چرا بیانیه آمریکا و سه کشور اروپایی درباره برنامهای هسته ایران مهم است؟ / موضع روسیه و چین چه خواهد بود؟
تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۵۱۴۴۶
بین الملل تابناک: هفته گذشته، «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در سفر به بروکسل و مسکو با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مقامات روسیه دیدار و گفتوگو داشت؛ سفری که مقدمه ای است بر آغاز مذاکرات هسته ای پس از چند ماه توقف.
در همین راستا، پس از آغاز تحرکات دیپلماتیک ایران در زمینه برجام، روز گذشته آمریکا به همراه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه بیانیه مشترکی پیرامون برنامه هسته ای ایران منتشر کردند که از جهات مختلفی قابل توجه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا، «آنگلا مرکل» سرپرست صدر اعظمی آلمان، «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه، روز شنبه بیانیه مشترکی درباره ایران منتشر کردند.
در این بیانیه آمده است: «ما، رئیس جمهور فرانسه، صدر اعظم آلمان، نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهور آمریکا، امروز در رُم با یکدیگر دیدار کرده تا درباره خطراتی که برای امنیت بینالمللی به دلیل تشدید برنامه هستهای ایران ایجاد شده، بحث کنیم.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ما عزم خود را برای اطمینان از اینکه ایران هرگز نتواند به توسعه سلاح هستهای یا دستیابی به آن، بپردازد جزم کردیم و نگرانی شدید و فزاینده خود را به اشتراک گذاشتیم، این در حالی است که ایران مذاکرات بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را از ماه ژوئن متوقف کرده و گامهای تحریک آمیز هستهای نظیر تولید اورانیوم با درصد غنای بالا و اورانیوم فلزی غنی شده را شتاب بخشیده است.»
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه مدعی شدند: «ایران هیچ نیاز غیرنظامی معتبری برای این اقدام نداشته اما هر دو اقدام برای برنامههای تسلیحات هستهای مهم هستند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «این گامها تنها باعث افزایش هشدارها میشود که همزمان با این گامها، ایران همکاری و شفافیت با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کاهش داده است.»
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه اضافه کردند: «ما توافق کردیم که ادامه پیشرفتهای هستهای ایران و موانع برای فعالیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، امکان بازگشت به برجام را با خطر مواجه میکند.»
در این بیانیه آمده است: «شرایط کنونی، بر اهمیت راه حل مذاکره شده تاکید دارد که برای بازگشت آمریکا و ایران به پایبندی کامل به برجام فراهم شده و زمینه را جهت ادامه تعامل دیپلماتیک برای حل دیگر نقاط اختلاف فراهم میکند.»
در ادامه این بیانیه تاکید شده است: «با این روحیه، ما از تعهد شفاف رئیس جمهور بایدن، برای بازگرداندن آمریکا به پایبندی کامل به برجام و اجرای کامل آن تا زمانی که ایران همان کار را انجام دهد، استقبال میکنیم.»
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه اشاره کردند: «ما رئیس جمهور رئیسی را فرامیخوانیم تا از این فرصت استفاده کرده و به تلاشی با حُسن نیت برای به نتیجه رسیدن مذاکرات با توجه به فوری بودن موضوع، بازگردد. این تنها راه برای جلوگیری از تشدید خطرناک بوده که به نفع هیچ کشوری نیست.»
در این بیانیه اضافه شده است: «ما از تلاش دیپلماتیک شرکای منطقهای برای کاهش تنشها استقبال کرده و خاطرنشان میکنیم که بازگشت به برجام، هم باعث کاهش خطر و هم برداشته شدن تحریمها میشود که اجازه میدهد مشارکت منطقهار ارتقا یابد.»
چرا بیانیه آمریکا و سه کشور اروپایی مهم است؟
این پرسشی است که رحمان قهرمانپور، کارشناس حوزه بین الملل و مسائل هسته ای در گفتگو با تابناک بدان پاسخ داده است.
قهرمانپور در رابطه با این بیانیه گفت: این بیانیه از چندنظر مهم است؛ اول اینکه به صراحت اعلام نگرانی میکند و میگوید پیشرفت های هسته ای ایران، احیای برجام را تهدید میکند؛ یعنی از نظر آمریکا و اروپا، این پیشرفت های هسته ای که ایران در ماه های اخیر انجام داده و به طور مشخص غنی سازی ۶۰ درصدی و ساخت فلز اورانیوم و راه اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته از نظر غربی ها، امتیاز مهمی برای ایران است و بصورت طبیعی دست ایران را در میز مذاکرات باز می گذارد و قدرت چانه زنی ایران را بیشتر می کند.
لذا طبیعی است که طرف اروپایی و آمریکایی به دنبال این است که این امتیاز ایران را به نوعی خنثی کند؛ بنابراين، تلاش می کند، راه های جدیدی را برای اعمال فشار بر ایران باز کند که در گذشته بحث مذاکره آمریکا با چین برای کاهش خرید نفت از ایران بود و اخیرا هم بحث تحریم افراد جدید که فعال بر حوزه ی پهپاد ها هستند مطرح شده است؛ پس دو طرف مذاکره تلاش می کنند که قبل از بازگشت به مذاکرات با دست بازتر، پرتر و با امتیاز بیشتری وارد مذاکرات شوند تا بتوانند دست برتر را در مذاکرات داشته باشند.
قهرمانپور افزود: اهمیت دوم این بیانیه در این است؛ در شرایطی که مرکل از صدر اعظمی کنار مي رود و آقای اولاف شولتز جانشین او می شود و در شرایطی که بین فرانسه و آمریکا اختلاف جدی بر سر پیمان آکوس بوجود آمده بود، این بیانیه مشترک درواقع تاکید دوبارهای است بر نزدیکتر شدن فرانسه به آمریکا در موضوع هستهای ایران و همچنين همسویی بریتانیا با آلمان و فرانسه و آمریکا در مساله هستهای؛ بنابراین از نظر نمادین، مهم است و نشانه تلاش اروپا و آمریکا برای کاهش شکاف فراآتلانتیکی محسوب میشود.
موضع روسیه و چین چه خواهد بود؟
این کارشناس مسائل هسته ای در در رابطه با موضع روسیه نسبت به مذاکرات پیش روی اظهار داشت: به نظر می رسد که موضع روسیه و چین در مسالهی هستهای ایران، تابعی از شرایط نظام بین الملل و تلاش آمریکا برای کاهش حضور نظامی در منطقه خاورمیانه است. در این راستا، روسیه بر این باور است که احیای برجام در اوضاع کنونی، مي تواند از سطح تنش ها در منطقه کم کرده و زمینه را برای افزایش حضور و نفوذ مسکو در خاورميانه فراهم کند. روس ها اميدوارند که بعد از موفقیت همکاری قدرت های بزرگ در چهارچوب ۱+۵ برای حل مساله برجام بتوانند از چهارچوب مشابهی برای افزایش حضور و نفوذ خودشان در خاورمیانه و بطور مشخص خلیجفارس استفاده کنند و اگر چنین چهارچوب چند جانبهای موفق نشد، روس ها تلاش دارند، انفرادی و یکجانبه حضور خودشان را در منطقه افزایش بدهند. بنابراین در این راستا روس ها بر خلاف گذشته تاکید بیشتری بر احیای برجام دارند، زیرا باورشان بر این است که در شرایط فعلی روسیه میتواند از فواید حاصل از احیای برجام استفاده کند.
قهرمانپور در رابطه با موضع چینی ها نیز گفت: باید توجه کرد که چین همواره یک سیاست مرضی الطرفینی را در موضوع هستهای در پیش گرفته، به گونه ای که تلاش کرده از مواجهه مستقیم با آمریکا خودداری و در عین حال بر حقوق هستهای ایران تأکید کند. اتفاق جدیدی که در مورد چین افتاده این است که آمریکا اصرار دارد که چین هم در توافق های کنترل تسلیحاتی دوجانبه با روسیه وارد شود. یکی از دلایل عدم تمدید پیمان INF یا موشک های میانبرد هستهای بین آمریکا و روسی این بود که دولت ترامپ اعلام کرد، در صورتی این توافق تمدید میشود که چین هم به آن ملحق شود. این مسئله برای چین خیلی خطرناک است و برای همین به شدت مخالف این کار است.
از سوی دیگر، اکنون بحث این است که آمریکایی ها چین را هم وارد پیمان استارت جدید کنند که بعید به نظر میآید؛ بنابراین اتفاق جدیدی که درمورد رویکرد چین به مساله هستهای ایران رخ داده، این است که آمریکا دارد فشار میآورد به چین که آن ها هم وارد پیمان های کنترل تسلیحاتی دوجانبه با روسیه شوند و این پیمان ها تبدیل به پیمان های سه جانبه ای شود. چین برای جلوگیری از این کار افزون بر مواضع تندی که مستقیم در مقابل آمریکا گرفته است، در موضوع هستهای هم قدری بیشتر از گذشته متمایل به سمت ایران شده است، ولی این به معنای حمایت تمام عیار از ایران و مقابله مستقیم با آمریکا در موضوع هستهای نیست. دومین دلیلی که چین اصرار دارد بر احیای برجام، این که پکن هم مثل مسکو بر این باور است که احیای برجام در شرایطی که آمریکا میخواهد حضور خودش را در منطقه کاهش بدهد، میتواند از نظر امنیتی به کاهش تنش در منطقه کمک کند و کاهش تنش در منطقه میتواند به نفع سرمایه گذاری های چین در منطقه خاورمیانه باشد.
منبع: تابناک
کلیدواژه: ربیع الاول ابوالفضل ابوترابی طرح صیانت از حقوق کاربران طرح جهش تولید مسکن قیصر امین پور آمریکا اروپا برجام مذاکرات هسته ای چین روسیه ربیع الاول ابوالفضل ابوترابی طرح صیانت از حقوق کاربران طرح جهش تولید مسکن قیصر امین پور بیانیه آمده موضوع هسته ای هسته ای ایران احیای برجام موضع روسیه رئیس جمهور برای کاهش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۵۱۴۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گروسی: ایران چند هفته با در اختیار داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای ساختن بمب اتم فاصله دارد
آفتابنیوز :
"رافائل گروسی" مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگویی مدعی شد که غنیسازی اورانیوم توسط ایران و نبود دسترسی بازرسان بینالمللی به تاسیسات اتمی آن، به نگرانیها درباره فعالیتهای هستهای آن دامن میزند.
با این وجود، گروسی گفت که نسبت به حفظ گفتگوها در این باره متعهد است.
خبرگزاری آلمانی دویچه وله گزارش داد که گروسی در گفتوگویی با این خبرگزاری مدعی شد ایران "چند هفته، نه چند ماه" با در اختیار داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای ساختن یک بمب اتمی فاصله دارد.
او افزود:، اما به معنای این نیست که ایران سلاح اتمی دارد یا در این بازه در اختیار خواهد داشت.
مدیرکل آژانس توضیح داد، در حالی که غنیسازی اورانیوم در سطح نظامی نگرانکننده است، نمیتوان بر اساس این نتیجه گرفت که ایران در حال حاضر یک سلاح اتمی دارد.
گروسی گفت که اهداف ایران در این زمینه مشخص نیست و تنها میتوان درباره آن گمانهزنی کرد.
ابراز نگرانی مدیرکل آژانس در حالی درباره برنامه هستهای ایران مطرح میشود که ایران یک سال و نیم پس از خروج آمریکا از توافق هستهای (برجام) در سال ۲۰۱۸، متحمل شدن تحریمهای بازگردانیشده واشنگتن و بدعهدی شرکای اروپایی در کاهش تاثیر تحریمهای آمریکا، اعلام کرد که در پنج گام تعیینشده و طبق بند ۳۶ برجام از انجام دادن برخی تعهدات داوطلبانه خود در توافق فاصله میگیرد.
محدود کردن امکانات نظارتی آژانس در تاسیسات ایران نیز اقدام متقابل تهران در واکنش به قطعنامه تنبیهی آمریکا و شرکای اروپایی برجام در دو سال گذشته انجام شد. اما مذاکرات میان ایران و آژانس برای حلوفصل مسائل پادمانی باقیمانده ادامه دارد و ایران تا کنون به تعهدات خود در بیانیههای مشترک با آژانس عمل کرده است.
اگرچه، مقامات ایران تاکید کردهاند در صورت بازگشت تمامی طرفین توافق به اجرای تعهدات خود، اقدامات انجامشده را به حالت اولیه بازمیگرداند.
در این میان، مذاکرات میان ایران و طرفین اصلی برجام به منظور احیای این توافق که در مارس ۲۰۲۱ آغاز شد، به بنبست رسیده است. ایران طی توافق هستهای متعهد شده بود که در ازای لغو کلیه تحریمهای آن، فعالیتهای هستهای خود را محدود کند.
دویچه وله در ادامه نوشت که گروسی مدعی شد، آژانس از سطح دسترسی مورد نیازش در ایران برخوردار نیست که گمانهزنیها درباره فعالیتهای هستهای آن را تشدید میکند.
او همچنین به حلوفصل نشدن مسئله برخی یافتههای آژانس، از جمله ذرات اورانیوم در محلهای پیشبینینشده اشاره کرده و گفت که این موضوع به تردیدها درباره شفافیت ایران دامن میزند.
گروسی گفت: این موضوع محور اصلی گفتوگویی بوده است که تلاش کردهام با ایران برقرار کنم.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ادامه، با اشاره به افزایش تنشها میان ایران و رژیم صهیونیستی در پی اقدامات متجاوزانه این رژیم و پاسخ قاطعانه ایران، هرگونه ایده حمله به تاسیسات هستهای را محکوم کرد.
او بیان کرد: حمله به تاسیسات هستهای امری، مطلقا، ممنوع است.
گروسی همچنین درباره تهدید حملات هستهای نیز گفت: به نظرم عادیسازی صحبت کردن از تسلیحات اتمی، استفاده از تسلیحات اتمی، کسب تسلیحات اتمی واقعا اسفناک است.
او همچنین گفت که آژانس همواره از گفتگوها میان ایران و آمریکا حمایت میکند.
مدیرکل آژانس همچنین درباره مذاکرات میان ایران و آژانس گفت: آنچه واقعا به آن تمایل دارم، مذاکرات میان ما، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران است، چون چیزهای زیادی وجود دارد که باید درباره آن شفافسازی شود و به همین دلیل است که قصد داریم به زودی به ایران سفر کنیم.
او گفت که پیامش به ایران این است که باید بیشتر با آژانس همکاری کند.
منبع: خبرگزاری ایسنا