به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مدیریت ترافیک فضایی در برخورد با ماهواره ها

تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۵۶۹۴۷

آرمان پیشینی مدیر مرکز روابط و همکاری های بین الملل سازمان فضایی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: همواره اینگونه مدنظر بوده که پسماند‌های فضایی بسته به ارتفاع مداری طی چند هفته، ماه، سال، دهه و قرن به صورت طبیعی و بدون دخالت انسان به تدریج وارد جو شوند  و بسوزند و اگر کامل این پسماند‌ها در جو از بین نروند به سطح کره زمین برخورد کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

براساس مسیر معمول حرکت پسماند‌های فضایی و سوابق موجود، این سقوط به احتمال بسیار زیاد در اقیانوس‌ها، شمال کانادا، سیبری و اطراف استرالیا صورت خواهد گرفت. برخوردی که اگر بجای سطح آب به یک منطقه مسکونی، کشتی یا هواپیما صورت بگیرد بدون شک فاجعه‌آمیز خواهد بود.

او افزود: امروزه وضعیت فضای اطراف زمین که در ابتدا به عنوان "آسمان بزرگ " تصور می‌شد و در آن برخورد بین ماهواره‌ها بعید به نظر می‌رسید بسیارمتفاوت شده است. ورود پرشتاب کشور‌های نوظهور و بخش خصوصی در عرصه فضایی، توسعه ماهواره‌ بر‌ها و در دسترس قرار گرفتن آن‌ها بیش از گذشته، استقرار ابرمنظومه‌های ماهواره‌ای، تصادم (خارج از کنترل و موردی) ماهواره‌ها، استفاده آزمایشی از تسلیحات ضدماهواره، ایجاد کسب و کار‌های نوین فضایی مانند: توریسم فضایی و خدمات رسانی در مدار  و در نهایت عدم اقدام موثر دول پیشرو برای حذف پسماند‌های فضایی پایدار همگی موجب شده است تا فضای ماورای جو به ویژه مدار ارتفاع پایین زمین  بیش از گذشته شلوغ و پرریسک شود. این رشد انفجاری تعداد اشیاء فضایی بدون شک، بر ایمنی عملیات فضایی  تأثیر منفی خواهد گذشت.

پیشینی ادامه داد: شرکت Nanoracks یکی از پیمانکاران ایستگاه بین‌المللی فضایی، در نظر دارد با استفاده از فناوری‌های پیشرفته رباتیک، پسماند‌های بزرگتر مانند محفظه باقیمانده از مراحل انتهایی ماهواره‌بر‌ها را که بدون استفاده در فضا معلق است به عنوان یک فضاپیمای جدید (ایستگاه‌های فضایی آزمایشگاهی مینیاتوری) مجهز کند. این کار با تخلیه مواد شیمیایی فاقد کارایی یا خطرناک مانند سوخت، حذف وسایل و اتصالات اضافی، شکل‌دهی به ظاهر، نصب پانل‌های خورشیدی و باتری و در نهایت نصب زیرسیستم پیشرانش و تزریق سوخت برای کنترل مداری صورت می‌گیرد. استفاده از تسلیحات ضدفضایی به ویژه موشک‌های ضدماهواره یکی از عوامل نگرانی در خصوص توسعه اقدامات ضدامنیتی و افزایش پسماند‌های فضایی محسوب می‌شود.  

او گفت: برخورد تصادفی پسماند‌های فضایی با ماهواره‌های فعال اگرچه خود به تنهایی یک دغدغه جدی برای ایمنی عملیات فضایی محسوب می‌شود، اما این نگرانی نیز وجود دارد که پسماند‌های فضایی توسط یک دولت یا نهاد برای عملیات مخفی خرابکارانه علیه ماهواره دولت یا نهادی دیگر مورد استفاده قرار گیرد. این در حالی است که توسعه فناوری‌های حذف فعالانه پسماند‌های فضایی  مانند تور‌های فلزی، آهن‌رباها، لیزر و بازو‌های رباتیکی به دلیل احتمال سوء استفاده برای تخریب یا ربایش ماهواره‌های عملیاتی بجای پسماند‌های فضایی خود یک دغدغه جدید و جدی محسوب می‌شود.

مدیر مرکز روابط و همکاری‌های بین الملل سازمان فضایی ایران تصریح کرد: امروزه ماموریت‌های جدیدی از جمله تعمیر و تعویض قطعات فضاپیما با هدف افزایش عمر مأموریت و حذف فعالانه پسماند‌های فضایی، که نیازمند مانور‌های مداری بسیار دقیق و عملیات مداری یک فضاپیما در مجاورت شی فضایی دیگری  خواهد بود در حال توسعه است. دامنه عملیات فضایی از مداری‌های دایروی ارتفاع پایین زمین تا مدار‌های بیضوی و شیبدار و زمین آهنگ به سمت مدار‌های دورتر به ویژه نقاط لاگرانژی  در فضای بین ماه و زمین (سیسلونار) در حال گسترش است.

او با اشاره به اپراتور‌های ماهواره‌ای اضهار کرد: اپراتور‌های ماهواره‌ای از پیشرانه‌های کم‌رانش  و تکنیک‌های مانور بدون پیشران مانند تغییر جهت ماهواره با کمک پانل بر اثر اثرات کشش اتمسفری (بویژه برای مدار‌هایی با ارتفاع کم) استفاده گسترده‌ای می‌کنند. اگرچه این قابلیت‌های جدید، روش‌های تصحیح مداری و حفظ موقعیت ماهواره‌ها و اجتناب از برخورد‌های احتمالی را افزایش خواهد داد، اما از سویی باعث پیچیدگی این اقدامات نیز می‌شود. تمامی موارد اشاره شده بر چالش‌های عملیات فضایی ایمن خواهد افزود و بالطبع ضرورت توسعه شیوه‌های نوین در رصد و ردیابی دقیق اشیاء فضایی و همچنین اقدامات لازم برای هماهنگی و انجام مانور‌های مداری را بیش از گذشته مورد توجه قرار خواهد داد.

پیشینی گفت: در سال ۲۰۱۹، اقتصاد فضایی جهان  عددی بالغ بر ۳۷۷ میلیارد دلار تخمین زده شده است که از آن، در حدود ۲۷۱ میلیارد دلار مربوط به صنعت ماهواره و ۱۲۳ میلیارد دلار به حوزه خدمات فضایی مربوط می‌شود. از این میزان حدود ۵۰ میلیارد دلار یعنی ۴۱ درصد گردش مالی در حوزه خدمات فضایی به شرکت‌های آمریکایی تعلق گرفت. اقتصاد فضایی علی‌رغم شیوع بیماری کرونا همچنان روند رو به رشد خود را حفظ کرده است. ارزش قابل تأمل دارایی‌های آمریکا در فضای ماورای جو و وابستگی شدید این کشور به خدمات فضاپایه، باعث شده است که دولت‌مردان این کشور بیش از گذشته نگران امنیت و ایمنی سامانه‌های فضایی خود باشند.

او در پایان بیان کرد: ناسا  اولین آژانس فضایی جهان بود که در سال ۱۹۹۵ اقدام به تدوین رهنمود‌هایی برای مدیریت و کاهش پسماند‌های فضایی نمود. دولت آمریکا به استناد همین رهنمود‌ها در سال ۲۰۰۱ شیوه‌نامه‌ای با موضوع استاندارد‌های کاهش پسماند‌های فضایی وضع کرد. هر چند در این دو سند هیچ اشاره مشخصی به موضوع حذف فعالانه پسماند‌های فضایی نشده بود. با افزایش اهمیت موضوع پسماند‌های فضایی در سال ۲۰۰۲، آمریکا، آژانس فضایی اروپا و ده کشور دیگر تحت محوریت کمیته‌ای بین سازمانی با عنوان IADC رهنمود‌های کاهش پسماند‌های فضایی را تدوین کرد.

بیشتربخوانید

وجود ۱۲۸ میلیون قطعه زباله فضایی در مدار زمین

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: ترافیک فضایی سازمان فضایی پسماند های فضایی عملیات فضایی میلیارد دلار بیش از گذشته ماهواره ها پسماند ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۵۶۹۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اجرای فرایند مدیریت سبز در ادارات اصفهان توسط سازمان پسماند شهرداری

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان با اشاره به اجرای فرایند مدیریت سبز در ادارات این کلان‌شهر گفت: با مدیریت صحیح پسماندها در شهر از جمله ایجاد سامانه دفع پسماند در ادارات می‌توان به اهدافی همچون نظارت بر حسن انجام کار درباره اجرای صحیح فرایند مدیریت پسماند در دستگاه‌های اجرایی دست یافت.

غلامرضا ساکتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: از آنجائی‌که ارزیابی عملکرد در نظام مدیریت سبز مؤلفه اصلی و چراغ راه و هدایتگر تمام فعالیت‌های مدیریتی در سازمان‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی است و رشد و توسعه پایدار سازمان‌ها و مؤسسات کشور و پیامد آن یعنی رشد اقتصاد ملی مرهون سنجش، اندازه‌گیری، تجزیه و تحلیل، مقایسه و انجام اقدامات ضروری در این زمینه است، مبحث برنامه مدیریت سبز به عنوان یک ابزار قدرتمند اجرایی به استناد ماده ۱۹۰ قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و آئین نامه اجرایی مصوب هیئت وزیران اهمیت و جایگاه ویژه‌ای یافته است، به‌طوری که یکی از وظایف، مأموریت‌ها و مسئولیت‌های اصلی مدیریت هر سازمان تلقی شد.

وی افزود: دبیرخانه مدیریت سبز از ابتدای برنامه پنجم توسعه در دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان تشکیل و پس از ابلاغ آئین‌نامه اجرایی ماده ۱۹۰ متناسب با تکالیف اجرایی فعالیت جدی این دبیرخانه آغاز شد.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان ادامه داد: از جمله اقدامات مهم انجام شده اختصاص یک درصد از اعتبارات دستگاه‌های اجرایی به‌منظور استقرار مدیریت سبز در ضوابط اجرایی قانون بودجه سالیانه کل کشور است که بر این اساس دستگاه‌های اجرایی مجاز هستند یک درصد از اعتبارات مندرج در قانون بودجه سالانه را مطابق آئین‌نامه اجرایی ماده مذکور به‌منظور استقرار مدیریت سبز و اعمال سیاست‌های مصرف بهینه منابع پایه و محیط زیست، همچنین مصادیق مصرف اعتبارات مصوب هیئت وزیران هزینه کنند.

ساکتی گفت: در برنامه ششم توسعه به استناد بند «ز» ماده (۳۸) بر اجرای مدیریت سبز تاکید شده و دولت را موظف به تدوین آئین نامه اجرایی این بند به پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست کرده است؛ این آئین‌نامه پس از تهیه به تصویب هیئت وزیران رسید و مطابق ماده ۴ آئین‌نامه اجرایی مدیریت سبز سازمان با مشارکت دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط موظف به تدوین دستورالعمل و راهنمای اجرای مدیریت سبز شده است.

وی با بیان اینکه مدیریت سبز مجموعه‌ای از مطالعات و اقدامات جامع، هدفمند و مستمر است که در سطوح مختلف دستگاه‌های اجرایی برای استفاده بهینه از منابع و کاهش اثرات سو بر منابع زیستی اعمال می‌شود، اظهار کرد: ارزیابی اجرای مدیریت سبز در دستگاه‌های اجرایی بر اساس مجموع امتیازات شاخص‌های شش‌گانه (مصرف انرژِی، مصرف آب، مدیریت پسماند، مصرف سوخت و وسایل نقلیه، ساختمان‌ها و تجهیزات، آموزش و فرهنگ‌سازی) با لحاظ ضرایب اهمیت محاسبه می‌شود و حداکثر امتیاز مدیریت سبز در دستگاه‌های اجرایی ۱۰۰۰ امتیاز است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان تصریح کرد: دستگاه ذی‌صلاح در شاخص مدیریت پسماندها، سازمان مدیریت پسماند (ذی‌ربط شهرداری اصفهان) است، بنابراین صدور گواهی مدیریت سبز در شاخص مدیریت پسماند بر عهده این دستگاه است؛ این فرایند با رویکرد استفاده صحیح از منابع پایه محیط زیست و حفظ آن برای نسل‌های آتی است و عمل به اجرای آن می‌تواند ما را در دستیابی به اهداف توسعه پایدار و تحقق عدالت بین نسلی یاری کند.

ساکتی خاطرنشان کرد: سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان از سال ۱۴۰۱ به‌صورت جدی در امر صدور این گواهی وارد عرصه عمل شده و اعطای گواهی مدیریت سبز ویژه شاخص پسماند جامد را به مرحله اجرا نهاد.

وی با اشاره به اهداف اساسی مدیریت سبز ویژه شاخص مدیریت پسماند، ادامه داد: با مدیریت صحیح پسماندها در شهر از جمله ایجاد سامانه دفع پسماند در ادارات می‌توان به اهدافی همچون نظارت بر حسن انجام کار در رابطه با اجرای صحیح فرایند مدیریت پسماند در دستگاه‌های اجرایی، پیگیری استقرار استانداردهای مربوط به حوزه مدیریت پسماند، اصلاح الگوی رفتاری شهروندان در رابطه با تولید پسماند و مدیریت آن، ساماندهی، نگهداری و بارگیری پسماندها به‌صورت صحیح و اصولی، تفکیک اصولی پسماندها (تر، خشک، ویژه) از مبدا و تحویل به پیمانکاران جمع‌آوری ذیصلاح منتخب شهرداری، مشارکت شهروندان در حفظ نظافت و پاکیزگی شهر، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی از طریق کاهش تولید پسماند، تفکیک اصولی و تحویل صحیح آن‌ها و فرهنگ سازی و ارتقای سطح دانش و آگاهی شهروندان در راستای حفاظت از محیط زیست دست یافت‌.

کد خبر 745448