به نقل از «فارس»

متقی: ایدئالیسم دیپلماتیک ظریف زودگذر و بی‌نتیجه بود/ تمام وزارت خارجه به برجام تقلیل داده شد

تاریخ انتشار: ۲۳ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۱۹۴۱۴

به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، روزنامه صبح نو درباره عملکرد ظریف در وزارت خارجه گفت‌و گویی با ابراهیم متقی،‌ استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌المللی انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه آمده است.

تلاش کردند از تابوت برجام قهرمان ملی بسازند

- هرگاه سخن از برجام در حوزه سیاست خارجی می‌شود دو برداشت کاملا متفاوت از آن به ذهن منعکس می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برداشت اول مربوط به روایت ظریف، کارگزاران دولت روحانی و طیف گسترده‌ای از شهروندان و نخبگانی است احساس می‌کنند عدم موفقیت برجام ناشی از انتقاد گروه‌های رقیب یا کالبدشکافی برجام ازسوی گروه‌های دانشگاهی و پژوهشی است و گروه دوم این رویکرد را دارند که می‌توان در برخورد با غرب به مطالبات حداکثری نائل شد. اما واقعیت آن است نه مطالبات حداکثری امکان‌پذیر بوده و نه دفاع از برجام و سیاست خارجی ظریف مشکلی را حل می‌کند.

- جواد ظریف در سه‌ماه گذشته همواره تلاش داشت تا کارنامه‌ای موفق از عملکرد خود ارائه دهد. در اولین گام، او مصاحبه مطبوعاتی را برگزید، برخی از رسانه‌ها جواد ظریف را بولد کردند و بار دیگر تلاش کردند از تابوت برجام قهرمان ملی بسازند؛ به همان گونه‌ای که مصدق نتوانست جنبش ملی شدن صنعت نفت را به نتیجه مطلوب برساند و نتیجه‌ای جز کنسرسیوم در سال1354 حاصل نشد، برجام نیز با هیچ‌یک از اهداف و ادعاهای بیان‌شده همگونی نداشت اما برجام در اندیشه سراب‌گونه باقی ماند و به یکی از چالش‌های اصلی سیاست خارجی ایران در سال‌های 1395 تا 1400 تبدیل شده است.

 ایدئالیسم دیپلماتیک ظریف زودگذر و بی‌نتیجه بود

- جواد ظریف تلاش دارد تا اهداف ایدئالیستی یا به قول خود، دیپلماسی عاشقانه را به واقعیتی دقیق از حوزه منافع‌ملی تبدیل کند. دیپلماسی عاشقانه ظریف انگاره‌هایی از ایدئالسیم دیپلماتیک و رویاگرایانه‌ای در فرهنگ و اندیشه و رویکرد نخبگانی منعکس می‌کند. ایدئالیسم دیپلماتیک ظریف روزهای امیدوارکننده‌ای برای اقتصاد و زندگی اجتماعی ایران به وجود آورد اما همانند ابرهای بهاری بسیار زودگذر و بی‌نتیجه سپری شد.

- در سال2000 ایران و آمریکا در آستانه درگیری‌های اجتناب‌ناپذیر قرار گرفتند، اقدامات تاکتیکی ایران و آمریکا علیه یکدیگر می‌توانست با نشانه‌هایی از بحران روبه‌رو شود. ریشه تصاعدی بحران در تحولات سیاسی و امنیتی 1398 تا 1399 ناشی از دیپلماسی نامتوازن ظریف بود.

- جان مرشایمر (استاد روابط بین الملل آمریکا) به این موضوع اشاره دارد که هرگاه کشوری از سیاست مماشات بهره‌گیری کند به‌گونه‌ای اجنتاب‌ناپذیر با انتظارات فزاینده روبه‌رو می‌شود. واقعیت آن است که ظریف دیپلماسی مماشات را به نشانه نرمالیزیشن یا عادی‌سازی روابط با سیاست بین‌الملل فرض کرده است.

- نکته دوم در ارتباط با برجام را که می‌توان به آن اشاره داشت، مساله «غیرامنیتی کردن ایران» است. ظریف فکر می‌کرد که از طریق سیاست مماشات می‌تواند ایران را در وضعیت غیرامنیتی قرار دهد، درحالی‌که تحقق امنیت ملی برای هر کشوری در شرایطی حاصل می‌شود که از حداقل قدرت تاثیرگذار برخوردار بوده و در مذاکرات بین‌المللی بتواند اهداف خود را منعکس سازد.

برجام به‌هیچ‌وجه در قالب توافق‌های بین‌المللی قرار ندارد

- برنامه جامع اقدام مشترک به‌هیچ‌وجه یک قرارداد بین‌المللی محسوب نمی‌شود و ایدئالیسم دیپلماتیک ظریف همواره بیانگر این ایده و امید برای جامعه ایرانی بود که هیچ‌کس در آمریکا نمی‌تواند برجام را نادیده بگیرد؛ درحالی‌که برجام به‌هیچ‌وجه در قالب توافق‌های بین‌المللی قرار ندارد. برجام صرفا برنامه‌ای کلی برای همکاری‌های مرحله‌ای محسوب می‌شود. چه برجامی که در دوران ظریف تثبیت شد و چه برجامی که در آینده‌ای نزدیک یا دور تنظیم شود. در چنین شرایطی تیم دیپلماتیک جدید باید فعالیت‌های خود را از چالش‌های برجامی آغاز کند.

تمام وزارت خارجه به برجام تقلیل داده شد

-  نکته آخر را می‌توان در ارتباط با سیاست نامتوازن ظریف در ارتباط با ستاد وزارت امورخارجه و الگوی کنش همکاری‌جویانه با سایر بازیگران دانست. ظریف در دوران تصدی وزارت، تمامی وزارت امورخارجه را به برجام تقلیل داده بود و انگاره یک‌بعدی از سیاست خارجی منجر به حاشیه‌ای شدن بسیاری از بخش‌های موضوعی و حوزه همکاری دوجانبه شد. همکاری نامتوازن با روسیه و چین در مقایسه با آمریکا و جهان غرب را می‌توان در ادبیات خداحافظی ظریف مشاهده کرد.

- قضاوت درباره سیاست خارجی ظریف را باید صرفا براساس دستاوردها و نتایج آن ارزیابی کرد؛ ظریف امروز باید به این پرسش پاسخ دهد که در روزهای واپسین تصدی وی در وزارت خارجه، آیا ضریب امنیتی ملی ایران در مقایسه با 1392 افزایش یا کاهش یافته است؟ همچنین باید براساس این پرسش قضاوت شود که دستاوردها و هزینه‌های برجام برای حکومت ساخت سیاسی مردم و نظام اجتماعی به چه میزان بوده است؟ اگر برجام موفق بود چرا دولت روحانی در ریاست‌جمهوری خود اقتصاد جامعه را با تورم بسیار بالا و چالش‌های اقتصادی جبران‌ناپذیر همراه کرده است؟

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: وزارت خارجه ظریف سیاست خارجی وزارت خارجه سیاست خارجی بین المللی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۱۹۴۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توصیه عباس آخوندی برای روزهای بعد از حمله سپاه به اسرائیل /تا آخرین لحظه طرفدار دیپلماسی هستیم /هیچ کس در منازعه دست خود را رو نمی کند

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، عباس آخوندی، وزیر راه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در یادداشتی در کانال تلگرامی اش درباره حمله سپاه به اسرائیل نوشت؛

این چند جمله را برای ثبت در تاریخ می نویسم. و با امید آن‌که با عقل سردِ سرد، دور از هیجان و با تدبیر مقامات تصمیم‌گیر امکان گریز از درگیری در جنگ فراهم شود.

در این موقعیت از تاریخ ایران باید به شدت نگران نفوذ سرویس‌ها و آشفته‌سازی فضا بود. فکر نکنیم، فضای هیجانی موجود، لزوما متضمن منافع ملی است. عقل سرد و تدبیر بر هیجان ارجحیت دارد.

عنوان حمله ایران به تاسیاست نظامی اسرائیل، تنبیه، دفاع از حیثیت ملی ایران، بازدارندگی و تمام بود. استحاله از این وضعیت به یک وضعیت جنگی و حماسی سم مهلک سیاست ایران در این مقطع است.

خط تبلیغی ایران باید این باشد که ما آنجا که لازم بود توانمان را نشان دهیم، دادیم. حالا همانند یک پیروز باید از صحنه بیرون بیاییم. نه آن‌که در صحنه بمانیم و ندای هل من مبارز سر دهیم. ما باید در اوج، از صحنه خارج شویم. ماندن ما در میدان ما را از اوج به زیر خواهد کشید.

سیاست تبلیغی ایران باید این باشد که ما تا آخرین لحظه طرفدار دیپلماسی هستیم و به آن وفادار خواهم ماند. البته که هوشیاری خود را برای دفاع از سرزمین ایران حفظ خواهیم کرد و برای آن جان‌فشانی خواهیم نمود. اینکه وزارتخارجه ما بگوید زمان پاسخ‌گویی ما به لحظه کاهش یافته است، این عین بی‌سیاستی است.

هیچ کس در منازعه دست خود را رو نمی کند و برای خود پیشاپیش مشکل ایجاد نمی‌کند. او باید بگوید ما امیدواریم که تمام کشورهای جهان راه دیپلماسی را در پیش بگیرند. ایران باید تاکید کند که آماده مذاکره در تمام سطوح و با تمام کشورهای جهان و سازمان ملل برای استقرار امنیت در جهان و منطقه است.

من از مقاله‌ای که امروز بایدن تحت "عنوان لحظه حقیقت اوکراین و اسرائیل" انتشار داد، اتخاذ یک سیاست سه مرحله‌ای را استنباط می‌کنم. مرحله اول مخالفت با تشدید جنگ، مرحله دوم اجازه درگیری و به قول خودشان دفاع از خود به اسرائیل و مرحله سوم ایجاد اجماع جهانی و منطقه‌ای برای یک نوع تحریم همه‌جانبه علیه توانمندی دفاعی ایران است.

البته این روش سیاسی بایدن در درگیری‌های قبلی هم بوده‌است. در این مورد نیز به همین نوع عمل می‌کند و اینک در مرحه دوم به مفهوم رفع منع است. در مرحله بعدی وارد فرایند اجماع‌سازی علیه ایران خواهد شد. قطعا در این مرحله همه‌ی کشورهای منطقه به او خواهند پیوست.

این را از موضع‌گیری وزرای خارجه انگلستان و آلمان در روز جاری نیز می‌توان فهمید. روسیه و چین نیز در یک فرایند زمان‌بر؛ تاکید می‌کنم زمان‌بر و نه فوری و در موقعیت‌هایی که ساخته خواهد شد با آن موافقت خواهند کرد و یا دستِ‌کم مخالفت نخواهند نمود. بنابراین، از قضا سیاست ما در برابر تجاوز مجدد اسرائیل باید خویشتنداری و احاله آن به موقعیت‌های دیگر و پاسخ‌های غیرمستقیم باشد. ما باید فضا را سرد کنیم. گرم نکنیم. گرم کردن فضا عین خواسته اسرائیل است.

2727

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1896600