در نقد مطلب اخیر مهدی نصیری با عنوان «اقتصاد زیربناست یا روبنا»؛ آیا انقلاب اسلامی به جایگاه «اقتصاد» بی‌اعتنا است؟
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۰۱۹۲۰
روتیتر:
تیتر: نویسنده:؛ مدرس دانشگاه
متن یادداشت:
آقای مهدی نصیری در یادداشت اخیر خود با عنوان «اقتصاد زیربناست یا روبنا؟» مدعی شده نیروهای انقلابی در جریان انقلاب اسلامی در جهت مخالفت با مارکسیست‌ها که اقتصاد را زیر بنای جامعه معرفی می کردند بر این باور بودند که اقتصاد رو بنا است و لذا نتیجه می گیرد هیچگاه اقتصاد در نزد نیروهای انقلابی اهمیت زیر بنایی و غیر قابل چشم پوشی نداشته و به جای آن آرمان های سیاسی نظیر «صدور انقلاب» و «مبارزه با استکبار جهانی» و «مقابله اسلام و کفر»زیر بنایی بوده اند و در نتیجه مبتنی بر این بی توجهی، رفاه عمومی به محاق رفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در پاسخ به این مدعی لازم به توضیح است که امام راحل میان سه سیاست تمایز قایل بود: سیاست حیوانی، سیاست شیطانی و سیاست الهی(انسانی) . اولی مبتنی بر نیازهای مادی است و اما سیاست الهی هم نیازهای مادی را تامین می کند. نیازهای مادی را بیش از نگاه تجزیه گرایانه سکولار تأمین می کند.
به بیان دقیق تر، اسلام ناب نیازهای مادی افراد را نه تنها تأیید می‌کند، که تحت عنوان فطرت آنها را توضیح داده و توشیح می کند. بر این اساس، حتی غریزه جنسی هم به عنوان عامل کمال بخش و استعلا دهنده به رسمیت شناخته می شود.
مصداق این مدعا، صورت بندی شهوت در ساختاری به نام ازدواج است که دست بر قضا این ساختار توسط اسلام ناب، مقدس انگاشته می شود. این مقدس خواندن مستلزم مطلق انگاری آن نیست بلکه مستلزم ربط دادن آن به امر مطلق الهی است.
این صورت بندی کجا و قراردادن قواعد شهوت در ساختار قراردادی یا ازدواج به منزله قرارداد کجا! بنابراین نیازهای مادی و حتی حیوانی انسان، بدل به نیازهای انسانی و حتی الهی شده و عامل استکمال و «تعالی» علاوه بر «تعادل» فرد می شود.
نگاه تجزیه گرایانه یا جزگرایانه مادی - ماتریالیستی و حتی نگاه های سکولار فلسفی، نهایتا شهوت به آستانه تعادل برده و راهی به آستان تعالی نمی یابند. مبتنی بر این مثال لازم به تاکید است که نیاز های مادی در سیاست الهی مورد نظر رهبر کبیر انقلاب به رسمیت شناخته شده اند و حتی در مواردی رفع آن در چهارچوب مد نظر دین، وجه قدسی نیز دارند.
نکته دیگری که می توان در نقد مدعی اخیر نصیری مبنی بر اینکه انقلاب اسلامی اقتصاد را روبنا کرده است گفت این که با دوگانه زیر بنا و روبنا نمی توان اقتصاد در منظومه فکری رهبران انقلاب را دریافت و تحلیل نمود.
خود نگارنده پیش تر یاداشتی نوشته است و در آن چنین گفته که اقتصاد روبناست و اعتقاد زیربنا است. اما امروز با تامل بیشتر در اندیشه رهبران انقلاب، با نگاهی شبکه ای، قایل به ترابط پیچیده ای هستم که مندرج در نگاه توحیدی رهبران انقلاب اسلامی است.
در این میان، فرهنگ آن درون مایه و اتصال دهنده ای است که به همه چیز انتظام و وحدت می بخشد . اقتصاد در این انتظام یا محتوای منظم با روش تنظیم کل گرایی _که روش ماخوذ انقلاب اسلامی است دیگر روبنا نیست بلکه جزئی تقلیل ناپذیر از حیات مادی و معنوی انسان است. در این منظومه، اقتصاد هم دیگر صرفاً مادی و ابژکتیو نیست بلکه افزون بر انسانی بودن، الهی و متعالی می شود. غیر از این می بود، می بایست از سایه افکندن نوعی سکولاریسم و ثنویت انگاری دنیا و آخر، جسم و روح، امر مادی و امر معنوی، دین و اقتصاد و ... بر اندیشه انقلاب اسلامی سخن گفت. حال آن که شرط تلائم با اسلام و نیز شرط انسجام ایجاب می کند که اقتصاد نیز به منزله امری فرهنگی و انسانی نه زیربنا باشد و نه روبنا. مضافاً اینکه تفکیک زیربنا و روبنا درباره حیات انسانی برخاسته از تجزیه گرایی متعارف سکولاریسم مرسوم است؛ اندیشه ای که مدام در حال خط کشی کردن یا بیخته نمایی حوزه های ذاتاً و یا پیشاپیش آمیخته است.
در حقیقت سکولاریسم تمام واقعیت را نمی بیند. واقعیت را به بالفعل فروکاسته و از دیدن وجه بالقوه آن ناتوان است. این نگاه تجزیه گرایانه بخشی از واقعیت را برش داده و با تمامیت انگاری و انحصارگرایی آن را به جای کل واقعیت جا می زند. این نوعی مغالطه کُنه و وجه است.
همچنین اسلام انقلابی در عین ناب گرایی یا میل به امر برآهیخته (تجریدی) همزمان درآمیخته و متوجه واقعیت یا عینیت است. بر این اساس است که واقع گرایی مخصوص به انقلاب اسلامی معنا می یابد؛ یک واقع گرایی که واقع گرایی خام و مادی انگار نیست؛ همچنانکه به دام ایدئالیسم ذهنی و کنده از واقعیت نیز نمی افتد. آرمان گرایی آن نیز آکنده است؛ آکنده از واقعیت. هم واقعیت را می بیند و هم می سازد. بنابراین برخلاف واقع گرایی خام، صرفاً در پی انعکاس واقعیت و یا تسلیم آن شدن نیست بلکه آن را به ارزشها و آرمانها استعلا می دهد. بنا بر این در نگاه انقلاب اسلامی ، اقتصاد در آرمانگرایی صرف به محاق نمی رود. آرمانگرایی انقلاب اسلامی آکنده از واقعیت است. هم واقعیت را می بیند و هم می سازد.
منبع: الف
کلیدواژه: انقلاب اسلامی نیازهای مادی واقع گرایی نیست بلکه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۰۱۹۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رهبر انقلاب: در حوادث اخیر قدرت اراده ملت ایران ظهور کرد
به گزارش خبرگزاری مهر، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ظهر امروز یکشنبه در دیدار جمعی از فرماندهان عالی نیروهای مسلح ضمن قدردانی صمیمانه از تلاش‌ها و موفقیت‌ها در قضایای اخیر، تاکید کردند: به‌لطف خداوند نیروهای مسلح چهره خوبی از توانایی‌ها و اقتدار خود و همچنین یک چهره ستودنی از ملت ایران به نمایش گذاشتند و ظهور قدرت اراده ملت ایران در عرصه بین‌المللی را به اثبات رساندند.
فرمانده کل قوا ضمن تبریک روز ارتش و همچنین سالروز تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با تاکید بر اینکه دستاوردهای اخیر نیروهای مسلح موجب ایجاد احساس شکوه و عظمت درباره ایران اسلامی در چشم جهانیان و ناظران جهانی شده است، افزودند: موضوع تعداد موشک‌های شلیک شده و یا موشک‌های به هدف اصابت کرده که طرف مقابل بر روی آنها متمرکز شده، موضوع دست دوم و فرعی است، موضوع اصلی ظهور قدرت اراده ملت ایران و نیروهای مسلح در عرصه بین‌المللی و اثبات آن است که ناراحتی طرف مقابل نیز از همین موضوع است.
رهبر انقلاب اسلامی با قدردانی از لحاظ شدن تدبیر در اقدامات نیروهای مسلح گفتند: حوادث گوناگون با هزینه و دستاورد همراه هستند و مهم آن است که با تدبیر، از هزینه‌ها کاسته و بر دستاوردها افزوده شود و این کاری است که نیروهای مسلح در حوادث اخیر به خوبی انجام دادند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با قدردانی از تلاش‌ها و فعالیت‌های سپاه، ارتش و نیروی انتظامی، نیروهای مسلح را به استمرار تلاش و حرکت برای مواجهه با دشمنی‌ها و دشمن‌ها با تکیه بر نوآوری و ابتکار توصیه و خاطر نشان کردند: یک لحظه هم نباید متوقف شد زیرا توقف به معنای عقب گرد است، بنابراین باید نوآوری در تسلیحات و شیوه‌ها و همچنین شناخت روش‌های دشمن همواره در دستور کار باشد.
ایشان با تاکید بر اینکه حیثیت ملت ایران باید در چشم دنیا برجسته باشد، افزودند: ضمن شناسایی استعدادها و نیروهای توانمند و خلاق، به خداوند متعال حُسن ظن داشته باشید و به او توکل کنید و بدانید که وعده خداوند در دفاع از مؤمنین حتمی و تخلف ناپذیر است.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار همچنین تشکر ویژه‌ای از خانواده‌های فرماندهان و رده‌های مختلف ارتش، سپاه و نیروی انتظامی داشتند و خاطر نشان کردند: بار اصلی زحمات بر دوش همسران و فرزندان نیروهای مسلح است که سختی‌ها را تحمل می‌کنند.
در این دیدار سردار سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به تحولات بزرگ سال ۱۴۰۲ و همچنین هفته‌های آغازین سال ۱۴۰۳ از جمله عملیات «طوفان‌الاقصی» و عملیات «وعده صادق» در تنبیه رژیم صهیونیستی گزارش کوتاهی از آخرین آمادگی‌ها و توانایی‌های نیروهای مسلح ارائه کرد.
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد