به نقل از «ایران اکونومیست»

صرفه‌جویی ۲.۵ میلیون یورویی با اجرای طرح «فناوری و تولید مدیاهای منسوج فیلترهای صنعتی هوا»

تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۷۸۹۷۳

ایران اکونومیست-رییس جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر با اشاره به صرفه‌جویی ارزی ۲.۵ میلیون یورویی با اجرای طرح «فناوری و تولید مدیاهای منسوج فیلترهای صنعتی هوا» از طراحی و ساخت دستگاه صنعتی ترریسی (Wet Spinning) باهدف تولید الیاف ویژه برای کاربرهای پزشکی و ... سخن گفت.

 دکتر مهدی ورسه ای رییس جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر و مدیر پروژه طرح‌های «دستیابی به فناوری و تولید مدیاهای منسوج فیلترهای صنعتی هوا» و «طراحی و ساخت دستگاه صنعتی ترریسی (Wet Spinning) باهدف تولید الیاف ویژه برای کاربرهای پزشکی و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. » گفت: در حال حاضر در این واحد دو طرح در دست انجام است که یکی از آن‌ها «دستیابی به فناوری و تولید مدیاهای منسوج فیلترهای صنعتی هوا» است که کار آن از اواخر سال 1397 رسماً شروع و کارهای تحقیقاتی و نمونه‌های اولیه آن انجام شد و با خرید تجهیزات و ماشین‌آلات موردنیاز مراحل نهایی فاز اول آن در حال انجام است.

وی بابیان این‌که یکی از نگرانی‌هایی که در مورد پیشرفت روزافزون صنایع مختلف نظیر صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و معدنی به‌ویژه در سه دهه گذشته در جوامع امروزی مطرح است، بحث آلودگی‌های زیست‌محیطی و توجه به مسئله توسعه پایدار است، اظهار کرد: آلودگی‌ها به دست خود انسان به وجود می‌آیند و خود او را مورد آسیب قرار می‌دهند. در کشورهای توسعه‌یافته غربی تلاش و سعی جدی در جهت ایجاد تکنولوژی برای کاهش عوامل آلوده‌کننده به وجود آمده از فرآیندهای صنعتی انجام‌گرفته است. حال‌آنکه در کشورهای درحال‌توسعه نظیر کشورمان، تلاش و کوشش در راستای پیشرفت هر چه سریع‌تر در زمینه صنایع و تکنولوژی‌های مدرن، توجه آنان را از پرداختن به مسائل زیست‌محیطی بازداشته است.

دکتر ورسه ای ادامه داد: بر اساس گزارش محیط‌زیست سازمان ملل متحد، مهم‌ترین آلاینده هوا ذرات معلق (PM) است. ذرات معلق موجود در هوا به ذرات مواد جامد یا معلق مایع اطلاق می‌گردد که اندازه آن‌ها از 0002/0 میکرون بزرگ‌تر و از 500 میکرون کوچک‌تر است. مهم‌ترین ویژگی ذرات معلق در هوا اندازه، توزیع اندازه، غلظت و ترکیب شیمیایی آن‌ها است. ذرات معلق موجود در هوا بر سلامتی انسان و اکوسیستم اثرات نامطلوبی به‌جای می‌گذارد. ذرات معلق با قطر 10 میکرون (PM 10) به دلیل راه‌یابی به سیستم تحتانی تنفسی به‌عنوان شاخص اصلی مواد معلق در هوا معرفی می‌شوند. ذرات با قطر بسیار ریز با قطر کمتر از 5/2 میکرون (PM 2.5) به اعماق ریه نفوذ می‌کنند و موجب اختلالات تنفسی می‌شوند.

مدیر پروژه طرح «دستیابی به فناوری و تولید مدیاهای منسوج فیلترهای صنعتی هوا» جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر تصریح کرد: هوای ایران در میان آلوده‌ترین هواها در جهان بوده و با توجه به رشد صنعتی در حال وخیم‌تر شدن است. یکی از عوامل مهم ایجادکننده آلودگی‌ها ذرات معلق، فرآیند تولید مواد معدنی و سیمان در کارخانه‌ها است. صنعت سیمان به‌عنوان یکی از صنایع پایه، نقش اساسی را در توسعه زیرساخت‌های اقتصادی- اجتماعی هر کشور بر عهده دارد. باوجوداینکه این صنعت یکی از صنایع بسیار مهم، پرشتاب و تأثیرگذار در توسعه و رشد صنعتی هر کشور محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که امروزه به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه صنعتی موردتوجه قرار می‌گیرد، طبق آمارهای به‌دست‌آمده، در کشور ما متأسفانه اثرات زیست‌محیطی ذرات معلق ناشی از کارخانه‌های سیمان، به موضوعی بحث‌برانگیز و جدی تبدیل‌شده است.

وی افزود: در زمینه استفاده از غبارهای تولیدی توسط کارخانه‌های سیمان کشور باید گفت که سیستم‌های فیلتراسیون قوی (فیلترهای هیبریدی) با مدیای منسوج بافته از الیاف معدنی مقاوم در برابر حرارت با ضریب بازدهی کمتر از 10 میلی‌گرم در مترمکعب وارد کشور شده که مطابق با استانداردهای جهانی بوده و این سیستم‌ها به دلیل وارداتی بودن و قیمت آن تاکنون فقط در تعدادی از کارخانه‌های سیمان کشور نصب‌شده‌اند. با کاربرد این نوع فیلترها در صنایع سیمان این شاخه از صنایع نیز به جمع دوستداران محیط‌زیست پیوسته است.

دکتر ورسه ای در خصوص ضرورت اجرای این طرح فناورانه گفت: بومی‌سازی فناوری تولید مدیای منسوج از الیاف معدنی برای غبارگیری از گازهای خروجی کارخانه‌های آلاینده هوا و قطع وابستگی به خارج و پاسخگویی به نیازهای کنونی صنایع آلاینده هوا نظیر سیمان، مواد معدنی، فلزات و... از ضرورت‌های اجرای این طرح هستند.

رییس جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر در رابطه با دستاوردها و خروجی این طرح بیان کرد: از دستاوردها و خروجی این طرح می‌توان به تدوین دانش فنی تولید مدیای منسوج فیلتر بافته‌شده از الیاف معدنی مقاوم در برابر حرارت، ارزیابی عملکرد کیفی فیلترهای منسوج بافته‌شده از الیاف معدنی مقاوم در برابر حرارت در شرایط واقعی، قطع وابستگی به مدیای منسوج فیلتر بافته‌شده از الیاف معدنی مقاوم در برابر حرارت وارداتی و جلوگیری از خروج ارز، جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست، انتقال تکنولوژی تولید مدیای منسوج فیلتر بافته‌شده از الیاف معدنی مقاوم در برابر حرارت اشاره کرد و درنهایت در صورت دست‌یابی به این فناوری تولیدات داخلی باکیفیت مشابه حداقل 35 تا 40 درصد کاهش هزینه خواهد داشت و بالغ‌بر 2.5 میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی را دارا است.

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، وی در ادامه به مشکلات و موانع پیشروی به سرانجام رسیدن اجرای این طرح گفت: همان‌گونه که می‌دانید اکوسیستم فناوری و نو آوری سازوکار خود را می‌خواهد. انجام کارهای فناورانه ضمن داشتن روحیه جهادی و دانش و تخصص و جسارت، نیاز به دیدگاه و ساختاری با درک فناورانه است که متأسفانه ساختارها، روندها و دیدگاه‌ها گاها از باب فناوری نیست و صرفاً به موضوع مانند یک سیستم آنالوگ صفر و یک نگاه می‌شود و متأسفانه در کشور و در درون ساختار خودمان گاهی به سدهایی می‌خوریم که باعث تأسف است، هرچند یاد گرفتیم که دلسرد نشویم اما باعث تغییر نگرش به کار و شیوه انجام امور می‌شود.

دکتر ورسه ای با تاکید بر اینکه نمی‌توان با نگاه بسته دولتی و صفر و یک‌کاره‌ای بزرگ و فناورانه انجام داد، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از چالش‌های اساسی واحدهای تولیدی در مسیر جهش تولید با توجه به تحریم‌های بین‌المللی و نیز شیوع ویروس کرونا، شیوه تأمین مواد اولیه و ماشین‌آلات مورد نیاز است. از طرفی سامانه‌های دست و پاگیر و قوانین بی‌موقع در ثبت سفارش کالا، قوانین گمرک و عدم هماهنگی بین بانک مرکزی و وزارت صمت در کنار ریسک نوسانات ارزی و تورم و نهایتاً مشکلات ساختاری و بوروکراسی‌های موجود جهت اجرای طرح از دیگر موانع پیش روی ما بوده که می‌بایست برای این موضوع به‌منظور سرعت عمل در انجام طرح‌های فناورانه راهکارهای جدیدی ایجاد نمود چراکه با نگاه بسته دولتی و ایجاد موانع نمی‌توان انتظار فعالیت جهادی آن‌هم از نوع فناورانه داشت.

مدیر پروژه طرح «دستیابی به فناوری و تولید مدیاهای منسوج فیلترهای صنعتی هوا» جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر در رابطه با آخرین وضعیت این پروژه گفت: در فاز اول، تا نیمه آبان ماه بافت منسوج شیشه به دلیل تأخیر در انتقال ارز برای خرید نخ شیشه از چین، انجام می‌شود و در فاز دو تا خردادماه سال 1401 تکمیل و پوشش دهی با PTFE در صورت تأمین ارز برای خرید ماشین‌آلات موردنیاز و پوشش PTFE انجام خواهد شد.

وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد با توجه به این‌که محققان برای اولین بار در اجرای طرح‌های فناورانه با چالش‌های تولید محصول مربوطه مواجه می‌شوند که باید برای هر یک از موانع راهکاری ارائه دهند و ممکن است هزینه‌های آن بیشتر از میزان برآورد شده باشد یا با سعی و خطا انجام‌شده باشد و یا حتی با موانع پیش‌بینی‌نشده مشابه مواجه می‌شوند که منجر به تأخیر در برنامه مطابق شکست کار می‌شود. همچنین برای تولید محصول از طرح‌های فناورانه امکانات تولید نظیر تأمین سوله تولید، تجهیزات جانبی، تجهیز آزمایشگاه‌های تخصصی،... فراهم شود تا بتوان از صرف هزینه و زمان صرف شده در اجرای طرح فناورانه در راستای تولید محصول مورد نیاز صنایع استفاده کرد.

طراحی و ساخت دستگاه صنعتی تر ریسی (Wet Spinning)

 

دکتر ورسه ای در ادامه در رابطه با طرح دوم این واحد "طراحی و ساخت دستگاه صنعتی تر ریسی (Wet Spinning) باهدف تولید الیاف ویژه برای کاربردهای پزشکی و ... " اظهار کرد: این طرح با مدیریت انجام‌شده و همدلی و همراهی همکاران این سیستم با طراحی خاصی که برای آن انجام‌شده؛ عملاً از فاز تولید نیمه‌صنعتی به صنعتی ورود پیدا کرد و تا اول مردادماه به‌صورت کامل همه اجزای آن یعنی بخش‌های مکانیکی، الکتریکی، سیستم‌های درایور و بخش‌های الکترونیکی آن ساخته و کامل شده و در مجتمع تحقیقاتی جهاددانشگاهی و در مرکز دانش‌بنیان جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر نصب‌شده است و تا سالروز تشکیل جهاددانشگاهی راه‌اندازی نهایی و پیش‌تولید اولیه الیاف موردنظر با کاربرد پزشکی انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: تولید زخم‌پوش‌ها به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های منسوجات فنی باقابلیت کنترل ترشحات، رطوبت و بهبود کنترل زخم با توجه به اهمیت آن در حوزه بهداشت و درمان جامعه و جلوگیری از خروج ارز و ایجاد اخلال درروند و سیستم درمان امری لازم و ضروری است. پلیمرها با منشأ طبیعی مورداستفاده در زخم پوش‌ها نظیرکلاژن، آلژینات و کیتوسان مورداستفاده قرار می‌گیرد و به‌عنوان‌مثال برای تولید الیاف آلژینات از فرآیند ریسندگی تر که در حوزه مهندسی نساجی قراردارد، استفاده می‌شود.

رییس جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر ادامه داد: با توجه به بررسی انجام‌شده دستگاه ترریسی مناسب تولید الیاف خاص وجود ندارد که عامل اصلی عدم دستیابی به تولید الیاف و درنتیجه منسوجات مدنظر با عملکرد خاص است. بنابراین با توجه به عدم وجود این دستگاه در کشور و همچنین وجود تحریم‌های بی‌سابقه، علاوه بر ایجاد جذابیت‌های اقتصادی در تولید این محصول در کشور و نیاز سالانه بیش از 600 هزار زخم پوش، تولید منسوجات ویژه نظیر منسوجات پزشکی با کاهش مرگ‌ومیر افراد و هزینه‌های تحمیل‌شده به جامعه برای درمان اثرات مخرب به دلیل عدم وجود این نوع منسوجات، جزو مواضع استراتژیک کشور محسوب می‌شود.

مدیر پروژه "طراحی و ساخت دستگاه صنعتی ترریسی (Wet Spinning) " افزود: بنابراین، طراحی و ساخت داخلی سیستم ریسندگی تر یا ترریسی الیاف که با طراحی قسمت‌های مختلف آن برای تولید صنعتی انجام‌شده و اجرای موفق این طرح می‌تواند علاوه بر قطع وابستگی به واردات این نوع زخم پوش‌ها که بیش از نهصد هزار یورو و معادل 270 میلیارد ریال در سال است، در حوزه سلامت جامعه و رفع نیازهای اساسی در حوزه بهداشت و درمان کار ارزنده‌ای باشد.

وی تصریح کرد: زخم‌پوش نواری آلژینات به‌عنوان یک محصول استراتژیک قابل‌استفاده در بیماران مبتلابه زخم بستر، زخم پای دیابتی، زخم‌های سوختگی درجه دوم، زخم‌های پس از عمل، زخم‌های وریدی، زخم‌های حفره‌ای و زخم‌های تروما است. بنابراین مراکز و سازمان‌های مصرف‌کننده این پانسمان‌ها و زخم‌پوش‌ها، بیمارستان‌های سوانح و سوختگی، مراکز تخصصی درمان بیماران دیابتی، مراکز تخصصی‌ترمیم زخم و حتی واحدهای کوچک‌تر و مطب متخصصین فعال در زمینه درمان و ترمیم انواع زخم‌های مذکور است و تولیدات داخلی می‌تواند ازنظر قیمتی حدود 50 درصد مشابه نمونه‌های خارجی تولید گردد.

مدیر این پروژه بیان کرد: همان‌طور که در بالا اشاره شد تا اول مردادماه به‌صورت کامل همه اجزای آن یعنی بخش‌های مکانیکی، الکتریکی، سیستم‌های درایور و بخش‌های الکترونیکی آن ساخته و کامل شده و در مجتمع تحقیقاتی جهاددانشگاهی و در مرکز دانش‌بنیان جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر نصب‌شده است و تا سالروز تشکیل جهاددانشگاهی راه‌اندازی نهایی و پیش‌تولید اولیه الیاف موردنظر با کاربرد پزشکی انجام می‌شود.

وی اظهار کرد: با توجه به این که محققان برای اولین بار در اجرای طرح‌های فناورانه با چالش‌های تولید محصول مربوطه مواجه می‌شوند که باید برای هر یک از موانع راهکاری ارائه دهند و ممکن است هزینه‌های آن بیشتر از میزان برآورد شده باشد یا با سعی و خطا انجام‌شده باشد و یا حتی با موانع پیش‌بینی‌نشده مشابه مواجه می‌شوند که منجر به تأخیر در برنامه مطابق شکست کار می‌شود. همچنین برای تولید محصول از طرح‌های فناورانه امکانات تولید نظیر تأمین سوله تولید، تجهیزات جانبی، تجهیز آزمایشگاه‏های تخصصی،... فراهم شود تا بتوان از صرف هزینه و زمان صرف شده در اجرای طرح فناورانه در راستای تولید محصول موردنیاز صنایع استفاده نمود. امیدوارم نگرش و ساختارهای مورد نیاز برای اکوسیستم فناوری و انجام کارهای بزرگ و فناوارنه بیش‌ازپیش در کشور و به‌خصوص مجموعه جهاددانشگاهی شکل بگیرد تا موتور توسعه اقتصاد دانش‌بنیان بتواند گره‌های ایجادشده درراه پیشرفت کشور را با سرعت بالایی باز کند.

رییس جهاددانشگاهی صنعتی امیرکبیر گفت: با توجه به هدف‌گذاری انجام‌شده، این واحد علاوه بر انجام امور در حوزه‌های فرهنگی-آموزشی، برنامه‏های خود را بیشتر حول کارهای فناورانه در حوزه‏ی مهندسی نساجی، منسوجات تکنیکی و ویژه قرار داده که با توجه به خلاء موجود در کشور برای این نوع تولیدات و کالاها در کشور این زمینه به‌عنوان یکی از موارد مهم و مورد نیاز در کاربرد منسوجات نساجی در سایر صنایع است. علاوه بر این تجاری‌سازی یافته‏های فناورانه و فروش دانش فنی نیز از دیگر برنامه‏های پیش‏روی واحد صنعتی امیرکبیر است و همان‌طور که قبلاً نیز اشاره‌شده است برای استقلال و خودکفایی و توسعه همه‌جانبه چاره‏ای جز تکیه‌بر اقتصاد دانش‏بنیان و سرمایه‌‏گذاری در این حوزه نیست و ما هم با علم به این موضوع در همین راستا گام برمی‌داریم.

دکتر ورسه ای افزود: در پایان امیدوارم نگرش و ساختارهای مورد نیاز برای اکوسیستم فناوری و انجام کارهای بزرگ و فناوارنه بیش‌ازپیش در کشور و بخصوص مجموعه جهاددانشگاهی شکل بگیرد تا موتور توسعه اقتصاد دانش‌بنیان بتواند گره‌های ایجادشده درراه پیشرفت کشور را با سرعت بالایی بازنماید.

ایسنا

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: طراحی و ساخت دستگاه صنعتی تولید الیاف مدیر پروژه ذرات معلق اجرای طرح

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۷۸۹۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صرفه جویی ۲ میلیارد دلاری سوخت با تکمیل راه آهن شلمچه _ بصره

راه‌اندازی خط ریلی شلمچه - بصره از ۲۰ سال گذشته مطرح بوده و در این‌ سال‌ها همواره فرآیند پرفراز و نشیبی داشته است، اما به دلایل متعدد از جمله حضور داعش در عراق تا نبود اعتبار و عدم توافق با عراق برای واگذاری اراضی مورد نیاز، هیچگاه مرحله اجرایی آن راه به جایی نبرده بود.

اما بالاخره پیگیری‌هایی از سوی وزارت راه و شهرسازی برای احداث این خط ریلی انجام شد تا با احداث و راه اندازی این خط ریلی امکان جابه‌جایی مسافران  اربعین  از طریق این مسیر ریلی فراهم شود.

براساس این گزارش آغاز مطالعات نهایی و عملیات اجرایی پروژه ریلی شلمچه - بصره در سال ۱۴۰۰، به نتیجه تصمیمات مقامات عراقی موکول شده بود چراکه این مسیر به دلیل جنگ ایران  و عراق مین گذاری شده بود در نتیجه برای ساخت راه‌آهن میان دو کشور  مین‌روبی نیاز بود که خوشبختانه طبق توافقاتی که در چند ماه گذشته بین روسای  ایران و عراق صورت گرفته گام های بلندی در این زمینه برداشته شده است.

مین روبی ۲ کیلومتری در کشور عراق برای راه آهن شلمچه _ بصره

به طوری که مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی هفته گذشته در دیدار با مقامات حمل ونقلی کشور عراق گفت: سال گذشته توافقی در این خصوص انجام شد و در ایام اربعین ۱۴۰۲، با حضور نخست‌وزیر عراق و معاون اول رئیس‌جمهور کشورمان در منطقه صفر مرزی، عملیات اجرایی خط ریلی شلمچه_ بصره آغاز شد.

وی افزود: در این مدت جلسات متعددی برای ارزیابی پیشرفت این پروژه از جمله عملیات مین روبی برگزار شد و تاکنون عملیات مین روبی بیش از دو کیلومتر در خاک عراق و یک و نیم کیلومتر در خاک ایران پیشرفت داشته است. موضوع دیگر احداث پل در این پروژه بود که توسط شرکت‌های ایرانی در حال انجام است.

تملیک زمین‌های راه آهن شلمچه_بصره تا یک ماه آینده به اتمام می‌رسد

وی درباره تملیک زمین‌های اطراف پروژه توضیح داد: بخشی از زمین‌های این منطقه مسکونی است که قرار شد طرف عراقی تملیک اراضی آن منطقه را انجام و تحویل ایران دهد. بخشی از تملیک اراضی انجام شده و قرار است ظرف یک ماه آینده همه اراضی مورد نظر تملیک و تحویل داده شود.

وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: مناقصه عملیات احداث ۳۲ کیلومتر ریل در کشور عراق برگزار و شرکت آن نیز تعیین شده که البته قرار شد شرکت‌های ایرانی نیز در این خصوص کمک کنند. عزم دو کشور در سطوح بالای دولت‌ها، برای احداث این پروژه کاملا جدی است و به‌صورت هفتگی مسیر ریلی شلمچه_بصره پیگیری می‌شود. از دیگر موضوعاتی که در این جلسه بررسی شد، جابه‌جایی زوار در ایام اربعین بود و توافقات خوبی مبنی بر انتقال زوار توسط همه شقوق حمل‌ونقلی انجام شده‌است.

زمین راه آهن شلمچه _ بصره برای شمع کوبی تحویل داده می شود

 در ادامه میعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه آهن در خصوص آخرین وضعیت راه آهن شلمچه _ بصره می‌گوید: در دیدار اخیر با هیات عراقی پیگیری‌هایی برای احداث راه‌آهن شلمچه-بصره انجام شد. در حوزه مین روبی تا وسعت ٣ کیلومتری وارد خاک عراق شدیم.

وی افزود: این منطقه ٣ دهه بعد ازجنگ دست نخورده مانده بود اما در حال حاضر تیم علمیات ایران در حال خنثی سازی این منطقه هستند. همچنین برای احداث پل آسانسوری طراحی کامل انجام شده و ظرف روزهای آینده زمین برای شمع کوبی تحویل می‌شود.

برای ایجاد زیرساخت ریلی بین ایران و عراق دو پروژه ریلی در غرب و جنوب غربی کشور تعریف شده است. یکی از این محورها به طول ۶۰۵ کیلومتر و به نام پروژه راه‌آهن غرب کشور در دست ساخت است. اما محور دیگر که در خاک عراق قرار دارد بسیار کوتاه بوده و ساخت آن برای دو کشور هزینه اندکی دارد. درحال‌حاضر اتصال ریلی ایران به عراق از مرز شلمچه که حدود ۴۰ درصد از ترددهای (بار و مسافر) هر سال را شامل می‌شود، تنها معطل ۳۲ کیلومتر خط آهن تا بصره است. احداث این محور ریلی از ۲۰ سال گذشته مطرح بوده اما در سال‌های ۹۰ و ۹۳ موضوع دو تفاهمنامه میان ایران و عراق بود.

با وجود گذشت ۱۲ سال از امضای اولین تفاهمنامه میان دو کشور، عملیات اجرایی این پروژه به دلایل مختلف اقتصادی و سیاسی و... متوقف مانده بود که با کلنگ‌زنی مخبر معاون اول رئیس جمهور در سال گذشته، سرانجام انتظار ۱۲ ساله پایان یافت طرح اتصال راه‌آهن خرمشهر به شلمچه به طول ۱۷ کیلومتر در سال ۹۰ به بهره‌برداری رسید و ادامه آن تا شهر بصره به طول ۳۲ کیلومتر در خاک عراق باقی ماند.

در حال‌حاضر خط ریلی از بصره تا کربلا فعال است. به این ترتیب با تکمیل خط ریلی بین شلمچه تا بصره اتصال کشور ایران از طریق خرمشهر به عراق و کشورهای شرق مدیترانه بدون انقطاع برقرار می‌شود و تحولی بزرگ در زمینه ترانزیت و تبادل کالا و مسافر صورت خواهد پذیرد. 

کاهش ۵۰ درصدی هزینه های حمل بار با راه آهن شلمچه_بصره 

 در همین رابطه حسین هاشمی کارشناس حمل ونقل  در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: طبق آخرین آمارهای که از سوی وزارت راه و شهرسازی  و همچنین شرکت راه آهن  اعلام شده است سالانه بین ۲۷ تا ۲۸ میلیون تن کالا بین ایران و عراق جابه‌جا می‌شود که البته بخش عمده آن مربوط به صادرات کالاهای ایرانی به عراق است. انتقال بخشی از این جابه‌جایی کالاهای صادراتی از حمل‌ونقل جاده‌ای به ریلی می‌تواند از ترافیک در این مسیرها کاسته و موجب کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل شود.

هاشمی در خصوص مزایای راه اندازی  این خط ریلی  گفت: برای جابه جایی  پنج میلیون تن کالا به عراق روزانه به بیش از ۶۰۰ کامیون  نیاز است اما در صورتی که  این مقدار کالا با حمل‌ونقل جاده‌ای جابه‌جا شود تنها روزانه به هفت قطار نیاز خواهیم داشت. همچنین حمل‌ونقل ریلی باعث کاهش ۵۰ درصدی هزینه بار خواهد شد.

وی با بیان اینکه در صورت همکاری هر دو کشور برای تکمیل این پروژه و زیر ساخت های آن شاهد کاهش هزینه ها و همچنین افزایش امنیت سفرها در این بخش خواهیم بود گفت: در صورت پیگیری های هر دو کشور امیدواریم  این پروژه  تا اربعین به اتمام برسد.

درمجموع آمارها نشان می‌دهد سالانه حدود ۴۰ درصد از ترددهای مسافری و باری بین ایران و عراق از مرز شملچه می‌گذرد. این پروژه موجب کاهش بار ترافیکی در شهرهای منتهی به مرز در ایران و عراق خواهد شد. براساس محاسباتی که در گزارش اندیشکده حمل‌ونقل ایران با عنوان «مروری بر ابعاد راهبردی، سیاسی و اقتصادی راه‌آهن شلمچه بصره» آمده با فرض انتقال ۳۰ درصد از حجم بار و مسافر حمل‌شده به عراق روی ریل می‌توان سالانه حدود دو میلیارد دلار در مصرف سوخت صرفه‌جویی کرد. 

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی راه و شهرسازی