به نقل از «جام جم آنلاین»

سیدرضا صائمی: تفکر؛ حلقه مفقوده جامعه امروزی / سریال «در پناه تو» الگوی مناسبی برای جوانان بود

تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۴۷۴۲۱

او البته محبوب نوجوانان و جوانان زیادی در دهه های هفتاد و هشتاد هم بوده و جالب اینجاست که در میان نوجوان های دهه نود هم طرفداران دو آتیشه زیادی دارد. نشان به آن نشان که به تازگی ویدئویی از مصاحبه دختر و پسرهای دهه هشتادی در فضای مجازی منتشر شده که در پاسخ به  سوال های عجیب مجری درباره علاقه خود به گلزار صحبت می کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هر چند برخی از کاربران می گویند که این ها همه نمایش است و با هدف تبلیغ برای گلزار ساخته شده، اما در هر صورت تحمل گریه دخترانی که در جواب سوالی که اگر گلزار در این جهان نباشد چه می شود، اشک می ریزند، کار آسانی نیست!
البته که نمی توان منکر تاثیر سلبریتی ها بر حوزه های مختلف اجتماعی شد. آنها همانقدر که می توانند باعث تاثیرات مثبتی در جامعه (مانند شرکت در مراسم‌ خیرخواهانه و تشویق مردم به جمع آوری کمک‌های مردمی در شرایط بحرانی و...) شوند، می توانند با تاثیر منفی و مخرب، فضایی ناسالم برای دنبال کنندگانشان نیز بسازند. اما آنچه اکثر کارشناسان اجتماعی به آن معتقدند این است که حتی اگر سلبریتی‌ها کار‌های خیریه و انسان دوستانه انجام دهند، باز هم نمی‌توانند به عنوان یک الگوی کارآمد برای مردم بشمار آیند. از این رو در جام جم آنلاین درباره تاثیر سلبریتی ها بر سبک زندگی افراد جامعه (به خصوص نوجوانان) و میزان آسیبی که جامعه از الگوبرداری نادرست از این سلبریتی ها می بیند،  با سیدرضا صائمی، جامعه شناس فرهنگی و منتقد گفتگو کردیم که در ادامه می خوانید.
سیدرضا صائمی، درباره تعریف مفهوم سلبریتی گفت: نظام ستاره سازی در هنر یکی از ویژگی های فرهنگ سرمایه داری است. نظام سینمایی هالیوود ستاره سازی را رواج داد که از طریق آن چرخه اقتصادی سینما را بچرخاند و البته این ستاره سازی در هنرهای دیگر مثل موسیقی هم کاربرد دارد. به اینصورت که مردم معمولا از کالاهای مصرفی یا سبک زندگی ستاره ها پیروی می کردند و همین مسئله آورده مالی برای هنر در پی دارد. واژه «سلبریتی» چند سالی است که بین مردم جا افتاده. در حالیکه به اعتقاد بسیاری از مکاتب هنری «سلبریتی» با «هنرمند» متفاوت است. به این دلیل که هنرمندان محصول توانمندی، مهارت ها و استعدادهای ذاتی خودشان یا محصول نظام اجتماعی شان هستند، اما شهرت «سلبریتی ها» بیش از آنکه محصول هنرشان باشد، محصول رسانه (به خصوص شبکه های اجتماعی) است و از این ظرفیت برای باز تولید خودشان استفاده می کنند. خودتان ببینید زمانی که یک ویدئو از یک سلبریتی پخش می‌شود به 24 ساعت نرسیده چند هزار نفر به دنبال کنندگانشان اضافه می‌شود! در واقع امروز کسانی قدرت دارند که رسانه در اختیارشان است و سلبریتی‌ها با داشتن رسانه می‌توانند یک شبه ره صدساله را بروند. بنابراین در حالیکه بعضی از سلبریتی ها، هنرمند هم هستند باید بین مفهوم هنرمند و سلبریتی تمایز قائل شد. در واقع سلبریتی ها را باید در نسبت با رسانه معنا کرد، نه در نسبت با هنر.
 
این جامعه شناس فرهنگی درباره پررنگ شدن تاثیر سلبریتی ها در جامعه اظهار داشت: در جامعه ایران در دهه گذشته به یکباره شاهد گردش معیوب مرجعیت اجتماعی و فکری بودیم. مثلا زمانی مرجعیت اجتماعی روشنفکران، روزنامه نگران و... بودند و جوان دهه 60 شریعتی و شاملو می خواند، اما جوان امروزی چه می خواند و الگویش کیست؟ عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زیادی در جامعه ما باعث شد که مرجعیت فکری از قشر نخبه و روشنفکر به سمت سلبریتی های جعلی و پوشالی برود که سطح دغدغه هایشان با دغدغه های مبتذل گره خورده. از سویی دیگر سطح عمومی جامعه دنبال الگوهایی می گردد که راحت باشند و برای آنکه آنها را دنبال کند نیاز به تفکر آنچنانی نداشته باشند. در واقع سلبریتی ها امروزجایگزین ناخلف مراجع فکری هستند که امکان تاثیرگذاری شان در جامعه از بین رفته است. وقتی به دلیل مشکلات معیشتی مردم درگیر تامین نیازهای ابتدایی زندگی شان هستند دیگر فرصتی برای دغدغه های فرهنگی ندارند و در چنین وضعیتی است که مثلا یک بلاگر غذا معروف تر از یک فعال حوزه فرهنگ و هنر می شود.
 
صائمی در ادامه سخنانشان درباره ضعف جامعه در ارائه الگوی مرجع بیان داشت: در دوران نوجوانی فرد به دنبال هویت و الگو می گردد تا به رویاهایش سر و شکل خوش آب و رنگ تری بدهد. حالا این الگو در هر زمانی تغییر می کند. در دهه 60، الگوهای مذهبی و انقلابی پیش روی جامعه قرار داشتند و بنابراین اکثر جوانان آن دوره به آن حال و هوا کشیده می شدند، اما با تغییر گفتمان های فکری، جوان های امروزی به دنبال الگوهایی هستند که شهرت و قدرت و ثروت داشته باشند و جامعه یا خانواده در ارائه الگوی مناسب به جوانان و نوجوانان بعضا ناتوان است. به این دلیل که جهان و دنیای جوان امروزی متفاوت از جو جامعه و خانواده ای است که سعی در الگوسازی برای آنها دارد. وقتی جامعه یا خانواده به اجبار می خواهد یکسری الگو به جوانان معرفی کند، جوانان مقاومت می کنند و یکی از تجلیات این مقاومت آن است که دقیقا ضد الگو عمل می کنند. بنابراین جوان نه تنها این الگوها و سبک زندگی شان را پس می زند بلکه به سمت الگوهای خودش می رود. از سویی دیگر نظام رسانه ای هم در الگوسازی موفق عمل نکرده. خاطرم هست در سالهایی که سریال «در پناه تو» از تلویزیون پخش میشد، به عنوان یک الگوی کوتاه مدت توانست برای جوانان آن زمان، موثر واقع شود، اما پس از آن رسانه های نوین ظهور کردند و ظرفیت و جایگاه نظام فرهنگی را در الگوسازی تصاحب کردند.
 
او در پایان خاطرنشان ساخت: وقتی در جامعه ای سلبریتی ها تبدیل به مراجع فکری می شوند یعنی آن جامعه دچار خلا بزرگی به نام «تفکر» است و متاسفانه نهادهای رسانه ای و فرهنگی و خانوادگی ما دچار فقر تولید الگوهای اجتماعی هستند. به عبارتی یا الگو ارائه نکردند یا الگوهایی که ارائه کردند متناسب با رویاها، نیازها و خواسته های نسل امروز نبوده. وقتی جامعه ای نتواند الگویی متناسب با زمانه خودش ارائه کند الگوهای کاذب و دروغین بر جامعه حاکم می شوند.
 
ساناز قنبری / جام جم آنلاین

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: محمدرضا گلزار فضای مجازی اینستاگرام در پناه تو سلبریتی سلبریتی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۴۷۴۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سربلندی رسانه ملی در پوشش رسانه‌ای عملیات «وعده صادق»

حسن عابدینی، معاون امور استان‌ها درخصوص عملکرد این سازمان در پوشش رسانه‌ای عملیات «وعده صادق» گفت: به نظر می‌رسد پوشش رسانه‌ای عملیات وعده صادق به‌خوبی انجام شده و حتی می‌توان گفت یکی از عملیات‌های موفق صداوسیما با همکاری گروه‌های اجرایی این مهم بوده است.

وی افزود: صداوسیما از اولین دقایقی که عملیات وعده صادق شروع شد، پای کار آمد و به این منظور، از قبل، تدابیر لازم اندیشیده شده بود؛ تا‌جایی‌که شبکه‌های استانی و شبکه خبر و سایر شبکه‌ها در معاونت‌های سیما و برون‌مرزی، همگی از آمادگی لازم برخوردار بودند.

عابدینی ادامه داد: برای پوشش این عملیات به‌اندازه کافی مستندات و فرآورده‌های خبری آماده شده بود تا به‌مجرد اینکه این عملیات آغاز شد، مورد بهره‌برداری قرار گیرند. با بسیاری از کارشناسان نیز از قبل هماهنگ شده بود؛ زیرا طبیعتاً پوشش رسانه‌ای از نیمه‌شب آغاز می‌شد و باید از قبل با افراد مربوطه هماهنگی می‌شد تا به‌موقع در برنامه حاضر شوند. در پی آن نیز شاهد بودیم که این برنامه بی‌وقفه، ساعت‌ها در شبکه‌های مختلف ادامه پیدا کرد.

معاون امور استان‌ها اضافه کرد: برای پوشش رسانه‌ای عملیات وعده صادق، سه حلقه طراحی شد. حلقه اول میدانی (در داخل خاک ایران و داخل سرزمین‌های اشغالی) بود؛ به‌نحوی‌که هم خبرنگاران در داخل ایران بسیج شده بودند تا گزارش‌هایی از واکنش و حمایت مردم در شهر‌ها و استان‌های مختلف (از کرمان گرفته تا تبریز و مشهد و...) تهیه کنند و در شبکه خبر و سایر شبکه‌ها به نمایش درآورند، هم خبرنگاران صداوسیما در سرزمین‌های اشغالی (از سرزمین‌های ۱۹۴۸ تا غزه و رفح و کرانه باختری) به‌طور ویژه مشغول پوشش این عملیات شدند.

وی گفت: علاوه‌بر این، ما حلقه دومی را در نظر گرفتیم که شامل کشور‌های منطقه می‌شد و خبرنگاران مستقر در این مناطق، ازجمله لبنان، سوریه، عراق و یمن با برنامه‌ریزی دقیقی مأمور پوشش ویژه رویداد شدند. ازسویی، بازتاب عملیات در رسانه‌های برخی کشور‌های منطقه، همچون مصر، اردن، عربستان سعودی نیز زیرنظر گرفته شد تا واکنش‌ها به این عملیات به‌طور دقیق رصد و رسانه‌ای شود.

عابدینی خاطرنشان کرد: جدای از آن، حلقه سومی نیز طراحی شده بود که بیش‌تر مربوط به حلقه‌های دیپلماتیک بود و به رصد رسانه‌های نیویورک به‌عنوان محل استقرار سازمان ملل متحد و نیز رسانه‌های واشنگتن که پایتخت ایالات متحده است، اختصاص داشت تا واکنش آمریکایی‌ها به این عملیات را دنبال کنند. همچنین در فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه، چین و حتی سوئیس و اتریش نیز به‌سبب نقشی که این کشور‌ها در اتحادیه اروپا دارند، خبرنگاران ما بسیج شدند و در شبکه‌های مختلف با کارشناسان و صاحب‌نظران ارتباط گرفتند تا پوشش بی‌نقصی از تحولات مربوطه انجام شود.

وی گفت: معتقدم پوشش رسانه‌ای «وعده صادق» به‌شکل بسیار مطلوبی انجام شد و بااینکه زمان دقیق آغاز آن مشخص نبود و برنامه‌ریزی برای پوشش رسانه‌ای ماجرا، در یک بازه کوتاه چهار تا پنج‌ساعته انجام شد، همکاران ما به‌خوبی توانستند واقعیت رخداد‌ها و اخبار دقیق این عملیات را منعکس کنند؛ عملیاتی که یکی از اقدامات رسانه‌ای بسیار موفق صداوسیما بود و به‌طور قطع، در افزایش میزان مخاطبان رسانه ملی تأثیری بسزا داشت؛ چراکه هم در داخل و هم خارج کشور همه به‌دنبال آن بودند تا از واقعیت آنچه در این عملیات اتفاق افتاده، مطلع شوند و رسانه ملی در این زمینه ایفای نقشی درخور کرد.

وی با اشاره به اینکه در دهه سوم قرن ۲۱ زندگی می‌کنیم و اخبار جعلی و فیک‌نیوز‌ها بسیارند، ابراز کرد: صداوسیما در تلاش است خبر‌هایی که دریافت و پخش می‌کند، یا با دوربین‌های خودش ضبط شده باشند یا خبرنگاران این سازمان، آنها را براساس واقعیات روایت کرده باشند یا تصاویر و اطلاعات لازم را از منابع دست‌اولی که موثق و مستندند، دریافت کرده باشد. همین موضوع است که سبب افزایش میزان مخاطبان در جریان پوشش عملیات وعده صادق شد و شاهد بودیم که بسیاری از تصاویر و اطلاعات منتشرشده صداوسیما از این جریان، بارهاوبار‌ها در فضای مجازی دیده شد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون