به نقل از «جام جم آنلاین»

اجلاس عشق‌ آباد، بازتعریف ماموریت اکو

تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۸۵۴۲۴

دستاورد سفر نخست، عضویت دائم کشورمان در سازمان همکاری شانگهای و گام نخست برای تحقق راهبرد نگاه به شرق دولت بود. انتخاب عشق‌آباد و اجلاس اکو به عنوان مقصد دوم، پیام‌آور عزم جدی دولت برای تحقق راهبرد نگاه به شرق، تنوع بخشیدن و نگاه متوازن در سیاست خارجی و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای با رویکرد اقتصادی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وجود بلوک‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای موازی و گاه رقیب اکو و بررسی عملکرد آنها و مقایسه با این سازمان، مبین آن است که جای کار بسیاری برای تحقق اهداف اکو وجود دارد. در پله نخست، شناسایی و رفع موانع و افزایش سطح همکاری‌ها و تبادلات اقتصادی کشورهای عضو سازمان در آستانه برگزاری اجلاس سران اکو ضروری است. در این میان، منابع و ظرفیت‌های گسترده اقتصادی به‌ویژه در بخش‌های معدن، نفت و گاز و گردشگری کشورهای عضو، سرمایه ارزشمندی را در اختیار این سازمان مهم اقتصادی منطقه قرار داده تا بتواند با اقدامات مطلوب، رفاه و آسایش مردمان کشورهای عضو را ارتقا بخشد. جمهوری اسلامی ایران به دلیل داشتن مرز زمینی با پنج کشور عضو اکو و داشتن موقعیت استراتژیک جغرافیایی برای برقراری اتصال سایر اعضا به آب‌های بین‌المللی و نیز توسعه چشمگیر فناوری‌های نوین در حوزه‌های نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی و سلول‌های بنیادی، هوش مصنوعی و همچنین استقرار دبیرخانه دائمی اکو در تهران، از موقعیت محوری در این میان برخوردار است.

سازمان اکو بنا بر اساسنامه و اسناد موسس خود، سازمانی است اقتصادی، البته در دنیای امروز برای موفقیت در حوزه اقتصاد باید پیوست‌های رسانه‌ای و فرهنگی نیز مورد توجه جدی قرار گیرد. چندی قبل، میزبان مدیر اجرایی هلدینگ رسانه‌ای پیرامید قرقیزستان بودم. او اشاره کرد هر چند دو ملت با زبان‌های مختلفی صحبت می‌کنند و سال‌ها هم از یکدیگر دور بوده‌اند، ولی در تهران احساس غریبی نداشت و در پوشش و خورد و خوراک، عمیقا احساس آشنایی می‌کرد. سازمان اکو با داشتن ۱۰عضو که اشتراکات فرهنگی عمیقی بین مردمان کشورهایشان وجود دارد، با بازیابی ماموریت‌های خود می‌تواند موجب افزایش رفاه مردم منطقه شود. در این میان، ایران اسلامی با همه اعضا اشتراکات عمیق تاریخی، فرهنگی و اجتماعی دارد و با قرار داشتن در مسیر ترانزیت جاده‌ای، دریایی و ریلی کالا و داشتن منابع طبیعی و انسانی قابل‌توجه، آمادگی انجام نقش سترگ خود را برای فعال کردن بیشتر اکو و بهره‌مندی مردم کشورهای عضو از منافع آن دارد.

اکو، سازمانی است اقتصادی و فراتر از آن است که به دنبال نتایج و دستاوردهای غیراقتصادی باشد. کاهش اختلافات سیاسی در منطقه یا کاستن از نقش مخرب بازیگران ثالث در منطقه، در اهداف سازمانی -که برخی اعضای آن با هم رقابت سیاسی یا تعهدات حقوقی دارند- قرار ندارد؛ هرچند از نتایج همکاری و توسعه اقتصادی منطقه‌ای خواهد بود. با پذیرش اعضای جدید مثل عراق و ارمنستان و بازتعریف ماموریت‌های سازمان، می‌توان در زمینه پیش‌رفتن به سوی بازاری برای تسهیل سرمایه‌گذاری و تبادلات تجاری بین کشورها و اشتراک‌گذاری و انتقال منابع انرژی، برق، گاز و نفت و تقویت بازار ترجیحی بین اعضا تلاش کرد.

اجلاس اکو در عشق‌آباد و حضور آقای رئیسی، فرصتی برای باز تعریف ماموریت‌های سازمان است. درحال حاضر بنا بر نظرات غربی، توسعه مستلزم مشارکت کشورها در فرآیند جهانی‌شدن و افزایش رقابت‌پذیری در سطح بین‌المللی است. سازمان اکو می‌تواند با بسترهای اقتصادی، اجتماعی فرهنگی موجود بین اعضا، با تقویت و توسعه بیشتر همگرایی‌های منطقه‌ای، افزایش سرمایه‌گذاری در بین دول عضو، جایگزینی برای زنجیره تولید جهانی و فرآیند جهانی شدن اقتصاد با ارائه مدلی درون‌زایی و منطقه‌ای باشد. بدون تردید این روند علاوه بر آن‌که منافع متقابل اقتصادی را برای کشورهای عضو در بردارد، موجب مقابله با تبعات ناخوشایند جهانی شدن اقتصاد و اقدامات قدرت‌های استکباری از جمله تحریم‌ها تحمیلی نظام سلطه خواهد شد و از ضرورت‌های توسعه پایدار و ثبات در امنیت منطقه‌ای است.

علی فهیم‌ دانش - پژوهشگر حقوق بین‌الملل و رسانه / روزنامه جام جم 

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: اکو عشق آباد کشورهای عضو منطقه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۸۵۴۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توافق برای گسترش بیشتر همکاری‌های اقتصادی | مرز مشترک ۲ کشورباید «مرز صلح و دوستی» باشد

به گزارش جام جم آنلاین، متن این بیانیه مشترک بدین شرح است:

۱- به دعوت نخست وزیر جمهوری اسلامی پاکستان، جناب آقای محمد شهباز شریف، رئیس جمهوری اسلامی ایران، دکتر سید ابراهیم رئیسی، از ۲۲ تا ۲۴ آوریل  ۲۰۲۴ بازدیدی رسمی از پاکستان به عمل آورد. در سفر رسمی به پاکستان، رئیس جمهور ایران را یک هیئت عالیرتبه متشکل از وزیر امور خارجه ایران،  جناب آقای امیرعبداللهیان و سایر اعضای کابینه و مقامات ارشد همراهی می‌کردند.

۲-  جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران  در سطح هیئت با محمد شهباز شریف نخست وزیر گفت‌وگو کرد. در این گفت‌وگوها، دو طرف طیف وسیعی از روابط دوجانبه پاکستان و ایران را مورد بررسی قرار دادند و همچنین در مورد مسائل منطقه‌ای و جهانی مورد علاقه طرفین تبادل نظر کردند. در این بازدید چندین یادداشت تفاهم/توافقنامه نیز به امضا رسید.

۳- هر دو طرف توافق کردند که تعاملات متقابل را از طریق تبادل منظم دیدارهای سطح بالا برای تقویت روابط برادرانه تقویت کنند.

۴- دو طرف با تاکید بر روابط تاریخی، فرهنگی، مذهبی و تمدنی دو کشور همسایه و مسلمان، بر تعهد خود برای تحکیم بیشتر این پیوندها از طریق ارتقای فعالیت‌های دانشگاهی، فرهنگی و گردشگری و توسعه گردشگری به اماکن مذهبی تاریخی در هر دو کشور تاکید کردند.

۵- هر دو طرف با اذعان به اینکه مرز مشترک پاکستان و ایران باید «مرز صلح و دوستی» باشد، بر اهمیت همکاری منظم و تبادل نظر بین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی دو کشور برای مقابله با تهدیداتی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، گروگان‌گیری، پولشویی و آدم ربایی تاکید کردند.

۶- دو طرف بر گسترش بیشتر همکاری‌های تجاری و اقتصادی توافق کردند و بر تعهد خود برای تبدیل مرز مشترک خود از «مرز صلح» به «مرز شکوفایی» از طریق پروژه های اقتصادی مشترک توسعه محور از جمله ایجاد بازارچه های مرزی مشترک، مناطق آزاد اقتصادی و گشایش مرزهای جدید تاکید کردند. آنها همچنین بر اهمیت همکاری در حوزه انرژی از جمله تجارت برق، خطوط انتقال نیرو و پروژه خط لوله گاز IP تاکید کردند. دو رهبرتوافق کردند که تجارت دوجانبه خود را طی پنج سال آینده به ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهند. هر دو طرف بر ضرورت مشارکت اقتصادی بلندمدت بادوام و الگوی اقتصادی و ارتباطی مشترک منطقه‌ای، به‌ویژه برای توسعه اجتماعی-اقتصادی در استان سیستان و بلوچستان ایران و استان بلوچستان پاکستان تأکید کردند.

۷- به منظور تقویت بیشتر همکاری‌های اقتصادی دوجانبه، هر دو طرف توافق کردند که به سرعت توافقنامه تجارت آزاد (FTA) را نهایی کنند و جلسات بعدی رایزنی های سالانه دوجانبه سیاسی (BPC) و کمیته تجارت تجاری مشترک (JBTC) و همچنین دور بیست و دوم مذاکرات کمیسیون مشترک اقتصادی (JEC) در آینده نزدیک را برگزار کنند. آنها همچنین توافق کردند که تبادل منظم کارشناسان اقتصادی و فنی و همچنین هیئت‌هایی از اتاق‌های بازرگانی دو کشور را برای تعمیق همکاری‌های اقتصادی تسهیل کنند. همچنین با اعلام «نقطه مرزی ریمدان» به عنوان گذرگاه مرزی بین‌المللی تحت «TIR » و بازگشایی دو بازارچه امرار معاش مرزی موافقت گردید.

۸- توافق بر سر عملیاتی کردن کامل مکانیسم‌های تجارت مبادله‌ای بین دو طرف برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، به ویژه تحت تلاش های مشترک مستمر، مانند بازارهای معاش مرزی، وجود داشت که به بهبود وضعیت اقتصادی ساکنان محلی کمک می‌کند و گامی را در راستای افزایش امنیت مرزها بیشتر می‌سازد.

۹- پاکستان و ایران بر اهمیت استفاده از موقعیت‌های جغرافیایی مربوطه خود برای ارتقای ارتباط بین دو کشور و همچنین با منطقه وسیع تر تاکید کردند. دو طرف با خرسندی به پیشرفت های حاصل شده در حمل و نقل منظم کالا تحت کنوانسیون TIR اشاره کردند و توافق کردند که این کنوانسیون را به طور کامل عملیاتی کنند تا تجارت کارآمد، سریع و بدون موانع بین پاکستان و ایران را ارتقا دهند. توافق شد که عملیاتی شدن کامل کنوانسیون TIR همچنین یکپارچگی و اتصال منطقه ای را در سراسر منطقه گسترده تر ECO افزایش دهد.

۱۰- به عنوان اعضای ابتکار کمربند و جاده (BRI) و سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، دو کشور عزم قاطع خود را برای تقویت همکاری در بخش های اتصال، توسعه زیرساخت ها و انرژی ابراز کردند. دو کشور همچنین توافق کردند که روابط دوجانبه سودمند و پایدار بین دو بندر گوادر و چاهبهار را گسترش دهند.

۱۱- هر دو طرف ضمن محکوم کردن تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن، اذعان داشتند که تروریسم تهدید مشترکی برای صلح و ثبات منطقه است و مانع بزرگی برای توسعه منطقه است. با اتخاذ رویکردی مشارکتی برای مقابله با این تهدید و استفاده از مکانیسم‌های نهادی دوجانبه موجود برای مبارزه مؤثر و مقابله با این تهدید، ضمن رعایت کامل اصول منشور ملل متحد، به‌ویژه اصول حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای عضو موافقت شد. هر دو طرف همچنین به نقش کلیدی افزایش فرصت های اقتصادی و تجاری در بهبود محیط امنیتی در مناطق مرزی اذعان کردند.

۱۲- هر دو طرف با توجه به تحولات منطقه ای و جهانی بر اهمیت حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی برای یافتن راه حل‌های قابل قبول دوجانبه برای چالش‌های مشترک تاکید کردند.

۱۳- هر دو طرف بر لزوم حل و فصل موضوع کشمیر از طریق گفت و گو و روش های مسالمت آمیز بر اساس خواست مردم آن منطقه و مطابق با قوانین بین المللی تاکید کردند.

۱۴- هر دو طرف تجاوزات و جنایات مستمر رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین و محاصره غیرانسانی غزه که منجر به مرگ و ویرانی گسترده و همچنین آواره شدن میلیون‌ها فلسطینی شده است را به شدت و صریح محکوم کردند. آنها خواستار آتش بس فوری و بدون قید و شرط، دسترسی بلامانع به کمک های بشردوستانه به مردم محاصره شده غزه، بازگشت آوارگان فلسطینی و همچنین اطمینان از پاسخگویی در مورد جنایات انجام شده توسط رژیم اسرائیل شدند. آنها بر حمایت خود از راه حل عادلانه، جامع و بادوام بر اساس آرمان های مردم فلسطین تاکید کردند.

۱۵- دو طرف توافق داشتند که سازمان همکاری شانگهای (SCO) یک مجمع مهم برای امنیت و توسعه منطقه ای است که فرصت هایی را برای محقق ساختن ظرفیت های اقتصادی، ترانزیت، تجارت، جوانان و ارتباط کشورهای عضو فراهم می کند. دو طرف از روابط نزدیک و همکاری دو کشور در تمامی سازوکارهای سازمان همکاری شانگهای ابراز خرسندی کردند. آنها همچنین بر اهمیت از سرگیری زودهنگام فعالیت های گروه تماس سازمان همکاری شانگهای-افغانستان برای هماهنگی تلاش ها برای حفظ ثبات و توسعه روابط اقتصادی در منطقه تاکید کردند.

۱۶- دو طرف ضمن تاکید بر اهمیت همکاری های منطقه ای برای توسعه اقتصادی، اذعان داشتند که منطقه اکو دارای ظرفیت فراوانی برای توسعه اقتصاد کشورهای عضو است و خواستار همکاری فعال میان کشورهای منطقه در چارچوب اکو شدند. آنها این دیدگاه را به اشتراک گذاشتند که همکاری بین سازمان همکاری شانگهای و اکو می تواند نقش ارزشمندی در تسریع پیشرفت و توسعه کل منطقه ایفا کند.

۱۷- هر دو طرف بر تعهد خود برای توسعه افغانستان به عنوان یک کشور صلح آمیز، متحد، مستقل و مستقل و عاری از تهدیدات تروریسم و قاچاق مواد مخدر تاکید کردند. دو طرف با اشاره به اینکه وجود سازمان های تروریستی در افغانستان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان است، بر تمایل خود برای تقویت همکاری ها در زمینه مبارزه با تروریسم و امنیت و ایجاد جبهه متحد علیه تروریسم تاکید کردند. دو طرف همچنین بر اهمیت هماهنگی تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای تضمین امنیت و ثبات در منطقه تاکید کردند و بر مشارکت مثبت مجامع منطقه‌ای موجود در این راستا تاکید کردند. دو طرف ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان اذعان داشتند که مشارکت بیشتر همه اقشار افغانستان در تصمیم گیری های اساسی، به تقویت صلح و ثبات در این کشور منجر خواهد شد.

۱۸- جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران،  همچنین با جناب آقای آصف علی زرداری، رئیس جمهوری اسلامی پاکستان دیدار نمود. رهبران دو کشور از سطح موجود روابط دوجانبه ابراز خرسندی کردند و بر تعهد خود برای تحکیم همکاری‌های چند جانبه در زمینه‌های سودمند متقابل تاکید کردند.

۱۹- یوسف رضا گیلانی، رئیس مجلس سنای پاکستان و سردار ایاز صدیق، رئیس مجلس ملی پاکستان نیز از جناب آقای رئیسی، رئیس‌جمهور ی اسلامی ایران استقبال کردند. دو طرف در دیدارهای خود بر لزوم افزایش تعامل پارلمان های دو کشور تاکید کردند.

۲۰- طرفین موافقت خود را مبنی بر آزادی زندانیان یکدیگر و اتخاذ تدابیری برای استرداد آنها بر اساس معاهده استرداد مجرمان و متهمان بین ایران و پاکستان مصوب ۱۹۶۰ دو کشور و موافقتنامه انتقال محکومین بین دو کشور مصوب ۲۰۱۶ اعلام کردند.

۲۱- دو طرف حمله به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق را که نقض غیرقابل قبول حاکمیت سوریه و تضعیف ثبات و امنیت آن بود، به شدت محکوم کردند. آنها توافق داشتند که این حمله نقض قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل بود و بر اساس کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک ۱۹۶۱ غیرقانونی بود. هر دو طرف با اذعان به اینکه اقدام غیرمسئولانه نیروهای رژیم اسرائیل تشدید تنش بزرگی در منطقه ای از قبل ناآرام بود، از شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا از ماجراجویی رژیم اسرائیل در منطقه و اقدامات غیرقانونی رژیم اسرائیل در حمله به همسایگانش و هدف قرار دادن مراکز دیپلماتیک خارجی جلوگیری کند.

۲۲- دو طرف افزایش حوادث اسلام هراسی، هتک حرمت به قرآن کریم و نمادهای مقدس در برخی کشورها را محکوم کردند. آنها همچنین تاکید کردند که حمایت از نفرت مذهبی که به منزله تحریک به تبعیض، خصومت یا خشونت است نباید به بهانه آزادی بیان مجاز باشد. آنها از پذیرش قطعنامه ۷۸/۲۶۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عنوان «اقدامات مبارزه با اسلام هراسی» در این زمینه استقبال کردند و خواستار تعیین هرچه سریعتر فرستاده ویژه سازمان ملل برای مبارزه با اسلام هراسی و همچنین اجرای سایر اقدامات مرتبط مندرج در قطعنامه شدند. جمهوری اسلامی ایران همچنین از ابتکار جمهوری اسلامی پاکستان برای تصویب قطعنامه «اقدامات مبارزه با اسلام هراسی» در مجمع عمومی سازمان ملل قدردانی کرد.

۲۳- هر دو طرف بر احترام بین المللی به تنوع سیستم های اجتماعی، قانونی و حکومتی تاکید کردند. آنها همچنین بر اصول جهان شمول، بی طرفی، عینیت و عدم گزینش، گفت و گوی سازنده بین المللی و همکاری در جهت ارتقا و حمایت از همه حقوق بشر تاکید کرده و مخالفت قاطع خود را با مداخله در امور داخلی کشورها از هر طریق اعلام کردند.

۲۴- هر دو طرف تأکید کردند که هر ملتی تاریخ، فرهنگ و ویژگی های ملی منحصر به فرد خود، و نظام های اجتماعی متنوع و سطوح توسعه اجتماعی و اقتصادی خود را دارد و اینکه حقوق بشر باید مطابق با تعهدات تحت قوانین بین المللی حقوق بشر محافظت شود. در این راستا دو طرف بر افزایش رایزنی و همکاری برای حفظ و ارتقای حقوق بشر تاکید کردند.

۲۵- رئیس جمهور ایران و نخست وزیر پاکستان از همه ابعاد همکاری های دو کشور در مجامع چند جانبه از جمله سازمان ملل متحد سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، سازمان همکاری شانگهای (SCO)، سازمان همکاری اسلامی (سازمان همکاری های اسلامی) استقبال کردند. OIC)، سازمان D-۸ برای همکاری اقتصادی، گفتگوی همکاری آسیا (ACD)، ابتکارات کنفرانس روسای پارلمان های شش کشور منطقه، ابتکارات نشست دبیران شورای امنیت کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، و ابتکارات نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان استقبال نمودند. آنها همچنین موافقت خود را برای آغاز مذاکرات تجارت آزاد در ECO اعلام کردند.

۲۶- جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، همچنین در تاریخ ۲۳ تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ از لاهور و کراچی بازدید کرد. ایشان در لاهور به زیارت مزار علامه محمد اقبال پرداخت و از مقبره ایشان بازدید نمود. جناب آقای رئیسی در کراچی در مراسم اهدای تاج گل در مزار قائد شرکت کرد. ایشان همچنین در نشستی با حضور گسترده تجار از هر دو طرف در کراچی سخنرانی نموده و در سخنرانی خود بخش‌های خصوصی دو کشور را به توسعه ارتباطات نزدیک‌تر در چارچوب شورای تجاری مشترک و همچنین از طریق تبادل هیئت‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه‌های تجاری تشویق نمودند.

۲۷- رئیس جمهوری اسلامی ایران از میزبانی گرم و سخاوتمندانه نخست وزیر پاکستان از هیئت ایرانی قدردانی نمودند.

۲۸- رئیس جمهوری اسلامی ایران همچنین از رئیس جمهور و نخست وزیر پاکستان برای سفر رسمی به ایران دعوت بعمل آورد.

اسلام آباد،

۵ اردیبهشت ۱۴۰۳- ۲۴ آوریل ۲۰۲۴