ادبیات فارسی با محوریت عرفان اسلامی به یافتن زندگی اصیل کمک می‌کند
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۴۴۳۷۰
امیرحسین مدنی روز شنبه همزمان با روز شعر و ادب پارسی و بزرگداشت استاد سیدمحمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار (۲۷ شهریور) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، نخستین امتیاز ادبیات فارسی را آشنایی با فرهنگ کهن و اصیل ایرانی دانست و افزود: شکی نیست که فرهنگ ایران پیش و پس از اسلام، بسیار غنی، چندصدایی و پربار و شامل ادبیات، تاریخ، هنر، فلسفه، موسیقی، معماری، نقاشی، نجوم، شیمی، پزشکی، ریاضی و مهندسی بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با بیان اینکه شناخت فرهنگ کهن و اصیل ایرانی و آشنایی با این فرهنگ پُربار، راه‌های مختلفی از جمله خواندن ادبیات، شعر و متن ادبی دارد، اظهار داشت: این فرهنگ به قول زنده یاد استاد عبدالحسین زرین کوب فرهنگ چندصدایی، در مقابل فرهنگ تک‌صدایی است.
به گفته وی، فرهنگ چندصدایی بدین معناست که صداها، آواها و آهنگ‌های مختلف و متنوّعی از این فرهنگ به گوش می‌رسد که بارزترین و گوش نوازترین نوا و آهنگ آن، مختصّ ادبیات و بزرگانی چون فردوسی، عطار، سعدی، مولانا و حافظ است.
نگریستن به جهان با نگاهی متفاوت و تازه
استاد دانشگاه کاشان، دومین امتیاز و ویژگی ادبیات فارسی را نگریستن به جهان با عینک و نگاهی متفاوت و تازه عنوان و اضافه کرد: ادیبان و عارفان روشن ضمیر و صاحب اندیشه، با عینکی متفاوت به دنیا و جهان هستی نگریسته‌اند و البته این هدیه را برای آیندگان به ارمغان آورده‌اند.
مدنی با اشاره به اینکه بدون شک، انس همیشگی با ادبیاتِ مکتوب و ملفوظ می‌تواند نگاه و دیدی متفاوت به دنیا و هستی پدید آورد، تصریح کرد: دومین ویژگی ادبیات، یعنی نگریستن و نگاهی متفاوت و تازه به جهان و پیرامون آن، از طریق ادبیات ممکن است.
وی، دید متفاوت به دنیا و هستی و خوب نگریستن را برای نمونه در شعر سهراب سپهری با عنوان «چشم‌ها را باید شُست؛ جور دیگر باید دید» عنوان کرد و گفت: آندره ژید نویسندهٔ نامدار فرانسوی و برنده جایزه ادبی نوبل در سال ۱۹۴۷ نگریستن و نگاهی متفاوت را با عنوان «بکوش عظمت در نگاه تو باشد» و فریدون مشیری نیز به زیبایی با سرودن این شعر که «نگاه توست که رنگ دگر دهد به جهان/اگر که دل بسپاری به مهر ورزیدن/ اگر که خو نکند دیده‌ات به بد دیدن» بیان می‌کنند.
رهایی از روزمرّگی و روز مَرگی
عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان، سومین ویژگی و ارزش ادبیات را رهایی از روزمرّگی و به تعبیری روزمرگی زندگی عنوان و اضافه کرد: بدون شک، شیوه‌های مختلفی برای نجات از روزمرگی وجود دارد و به یقین، یکی از سریع‌ترین و ساده‌ترین این راه‌ها، غور در اقیانوس ادبیات و هنر است.
مدنی با تاکید بر اینکه آشنایی با اشعار بزرگان ادب فارسی، تکراری نشدن زندگی را برای آدمی به ارمغان می آورد، افزود: «نو شدن در نو شدن دین من است/ نیستی در هستی آیین من است»؛ در شعر مولانا، همان رهایی از روزمرّگی و روزمرگی است که با خوانش چنین اشعاری، این نوشدگی مداوم، هرلحظه تجربه می‌شود.
وی، رهایی از روزمرّگی و روزمرگی را به تعبیر استاد ملکیان همان «خوشی زندگی» دانست و گفت: وقتی که حافظ می‌گوید: «ای دل مباش یکدم خالی زعشق و مستی/ وانگه برو که رَستی از نیستی و هستی»؛ در واقع تلاش برای فاصله گرفتن از روزمرّگی با ابزار عشق و مستی به عنوان مهمترین ابزار از نظر حافظ است.
ادبیات فارسی و یافتن راهی برای زندگی اصیل و معنادار
استاد دانشگاه کاشان، چهارمین فایده مطالعه ادبیات را یافتن راه و شیوه‌ای برای زندگی اصیل و معنادار و به تعبیری، معناداری زندگی برشمرد و ادامه داد: انس خواننده با آثار ادبی بزرگ، بی شک،عامل خلق زندگی اصیل و معنادار و در نهایت بهره بردن از این زندگی و حرکت به سوی هدف و مطلوب مورد نظر خواهد بود.
وی اضافه کرد: زندگی اصیل، پنج ویژگی و مختصّه اساسی از جمله استقلال شخصیتی و اتّکا به خصوصیات ذاتی، نخستین ویژگی زندگی اصیل است که اغلب با تعبیر «اعتماد به نفس» از آن یاد می‌شود و اشعار و حکایات بسیاری در این زمینه از ادب کلاسیک و کهن تا ادب معاصر وجود دارد. وی این بیت اقبال لاهوری را «در جهان، بال و پر خویش گشودن آموز/ که پریدن نتوان با پر و بال دگران»، به معنای استقلال شخصیتی و اتّکا به نیروهای ذاتی عنوان کرد و گفت: آزادگی و راه و رسم آزادی، دومین ویژگی زندگی اصیل و معنادار است که جلوه بسیار بارز آن در حکایات و متون عرفانی دیده می شود.
به گفته وی، حافظ در بیت «غلام همّت آنم که زیر چرخ کبود/ ز هر چه رنگ تعلّق پذیرد، آزاد است» خود را بنده کسی معرفی می‌کند که در این دنیا، بندگی و اسارت نداشته باشد و از هرگونه رنگ تعلق آزاد باشد.
رییس مرکز کاشان شناسی دانشگاه کاشان، شادی را سومین ویژگی زندگی اصیل در ادبیات عنوان کرد و گفت: به طور اساسی، ادبیات فارسی به ویژه قبل از حمله مغول، ادبیات شادگرا بوده و حتی پس از مغول نیز درصدی از همان شادی با تغییر رویکرد و زاویه دید وجود دارد.
مدنی، این بیت «قراری بسته‌ام با مِی فروشان/ که روز غم به جز ساغر نگیرم» حافظ را همان شادی در ادبیات برشمرد و افزود: شادی در اشعار مولانا نیز از جمله بیت «باده، غمگینان خورند و ما ز مِی خوشدل تریم / رو به محبوسانِ غم ده، ساقیا افیون خویش» موج می‌زند؛ به طوری که مولانا در این بیت، به ساقی خطاب می کند که شراب را افراد غمگین می‌خورند؛ اما عارفانِ شاد و خوشدل و سرمست از رحیق الهی، نیازی به این افیون ندارند.
ابراز همدردی و محبّت به دیگران، شاخص دیگر زندگی اصیل
وی چهارمین مؤلفه زندگی اصیل و معنادار را ابراز همدردی و محبت به دیگران عنوان کرد و اظهار داشت: نمونه بارز این ویژگی درشعر بسیار زیبا و پرمحتوای سپهری با عنوان: «و پیامی در راه» دیده می شود که گفته است: «خواهم آمد سر هر دیواری، میخکی خواهم کاشت/ پای هر پنجره ای، شعری خواهم خواند/ آشتی خواهم داد/ آشنا خواهم کرد/ راه خواهم رفت/ نور خواهم خورد/ دوست خواهم داشت».
به گفته وی، پنجمین ویژگی زندگی اصیل و معنادار، تفکر انتقادی و یا عمق بخشیدن به تفکر و غنای اندیشه است؛ هر چند در ظاهر، شاید چندان به نظر نیاید که ادبیات به آدمی تفکر می‌آموزد؛ اما با انس گرفتن و غور در دریای ادبیات، می‌توان به راستی، شیوه درست اندیشیدن و غنای اندیشه آموخت.
عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان سروده «بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین/کاین اشارت ز جهان گذران ما را بس» حافظ را نشانه ای از آموزش تفکر و یاد دادن اندیشه دانست و گفت: مشاهده حرکت روان آب و تامل در گذر عمر؛ سبب می شود آدمی در مسائل بنیادین زندگی تامل کند و این مهم از مطالعه ادبیات و آموزه‌های شاعران و عارفان حاصل می شود.
آموزه ها و تعالیم انسانی
مدنی با بیان اینکه پنجمین فایده مطالعه ادبیات را آموزه‌ها، ارزش‌ها و تعالیم انسانی یا همان «مکارم اخلاق»، تشکیل می دهد، افزود: فضیلت‌ها و آموزه‌هایی که می‌توانند در زندگی اصیل و سعادت و رستگاری آدمی تأثیرگذار باشند، در ادبیات موج می‌زند.
وی با تاکید بر اینکه هر شخصی که این بیت: «به راه بادیه رفتن بِه از نشستن باطل/ که گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم» سعدی بزرگ را بخواند و تنها همین یک بیت را سرلوحه زندگی خود قرار دهد، به طور حتم، موفق می‌شود، گفت: بر پایه کلام این شاعر بلند آوازه، حتی به راه بیابان رفتن نیز بهتر از تنبلی و نشستن باطل است.
به گفته وی، مولانا نیز در این بیت «همچو مُستسقی کز آبش سیر نیست/ بر هر آنچه یافتی بالله مایست»، یادآور می‌شود که آدمی نیز (همچون مستسقی) هر چه به فضیلت‌ها و امور معنوی دست می‌یابد، نباید قانع شود.
بیست و هفتم شهریور، سالروز درگذشت شهریار، شاعر ایرانی، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز ملی شعر و ادب پارسی نامگذاری شده است.
شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۴ هزار نفر در فاصله حدود ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.
برچسب‌ها دانشگاه کاشان ادبیات فارسی عرفان کاشانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: دانشگاه کاشان ادبیات فارسی عرفان دانشگاه کاشان ادبیات فارسی عرفان کاشان دانشگاه کاشان نگاهی متفاوت ادبیات فارسی آموزه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۴۴۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
لزوم برگزاری رویداد‌های فرهنگی و گردشگری با محوریت روایتگری در فارس
محمد ثابت اقلیدی درهمایش ادبی گلگشت سعدی با بیان اینکه فارس میزبان ۳۷ درصد از آثار تاریخی و گردشگری کشور است افزود: تمامی تلاشمان این است که بستری فراهم شود تا مردم بتوانند ازتمامی امکاناتی که در حوزه فرهنگ و تمد نی کشور و استان فارس وجود دارد بهره‌مند شوند.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس گفت: یکی از موضوعاتی که می‌تواند به ریشه‌های فرهنگی ما بپردازد و خورده فرهنگ‌ها را از عزلت بیرون کشاند برگزاری رویداد‌ها و جشنواره‌های فرهنگی است که امروز شاهد برگزاری چنین مراسمی هستیم.
او برگزاری چنین رویدادی که به مناسبت فرا رسیدن یادروز و هفته بزرگداشت شاعرنامی شهرمان سعدی شیرازی دایر شده است مثبت ارزیابی کرد و خواستار تداوم چنین برنامه‌هایی با مشارک مردم فرهنگ دوست ایران زمین شد.
ثابت اقلیدی در بخش دیگری از سخنانش به برخی از ویژگی‌های استاد سخن، شیخ اجل سعدی شیرازی پرداخت و گفت: سعدی علاوه بر اینکه شاعر برجسته و شهیری است در واقع به دلیل علاقه‌ای که به سفر داشته است خود یک گردشگر حرفه‌ای به شمار می‌رود.
او افزود: با اینکه شیخ اجل سعدی به نگارش سفرنامه‌های اقدام نکرده، اما در حکایت‌های گلستان و بوستان آثار سفر‌های خود را در قالب حکایت‌ها، پند و اندرز‌ها آورده است.
ثابت اقلیدی ادامه داد: آثاری که وقتی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند در واقع آموزه‌های انسانی را تبیین می‌کنند و بیانگر این است که ما چگونه به بعد اخلاقیات بپردازیم و کمتر در گیرمسائل دنیوی شویم؛ بنابراین گزارش همایش ادبی گلگشت سعدی به مناسبت روز و هفته بزرگداشت سعدی با همکاری گروه فرهنگی شاهدان شیراز در تالار فرهنگی آرامگاه سعدی برگزار شد.
این همایش با شعر خوانی، سخنرانی‌های ادبی، اجرای موسیقی سنتی، حکایت خوانی و سعدی خوانی همراه بود و مود استقبال کم نظیر مردم فرهنگ دوست شیراز نیز قرار گرفت.
باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد