چرا قیمتها پایین نمیآید؟
تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۶۹۵۴۸
نوسانات نرخ ارز، تحریمهای بینالمللی، اثر قیمت طلا، کمبود عرضه، اثر کالای مکمل و هزارانهزار عامل دیگر در نظام اقتصادی ایران بهانه خوبی برای افزایش قیمت کالاهاست.
روزنامه «فرهیختگان» در ادامه نوشت: این اتفاق برای همه مردم این مرزوبوم ملموس است. تابستان سال۱۳۹۷ با اعمال تحریمهای وضعشده توسط ایالات متحده آمریکا نوسانات نرخ ارز شروع شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شاید برای سیاستگذار این مساله خیلی جدی نباشد ولی چسبندگی قیمتها ازجمله عوامل مشترک در رکود و تورم در اقتصاد برشمرده میشود. چسبندگی قیمتها مانع از حرکت راحت و بلامانع قیمتها در بازار با تغییر شرایط اقتصادی و تغییر در عرضه و تقاضای بازار شده و بهدنبال نمایش ناکارآمدی بازار است.
احتمالا این جمله را از زبان مردم شنیدهاید که اگر قیمت بالا برود پایین نمیآید. واقعیت این است که در علم اقتصاد قیمتها تمایل دارند روی عددی خاص باقی بمانند و در مقابل تغییر مقاومت میکنند. در اقتصاد این موضوع آنقدر مرسوم شده است تا وقتی نقطه تعادل یعنی جایی که تقاضا و عرضه در قیمت معینی با یکدیگر ملاقات میکنند از قانون لَختی یا اینرسی پیروی کنند. ولی اگر از نقطه تعادل جدا شدیم چه؟ یعنی در مواجهه با افزایش یا کاهش قیمت با چه واکنشی روبهرو میشویم؟ آیا اثر آن دو با یکدیگر برابر است؟
اقتصاددانان معتقدند اثر گرانشدن و ارزانشدن کالاها هم شبیه به هم نیست. عمده تولیدکنندگان از مواد اولیه استفاده میکنند؛ بنابراین با توجه به شرایط ناپایدار موجود تمایلی به کاهش و تعدیل قیمتها ندارد.
فرض کنید صاحب مغازه شیرینیفروشی هستید و با افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شوید. در این حالت با کاهش مشتری روبهرو شده و باید به تغییرات تابلوی قیمت شیرینیها بپردازید. پس از یکسال که به ثبات قیمت رسیدید و حال خریداران هم با قیمت شما کنار آمدند، با کاهش قیمت مواد اولیه روبهرو میشوید. چه میکنید؟ آیا قیمت شیرینیهای شما کاهش مییابد؟ آیا برای ارزانکردن شیرینیهای خود، هزینه چاپ تابلوی قیمت جدید را تقبل خواهید کرد؟ خیلی بعید است. بهنظر میرسد برای شما تصمیم به کاهش قیمت خیلی سختتر از تصمیم به افزایش قیمت بوده است. آنچه دنیای واقعی به اقتصاددانان نشان داد این بود: «در دنیای واقعی، قیمتها درمقابل ارزانشدن مقاومت بیشتری دارند تا گرانشدن.»
یک مثال عینی در همین موضوع خبری بود که در چند روز گذشته از زبان وزیر صمت منتشر شد و حاکی از فروپاشی ۳۰درصدی قیمت سیمان و وصول نقطه قیمت ۲۵هزارتومانی بود. آیا قیمت مسکن هم در همین چند روز کاهش یافت؟
در اقتصاد ایران زمانی که نرخ ارز کاهش مییابد و به ثبات نسبی میرسد، جامعه تحلیلی متناسب با افزایش قیمت نشان میدهد و معتقد است کاهش قیمت متاثر از مواردی غیرموثر بوده و این کاهش قیمت موقتی و مقطعی است، پس بلندمدت نخواهد بود. فلذا قیمتها کاهش نمییابد چون ما با اقتصاد نوسانی بزرگ شدهایم و استقرای اقتصاد ایران نشان داده نرخ ارز بازهم بالا میرود و این تورم سرآغاز تورمهای بعدی است.
اهمیت چسبندگیهای قیمتی در اقتصاد ایران بهدلیل این است که بازارهایمان از توسعهیافتگی لازم برخوردار نیستند و دولتها بهجای تحلیل اثرگذاری سیاستهای مالی و پولی باید درجهت قوام دادن بیشتر آنها تلاش کنند تا سیستم قیمتی بتواند بازار را از حالت عدم تعادل تعدیل دهد. این مساله در جهان هم جدی است. در همین چندسال گذشته، تعدادی از حکمرانان اقتصادی در جهان موفق شدند تقریب دقیقی از درجه چسبندگی قیمتها در اقتصاد کشورشان به دست آورده تا سیاستگذار پولی کشور را با میزان اثرگذاری پول بر بخش واقعی اقتصاد آشنا کنند. خطای پولی به این معناست که اغلب افراد جامعه ارزش اسمی پول ملی را بهجای ارزش واقعی مورد قضاوت قرار میدهند، تقاضای متراکمشده، وجود انتظارات تورمی و اطلاعات ناقص درخصوص قیمتها ازجمله عواملی هستند که اقتصاد برای توجیه رفتاری چسبندگی قیمتها بیان کرده است.
متاسفانه در اقتصاد دولتی ایران، بازار نمیتواند آنطور که باید و شاید کار کند. در چنین اقتصادی بهدلیل مداخلات ضدشفافیت، انگیزه از بخش خصوصی گرفته میشود دلیلش هم واضح است؛ تناسب قیمتها و قدرت برنامهریزی از فعالان اقتصادی سلب میشود.
اما این تمام ماجرا نیست؛ عدم شفافیت و انحصار در تولید. اقتصاد ایران سالیان زیادی است که از این دو پدیده رنج میبرد. این پدیدهها موجب افزایش قیمتها شده و مقاومت دربرابر کاهش را پیش میگیرند. مثال بارز آن بازار خودرو در ایران است. بازار خودرو متشکل از تولید و عرضه خودروی ایرانی و واردات خودروی خارجی است. عدم شفافیت در واردات و عرضه خودروی خارجی و عدم شفافیت در مراحل تولید و عرضه خودروی داخلی نشأتگرفته از وجود تعارض منافع در بازار خودرو است. لذا اگر بهدنبال مبارزه با چسبندگی قیمت هستیم باید کمی جدیتر این مساله را دریابیم و با ابزار سیاستگذاری قیمتی به مساله نگاه نکنیم. اصلاح حکمرانی در باب تعارض منافع ازجمله راهکارهای پیشرو در نظام اقتصادی ایران است.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: چسبندگی قیمت ها اقتصاد ایران افزایش قیمت کاهش قیمت نرخ ارز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۶۹۵۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کاهش ۰.۰۲ درصد ی قیمت جهانی نفت
به گزارش قدس آنلاین، قیمت نفت در اولین ساعات تجارت در آسیا در روز چهارشنبه یک افزایش قیمت جزئی داشته که میتواند نتیجه گزارش کاهش غیرمنتظره ذخایر نفت خام آمریکا طی هفته گذشته باشد. به نظر میرسد توجه سرمایهگذاران از تنشهای خاورمیانه دور شده است.
قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۲ سنت معادل ۰.۰۲ درصد کاهش به ۸۸ دلار و ۴۰ سنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا هم با ۲ سنت معادل ۰.۰۲ درصد کاهش ۸۳ دلار و ۳۴ سنت معامله میشود.
آمار موسسه نفت آمریکا نشان میدهد ذخایر نفت خام این کشور ۳.۲۳۷ میلیون بشکه در هفته منتهی به ۱۹ آوریل کاهش یافته است. این در حالیست که بسیاری از تحلیلگران انتظار یک افزایش ۸۰۰ هزار بشکهای را داشتند.
تاجران منتظر اطلاعات رسمی در مورد ذخایر نفت و محصولات نفتی هستند که قرار است امروز منتشر شود.
در این بین، احتمال کاهش نرخ بهره در انگلیس و اتحادیه اروپا در ماه ژوئن افزایش یافته که میتواند به رشد اقتصاد و در نتیجه رشد تقاضا برای نفت کمک کند.
کپیتال ایکونومیکس طی یادداشتی اعلام کرد فعالیت تجاری در منطقه یورو و انگلیس در ماه جاری میلادی با بیشترین سرعت طی یک سال گذشته رشد داشته که حاکی از ادامه رشد اقتصاد منطقه است.
از طرف دیگر فعالیت تجاری در آمریکا در ماه آوریل تا پایینترین سطح طی چهار ماه گذشته کاهش یافته است. بدین ترتیب سیاستگذاران قانع میشوند که لازم است نرخ بهره را جهت حمایت از اقتصاد پایین بیاورند.
با وجود تشدید حملات رژیم صهیونیستی به غزه، به نظر میرسد توجه تاجران تا حدی از تحولات خاورمیانه در معاملات روز چهارشنبه دور شده است.