به نقل از «قدس آنلاین»

بحران آب علاج کوتاه‌مدت ندارد

تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۹۸۹۷۹

تابستان امسال، بحران آب روی خشن و بی‌رحم خود را تمام و کمال به ایران نشان داد به گونه‌ای که این بحران دیگر فقط جنبه زیست‌محیطی ندارد بلکه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و معیشتی مردم هم با آن گره خورده است. تنش‌های شدید آبی در پی کاهش نزولات جوی و وقوع خشکسالی البته برای استان خوزستان، برجسته‌تر شد تا جایی که رهبر معظم انقلاب در واکنش به اعتراض‌های مردم این استان، ضمن گلایه از رعایت نشدن توصیه‌های بی‌شمار قبلی فرمودند: «اگر آن توصیه‌ها مورد توجه قرار می‌گرفت مسلماً این وضع ایجاد نمی‌شد که مردم وفادار خوزستان را با وجود این ‌همه امکانات و استعدادهای طبیعی و کارخانه‌ها در استان، ناراضی و ناراحت کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چرایی بحران و تنش‌آبی در ایران و به طور مشخص خوزستان را با اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست، بوم‌شناس و فعال پیشکسوت محیط زیست به بحث گذاشتیم.

آقای دکتر، شما جزو پیشکسوتانی هستید که در تمام سال‌های گذشته نسبت به وقوع بحران آب در کشور هشدار داده و عباراتی همچون «جنگ آب»، «ورشکستگی آبی» و... را در صحبت‌هایتان به صراحت عنوان کرده بودید. از نگاه شما دولت جدید در کوتاه‌مدت برای حل این بحران که تقریباً تمام جامعه ایران را به نوعی با خود درگیر کرده، چه می‌تواند بکند؟

 اجازه بدهید از پایان پرسش شما شروع کنم. اگر منظورتان این است که همین فردا و یا به این زودی بشود برای حل بحران آب کشور کاری کرد، نه نمی‌شود و این بحران بزرگ قطعاً راه‌حل کوتاه‌مدت ندارد. سعدی علیه‌الرّحمه می‌فرماید: سعدی به روزگاران مهری نشسته بر دل/ بیرون نمی‌توان کرد الّا به روزگاران...  من اینجا و در مورد بحران آبی کشور می‌گویم «زجری نشسته بر دل...»  بحران آب به مثابه یک زجر است که طی سال‌های سال شکل گرفته و یک‌شبه برطرف نمی‌شود چون در حوزه محیط زیست و آب کشور، زنجیره‌ای از  عدم‌مدیریت و استفاده نکردن از کارشناسان شکل گرفته که نتیجه‌اش همین وضعیت امروز شده است. بر همین اساس ساده‌انگارانه است که با تغییر این مدیران بشود بحران را حل کرد.

انتقال بی‌پایه و اساس آب در کشور از منطقه‌ای به منطقه‌ای دیگر، حساسیت زیادی ایجاد کرده و جالب اینکه در نتیجه این انتقال‌ها نه مناطق مبدأ راضی هستند و نه مقصد. آیا این وضعیت را بُرشی از همان جنگ آبی می‌دانید که پیش‌بینی کرده بودید؟

بله، این شرایط مدت‌هاست رخ داده است. می‌خواهند از بهشت‌آباد چهارمحال آب را به زاینده‌رود ببرند چون آب زاینده‌رود خشک شده است! همچنین دوستان آب زاینده‌رود را برده‌اند کاشان اما کاشانی‌ها دلخور هستند و می‌گویند اندازه اشک مورچه به ما آب داده‌اید منت هم می‌گذارید؟! یا مثلاً آب زاینده‌رود را برده‌اند یزد و برخی به تعریض می‌گویند: باقلوای یزد طعم پشمک اصفهان را گرفته که این یعنی مردم در هر دو طرف بابت این انتقال آب ناراضی هستند و جنگ لفظی بینشان درگرفته است. مردم می‌گویند وقتی در ورزنه اصفهان آب به زراعت نمی‌رسد  چرا در اصفهان فضای سبز را آبیاری می کنید؟!

 آقای کهرم! با لحاظ و پذیرش وجود بحران شدید در منابع آب کشور، آیا اینکه بگوییم ایران به مرحله ورشکستگی آب رسیده کمی بدبینانه نیست؟  

 نه، اصلاً بدبینانه نیست. وقتی من نوعی دخل و درآمدم مثلاً ۱۹ میلیون تومان است و هزینه‌ام ۲۰ میلیون تومان، عملاً ورشکسته هستم.  امروز در حوزه آب ما به این نقطه رسیده‌ایم چون از سفره‌های آب زیرزمینی بیش از تأمین برمی‌داریم به طوری که دانشمندان می‌گویند تراز آب زیرزمینی ایران منفی شده و این وضعیت مدام در حال تشدید است. شما رسانه‌ای‌ها البته همیشه با لغات بازی می‌کنید اما مفهوم نهایی این بازی‌ها این است که بگوییم سفره آب‌های زیرزمینی کشور خالی است، رودخانه‌ها تهی شده و دشت‌ها در حال فرونشست است. این‌ها تماماً علائم ورشکستگی است و لاغیر.

امسال معیشت، کشاورزی، دامپروری و دیگر جنبه‌های زندگی مردم استان خوزستان به طور ویژه از بحران آبی کشور آسیب دید، این در حالی است که پیش از انقلاب تمام متخصصان معتقد بودند این استان از نظر منابع آب و انرژی در جهان«استثنایی است». خوزستان چه ویژگی‌هایی داشت که چنین توصیفی از آن ارائه شده بود؟

 شما به بحران آب استان خوزستان از منظر بسیار خوبی وارد شده و به نکته مهمی اشاره کردید. بنده هم در تأیید حرف‌هایتان می‌گویم آن زمان که کارشناسان ما در حوزه‌های عمران، کشاورزی و زمین‌شناسی به مراتب کارکشته‌تر بودند، از نزدیک خوزستان را دیده بودند و اعتقاد داشتند این استان در ابعاد جهانی، خاص و  استثنایی است. دلیلشان هم این بود که خوزستان متصل به دریاست، انرژی ارزان دارد و  اگر یک متر زمین را بکَنید به نفت می‌رسید.  معتقد بودند خوزستان خاک و آب خوب دارد و مردمش نسبت به زمانه خود در مدیریت جلو هستند و در واقع مدیریت را به خوبی بلدند. همین استان استثنایی امروز اما آب شرب ندارد و این در حالی است که پنج رودخانه کارون، کرخه، دز، جرّاحی و مارون را دارد که با سه رودخانه‌اش می‌شد برای ۸۵ میلیون ایرانی آب تأمین کرد!

 باید پرسید چرا استان خوزستان از آن وضعیت استثنایی  به شرایط بغرنج امروز رسیده به نحوی  که رهبر معظم انقلاب هم معتقد هستند مردم این استان حق دارند اعتراضشان را به تنش آبی نشان دهند؟

ما در زبان شیرین فارسی ضرب‌المثلی زیبا داریم که می‌گوید«گنه کرد در بلخ آهنگری/ به شوشتر زدند گردن مسگری». متأسفانه وقتی هورالعظیم با مجوز شورای عالی امنیت ملی و به اذعان معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست دولت دوازدهم، به دلیل ارزان‌تر بودن، به نفع شرکت نفتی چینی خشک شده، نتیجه‌اش بحران آب خوزستان می‌شود و تبعاتش را مردم می‌کشند.

بخش اعظم هورالعظیم در عراق است که به پنج قسمت تقسیم شده است. ژاپنی‌ها گفته بودند حاضریم برای استخراج نفت در حوزه‌های آزادگان و یادآوران با فناوری سطح بالا، همانند استخراج در دریا  عمل کنیم اما چینی‌ها این کار را نکردند و  به دلیل ارزان‌تر تمام شدن، کار را به چینی‌ها واگذار کردیم. این «مهندس بازی‌ها» که در دوره افرادی نظیر خانم جوادی، رئیس اسبق سازمان محیط زیست رخ می‌داد توسط کسانی انجام شد که  اصلاً تخصصی در حوزه آب ندارند! پس ما هورالعظیم را به سودای نفت، خشک کردیم. اشتباه بعدی، کشت و صنعت نیشکر است که هر هکتارش ۳۵هزارمترمکعب آب مصرف می‌کند. اشتباه سوم، سدّ گتوند بود که سبب شوری ۲۰درصدی آب کارون شده است. دوستان اول مهندسی کردند و گفتند اگر تاج سدّ بالاتر برود، آب بیشتری ذخیره می‌شود و همین کار سبب شد آب از دریاچه فراتر رفت و یک گنبد نمکی را فرا گرفت. گنبد نمکی، توده بزرگی در زیرزمین است که در اثر رطوبت متورم می‌شود. این توده از سطح زمین بالا آمد و دریاچه را شور کرد به طوری که زارعین می‌گفتند از امروز باید خیارشور بیندازیم!!! مشکل بعدی طرح‌های انتقال آب است. امروز حدود ۸/۷میلیارد مترمکعب آب سدهای متعدد بالا دست خوزستان یعنی زهره، کرخه، دز و کارون  در حال اجراست که این‌ها می‌توانستند به ۸۵میلیون ایرانی آب برسانند اما این آب را از خوزستان دور کردیم. در چنین شرایطی است که شخص رهبری هم به مردم خوزستان حق اعتراض و طرح  گلایه می‌دهند.

به عقیده شما برای کاستن از بار بحران و تنش آبی کشور چه بازه زمانی باید لحاظ شود و دولت سیزدهم باید چه اقدام‌های تخصصی و کارشناسی را از هم‌اکنون کلید بزند؟

عرض کردم این بحران به هیچ‌وجه علاج کوتاه‌مدت ندارد و برای بهبود اوضاع به طور متوسط ۵ تا ۱۰ سال زمان نیاز است. در این بازه زمانی لازم است مرتع‌کاری با جدیت و سرعت بیشتری انجام شود تا نزولات جوی به زمین نفوذ کند. همین پوشش‌گیاهی، سرعت حرکت آب را کاهش می‌دهد تا آب به زیرزمین هدایت شده و به سفره آب زیرزمینی تبدیل شود. قطعاً دولت جدید به خوبی می‌داند امروز به ۷هزار روستا در سراسر کشور با تانکر آبرسانی می‌شود که ۷۰۰روستا یعنی یک‌دهم این آمار در خوزستان هستند و اگر چاره‌ای اصولی اندیشیده نشود تا اطلاع ثانوی باید این روند آبرسانی را ادامه داد.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: دکتر کهرم بحران کم آبی استان خوزستان زاینده رود محیط زیست کوتاه مدت بحران آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۹۸۹۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیریت بحران سیستان و بلوچستان تجهیزات کافی ندارد

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان گفت: سیل سال گذشته و امسال جنوب استان مانور مشارکت مردم، انسجام اجتماعی، نخبگانی و اعتماد مردم نسبت به مسئولان بود. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، رضا شریفی در نشست شورای اداری شهرستان‌های نیکشهر و قصرقند با اشاره به اینکه امور شهرستان‌های قصرقند و نیکشهر را همیشه با افتخار پیگیری کرده‌ام، اظهار داشت: فرمانداران این شهرستان‌ها ارتباط خوبی با مردم گرفته اند همچنین تیم اجرایی هر شهرستانی به نسبت ارتباطی که با مردم می‌گیرد درصد موفقیت آن تضمین می‌شود.

وی گفت: مقام معظم رهبری سال‌هاست که شعار سال را به مباحث اقتصادی به ویژه با مشارکت مردم اختصاص می دهند و امسال  دغدغه مقام معظم رهبری و در واقع دغدغه حکمرانی کشور با پشتوانه مردمی است.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان عنوان کرد: ماشین آلات دستگاه‌ها برای مدیریت بحران سیل و مسائلی از این دست کافی نیست بنابراین استفاده از ظرفیت مردمی و بخش خصوصی یک مزیت به شمار می‌رود که در سیل اخیر مشاهده کردیم مردم در شرایط بحرانی کنارمان بودند.

وی ادامه داد: ایران اسلامی با توکل به خداوند، برکت خون شهیدان و پشتوانه مردمی با افتخار و اقتدار به استکبار سیلی زد و هیمنه آن‌ها را در هم شکست بنابراین باید بگوییم مردم قدرت اصلی نظام و انقلاب هستند دشمن نیز از پشتیبانی مردم از نظام آگاه شده به همین دلیل  به دنبال مهندسی معکوس رفته به‌طوری که اکنون اسرائیلی‌ها در عملیات روانی که در فضای مجازی به راه انداخته اند بارها تکرار کرده که به ایران حمله کرده یا قرار است حمله کنند.

وی بیان کرد: اگر در سیستان و بلوچستان گروهکی به اسم دفاع از قوم بلوچ یا اهل سنت، یا هر اسم دیگری حرکتی می زند پشت پرده این جریان‌ها سرویس‌های جاسوسی است که انسجام مردم را هدف قرار داده‌اند.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان از سال 1402 به عنوان سال پر برکتی در حوزه‌های مختلف برای استان یاد کرد و افزود: علی رغم عقب‌ماندگی هایی که در استان داریم و امکانات متناسب با نیاز مردم خصوصا در شهرستان‌های نیک‌شهر، قصرقند و فنوج نیست اما براساس نظرسنجی‌های مردمی سال گذشته شاخص‌های سرمایه سازی استان در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، زیرساختی، پروژه های آب، راه، معدن، مرز، گاز و راه آهن رشد کرده در واقع مجموع اعتبارات استان در سنوات گذشته به چیزی حدود شش تا 10 هزار میلیارد تومان می رسید اما در سال 1402 استان بیش از 60 هزار میلیارد تومان اعتبار جذب کرد.

وی گفت:روز اول فروردین 1403 که با وزیر گردشگری ارتباط گرفته بودم اعلام کردم سیستان و بلوچستان به پدیده گردشگری کشور تبدیل خواهد شد که خوشبختانه این اتفاق افتاد اما قضیه چابهار و راسک پیش آمد، اگر دفاع از حق، مطالبه و با پیگیری جریانی است این راه درستی نیست چرا که همه تلاشمان برای شناساندن استان به مردم خارج از این منطقه هدر رفته و بار دیگر تیتر اخبار در حوزه نا امنی شده ایم، خوشبختانه تفاوت این اقدام با دهه 80 این بود که مردم با این جریان همراه نبودند چون مردم به کنشگری، تیم خدمتگزار، هیات اجرایی و هیات حاکمه خود در سیستان و بلوچستان اعتماد کرده‌اند.

شریفی اظهار کرد: سیل پارسال و امسال مانور مشارکت مردم، انسجام اجتماعی و نخبگانی، مانور اعتماد مردم به مسئولان بود که باید قدر اعتماد مردم را بدانیم چرا که بزرگترین افتخار ما ارتباط با مردم است چون مردم در آن شرایط بارندگی و سخت سیل به کمک‌مان آمدند ودر کمترین زمان ممکن بحران را مدیریت کردند.

وی بیان کرد: در برخی از حوزه‌ها به لحاظ مدیریت بحران کمبودهایی وجود دارد در شورای اداری بمپور و ایرانشهر مطرح کردیم که نیاز است چند پایگاه امداد و نجات دیگر  به دلیل پهناوری سیستان و بلوچستان در نقاط مختلف استان برپا شود و هلی کوپتر مستقر شود تا در شرایط بحرانی بتوان از آن‌ها استفاده کرد و امکانات تنها در مرکز استان دپو نباشد.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان در ادامه مطلب بالا با بیان اینکه سال‌ها قبل هلال احمر این تدبیر را انجام داده است خاطرنشان کرد: امکانات امداد و نجات در برخی از شهرستان‌ها مانند چابهار، زابل، سراوان، ایرانشهر به عنوان شهرستان‌های معین تدبیر می‌شود اما این‌ها متناسب با حجم و سطح بحران های استان نیست در حوزه مدیریت بحران باید حمایت سران طوایف، علما و ریش سفیدان  را در کنارمان داشته باشیم و باید از تجربه افراد قدیمی‌تر در این شرایط استفاده کرد.

انتهای پیام/