رژیم غذایی گیاهخواری؛ مفید یا مضر؟
تاریخ انتشار: ۲۲ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۰۵۱۲۸
افزایش قیمت میوه و سبزی در ماههای اخیر باورنکردنی است. طبیعی است این مسأله دلیلی میشود برای اینکه سهم میوه و سبزی در سبد غذایی خانوادهها کاهش یابد؛ اتفاقی که قطعا خوشایند نیست و تبعات وخیمی بر حفظ سلامت عمومی خواهد داشت.
این در حالی است که متخصصان همواره ما را به افزایش مصرف میوه و سبزی در تغذیه روزانه تشویق میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به همین دلیل هم سال 2021 میلادی، از سوی سازمان ملل متحد، «سال بینالمللی میوه و سبزیجات» نامگذاری شده است.
این دونکته را کنار ماجرای دیگری بگذارید و آن، گرایش خیلیها به انتخاب رژیم غذایی گیاهخواری است. رژیمی که همیشه موافقان و مخالفان جدی داشته است.
مناسبت امسال که سال بینالمللی میوه و سبزیجات است را بهانه کردیم تا با دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره انواع رژیمهای گیاهخواری، فواید و مضرات آن صحبت کنیم.
چند بار با دوست گیاهخوارتان بحث کردهاید و چند بار او به شما توصیه کرده که رژیم همهچیزخواری، برنامه غذایی خوبی نیست؟ نتیجه جدل، بیحاصل بوده و درنهایت هم هرکدام راه خودتان را رفتهاید! به نظر شما درحال حاضر تعداد موافقان و مخالفان کدام رژیم غذایی بیشتر است؟ دکتر کوروش جعفریان دراینباره توضیح میدهد: «گیاهخواری، پدیدهای است که از چند سال پیش درباره فواید و مضرات آن بحث و جدل وجود دارد. میتوان گفت تعداد افرادی که این نوع رژیم غذایی را رعایت میکنند، در حال افزایش است. ضرورت حفظ سلامت محیطزیست، باورهای افراد درباره حق حیات حیوانات و برخی باورهای آیینی ازجمله مواردی است که افراد گیاهخواری را بهعنوان رژیم غذایی انتخاب میکنند. اما در کل میتوان گفت آمار افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری را انتخاب میکنند، رو به افزایش است. بنابراین لازم است افراد با آگاهی از نکتههای مثبت و منفی این نوع رژیم غذایی، آن را انتخاب کنند.»
گیاهخواری خط و خطوط دارد
«گیاهخوار» عنوانی بسیار کلی است. بهاین دلیل که گیاهخواری انواع مختلف دارد و هرکدام از شاخههای گیاهخواری اصول خودشان را رعایت میکنند. دکتر جعفریان درباره الگوهای مختلف گیاهخواری میگوید: «وگنها، تقریبا هیچگونه محصول حیوانی، اعم از گوشت و دیگر محصولات تهیهشده از حیوانات را مصرف نمیکنند. این نوع رژیم غذایی بسیار سختگیرانه است.»
این استاد تغذیه دانشگاه ادامه میدهد: «وجترینها، گروه دیگری از گیاهخواران هستند. وجترینها، بهگروههای مختلفی تقسیم میشوند. لاکتو اُوو وجترین افرادی هستند که از لبنیات و تخممرغ استفاده میکنند. بهعقیده آنها چون حیوانی برای تهیه این محصولات ذبح نمیشود، بنابراین مصرف آنها مانعی ندارد. لاکتووجترینها تخممرغ مصرف نمیکنند اما محصولات لبنی را مصرف میکنند. گروه دیگر اوو وجترین هستند که تخممرغ مصرف کرده و محصولات لبنی را مصرف نمیکنند.»
اما شاخه خاصتری هم از گیاهخواران وجود دارد که به آنها پسکاترین میگویند. این گروه چه الگویی را رعایت میکنند؟ دکتر جعفریان توضیح میدهد: «پسکاترینها، نیمهگیاهخوار هستند. این گروه غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو را مصرف میکنند.»
تصور اغلب ما از افراد گیاهخوار همین گروه است؛ «خامگیاهخواران» همانهایی که در یخچال و سر سفرهشان فقط گیاهان حضور دارند. دکتر جعفریان درباره آداب غذایی این گروه میگوید: «خامگیاهخواران فقط محصولات گیاهی را مصرف میکنند. این گروه حتی به گیاهان حرارت هم نمیدهند و معتقدند نباید هیچ فرآیندی روی محصولات غذایی صورت بگیرد.»
همهچیزخوارها سالم هستند یا گیاهخواران؟
جنجالیترین پرسشها در این حوزه است. کدامیک از آنها به سلامت خودشان بیشتر اهمیت میدهند؟ کدامیک از آنها دچار کمبود موادغذایی نشده و خطر ابتلا به بیماریهای مختلف در آنها کمتر است؟ دکتر کوروش جعفریان در پاسخ میگوید: «گیاهخواری بهعنوان نوعی رژیم یا سبک زندگی، روش سالمی است. به این دلیل که امروزه با رعایت رژیم گیاهخواری، خطر ابتلا یا امکان کنترل عوارض بسیاری از بیماریهای مزمن امکانپذیر است؛ مانند اضافهوزن و چاقی. نکته دیگر اینکه با رعایت رژیم غذایی گیاهخواری، خطر ابتلا به دیابت کاهش یافته و در افراد مبتلا نیز عوارض بهطور چشمگیری کنترل میشود. مسأله دیگر، کاهش خطر ابتلا و کاهش عوارض بیماریهای قلبی - عروقی در افراد مبتلا به این بیماری است. دلیل آن کاهش و کنترل وزن، دریافت فیتوکمیکالها و بعضی از ویتامینها مانند اسیدفولیک است. علاوهبراینکه غذاهای حیوانی حاوی چربی حیوانی هستند که این نوع چربیها باعث افزایش خطر ابتلا بهبیماریهای قلبی - عروقی میشود. علاوهبراین با حذف فستفودها و تنقلات مضر، خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها نیز کاهش پیدا میکند.»
با گیاهخواری آرام شوید
فشارخون بالا، از بیماریهای خاموش و خطرناک است که از دلایل ابتلا به آن میتوان به رژیم غذایی نامناسب اشاره کرد.
دکتر جعفریان توضیح میدهد: «رعایت رژیم غذایی گیاهخواری باعث کاهش خطر ابتلا و کاهش فشار خون بالا در افراد مبتلا بهاین بیماری میشود. علاوهبراینکه گیاهخواری باعث کاهش میزان کلسترول و تریگلیسیرید خون میشود. بالابودن این دو شاخص از دلایل عمده ابتلا بهبیماریهای
قلبی - عروقی، دیابت است. از سوی دیگر به نظر میرسد رژیم گیاهخواری به کاهش استرس، جلوگیری از ابتلا به بسیاری از سرطانها و کنترل عوارض افراد مبتلا بهبیماریهای کلیوی، بسیار موثر است.»
منفیها را هم ببینیم
خوبی و بدی همیشه با هم است و این درباره رعایت رژیم غذایی گیاهخواری هم صادق است. دکتر جعفریان دراینباره میگوید: «نخستین مسأله، دشواری رعایت رژیم غذایی گیاهخواری است. بههمین دلیل ممکن است بعد از چند سال رعایت این رژیم، شخص خسته شده و به رژیم غذایی عادی بازگردد. دومین مسأله، اختلال در دریافت ریزمغذیها، بهویژه ویتامین B12 است. البته در افرادی که ماهی و تخممرغ مصرف میکنند، وضعیت کمی بهتری دارند. کمبود کلسیم و ویتامین E، اسید چرب امگا3 نیز از دیگر عوارض رژیم گیاهخواری است.»
دکتر جعفریان توصیه میکند: «برای جلوگیری از کمبود اسیدچرب امگا3 مصرف دانه خرفه، بذر کتان، گردو و سویا توصیهمیشود.»
کمبودهای جبرانناپذیر را بشناسیم
بعضی از ترکیبها فقط در بعضی از خوراکیها به شکل خاص وجود دارد. بنابراین با حذف خوراکی مورد نظر، امکان جبران آن وجود ندارد.
این متخصص تغذیه دراینباره میگوید: «دو ترکیب آیکوزا پنتانوئیک اسید و دکوزا هگزانوئیک اسید دو زیرشاخه اسید چرب امگا3 هستند که فقط در غذاهای حیوانی دیده میشوند. بنابراین با رعایت رژیم غذایی گیاهخواری امکان جبران کمبود این دو ترکیب اصلا وجود ندارد؛ مگر درصورت استفاده از تخممرغ و غذاهای دریایی.»
دکتر جعفریان میافزاید: «مسأله بعدی کمبود پروتئین بهویژه در زنان است و بهویژه زنان ورزشکار.» هر نوع حذفی، با کمبودی همراه است اما برای جبران آن باید آستین بالا زد. این استاد دانشگاه توضیح میدهد: «با مصرف مکملها یا تزریق ویتامینهایی مانند ویتامین B12 یا مصرف پروتئینهای گیاهی، میتوان کمبودها را تا حدی جبران کرد. برای مثال مصرف حبوبات، غلات، دانهها و جلبکهای دریایی کمککننده است.»
کمبود مواد مختلف، رهاورد خام گیاهخواری
سختترین نوع رژیم غذایی گیاهخواری، خامگیاهخواری است. این نوع رژیم غذایی از ابعاد مختلف، مشکلات خودش را دارد.
دکتر جعفریان دراینباره میگوید: «خامگیاهخواران، علاوهبراینکه فقط از گیاهان تغذیه میکنند، تأکید دارند هیچ نوع فرآیندی، حتی حرارتدهی روی گیاهان انجام نشود. مطالعات انجامشده در سال 1398 شمسی/ 2019 میلادی نشان داده است این گروه معمولا با کمبود پروتئین، آهن، ویتامین B12، کلسیم، روی و سلینیوم روبهرو هستند. بنابراین، این افراد نیازمند مصرف مکملها هستند. خام گیاهخواران بهدلیل کمبود کلسیم، تراکم استخوانی پایینی دارند و بدن آنها در معرض خطر شکستگی استخوانها قرار دارد. علاوهبراین خطر پوسیدگی دندان با فراوانی 97درصد در آنها گزارش شده است. در زنانی که رژیم غذایی خام گیاهخواری را انتخاب کردهاند تا 30درصد در معرض خطر اختلالهای قاعدگی قرار دارند و برای مثال برهمخوردن نظم عادت ماهانه در آنها دیده میشود.»
دکتر جعفریان برای کاهش خطرهای تغذیهای - سلامتی برای خامگیاهخواران میگوید: «بهتر است تنوع میوهها و سبزیها و مغزها و دانهها رعایت شود تا دریافت موادمغذی موردنیاز بهتر انجام شود.»
با متخصص تغذیه مشورت کنید
برای رعایت رژیم غذایی گیاهخواری - از هر نوعی که باشد و بهطور خاص، خام گیاهخواری - بهتر است با متخصص تغذیه مشورت کنید تا دچار کمبود جدید موادمغذی نشوید. علاوهبراینکه بهتر است این نوع رژیمها برای مدتی محدود رعایت شود.
منبع: پارس نیوز
کلیدواژه: قیمت میوه و سبزی جلبک زنان سبزیجات گیاهخواری قیمت میوه و سبزی نوع رژیم غذایی علاوه براین دکتر جعفریان خطر ابتلا مصرف می کنند توضیح می دهد افراد مبتلا متخصص تغذیه میوه و سبزی دراین باره بیماری ها تخم مرغ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارس نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۰۵۱۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خواص درمانی رازیانه
آفتابنیوز :
گلها دارای رنگ زرد و به صورت چتر مرکب قرار گرفته اند. میوههای رازیانه کوچک و به طول تا ۱۲ و عرض تا ۴ میلی متر هستند. همهی قسمتهای گیاه معطر است. قسمت مورد استفادهی گیاه اکثرا میوه است، ولی از ریشه و برگ آن نیز استفاده به عمل میآید. محل رویش گیاه در ایران: گرگان، مازندران، گیلان، آذربایجان، کردستان، کرمان و خراسان است
تاریخچه:
در یونان بر طبق افسانه ها، دانش را شبیه زغالی سوزان میدانستند که در ساقهای از رازیانه محصور شده است؛ و تمدنهای کهن مصر، هند، چین، و یونان این گیاه دارویی را میشناختند. در قرون وسطی، این گیاه بسیار مصرف میشد. ثروتمندان دانهی رازیانه را به ماهی و غذاهای گیاهی خود اضافه میکردند و فقرا به عنوان بازدارندهی اشتها برای اعیاد مذهبی آن را نگه میداشتند. تمام قسمتهای گیاه برای چاشنی، و ساقههای آن به صورت سبزی مصرف میشده است. دانهی رازیانه در طب سنتی به عنوان ضد نفخ معروف است. رازیانه به عنوان طعم دهنده در شکلات، لیکورها، دارو و غذا و به ویژه در نان شیرینی، ترشیهای شیرین و ماهی مصرف میشود. روغن رازیانه برای مراقبت از سبزی جات و میوههای انبار شده در برابر نفوذ قارچهای بیماری زا به کار میرود. زنبورداران، این گیاه را برای تولید عسل میکارند. بهداشتیها، مصرف آن را به عنوان پادزهری برای گیاهان سمی، قارچها، مارگزیدگی توصیه میکنند. هم چنین برای درمان ورم معده و روده، سوء هاضمه به کار میرود، افزون بر آن به عنوان شیر افزا، خلط آورو قاعده آور، موثر شمرده میشود. چای حاصل از دانههای خرد شدهی رازیانه برای شست و شوی چشم مصرف شده است و برطبق شواهد، رازیانهی پودر شده، کک را از لانهی سگ و طویله دور میکند.
فر آوردههای گیاهی:
این فراوردهها به صورت تی بگ حاوی ۲ گرم پودر میوه، شربت یا قطرههای ضد سرفه، خلط آور، مقوی معده وضد نفخ به خصوص جهت کودکان وجود دارد. هم چنین محصولاتی نظیر دراژه، شربتهای شیرین و آب میوهها از آن تهیه و عرضه شده اند.
عوارض جانبی:
مصرف رازیانه در حد دارویی دارای عارضه نیست. ولی مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث استفراغ و یا حساسیت فوری گردد. هم چنین مصرف آن در زنان باردارتوصیه نمیشود و در افرادی که سرطان وابسته به استروژن دارند نیز نباید مصرف شود
طریقه و میزان مصرف:
از ۱ تا ۷ گرم میوهی خشک رازیانه در روز توصیه شده است. برای مصرف باید میزان مذکور را با آسیاب پودر نموده و به طور مستقیم با غذاها و یا بر روی آن یک لیوان آب جوش ریخته، ۱۵ دقیقه صبر نمود و ÷س از صاف کردن، محصول آن را میل کرد.
مهمترین اثرات گزارش شده رازیانه:
ضددرد، ضد باکتری، ضد آندروژن، ضد ورم، ضد سم، ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضد ویروس، ضد سرفه، افزایش دهندهی میل جنسی، مقوی قلب، هضم کننده، معرق، ادرار آور، خلط آور، قارچ کش، استروژنیک، محرک معده، افزایش دهندهی شیر، مسهل، مقوی معده، کرم کش و نارکوتیک
منبع: خبرگزاری ایسنا