سواد چگونه در سلامت انسانها نقش دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۰۷۹۹۳
ایسنا/اصفهان عضو کمیته مشاوران جهانی سواد سلامت سازمان جهانی بهداشت با اشاره به رابطه مستقیم بین سواد و سطح سلامتی افراد، گفت: رفتن به مدرسه و با سواد شدن همانند واکسنی است که جامعه را در برابر مرگ زودرس، بیمارها و رفتارهای پر خطر ایمن میکند.
نسترن کشاورز محمدی در گفتوگو با ایسنا، با تاکید بر اهمیت توجه به سواد، پوشش آموزش ابتدایی، به صفر رساندن تعداد بازماندگان از تحصیل و بزرگسال بی سواد به ویژه زنان، اظهار کرد: این مسئله آنقدر اهمیت دارد که باید تعداد بی سوادان و از تحصیل جاماندگان به اندازه توجه به تعداد و سرانه دسترسی به خدمات پزشکی و حتی بیشتر از آن برای نظام سلامت یک کشور مهم باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، افزود: «لالوند» وزیر بهداشت کانادا در اوایل دهه ۷۰ میلادی اولین کسی بود که در یک گزارش تحقیقی ملی مطرح کرد که عوامل اجتماعی شامل وضعیت سواد و اشتغال حتی بیش از دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی در تامین و ارتقای سلامت جامعه موثر است. بعد از انتشار این گزارش، تحقیقات متعددی ابعاد، عمق و فرایند اثرگذاری سواد بر سلامت را تببین کردند که چگونه با سواد بودن موجب بهبود وضعیت سلامت افراد میشود.
تفاوت قابل توجه سطح سلامت افراد بی سواد و باسواد
وی با اشاره به تفاوت بسیار قابل توجه سطح سلامت افراد بی سواد و کم سواد نسبت به باسوادان و کسانی که سالهای بیشتری تحصیل کرده اند، افزود: بیماری در این گروه از افراد بیشتر اتفاق میافتد، دیرتر تشخیص داده شده و دیرتر نیز درمان میشود؛ بنابراین این گروه از افراد عوارض بیشتر و مرگ و میر بیشتر و زودرس تری را تجربه میکنند، همچنین هزینههای درمانی بیشتری را نیز متقبل میشوند که آنها و خانواده ایشان را بیشتر به سمت فقر می برد.
کشاورز محمدی با بیان اینکه افراد کم سواد و بی سواد، سواد بهداشتی کمتری دارند، تصریح کرد: این افراد رفتارهای پرخطر بهداشتی و اجتماعی مانند عدم تغذیه مناسب، عدم استفاده مناسب از خدمات بهداشتی درمانی و جرایم اجتماعی را بیشتر انجام میدهند، خودمراقبتی کمتری دارند و به علت شغل کم درآمدتر یا بیکاری، دچار محدودیت منابع برای زندگی سالم نیز هستند.
مادران باسواد، فرزندان سالمتر
وی با استناد به تحقیقات متعدد در داخل و خارج از کشور، گفت: تحصیلات و موفقیتهای تحصیلی نه تنها بر سطح سلامت فرد، رفتارهای مرتبط با سلامت و میزان و زمان مرگ و میر فرد در بزرگسالی، بلکه حتی بر فرزندان آنها و نسل آینده تاثیر بسیار قوی دارد.
این محقق و متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در مدارس، با اشاره به اینکه والدین بیسواد یا دارای سواد کم به خصوص مادران، سلامت فرزندان خود را به خطر میاندازند، یادآور شد: در یک مطالعه ملی در ایران که بر روی عوامل موثر و پیشبینیکننده مرگ ومیر کودکان زیر یک سال انجام شد؛ مشخص شد که مهمترین عامل پیش بینی کننده مرگ و میر کودکان زیر یک سال در ایران بیسوادی و کم سوادی مادران آنها بوده است.
کشاورز محمدی با اشاره به نتایج مطالعات دیگری که توسط محققان ایرانی انجام شده است، گفت: احتمال تولد نوزاد کم وزن و یا کوتاه قد در مادران کم سواد و بی سواد در مقایسه با مادرانی که سالهای بیشتری در مدرسه تحصیل کرده بودند، حتی بیش از سه برابر بود. همچنین کودکان آنها بیشتر در معرض ابتلا به چاقی، دیابت، سوء تغذیه و برخی دیگر بیماریها بودند و حتی احتمال مرگ آنها بیشتر بود.
بی سوادی یا کم سوادی؛ بیماری و مرگ بیشتر
وی ادامه داد: حتی اگر شواهد حاصل از تحقیقات را نادیده بگیریم، با کنار هم گذاشتن وضعیت سواد در استانها و نیز وضعیت سلامت می توان به ارتباط مستقیم بین سواد و سطح سلامتی پی برد.
کشاورز محمدی به استانی که نرخ بی سوادی بالاتری به خصوص در میان زنان دارند، مثل سیستان و بلوچستان اشاره کرد و یادآور شد: این استان بدترین وضعیت را از نظر برخی شاخص های بهداشتی همچون مرگ و میر مادر و کودک دارد.
دانشیار آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، خاطرنشان کرد: آمار مرگ و میر در برخی گروههای جمعیتی مثل مادران و کودکان مناطق دارای سواد کم، در برخی شاخصها، حتی تا سه برابر بدتر از میانگین کشوری و شش برابر بدتر در مقایسه با استانهایی است که بالاترین نرخ سواد را در بین زنان دارند.
وی با اشاره به الگوهای مشابه بین سواد و سلامت، گفت: در سطح جهان هم رابطه مستقیمی بین سواد و سطح سلامتی افراد وجود دارد. کشورهایی مثل افغانستان با بیشترین بیسوادی و بالاترین درصد کودکان بازمانده از تحصیل، دارای بدترین شاخصهای سلامت هستند.
نیاز به ارتقا سواد در روستاها و زنان جامعه
این استاد دانشگاه، اولین رسالت مدارس را سواد آموزی دانست و افزود: آموزش و سواد برای همه از حقوق اولیه هر فردی است که همه با آن موافقند.
کشاورز محمدی با بیان اینکه در کشور ایران آموزش ابتدایی طبق قانون اجباری است، یادآور شد: ایران در چند دهه اخیر پیشرفت خوبی داشته و طبق آمار سرشماری که در سال ۱۳۹۵ توسط سازمان آمار کشور منتشر شده، میزان با سوادی در جمعیت بالای ۶ سال 64.87 درصد و پوشش ثبت نام مقطه ابتدایی حدود ۹۵ درصد است که عمدتا مرهون تلاش آموزش و پرورش، معلمان عاشق و بهبود راههای ارتباطی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه وضعیت سواد در ایران، طی نیم قرن اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است، اما هنوز با وضعیت ایدهآل فاصله داریم.
این محقق و متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در مدارس، با اشاره به اینکه همواره مردان وضعیت سواد بهتری نسبت به زنان داشته و دارند و وضعیت سواد در شهرها نیز بهتر از روستاها است، تصریح کرد: وضعیت بی سوادی در بین زنان و نیز در روستاها به مراتب بالاتر از میانگین کشوری است، اما هنوز 4.12 درصد جمعیت شش سال و بالاتر بی سواد هستند که برابر با ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر (حدود ۹ میلیون نفر) است.
وی با استناد به سرشماری سال ۱۳۹۵ که میزان پوشش ثبت نام مقطع ابتدایی را ۹۵ درصد و حتی بیشتر از میانگین جهانی است، تصریح کرد: اما دختران، کودکان با نیازهای ویژه(کودکان استثنایی)، کودکان ساکن در مناطق مرزی و مهاجران کمی عقب تر هستند، این یعنی با وجود افزایش این نسبت، هنوز پنج درصد کودکان سنین ابتدایی از تحصیل جا ماندهاند که کمی بیش از ۲۰۰ هزار نفر است.
دانشیار آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مشاور سازمان جهانی بهداشت و یونسکو در زمینه بهداشت مدارس و سواد بهداشتی، رفع مشکل همه بازماندگان از تحصیل و افرادی که ترک تحصیل کرده اند، برای بازگشت به مدرسه، به خصوص در دختران را اقدام حیاتی برای ارتقای سلامت فرد و جامعه و نیز مسئولیت همه افراد جامعه و سازمانها به خصوص آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، دانست.
کشاورز محمدی خاطرنشان کرد: رفتن به مدرسه و با سواد شدن همانند واکسنی است که جامعه را در برابر مرگ زودرس، بیمارها و رفتارهای پر خطر ایمن میکند؛ بنابراین قدم بسیار مهم و موثری برای تامین و ارتقا سلامت امروز و نسل آینده است.
رویا یاوری-خبرنگار افتخاری ایسنا اصفهان
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی سلامت سوادآموزی بي سوادي بهداشت آموزش بهداشت و ارتقای سلامت کشاورز محمدی وضعیت سواد بین سواد سطح سلامت مرگ و میر بی سوادی کم سواد بی سواد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۰۷۹۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
غربالگری یک میلیون و ۴۲ هزار و ۵۷۶ نفر در پویش ملی در گلستان
موسیالرضا شبیهی گفت: با اجرای پویش ملی سلامت در استان بیش از ۳۲ هزار نفر شامل ۱۵ هزار و ۵۳۸ بیمار دیابتی نوع ۲ و ۱۶ هزار و ۵۷۳ بیمار فشار خون بالا در استان شناسایی شده و تحت مراقبت قرار گرفتند.
او با اشاره به شناسایی ۱۹ هزار و ۴۵۹ بیمار با احتمال دیابت و ۱۸ هزار و ۴۷۰ بیمار با احتمال فشار خون بالا در این طرح، گفت: مرحله دوم پویش ملی سلامت با هدف تایید بیماری در افراد مشکوک دیابت و فشار خون شناسایی شده از بهمن ماه در استان آغاز شد.
به گفته وی در این مرحله بیماران با احتمال دیابت و فشار خون به مراکز خدمات جامع سلامت فراخوان شده و توسط پزشکان ارزیابی و برای تمام بیماران مشکوک به دیابت، دوباره تایید بیماری قندخون وریدی درخواست میشود.
شبیهی ادامه داد: از ابتدای بهمن تاکنون ۵۳.۸ درصد افراد مشکوک به دیابت و ۴۲.۵ درصد افراد مشکوک به فشارخون شناسایی شده در پویش ملی سلامت توسط پزشکان مراکز خدمات جامع سلامت ویزیت و پس از تایید بیماری تحت درمان دارویی قرار گرفتند.
او بیان کرد: تشخیص بههنگام بیماری دیابت و فشار خون یکی از اهداف اصلی پویش ملی سلامت بود که در این راستا نتایج قابل قبولی در گلستان بهدست آمد.
به گفته وی، قند خون بالا به مرور زمان میتواند به رگهای خونرسان و اعصاب کنترلکننده قلب آسیب برساند ضمن اینکه احتمال بیماری قلبی عروقی در بیماران دیابتی ۲ برابر بیشتر از افراد دیگر است.
رئیس مرکز بهداشت استان افزود: همچنین فشار خون بالا ممکن است باعث آسیب عروق شود و در نتیجه رسیدن خون به قسمتهای مختلف بدن، از جمله اعضای حیاتی مانند قلب را دشوارتر کند و فرد را بیشتر در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی قرار دهد.
شبیهی یادآور شد: فشار خون بالا و دیابت، خطر بروز انواع عوارض ناشی از بیماری دیابت را نیز بیشتر میکند، بنابراین حفظ فشار و قند خون در محدوده سلامت بسیار مهم است و تشخیص بههنگام بیماری و درمان مناسب احتمال بروز عوارض را در فرد کاهش میدهد.
او ضمن تاکید بر اصلاح سبک زندگی سالم برای محافظت از عوارض دیابت و فشار خون بالا از افراد بالای ۱۸سال که در مرحله اول پویش ملی سلامت توسط کادر بهداشت به آنان اعلام شده که قند خون یا فشارخون غیر طبیعی دارند خواست برای تایید و تشخیص به هنگام بیماری خود به نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه و در انجام این امر مهم با پزشکان مراکز همکاری کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان گلستان گرگان