شارژ پولی بورس در دولت جدید؟
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۲۸۱۹۴۵
بازار سهام در هفته گذشته شاهد فضایی توام با رکود و انتظار بود که طی آن شاخصکل نوسان محدودی را ثبت کرد و حدود ۴/ ۰ درصد کاهش یافت. به گزارش پول نیوز، به این ترتیب نماگر اصلی بازار کماکان در کانال ۱/ ۱ میلیون واحدی نوسان میکند که کمابیش به یک سطح حمایتی مهم برای جلوگیری از افت پرشتاب نرخ متوسط سهام تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در همین حال، تداوم انتظار برای دریافت نتایج نهایی مذاکرات برجام با عنایت به تاثیرگذاری مهم آن بر نرخ ارز یکی دیگر از عوامل تردید سرمایهگذاران است. معمولا فعالان بازارهای مالی از عوامل ابهامزا بیشتر از تحولات مثبت یا منفی گریزان هستند چراکه شرایط مبهم، با ممانعت از تصمیمگیری اکثریت سرمایهگذاران، باعث کاهش طراوت بازار میشود؛ شرایطی که در حالحاضر بر بورس تهران نیز حکمفرماست.
پس از سقوط بیسابقه بورس از اواسط مرداد سال ۹۹ درخواست حمایت از بازار بهطور مکرر از سوی برخی فعالان بازار مطرح شد که معنی عملیاتی آن نیز تزریق پول به منظور بالابردن مجدد نرخ سهام و جبران ضرر و زیان سهامداران بود. تحتتاثیر همین فشارها، بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان خرید سهام توسط حقوقیها از حقیقیها (معادل بیش از نیمی از کل نقدینگی واردشده توسط حقیقیها از ابتدای سال ۹۷ تا نیمه مرداد ۹۹) صورت گرفت که هر چند افت قیمتها را تا حدی مهار کرد، اما هیچگاه باعث احیای رونق قبلی نشد. در همین فضا، گروههای دیگری هم پیشنهادهایی مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی مطرح کردند که آنهم بهمعنای چاپ پول (افزایش پایه پولی) به منظور کاهش بهره به عنوان نتیجه سیاست پولی انبساطی بود که میتوانست بر آتش تورم در شرایط ناپایدار اقتصادی در سال گذشته بدمد. برخی پیشنهادهای دیگر به منظور تقویت سودآوری شرکتها هم مطرح شد که بازهم پیامدهایی از جنس کاهش درآمد دولت در وضعیت حاد کسری بودجه داشت. در این میان، پیشنهادهای مربوط به آزادسازی نرخ فروش و حذف رانت قیمتگذاری دستوری، اصولیترین بخش درخواست بورسیها بود که این محور هم در بسیاری از حوزهها نظیر خودرو و دارو به نتیجه مطلوب نرسیده و توپ اجرای آن به زمین دولت بعدی پرتاب شده است. حالا با تغییر سکاندار اجرایی کشور، بار دیگر صدای درخواست حمایت از سوی بخشی از سهامداران بلند شده است که بیشتر ناظر به همان رویکردهای اولیه مبنی بر تزریق پول دولتی و افزایش تقاضای سهام از این محل است. با توجه به گستردگی ضریب نفوذ بازار سرمایه در جامعه و تعداد بالای مشارکتکنندگان در این حوزه، این احتمال وجود دارد که سیاستهای دولت جدید درباره شارژ پولی بورس در مسیر خوشایند اهالی بازار سرمایه در کوتاهمدت رقم بخورد؛ رویکردی که جهت تبدیل به رونق پایدار نیازمند تدوین سیاستهای اقتصادی حامی سرمایهگذاری توام با کاهش تورم است. در این میان، اجرای اصلاحات ساختاری درون بازار از جمله کاهش محدودیتهای مربوط به دامنه نوسان و حجم مبنا از دیگر مواردی است که مورد توجه کاندیداها بوده و احتمالا در دولت جدید پیگیری خواهد شد.
به جز قیمت نفت، نرخ اکثر محصولات پتروشیمی، فلزی و معدنی در حال فاصله گرفتن از قلههای اخیر و بروز نشانههایی از ورود به روند اصلاحی است. در این میان، تغییر نزولی برخی قیمتها در محصولات گروه اتیلن، فولاد و تا حدودی مس بیشتر جلب توجه میکند. با وجود این، قیمت انرژی و مواد غذایی به دلیل چشمانداز متفاوت تقاضا پس از کرونا کماکان وضعیت بهتری دارد. در همین راستا، نرخ محصولات مرتبط با بخش کشاورزی شامل اوره صنعتی نیز در حال رکوردشکنی پیاپی است. از منظر کلان، نکته مهم عبارت از تخلیه نسبی آثار اقتصادی محرکهای به شدت انبساطی در سراسر جهان به ویژه در غرب است که با حذف اثر نامتعارف افزایش تقاضا در بین مصرفکنندگان نهایی، حالا در مسیر برگشت به شرایط قبلی است. در آخرین تحول در این زمینه، بانک مرکزی آمریکا نیز هفته گذشته برای نخستین بار در پیشبینی اعضای خود به امکان افزایش بهره در سال ۲۰۲۳ میلادی اشاره کرد که موجب عقبنشینی قیمت داراییهای ریسکپذیر از جمله سهام و کالا در سطح جهانی شد.
گروهی از اقتصاددانان معتقدند که وقفه کنونی در بازارهای جهانی موقتی بوده و با پیگیری مجدد برنامههای انبساطی، موج تورم مجددا بلند خواهد شد. در این خصوص، تکلیف مذاکرات دولت آمریکا با مجالس قانونگذاری بر سر بودجه سال مالی آینده (که از مهرماه آغاز میشود) حائز اهمیت است؛ جایی که اگر دولت بایدن موفق به تصویب بودجه متهورانه ۶ تریلیون دلاری خود برای دوره آتی شود، خون جدیدی در بازارهای جهانی از محل مصارف دولتی در بزرگترین اقتصاد جهان به جریان میافتد. در نقطه مقابل، اقتصاددانان غیر معتقد به تورم بر این باورند که موج افزایش اخیر قیمتها موقتی بوده و با بازگشت تولیدکنندگان به عرصه فعالیت پس از دوران کرونا، سمت عرضه مجددا فعال خواهد شد. این گروه، افت اخیر ارزش کالاها در سطح جهانی را نیز به عنوان شاهدی بر مدعای خود مطرح میکنند. با توجه به سیطره نسبی طرز تفکر دوم بر ذهنیت سیاستگذاران پولی و مالی به ویژه در اروپا و آمریکا به نظر میرسد کماکان وزن ادامه برنامههای انبساطی بالاتر باشد که در عمل به معنای عدم نگرانی از افت اخیر و امکان تثبیت نرخها در کوتاهمدت است.
در حوزه شرکتهای کارگزاری در روزهای اخیر دو اقدام مهم انجام شد. در نخستین گام، اجازه معاملات سهام به طور مستقیم به فعالان این عرصه داده شد تا به این ترتیب، یکی از موانع مهم و ضد شفافیت سرمایهگذاری توسط بخش مهمی از فعالان بازار برطرف شود. علاوه بر این، پس از بیش از ۱۵ سال انسداد در اعطای مجوز کارگزاری بهطور مستقیم، امکان ثبت درخواست مجوز در یک بازه زمانی چند روزه با شرایط سختگیرانه فراهم شد که این اقدام نیز به لحاظ بازکردن فضای رقابتی و رفع انحصار میتواند منجر به بهبود کیفیت خدمات و کاهش هزینه سرمایهگذاران شود. در همین حال، افزایش حداقل سرمایه شرکتهای کارگزاری به ۱۰۰میلیارد تومان، یکی دیگر از گامهای ضروری برای ارتقای وضعیت کفایت سرمایه این نهادهای مالی مهم و تولد شرکتهای بزرگ و حرفهای در این صنعت با ادغام شرکای کوچکتر است که در نوع خود امیدوارکننده است. حال باید منتظر تغییر سکانداران در دولت جدید بود تا مشخص شود که مسیر آزادسازی در بازار سرمایه سرعت خواهد گرفت یا شتاب کند تحولات در این حوزه ادامه خواهد یافت.
منبع: پول نیوز
کلیدواژه: بازار سرمایه بورس اوراق بهادار شاخص بورس عرضه سهام سهام عدالت فعالان بازار دولت جدید شرکت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۸۱۹۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دورنمای بورس در سال جدید
در حالی به روزهای پایانی سال نزدیک میشویم و نفسهای سال پرافتوخیز ۱۴۰۲ به شماره افتاده، که این سال برای بازار سرمایه چندان خوشایند نبوده است. بازار سهام ابتدای سال سبزپوش بود و توانست اواسط اردیبهشتماه قله ۲میلیون و ۵۳۵هزار واحدی را فتح کند. با این وجود هر چه به فصل تابستان نزدیک شدیم از طراوت روزهای ابتدایی سال در معاملات بورس کاسته شد و بازار بیشتر در باتلاق رکودی فرو رفت.
به گزارش دنیای اقتصاد؛ در این میان سیاستهای تثبیتی و انقباضی بانک مرکزی در کنار افزایش موج ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک را میتوان مهمترین عوامل رکود بازار در سال جاری دانست. با وجود اینکه تصور میشد نیمه دوم سال برای بورس نیمه متفاوتی با نیمه نخست باشد، اما افزایش تنشهای بینالمللی رمق بازار را گرفت و بازار سرمایه کمتوان را وارد دور جدیدی از رکود و نااطمینانی کرد.
افت ارزش معامــلات حتی به ۳هزار میلیارد تومان گواهی بر شرایط سخت بازار بود. بازار کمتوان و ناامید در حالی در شرایط ناامیدکننده به حیات خود ادامه داد که انتشار اخباری، چون عملیاتی شدن تجدید ارزیابی دارایی شرکتها مجددا امیدها برای صعود بازار را در دل سرمایهگذاران زنده کرد. اما همچنان سایه سنگین افزایش نرخ بهره و نرخ اوراق خزانه در آخرین ماه سال امیدها را برای گل دقیقهنودی بازار برای سبزپوشی مجدد کاهش داد. بازار سهام حال که یک سال پرافتوخیز را با تجربههای ناخوشایند پشت سر گذاشته، تمام دلخوشی خود را به سال آینده گره زده تا بلکه بتواند سال نامطلوب ۱۴۰۲ را به فراموشی بسپرد.
دیدبان بازار از نگاه کارشناسانمهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه، فرازوفرود روند بازار را در سالی که رو به پایان است، این گونه تشریح کرد: بازار سرمایه یک سال رکودی را پشت سر گذاشت. در بررسی علل رکود حاکم بر بازارها میتوان سیاستهای دولت و بانک مرکزی را یکی از عوامل موثر عنوان کرد که اقتصاد را به ورطه رکودی کشاند و بنگاههای تولیدی را با چالش جدیدی مواجه کرد. از طرفی به نظر میرسد دولت در سیاستگذاریهای خود در نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی، تعرفههای صادرات و واردات بنگاههای بورسی و نرخ بنزین شرکتهای پالایشی که مصوبههایی را بارها طی سال منتشر کرد، توجه کمتری به سودسازی و بنگاههای تولیدی از خود نشان داده که این عوامل بیاعتمادی نسبت به سیاستگذاریهای دولت در فضای کسبوکار را پدید میآورد.
در صورتی که نگاه سرمایهگذاری در بازار سهام به صورت فوق باشد، سقف سود سرمایهگذاری توسط سیاستگذاریها محدود خواهد بود و تمایل به مشارکت در سرمایهگذاری در بخش تولیدی کاهش مییابد. از این رو رفتار سیاستگذاران در سال جاری موجب محدود شدن نسبی سود شرکتها و بنگاههای تولیدی شد.
بیاعتمادی عامه مردم نسبت به بازار سرمایه که پس از ریزش بازار در سال ۹۹ اتفاق افتاد، عامل دیگری است که تاثیر منفی بر روند بازار در سال جاری داشته است. برآوردها نشان میدهد که بخش زیادی از نقدینگی واردشده به بازار در سال ۹۹، از بازار خارج شده است. همچنین افزایش تنشهای بینالمللی و منطقهای نیز از دیگر عواملی میتوان برشمرد که سایه سنگینی را در سال جاری بر بازار ایجاد کردند.
با این وجود به نظر میرسد ریسکهای پیش روی بازار سرمایه تا حدودی کاهش پیدا کردند و میتوان بارقههایی از امیدواری مبنی بر شکسته شدن سقفهای قبلی را در چشمان بازار جستوجو کرد. این کارشناس بازار سرمایه افزود: در حال حاضر پتروشیمیهای خوراک گازی که اوره سازها و متانولسازها هستند، گاز را گرانتر از کشورهای کانادا و آمریکا به عنوان دو هاب تولیدکننده گاز در اختیار میگیرند.
فرمولی که برای گاز طراحی شد شامل میانگینی از دو هاب آمریکا و کانادا (بهعنوان تولیدکنندههای گاز، که با قیمتهای پایینتری گاز را در اختیار صنایع موردنظر میگذارند) و دو هاب هلند و انگلستان نیز که واردکننده گاز هستند محاسبه میشود که چندان نمیتوان به چنین فرمولی دل سپرد.
در صورتی که شرایط اقتصادی کشو را با کشور کانادا مقایسه کنیم، نمیتوان توجیه اقتصادی نسبت به اینکه کارخانهای مواد اولیه را گرانتر از کانادا خریداری کند و در نهایت محصول خود را به واسطه مشکلات گوناگون ارزانتر به فروش برساند پیدا کرد. در این زمینه نقش دولت و سیاستگذاران در حمایت از چنین صنایعی اهمیت پیدا میکند. کما اینکه شاهد هستیم در کشوری مانند قطر قراردادی ۲۵ساله با تولیدکننده انعقاد میشود و تولیدکننده در طی ۲۵ سال با اطمینان خاطر میتواند خوراک را با نرخ رقابتی دریافت کند.
از این رو در دستورالعمل خوراک گاز که تدوین شد، شرط رقابتپذیر بودن آورده شده بود که در سال جاری چندان رعایت نشد و میتواند توجیه اقتصادی راهاندازی بنگاههای جدید در کشور را با خطر جدی روبهرو کند. این کارشناس بازار در پایان افزود: امید میرود سال آینده، سال مساعدتری برای بازار و اهالی بازار سرمایه باشد و بنگاههای تولیدی موانع کمتری را جهت تولید پیش رو داشته باشند.
ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه، افت و خیز نماگرها و وضعیت بورس در سال جاری را این گونه مورد توصیف قرار داد: سال جاری، با رشد بورس همراه بود و یکی از دلایل آن افزایش نرخ ارز از اسفندماه سال ۱۴۰۱ همراه با افزایش انتظارات تورمی بود. از طرفی بازارهای موازی مانند بازار خودرو و مسکن به صورت پیوسته با شیب تندی در حال صعود بودند، از این رو بورس که از سالهای ۹۹ به بعد بازدهی چندان مناسبی را ثبت نکرده بود، تحت تاثیر عوامل فوق رشد کرد.
با این وجود در اواسط اردیبهشت ماه سال جاری رشد بازارها مانند بازار ارز متوقف شد و موجب شد بورس تحت تاثیر آن و سایر عوامل دیگر از تقلا برای فتح قلههای مرتفع سر باز بزند. با این وجود سیاستهای بانک مرکزی در خصوص دلار ۲۸هزار و ۵۰۰ تومانی، موجب شد بخش اعظمی از شرکتهای بورسی ملزم به فروش محصول خود در بورس کالا با این نرخ یا در اختیار داشتن ارز ترجیحی با چنین نرخی شوند.
همه این عوامل منجر به این شد که اصلاحاتی در روند نماگرهای اصلی بازار رخ دهد. با گذشت زمان، بازار توانست وضعیت بهتری به خود بگیرد و شاخص کل در محدودههای ۲میلیون و ۳۰۰هزار واحدی تا ۲میلیون و ۴۰۰هزار واحدی مورد حمایت قرار گرفت. افزایش ریسکهای بینالمللی از یک طرف و افزایش نرخ بهره و دستوری تعیین شدن نرخ ارز در بورس کالا از سوی بانک مرکزی در پایان نیمه نخست سال شرایط را برای بورس کمی دشوار کرد.
در این میان درآمد بنگاهها در سال جاری میتوان اظهار کرد که به طور متوسط حدود ۳۵درصد رشد را به ثبت رساندند. با توجه به اینکه نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی در سال ۱۴۰۱، ۴۷درصد بوده، در سال ۱۴۰۲به محدودههای ۳۰ تا ۴۰ درصدی افت پیدا کرده است؛ بنابراین با دستوری کنترل شدن نرخ ارز و افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی در کنار افزایش ریسکهای بینالمللی نیمه دوم سال جاری شاهد ریزشهایی در بورس بودیم.
این کارشناس بازار در خصوص تاثیر سیاستهای اتخاذشده بر بازار سرمایه افزود: توجه به عنصر پایداری یکی از مهمترین عواملی است که در اتخاذ سیاستهای مختلف باید لحاظ کرد. در صورتی که سیاستی در چند سال گذشته در عرصه اجرا موفق نبوده، توجه مجدد به آن چندان نمیتواند مناسب باشد. از این رو بهترین حالت این است که سیاستگذاریها به جای نوسانی کردن وضعیت اقتصادی شیب ملایمی داشته باشند تا قوه پیشبینیپذیری را کاهش ندهند.
بانک مرکزی به دلیل تثبیت نرخ ارز، نرخ بهره را در ابعادی تعیین کرده که هزینه سرمایه در گردش برای تولیدکننده به میزانی افزایشی یابد که اثر این افزایش نرخها را در سال آینده در هزینه تمامشده تولیدکننده منعکس خواهد شد. از این رو به نظر میرسد سیاستهای فوق تثبیت غیربهینهای رقم خواهد زد.
این کارشناس بازار در خصوص روند بازارهای مالی در سال آینده گفت: به نظر میرسد بازارهای موازی در سال آینده با شیبی به صورت خزنده رشد داشته باشند و تا زمانی که میزان صادرات و درآمدهای ارزی دستخوش تغییرات بزرگی نباشد، نرخ تورم در محدودههای فعلی نوسان کند. سیاستهای بانک مرکزی نشان از حکمفرمایی رکود و بالابودن هزینه تمامشده تولید خواهد بود. از این رو میتوان انتظار داشت بورس نیز حداقل به میزان تورم در سال آینده رشدهای مطلوبی را تجربه کند.