ایران صاحب «آرشیو ملّی هنر» شد
تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۸۶۱۳۰
کوروش کمالی سروستانی با اشاره به نحوه شکلگیری «آرشیو ملّی هنر ایران»، درباره بخشهای مختلف این مجموعه فرهنگی و هنری و همچنین بینظیر بودن آن در سطح جهان میگوید.
به گزارش قدس آنلاین، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی فارس و ایدهپرداز طرح «آرشیو ملّی هنر ایران» درباره ایده و نحوه شکلگیری این مجموعه اظهار کرد: طرح تأسیس «آرشیو ملّی هنر ایران» در سال ۱۳۹۴ حین مطالعه درباره آرشیوهای موجود کشور شکل گرفت و پروپوزال و طرحی در راستای آن نگاشته شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کمالی سروستانی در ادامه افزود: چیزی که ما به آن «آرشیو ملّی هنر ایران» میگوییم دربرگیرنده هفت هنر و شامل موسیقی (سنتی، مقامی، محلی، مذهبی و مدرن)، هنرهای نمایشی (تئاتر، تعزیه، نمایشهای عروسکی، پایکوبیهای محلی و سنتی، مراسم مختلف آئینهای مذهبی و ملّی)، هنرهای تجسمی (نقاشی، خوشنویسی، مجسمهسازی، طراحی، عکاسی، قرآننگاری و...)، هنرهای سنتی (خاتمکاری، شیشهگری، میناکاری، فرش، منبّت، قلمزنی، چوببُری، چرمسازی، نجّاری، کاشیهای هفترنگ، معرّق و...)، ادبیات (شعر، داستان، نمایشنامه، فیلمنامه)، معماری (ایران باستان، دوره اسلامی و معاصر) و سینما (هنری و مستند) است. «آرشیو ملّی هنر ایران» بهصورت دیجیتال در تمام این رشتهها به جمعآوری کلیه آثار دیداری، شنیداری، اسناد مکتوب، کتابها، نشریات، زندگینامهها، فیلمهای مستند، عکس هنرمندان، پوسترهای هنری و به هرآنچه به این هفت هنر مربوط باشد، میپردازد.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه گفت: در روزگار ما با گسترش فناوری اطلاعات و ظهور جامعه اطلاعاتی، دیجیتالسازی آرشیوها دستیابی بهتر و سریعتر و آسانتر را فراهم آورده و استفاده از آن را به یک ضرورت تبدیل کرده است. بههمین دلیل و با توجه به اینکه کسی حتی توان و امکان جمعآوری فیزیکی کلیه آثار یکی از این حوزهها را ندارد، دیجیتالسازی این امکان را به ما میدهد که همه اطلاعات در مورد این هنرها را جمع، طبقهبندی و فهرستنویسی علمی کنیم تا علاقهمندان و پژوهشگران بتوانند بهراحتی از آن استفاده کنند. همینطور برنامهریزیهایی صورت گرفته تا سالانه برای هنرمندان عرصههای مختلف بتوان نشانِ «هنر ایران» را به هنرمندان برجسته و حامیان این مجموعه اهدا کرد. آخرین بخشی که همکاران آرشیو سعی دارند به آن دست پیدا کنند، ارتباط با موزهها، گالریها و کتابخانههای جهان و مجموعهداران ایرانی خارج از کشور، در جهت جمعآوری آثار هنری بیشتر است.
کمالی سروستانی در خصوص طبقهبندی مخاطبان و چگونگی استقبال آنها از این آرشیو دیجیتال بیان کرد: آرشیو ملّی دیجیتال با این حجم گستردهای که از هنر را پوشش میدهد، مخاطب همگانی دارد؛ کمتر کسی است که دغدغه ادبیات، معماری، سینما و هنرهای مختلف را نداشته باشد؛ پس مخاطب عام است. اگرچه برای متخصصان و پژوهشگران این عرصه کاربرد علمیتری دارد. برای مثال، در سینما از سال ۱۳۰۹ با ساخت فیلم «آبی و رابی» تاکنون حدوداً چهارهزار فیلم توسط سینماگران ایرانی ساخته شده است. «آرشیو دیجیتال هنر ایران» تا به امروز و در گام اول، موفق به جمعآوری ۳۲۰۰ نسخه از این فیلمها شده است. در آرشیو این فیلمها، کلیه اطلاعاتی که مخاطب لازم است درباره فیلم بداند، مثل مشخصات کارگردان، فیلمنامه، بازیگر، آهنگساز، دکوپاژ، لوکیشن، طراحی لباس و کلیه عوامل گنجانده شده است. همین اتفاق درباره موسیقی شکل گرفته و در آرشیو ۶۰ هزار فایل موسیقی فهرست و ذخیره شده است. همچنین نزدیک به ۱۲ هزار عنوان کتاب الکترونیکی درباره این هفت هنر (پیشبینی میشود بیش از صدهزار نسخه جمعآوری شود)، ۲۰ هزار فایل از آثار هنرمندان تئاتر، نمونههایی از تعزیههای اجراشده، مکتبهای خوشنویسی از اولین دورهها تا به امروز، آثاری از قرآننگاران، نقاشان، مجسمهسازان و فایلهایی از فیلمهای مستند در دسترس علاقهمندان و مخاطبان عام و خاص قرار میگیرد.
او افزود: اگرچه این آرشیو فعلا در ساختمان مرکز اسناد استان فارس شکل گرفته، اما امید میرود با تأمین اعتبار بتوان زمین مناسبی تهیه کرد و ساختمانی مجزا برای «آرشیو ملّی هنر ایران» ساخت. در طرح اصلی که سال ۹۴ ارائه شد، این آرشیو در ساختمانی هفتطبقه طراحی شده بود. طبق این طرح، بناست تا هر طبقه به مساحت هزار متر، به یک هنر اختصاص یابد و بهصورت دیجیتالی و بعضاً فیزیکی به نمایش گذاشته شود. همچنین در کنار این هفت طبقه، سالن نمایش فیلم، تئاتر، موسیقی و گالری و نمایشگاه آثار هنری (تابلو نقاشی، نسخ خطی، صنایع دستی)، اتاق گفتوگو و اتاق پژوهش تعبیه خواهد شد. این موزه شورایی به نام «شورای عالی آرشیو ملّی هنر ایران» خواهد داشت که اعضای آن از میان هنرمندان برجسته هنرهای هفتگانه ایران و دیگر شخصیتهای حقیقی و حقوقی برگزیده میشوند. همکاران این آرشیو در این پروسه، به جمعآوری، طبقهبندی و فهرستنگاری کلیه آثار هفت هنر میپردازند. طراحی نرمافزار و اپلیکیشن ویژه آرشیو به زبانهای فارسی و انگلیسی نیز بخشی از این روند است. ضبط و تدوین تاریخ شفاهی هنر ایران در گفتوگو با هنرمندان و منتقدان از دیگر اقدامات این مجموعه است. همچنین تلاش میشود با تمام هنرمندان در تمامی حوزهها گفتوگویی ضبط و نگهداری شود. تدوین دانشنامه، مقالهشناسی، کتابشناسی هنر ایران و تأسیس کتابخانه تخصصی نیز از دیگر اقداماتی است که در این آرشیو بر انجام آن اهتمام ورزیده خواهد شد. در آرشیو ملّی هنر ایران، بخش مجزایی به نام «مجموعهداران آثار» وجود دارد که امید میرود با رایزنی با صاحبان آثار، بتوان این مجموعهها را با نام خود مجموعهداران به آن اضافه کرد.
مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مرکز فارس درباره امکانات دسترسی مخاطبان و همچنین محدودیتها، فیلترگذاریها و خط قرمزها نیز اینطور توضیح داد: برای افتتاح این مجموعه هفت گامِ پنجساله تعریف شده است که در گام اول تمام خدمات بهصورت آفلاین و در محل آرشیو قابل ارائه هستند. علاقهمندان میتوانند به آرشیو ملی هنر ایران، که در کتابخانه ملی فارس در شهر شیراز سامان یافته، مراجعه کنند. اما در برنامه نهایی، این آرشیو تحت وب خواهد بود و در هر نقطه از جهان، در اختیار مخاطبان خواهد بود. طبیعتاً امکان بارگذاری آنلاین تمام آثار هنری برای این مجموعه فراهم نیست؛ این مسئله دلایل مختلفی دارد، که یکی از مهمترین آنها مدیریت حقوق دیجیتالی و قوانین مالکیت معنوی (کپیرایت) در قلمرو جهوری اسلامی ایران است. بعضی حقوق برای بارگذاری آنلاین برخی از آثار محدودیت ایجاد میکند که البته عمدهای که ذیل این محدودیت قرار میگیرد در دسته سینما یا موسیقی است. طبق آخرین دادهها بیش از ۸۰ درصد از داشتههای هفت هنر قابلیت استفاده عمومی و آنلاین خواهد داشت و ۲۰ درصد آن با توجه به قوانین کشور، قوانین کپیرایت و قوانین حقوقی، بهصورت آفلاین فقط در اختیار پژوهشگران عرصه هنر قرار خواهد گرفت.
او همچنین درباره نمونههای خارجی این موزه دیجیتال گفت: اگرچه آرشیو آثار هنری در کشورهای دیگر، خصوصاً کشورهای پیشرفته غربی، بویژه در عرصه سینما، موسیقی، نقاشی و تا حدودی معماری و مجسمهسازی بسیار است، اما تحقیقات نشان میدهد آرشیو «هفت هنر» در هیچکدام از کشورهای دنیا راهاندازی نشده است. برای مثال یکی از مهمترین مراکز هنری انگلستان «آکادمی سلطنتی هنر» در سال ۱۷۶۸ بنیان نهاده شد اما تنها به حفظ آثار عمدتاً تجسمی میپردازد. یا «گالری ملّی هنر» در واشینگتن دیسی آمریکا نیز بیشتر دربرگیرنده هنرهای تجسمی است
منبع: ایسنا
انتهای خبر/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: آثار هنری جمع آوری فیلم ها هفت هنر ی ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۸۶۱۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یادداشت| پیمانهای که پُر شد
استاد اسلامی ندوشن از نامآوران کامروایی بود که پیمانه زندگیشان پُر و پیمان بوده، از مصادیق اعلای بزرگانی که زیست تام و مرگ بههنگام داشتهاند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، احمدرضا بهرامپور، پژوهشگر و منتقد ادبی، در یادداشتی بهمناسبت دومین سالروز درگذشت زندهیاد محمدعلی اسلامی ندوشن، یادی کرده است از خدمات این استاد بنام به فرهنگ و ادبیات ایران. یادداشت بهرامپور را میتوانید در ادامه بخوانید:
حقوق خواندهبود اما جانش سرشتهبا ادبیات و سرشار از مطالعاتِ فرهنگی بود. همچون چخوف که تناقضِ میانِ شغلِ پزشکی و هنرِ خویش را در عبارتی جاودانهکردهبود، او نیز میگفت حقوق عیال و ادبیات محبوبه من است! ادبدوستیِ خویش را بیشتر مرهونِ خالهاش میدانست؛ خالهای تنها که در خردسالی او را با آثارِ سعدی، این «شیخِ همیشهشاب» آشناکردهبود. جیمز جویس نیز میلِ بیمارگونهٔ خویش به داستاننویسی را متاثّر از عمهٔ قدّیسهمانندِ خود میدانست؛ عمهای که جویس را در خردسالی به تماشای تابلوی «روزِ قیامت» میبُرد.
استاد اسلامی گرچه مردی اروپا رفته، پاریسدیده و شرق و غربگردیده بود، اما دلی داشت که همواره در ایران بود و برای آن دُختِ پریوار میتپید. درک و دریافتام از مطالعهٔ مستمرِ آثار استاد را اگر بخواهم در چند واژه خلاصهکنم، این کلیدواژهها است: خردگرایی، مداراگری، فرهنگمداری و اندیشیدن به سرشتِ ایران و سرنوشتِ ایرانی.
اسلامی ندوشن در آینه خاطرات شاگردان/ او بزرگتر از نامش بود!استاد اسلامی مردِ «دیدهور»ی بود و هرگز فریبِ «افسانه و افسونِ» زمانه را نخورد. سالهای جوانیاش را شعر سرود، گاه نیز البته بهتفاریق و ازسرِ تفنّن، داستان و نمایشنامه نوشت. اما شغلِ شاغلش نقدِ ادب و فرهنگِ ایران بود. و ادبیات فارسی را بیشتر ازمنظر و زوایای انسانی و اخلاقیاش، پژوهید و تحلیلکرد. بیگمان نقدِ ادبیِ ما بسیار وامدارِ ایشان است و تاریخِ شاهنامهپژوهی و حافظشناسی نیز آراءشان را ازیادنخواهدبرد.
سهمِ استاد در شکلگیری ادبیاتِ تطبیقیِ ایران نیز شایانِ توجه است. استاد اسلامی آثارِ رنگارنگی (شعر و زندگینامه و ...) را به فارسی نیز برگرداند و چندین سفرنامه خواندنی و ماندنی نیز از خود به یادگار نهاد. بسیارند کسانی که از دریچهٔ دلانگیزی که او بهرویشان گشود، با کشورِ شوراها و شهرهای افغانستان و سرزمین چین آشنا شدند.
استاد جستارنویسِ پرکاری نیز بودند و مقالاتِ گوناگونشان در برترین مجلات هر دوره («پیامِ نوین»، «یغما»، «نگین»، «هستی» و ...) منتشرمیشد. اما اهتمامشان در همهٔ این آثارِ گوناگون، معطوف بود به دغدغههای ایراندوستانهٔ استادی که همیشه و همهجا چشمی به تاریخ و فرهنگ سرزمینِ مادریاش داشت و به ما نیز یادآورمیشد «ایران را ازیادنبریم».
استاد اسلامی بهخلافِ اغلبِ ادیبان، جانمایه و جوهرهٔ آثارِ ادبی را با زبان و بیانی روشن و رسا به مخاطب میشناساند. شاهنامه و شعرِ حافظ را با دید و دریافتی روزآمد مینگریست. اغلب درپیِ شناساییِ پیامِ انسانی و اخلاقیِ آثار بود. و خود نیز هرگز به جانبِ جدالهای قلمیِ فرصتسوزانه و فرهنگستیزانه میلنکرد.
بهگمانم در طولِ هزار سالی که از سرودهشدنِ شاهنامه میگذرد، کسی درستتر و خوشخوانتر و خلاقانهتر از استاد اسلامی و زندهیاد شاهرخِ مسکوب «داستانِ داستانها»ی شاهنامه را تحلیل نکرده است. گرچه ایشان ادعایی در حافظپژوهی نداشتند اما چند اثر در این زمینه نیز منتشرکردند و «ماجرای پایانناپذیرِ حافظِ» ایشان از درخشانترین آثار در حیطهٔ حافظپژوهی است.
ایشان بارها در نوشتههایشان کسانی را کامیاب خواندهاند که پیمانهٔ زندگیشان را پُرکردهاند و «ذخائر و استعدادِ وجودیشان را بهحدّاعلا شکوفاندهاند» و بهقولِ بیهقی «جهانخوردند»! ازجمله دربارهٔ بهار نوشتهاند: «من بهار را مردی کامروا میدانم، زیرا از زندگی نترسید و خود را دلیرانه در دهانِ آن انداخت». دربارهٔ اخوان نوشتهاند: «کوتاه یا بلند، مهم آن است که پیمانه پُر شود؛ و پیمانهٔ اخوان پر بود و پیمان را به آخر رساند». نیز دربارهٔ استاد غلامحسین یوسفی نوشتهاند: «برسرِهم [...] سعادتمند زندگی کرد [...]. زندگی پاکیزه و باحاصلی را گذراند».*
استاد اسلامیِ ندوشن خود نیز از نامورانِ کامروایی است که پیمانهٔ زندگیشان پُر و پیمان بوده! از مصادیقِ اعلای بزرگانی که "زیستِ تامّ" و "مرگِ بههنگام" داشتهاند. استاد دور از ایرانِ محبوبشان درگذشتند، اما «پیمانه چو پُر شود چه بغداد و چه بلخ»!
*عبارات نقلشده برگرفته از کتابِ «نوشتههای بیسرنوشت»، اثرِ استاد اسلامی ندوشن است.
انتهای پیام/