشی از تبعات شرایط کنونی است و بخش دیگر به محاق رفتن نقش و نگارهای با اصالتی است که هر یک مفهومی خاص در خود نهفته دارند.
شغل سخت با حقوق اندک
رئیس اتحادیه فرش دستباف اردبیل در گفتگو با خبرنگار میهن و در توضیح وضعیت فرش دستباف این شهرستان گفت: اردبیل از گذشته‌های دور به‌عنوان یکی از مناطق تولید فرش دستباف ایران نامیده می‌شده است که متأسفانه از اوایل دهه هشتاد با توجه به وضعیت تحریمی کشور و تغییر بازار فرش در داخل و خارج از کشور افت محسوسی داشته است.
یونس اصلانیان ادامه داد: البته ناگفته نماند که در سال‌های 95 تا 96 افت قابل‌توجهی درزمینهٔ بافت و تولید فرش دستباف داشتیم ولی متأسفانه طی دو سال اخیر به خاطر تورم و مشکلات اقتصادی که کشور درگیر آن بوده است پسرفت در حوزه تولید فرش داشتیم.
وی در توضیح این سؤال که به‌جز تورم چه عوامل دیگری در افت این صنعت دخیل بوده است گفت: کاهش توان خرید مردم و از طرف دیگر افزایش قیمت مواد اولیه تولید و به همان نسبت هم فروش فرش دستباف کاهش چشمگیری داشته است.
کاهش صادرات
رئیس اتحادیه فرش دستباف اردبیل در توضیح وضعیت صادرات فرش دستباف افزود: با توجه به جایگاه قابل‌توجهی که این فرش در میان خریداران خارجی و صادرات پررونقی که سال‌های پیش‌ازاین داشته است در حال حاضر و طی یکی دو سال گذشته به صفر رسیده است و ما عمل جایگاهمان را در عرضه و بازارهای جهانی ازدست‌داده‌ایم.
اصلانیان در توضیح وضعیت کارگاه‌های تولید و بافت فرش دستباف نیز گفت: در حال حاضر هم هنوز تعدادی از کارگاه‌های بافت فرش ما دایر است ولی متأسفانه نسبت به سال‌های گذشته بسیار کم و کم‌رنگ شده است.
وی دلیل این قضیه را عدم توجیه درآمدی برای بافنده اعلام کرد و گفت: متأسفانه درآمد بافنده‌های شاغل در این کارگاه‌ها از حداقل حقوق اداره کار هم کمتر است و همین عامل و عوامل دیگری مانند مشکلاتی که در حوزه بیمه و... دارند ، باعث می‌شود که ما مرتب شاهد کم شدن تعداد این کارگاه‌ها باشیم تا جایی که در حال حاضر در شهرستان اردبیل حدود 120کارگاه بافت فرش دستباف دایر است.
مشکل بافندگان بیمه است
مسعود ایرانی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان نیز در انتقاد از عملکرد بیمه در بحث زیرپوشش قرار دادن قالی‌بافان و فرش‌بافان اظهار کرد: برداشت و سود اصلی این قشر مستمری است که می‌بایست از بیمه دریافت نمایند اما برای اینکه هزینه کرد بیمه پایین بیاید، بیمه تعداد قابل‌توجهی از بافندگان قطع‌شده و ازاین‌رو عمده مشکل بافندگان استان بحث بیمه است.
وی تصریح کرد: بهانه بیمه این است که تنها افرادی را می‌توان زیرپوشش بیمه بافندگان قرارداد که به‌صورت تمام‌وقت در این حوزه اشتغال داشته باشند، این در حالی است که بحث اشتغال تمام‌وقت برای شخصی که اشتغال خانگی دارد همانند یک کارگر یا کارمند نیست اما کارشناسان و بازرسان بیمه به این امر توجهی ندارند.
وی عنوان کرد: ممکن است بافنده‌ای حتی بیش از ۱۰ ساعت در ۲۴ ساعت کار کند اما در زمان مراجعه بازرسان مشغول به کار یا در خانه نباشد، یا از شخص دیگری (برای مثال فرزندش) برای تکمیل دار قالی کمک بگیرد، در این شرایط تکلیف چیست و آیا باید بلافاصله نسبت به قطع بیمه آن‌ها اقدام کرد؟ از سوی دیگر نماینده بیمه باید با نماینده صمت همراه باشد و نمی‌تواند به تنهایی اقدام کند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل نیز در ادامه افزود: بافت یک فرش دست‌کم ۶ ماه زمان می‌برد و ممکن است برخی بافندگان بنیه مالی ضعیفی داشته و مجبور باشند تا برخی مشاغل جانبی به منظور تامین بخشی از هزینه‌های خود را در پیش بگیرند اما حتی بیمه این افراد نیز قطع شده که تنها پیش‌بینی از این وضعیت برخورد سلیقه‌ای و شخصی است.
وی بیان کرد: شاید توجیه‌شان این باشد که بیمه این شخص که قطع می‌شود، شخص دیگری به جایش زیر پوشش قرار می‌گیرد؛ ولی برای مثال بیمه بافنده‌ای با بیش از ۲۰ سال سابقه را قطع کردند و شخصی با ۲ ماه سابقه را زیر پوشش قرار دادند؛ با اینکه به راحتی بر اساس پیشرفت فیزیکی فرش می‌توان به میزان و نحوه کار بافنده پی برد و به عنوان اشتغال در قالیبافی حساب کرد.
منبع: قدس آنلاین
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت