به نقل از «تسنیم»

گفتگو|غفلت مسئولان ایران از زغال‌سنگ، سهوی یا عمدی؟ تولید ۶۲درصد برق و ۹۰درصد فولاد دنیا با زغال سنگ؛ سهم ایران تقریباً صفر

تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۹۹۷۰۴

درحالی مصرف انرژی ارزان زغال سنگ در صنایع دنیا پیشتاز است، مسئولان ایران نسبت به ذخایر ۱۴ میلیارد تنی این حامل انرژی غفلت کرده اند.آقای رئیسی به تازگی دستوری در این باره داده است. چالشهای این معادن را در گفتگو با دبیر انجمن زغال‌سنگ کشور بررسی کردیم. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، براساس آخرین آمار، ایران از نظر ذخایر زغال سنگ در حد متوسط جهانی است به طوری که ذخایر زمین شناسی زغال سنگ در ایران حدود 14 میلیارد تن و ذخایر قطعی حدود 1.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

2 میلیارد تن برآورد شده است. در حال حاضر تنها خریدار عمده زغال سنگ داخل کشور شرکت ذوب آهن اصفهان است و میزان مصرف سایر واحدهای صنعتی در مقایسه با آن چندان زیاد نیست. 

این در حالی است که در دنیا، بیشترین میزان زغال سنگ در تولید انرژی الکتریکی مصرف می شود و در رتبه بعدی صنایع فولادسازی و صنایع تولید سیمان قرار دارند . از زغال سنگ در صنایع دیگر نیز استفاده میشود که می توان از مهمترین آنها به پالایش آلومینا، کاغذسازی، صنایع شیمیایی و دارویی، زغال قیری پالایش شده، بازیابی گاز آمونیاک برای تولید کود شیمیایی، رنگدانه ها، گرافیت برای الکترودها، تصفیه آب، مواد آرایشی و بهداشتی، سوخت مایع، محصولات پلاستیکی و فیبرها، تولید فلزات، آلیاژها، فروآلیاژها و... اشاره کرد.

ولی با وجود مصارف بسیار بالای زغال سنگ در دنیا، سیاستهای راهبردی در حوزه زغال سنگ در ایران نسبت به دنیا متفاوت است. در ایران به دلیل وجود منابع عظیم نفت و گاز، توجه به سرمایه گذاری و توسعه بخش زغال سنگ مغفول مانده است. وجود منابع گاز طبیعی و سیاست های توسعه صنعت فولاد کشور باعث شده که تنها تولیدکننده های فولاد به روش کوره بلند از زغال سنگ استفاده کنند. 

در ایران فقدان استراتژی مدون در بخش معدن باعث کاهش جذابیت سرمایه گذاری در بخش معدن و به طور خاص معادن زغال سنگ شده است. این در حالی است که کشورهای توسعه یافته چشم انداز مشخصی برای معادن خود ترسیم کرده اند و با اتخاذ سیاستهای راهبردی، مسیر سرمایه گذاری و توسعه معادن و صنایع معدنی را مشخص می کنند. برای مثال کشور استرالیا در حوزه تأمین انرژی تاکید ویژه ای بر زغال سنگ کرده است.

از مهمترین چالش های معادن زغال سنگ را می‌توان به نبود معیار شفاف برای تعیین قیمت زغال سنگ، ایمنی پایین معادن، عدم به کارگیری تکنولوژی و ماشین آلات روز دنیا در بهره برداری از معادن جهت تولید کنسانتره زغال سنگ با کیفیت قابل قبول و ویژگیهای زمین شناسی معادن زغال سنگ ایران اشاره کرد که مشکلات زیادی را برای معدنکاران زغال سنگ و مصرف کنندگان این محصول ایجاد کرده است.

خبرگزاری تسنیم برای بررسی بیشتر وضعیت معادن زغال سنگ با سعید صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ کشور گفتگو کرده است.

متن این گفت وگو را در ادامه بخوانید:

تسنیم: آقای مهندس در آغاز بحث وضعیت فعلی معادن زغال سنگ کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟

صمدی: طبق اکتشافات زمین شناسی حدود 14 میلیارد تن ذخیره زمین شناسی زغال سنگ در کشور وجود دارد.  البته ما یک و دو دهم میلیارد تن ذخیره قطعی  داریم که اگر تقاضا در کشور افزایش داشته باشد و قیمت ها هم مناسب تعیین شود سرمایه گذاری در ذغال سنگ افزایش و حتی می توان به افزایش ذخایر قطعی هم امیدوار بود. براساس اطلاعات امروز ذغال سنگ یک منبع ارزان انرژی به شمار می‌آید و همین امر عاملی شده تا کشورها تمرکز زیادی بر استفاده از این محصول داشته باشند.

در حال حاضر 62 درصد برق دنیا با زغال سنگ تولید می‌شود، علاوه بر این تولید 90 درصد فولاد دنیا با زغال سنگ است و همین امر نشان می‌دهد دنیا به اهمیت زغال سنگ پی برده و به صورت یک انرژی ارزان قیمت، تمام استفاده خود را از آن می برد. اما متأسفانه در ایران تأمین منابع مالی برای تجهیز، نوسازی معادن و سرمایه در گردش از جمله چالش های اساسی معدنکاران زغال سنگ است. هزینه های معدنکاری زغال سنگ بسیار بالاست و شامل دو بخش عمده است، بخش اول هزینه های تجهیز و آماده سازی معدن است که حدود 50 درصد کل هزینه هاست و بخش دوم هزینه های مربوط به نیروی انسانی فعال در معدن است.

علاوه بر این معدنکاران زغال سنگ تجهیزات قدیمی برای استخراج و فرآوری در اختیار دارند که همین امر باعث کاهش بازدهی، افزایش هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات، کاهش کیفیت زغال سنگ و در نتیجه افزایش قیمت تمام شده زغال سنگ داخلی نسبت به زغال سنگ خارجی می شود.

در حال حاضر حدود  130 معدن زغال سنگ در کشور وجود دارد که از این تعداد  100 معدن فعال است اما در مجموع از میان 130 معدن زغال سنگ  می توان گفت 20 معدن 95 درصد زغال سنگ کشور را تولید می کنند .

*نامه نوشتیم ما پول نمی خواهیم فقط راهکارهای ما را بشنوید اما توجهی نکردند

تسنیم: اخیراً رئیس جمهور در بازدید از معدن زغال سنگ طبس صحبت هایی را در حمایت از بخش معادن زغال سنگ مطرح کرده است به نظر شما در شرایط  فعلی دولت باید چه حمایتی  از این معادن داشته باشد؟

صمدی: طبق دستور آقای رئیسی که به  حق در موقعیت مناسبی صادر شده قرار است زغالی وارد کشور نشود. بر همین اساس ما باید برای تأمین نیاز داخل سالانه هشت میلیون تن زغال خام استخراج کنیم که این رقم در یک میلیارد و دویست میلیون تن ذخیره قطعلی اصلاً عدد حساب نمی شود. به این ترتیب برای اجرای دستور آقای رئیس جمهور در ممنوعیت واردات زغال سنگ باید معادن کشور در سال 8 میلیون تن ذغال استخراج کنند.

رئیس جمهور معتقد است کشور ما با این همه منابع نباید وابسته به خارج باشد. یک هفته بعد از دستور آقای رئیسی ما یک نامه به وزارت صنعت نوشتیم که جلسه بگذارید تا ما راهکارهای لازم را برای حل مشکلات معادن زغال سنگ ارائه دهیم . البته ابتدای نامه هم قید کرده بودیم که هیچ پولی نمی خواهیم. گفتیم یک کارگروه پشتیبانی زغال سنگ تشکیل دهید تا ما ایده های خود را مطرح کنیم.  حتی گفتیم با این روند فعلی نه تنها به سمت خودکفایی نمی رویم بلکه نزول تولید هم به وجود خواهد آمد. اما با توجه به اینکه هنوز معاونت ها مشخص نشده اند پاسخی مناسبی به این نامه داده نشده است.

البته در اینجا باید این نکته را متذکر شوم که زغال سنگ یک صنعت اشتغال زا است زیرا اساس فعالیت آن بر مبنای نیروی انسانی است. بر همین اساس اگر 10 هزار میلیارد تومان به عنوان مثال در صنعت فولاد سرمایه گذاری کنیم حداقل 1000 شغل می توان ایجاد کرد اما اگر 10 هزار میلیارد تومان در زغال سرمایه گذاری شود حداقل 6 یا 5 هزار نفر ایجاد شغل می شود. بنابراین برای کشوری مانند ما که مشکل نیروی  کار دارد صنعت زغال سنگ با اندک سرمایه گذاری می تواند یک تعداد زیادی اشتغال به وجود آورد.

*قیمت زغال سنگ ایران نصف قیمت جهانی است اما یک میلیون و 200 هزار تن ذغال سنگ وارد می کنیم

امروز 50 درصد نیاز ما در بخش زغال سنگ وارد می شود این در حالی است که اگر افزایش تولید داشته باشیم بازار برای آن وجود دارد. این موضوع نکته بسیار مهمی است که ما  مشکل بازار  نداریم.

در حال حاضر مشابه ذغال ما در دنیا تنی 300 دلار است و بدترین نوع ذغال قیمت جهانی آن 250 دلار تعیین شده  است.اما  قیمت زغال سنگ ایران امروز 3200 تا 3500 است یعنی نصف قیمت جهانی.

در خصوص نیاز داخل باید بگویم در بخش کنسانتره یک میلیارد و 800 میلیون تن سال گذشته تولید داشتیم اما ما 3 میلیون تن  مصرف داریم و تقریبا یک میلیون و 200 هزار تن از خارج وارد کرده ایم.

تسنیم: دلیل توجه ویژه کشورهای توسعه یافته به زغال سنگ چیست و چرا ما از پتانسیل بالای این بخش استفاده نمی‌کنیم؟

صمدی:  در دنیا از زغال سنگ برای مصرف انرژی و صنایع فولاد سازی استفاده می کنند به نحوی که  85 درصد زغال سنگ دنیا در انرژی مصرف می شود زیرا زغال سنگ یک منبع انرژی بسیار ارزان است. امروز تولید زغال سنگ دنیا سالی 8 و نیم میلیارد تن است. اما متاسفانه در ایران سهم زغال سنگ به عنوان یک منبع انرژی و حرارت تقریبا صفر و هیچ نقشی ندارد.

امروز قیمت جهانی هر مترمکعب گاز 35 تا 40 سنت است. در ایران بعد از سختگیری بسیار در دولت گذشته قیمت هر مترمکعب گاز برای صنایع 750 تومان شده است. در بخش مصرف خانگی هم که اصلاً مبلغی گرفته نمی شود.  این موجب می شود کسی دنبال مابقی منابع انرژی نرود و همه فشارها بر مصرف گاز باشد. با این حجم مصرف بالا تازه  دولت اعلام کرده که زمستان امسال می تواند 80 درصد گاز را تامین کنند.  این در حالی است که اگر ما به سمت سایر منابع انرژی رفته بودیم امروز با کسری گاز و قطعی آن روبه رو نمی شدیم. باید بدانیم گاز را نمی توان ذخیره کرد اما ذغال سنگ امکان ذخیره داشته و می توان از انرژی ارزان آن  به نحو مناسبی استفاده کرد.

  

تسنیم: با توجه به پتانسیل بالای زغال سنگ آیا امروز امکان استفاده از این انرژی ارزان در صنایع است؟ زیر ساخت های آن فراهم است؟

صمدی: برای استفاده از این سوخت باید یک فرایند در صنایع بوجود آید تا  طی چند سال بخشی از صنایع را به سمت استفاده از زغال سنگ حرکت داد. به عنوان مثال صنایع سیمان  امروز 70 میلیون تن تولید دارند اگر قرار باشد به جای گاز از زغال سنگ استفاده شود حداقل 5 یا 6 میلیون تن مصرف زغال سنگ دارند. برای تغییر در مصرف انرژی سیمان نیازمند یک پروسه 6 تا 7 ماهه است. اما  وقتی سیمانی ها می‌بینند که می توان مشتقات نفتی را با 95 درصد یارانه خریداری کرد هیچ وقت به دنبال استفاده از ذغال سنگ نخواهند رفت.

*یارانه های انرژی در کشور یک آفت بزرگ است/پرداخت 450 هزار میلیارد تومان یارانه انرژی

این که می‌گویند یارانه های انرژی در کشور ما یک افت بزرگ است حرف درستی است زیرا سالانه 450 هزار میلیارد تومان بابت یارانه انرژی هزینه می شود که اگر قرار است هر اصلاحاتی در کشور انجام شود باید از همین یارانه های انرژی شروع کرد. امروز صنعت سیمانی که عادت کرده با یارانه 90 درصد کار کند اصلاً از زغال سنگ آنهم با قیمت جهانی استفاده نخواهد کرد.

 تمام فولاد سازی‌هایی که در 40 سال اخیر راه اندازی شده اند اساس آنها استفاده از گاز بوده است. درحالی که در دنیا 90 درصد فولاد دنیا با زغال تولید می‌شود. اصلاً ضرورتی ندارد از گاز استفاده کرد چراکه گاز یک سوخت تمیز و لوکسی است.

*با قیمت های فعلی سرمایه گذاری در زغال سنگ منطقی نیست

 تسنیم: به اعتقاد شما  عدم توازن در قیمت حامل های انرژی عاملی شده تا کمتر صنایعی به فکر استفاده از زغال سنگ باشد؟

صمدی:بله دقیقا. البته باید این نکته را بگویم که اگر قیمت زغال سنگ اصلاح شود شاید بتوان به افزایش سرمایه گذاری در این بخش امیدوار بود. برای یک معدن زغال سنگ که می خواهد 100 هزار تن محصول استخراج کند 3 هزار متر باید تونل حفر شود که هزینه دارد. در نهایت یک عددی در می آید که با قیمت های فروش نه تنها سودی عاید نمی شود بلکه توجیه اقتصادی هم ندارد. امروز تولید 3.5 میلیون تن است اما مصرف کشور 5.5 میلیون تن است.

 تسنیم: در حال حاضر صادرات زغال سنگ ممنوع است؟

صمدی: بله . اتفاقا ما به وزارت صنعت نامه نوشته ایم که شما قیمت داخل را به نفع فولادسازان پایین نگه داشته اید حداقل بگذارید معادن بخشی از محصولات را صادر کنند که مورد موافقت وزارت صنعت قرار نگرفته است. حتی گفته ایم زغال را با همان قیمت تمام شده در بندرعباس خریداری کنید اما قیمت ها را افزایش نمی دهند.

من 3 تا معدل ذغال سنگ صفر تا صد را راه اندازی کرده ام. دو تا در کرمان و یکی در گیلان بوده است. آخرین معدنی که ساخته ام300 هزار تن در سال تولید می دهد. اما اگر امروز به من یک ذخیره 50 میلیون تنی بدهند و بگویند یک معدن در اینجا احداث کنید اگر همین امروز شروع کنم 4 سال آینده به تولید خواهد رسید.به من بگوید 4 سال دیگه کی مرده کی زنده است ؟ وقتی قیمت داخلی را مصنوعی پایین نگه می دارند کسی به دنبال سرمایه گذاری جدید نمی رود.

*پولی که ذوب آهن به کارگر چینی و اندونزی می رود چرا در کشور خودمان هزینه نمی شود

 بحث ما با وزارت صنعت این است که مگر کارگران ذغال سنگ کارگران ضعیف و آسیب پذیری نیستند چرا قیمت زغال سنگ را اصلاح نمی‌کنید. قیمت ذغال باید با محاسبه قیمت جهانی به همراه هزینه حمل با بندر عباس باشد. حرف بی ربطی هم نمی زنیم پولی که ذوب آهن به کارگر چینی و اندونزی می رود چرا در کشور خودمان هزینه نمی شود تا در جیب کارگر ایرانی برود.  اما آنها پیش خودشان می گویند اگر ما قیمت 3 هزار تومان را به 4500 رساندیم درسته ظریفت تولیدی ایجاد می شود  اما تا 3 سال آینده از کجا معلوم ما مدیر باشیم.

 همیشه هم می گویند زغال ایران بد است در حالی که ما زغال بد و خوب نداریم بلکه زغال با مارک های مختلف داریم. بهترین زغال سنگ دنیا برای استرالیا است که تنی 600 دلار قیمت آن است و ما هیچ وقت ادعا نداریم که زغال ما هم مانند زغال استرالیا است و هیچ وقت ذوب آهن هم نمی تواند همچین زغالی را خریداری کند.  زغال سنگ 10 مشخصه دارد که اگر این مشخصه ها را در یک جدول قرار دهیم می بینیم که زغال ما کدام یک از مشخصه ها را دارد و قیمت آن چقدر است.

 

تسنیم: به اعتقاد شما زغال سنگ داخلی کیفیت لازم را داشته و نباید تو سر تولید داخلی بزنند؟

صمدی : در زمان جنگ تحمیلی یک کیلو زغال وارد کشور نشد چون دولت آن زمان پول نداشت. در آن مقطع حداقل ذوب آهن با تمام ظرفیت به فعالیت ادامه می داد. در 6 ماهه نخست سال  97 یک جلسه با وزارت خانه داشتیم و گفتند زغال بد است و اگر بد است اجازه بدهید ما صادر کنیم و شما برای خودتان وارد کنید. بعد از مدتی با صادرات یک بازار برای زغال سنگ ایران پیدا شد و دوباره ممنوعیت صادرات را اجرایی کردند.

*از اوایل دهه 80 دولت یک ریال در سنگ آهن سرمایه گذاری نکرده است

تسنیم: در حال حاضر ذوب آهن کسری زغال سنگ خود را وارد می کند؟

صمدی: بله آنهم با قیمت های بالا وارد می کند. صنعت زغال سنگ 10 درصد سرمایه گذاری به سرمایه خارجی متکی و 90 درصد داخلی است.همه دوست دارند در این گونه صنایع سرمایه گذاری کنند زیرا در شرایط تحریم دچار آسیب نمی شوند.

به عنوان نمونه قیمت تولید سنگ آهن در اوایل دهه 80 حدود 10 یا 11 میلیون تومان بود آن زمان صادرات سنگ آهن را آزاد کردند و قیمت  سنگ آهن ایران نزدیک به قیمت جهانی و موج عظیمی از سرمایه گذار به سمت سنگ آهن سرازیر شد از آن طرف تولید از 12 میلیون تن به 50 میلیون تن رسید. از اوایل دهه 80 دولت یک ریال در سنگ آهن سرمایه گذاری نکرده است. 

وقتی دولت موانع صادراتی ایجاد می‌کند و قیمت های تمام شده بالاتر از قیمت های تعیین شده باشند در نهایت یکسری از تولیدات در بلند مدت از رده خارج می شوند. ذغال سنگ باید قیمت آن اقتصادی و واقعی شود که تولید کننده به سمت زغال سنگ بیاید وگرنه با این تولید فعلی سرمایه گذاری جدید اقتصادی نیست.

 

*بعد دلار 3 هزار تومان سرمایه گذاری جدیدی در معادن زغال سنگ نشد

تسنیم: با وجود این مشکلات در بخش معادن زغال سنگ چه میزان پروانه بهره برداری صادر شده ؟ آیا رشدی در این بخش داشته ایم؟

صمدی:  در حال حاضر یک میلیون و 700 هزار  تن مجوز برای معادن جدید صادر شده است و بسیاری از این معادن از تعهدات خود عقب هستند.

تسنیم: با این اوضاع چرا مجوز می دهند؟

 صمدی: چون کشور نیاز به زغال دارد و باید مجوزها را بدهند. اما جالب اینجاست در عمده مجوزها کسانی ورود پیدا کرده اند که معدن کار حرفه ای نبوده و با تصور اقتصادی بودن معادن زغال سنگ به این بخش آمده اند. در حال حاضر این 3 میلیون و 200 هزار تنی که تولید می شود در معادنی است که با دلار هزار تومانی تأسیس شده اند. به عبارتی بعد دلار 3 تومن سرمایه گذاری جدیدی در معادن ذغال سنگ انجام نشده است.

از طرف دیگر یکسری از معادن هم به سمت نزول تولید رفته اند زیرا به سمت آماده سازی جدید نمی روند. به عنوان نمونه تولید کرمان 300 هزار تن است این در حالی است که قبلاً تولید 750 هزار تنی داشت. 

تسنیم: در حال حاضر متولی اصلی بخش معادن ذغال سنگ وزارت صنعت و ایمیدرو است؟

صمدی: بله وزارت صنعت باید به عنوان حاکمیت سیاسگذاری  معدنی را انجام دهد . علاوه بر این ایمیدرو هم قرار بود کل معادن را واگذار کند و  فقط راهنما و هدایت کننده بخش خصوصی باشد. به نوعی نقش دیده بان را برای بخش خصوصی ایفا کند تا هر بخش خصوصی که می خواهد فعالیت کند از ایمیدرو اطلاعات و راهنمایی بگیرد.  قرار نبود ایمیدرو بحث حاکمیتی را انجام دهد صرفاً قرار بود یک سازمان توسعه ای باشد اما متأسفانه امروز از ماهیت توسعه ای فاصله گرفته و به نوعی رقیب بخش خصوصی شده است.

تسنیم: براساس تأکیدات رهبری در جایگزینی بخش معدن به جای درآمدهای نفتی باید سیاست گذاری مناسبی برای توسعه بخش معدن بکار گرفته می شد اما با توجه به صحبت های شما همچنان بخش معدن با بی مهری روبه رو است و خبری از رفع مشکلات این حوزه نیست.

صمدی : متأسفانه هیچ گامی حداقل در معادن زغال سنگ برداشته نشده است.  در حال حاضر 3 ماه از روی کار آمدن دولت جدید می گذرد و هنوز تکلیف معاونت ها مشخص نیست و همین موضوع هم عاملی شده تا در مقام اجرا اقدامات موثر انجام نشود. ما تک مشتری هستیم و نمی توانیم قیمت ها را افزایش دهیم از طرفی فروش هم با قیمت های فعلی برای معادن به صرفه نیست.

 امروز 45 درصد نیاز کشور در بخش زغال سنگ وارد می شود که این رقم کمی نیست. در صورت عدم رفع مشکلات معدن کاران این رقم در آینده افزایش هم خواهد داشت.

*خروج سالانه 350 میلیون دلار از محل واردات زغال سنگ

دولت اگر بنا نیست که بر زغال سنگ به عنوان یک انرژی داخلی کار کند حداقل در زغال کوکشو که سالی 8 میلیون تن مصرف داخلی داریم سرمایه گذاری شود.. وگرنه روز به روز شرایط سخت تر خواهد شد و واردات بیشتر می شود. در ذوب آهن هم این اراده وجود ندارد و این پیش فرض را دارد که الان ذغال را ارزان بخرد دیگه چه چکار دارد در سه سال آینده چه اتفاقی می افتد.

اگر حساب کنیم یک میلیون 400 هزار تن زغال سنگ با  متوسط تنی 250 دلار وارد شده باشد رقمی نزدیک به 350 میلیون دلار  ارز از کشور خارج شده که این رقم کمی نیست.  ما می تونیم صرفه جویی ارزی داشته باشیم.  اگر دو سال این رقم را روی هم بگذاریم می توانیم با آن یک ذوب آهن بسازیم.

 انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: وزارت صنعت و معدن ایمیدرو معادن ذغال سنگ وزارت صنعت و معدن ایمیدرو معادن ذغال سنگ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری جدید سرمایه گذاری زغال سنگ ایران معادن زغال سنگ زغال سنگ کشور قیمت زغال سنگ معدن زغال سنگ زغال سنگ دنیا با زغال انرژی ارزان زغال سنگ زغال سنگ حال حاضر زغال سنگ زمین شناسی وزارت صنعت میلیارد تن قیمت جهانی زغال سنگ یک میلیون بخش خصوصی میلیون تن بخش معدن 50 میلیون ذغال سنگ ذوب آهن سنگ آهن هزار تن 90 درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۹۹۷۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خبر ذخیره‌سازی شده توسط در تاریخ ۱۴۰۳۰۲۰۴-۱۴:۰۴

 به نظر می رسید از مُد یا از سر خیلی ها افتاده باشد اما خدا می داند چطور شد که طی یکی دو هفته گذشته تلاش برای برگزاری مراسم ازدواج یا بچه‌دار شدن در 01/02/03 یا 03/03/03 بازهم در فضای مجازی داغ شد؟ البته هنوز آمار دقیق و مطمئنی از بیمارستان ها و زایشگاه ها به دست رسانه ها نرسیده که نشان دهد واقعا روز اول یا سوم اردیبهشت امسال تعداد بچه های به دنیا آمده چقدر با روزهای قبل توفیر داشته است اما می شود حدس زد لابد مثل چند سال قبل که صدای مسئولان وزارت بهداشت بابت وضع حمل های زورکی و پیش از موعد درآمد، امسال هم نوزادان که نه، اما خیلی از پدرمادرها تصمیم گرفته باشند بچه‌شان هرطور شده در روز مورد نظرشان با سزارین به دنیا بیاید!

مادر رستم ، مامان ژولیوس سزار
اختلاف نظرهای تاریخی به کنار؛ فرقی نمی کند که اولین بار، ششصدهفتصد سال قبل از میلاد مسیح ، رومیان باستان قانون «سزاری» را وضع کرده  و اجازه داده باشند که پزشکان ، جنین را از بدن مادران بارداری که به رحمت خدا رفته اند، خارج کنند یا اینکه ، ماماهای خصوصی مادر ژولیوس سزار، ابداع کننده روش سزارین بوده باشند. مسئولیت ماجرای تولد پهلوان افسانه ای ایران، رستم و شکافتن پهلوی«رودابه» و ابداع « رستمینه» هم که به عهده فردوسی بزرگ است. یعنی مادران روم باستان، مامان ژولیوس زار، رودابه، موبدانی که کمک کردند رستم به دنیا بیاید و ... همه شان از سرناچاری و ضرورت برای حفظ جان مادر یا نوزاد یا هر دو، رضایت به رستم زایی یا سزارین دادند و اصلاً هم به ذهنشان نمی رسید که روزی روزگاری آدم هایی پیدا بشوند که برای لاکچری‌بازی، بر اساس مُد روز یا ... اصرار کنند که فرزندشان را زودتر یا دیرتر از موعد، به دنیا آورده و به عبارتی یک روش درمان اورژانسی و تهاجمی  را تبدیل به مُد  کرده  و از آن سواستفاده کنند!

درد دارد، ندارد؟

البته  نمی شود همه مسئولیت اینکه ایرانی‌ها بر اساس آمار و ارقام و گلایه و شکایت کارشناسان و مسئولان امور بهداشتی ، رکورد زده و آمار زایمان به روش سزارین در کشورمان بیشتر از 2 برابر و به قولی  3برابر استاندارد جهانی است را انداخت گردن رستم؛ رودابه و جناب فردوسی بزرگ و یا فقط یقه آن هایی را گرفت که برای تولد فرزندشان در 03/03/03 اصرار داشتند. در این مطلب هم اصلاً قرار نیست در باره مسایل علمی و تخصصی سزارین حرف بزنیم. بحث بر سر این است که واقعاً چطور می شود که با همه تلاش ها و تبلیغات دو سه دهه اخیر در باره ترویج زایمان طبیعی در جهان و بخصوص در کشورمان اما بازهم به موازات این تلاش ها و به مدد گسترش اینترنت و فضای مجازی یکباره مقولاتی مثل تاریخ تولد یا ازدواج  رُند و خاص باب می شود؟ آن وقت کار به جایی می رسد که آمار و ارقام تازه  هم نشان می‌دهد 50 یا بیشتر از 50 درصد وضع حمل ها در کشوربه روش سزارین بوده است! حساب آن هایی که به خاطر وحشت از وضع حمل طبیعی، درد و عوارض آن و مسایلی از این دست، در کار طبیعت دست برده و دخالت می کنند به کنار چون کارشناسان و متخصصان چندسالی است فریاد می زنند درد و عوارض و درگیری سزارین خیلی بیشتر است.

پدر و مادرهای تازه کار

شما را نمی دانم ولی من اولین بار حدود بیست و چند سال پیش بود که پدیده وضع حمل های عمدی پیش از موعد به اصرار والدین را جسته و گریخته شنیدم. آن روزها البته هنوز این پدیده  شیوع آن چنانی نداشت و بیشتر به عنوان شیرین کاری های نادر پدر و مادرهای تازه‌کار تلقی می شد! در سال های بعد اما با رواج رفتارهای عجیب و غریب قرن بیست و یکمی که ریشه و ردی در فرهنگ خودی نداشت، سروکله لاکچری‌بازی و ادا و اصول‌هایی از قبیل برگزاری جشن ازدواج یا طلاق درتاریخ 07/08/09 و یا تلاش برای به دنیا آمدن فرزند در 9/9/99، 01/01/01 و ... پیدا شد. دیروزهم که مطلبی با تیتر:«هوس لاکچری در ۰۳/۰۳/۰۳» در خبرگزاری ها منتشر و خودش بهانه نوشتن گزارش امروز شد. به جز آمار و ارقام تخصصی و البته نگران کننده در باره بالا رفتن میزان سزارین در کشورمان، این نکته هم در مطلب روز گذشته قابل توجه بود که تولدهای زورکی با تاریخ معین  اگرچه پدیده ای مختص به ایران نیست و گویا در کشورهای دیگر هم به صورت محدود و خاص دیده می شود اما ما ایرانی ها در تقلید و درآوردن ادای همان گروه اندک ، مثل آمار میزان سزارین، پیش افتاده و ممکن است حتی رکورد جدید هم زده باشیم و نوآوری های لاکچری مثل اجاره و دیزاین اتاق زایمان در بیمارستان به تاریخ مثلاً 03/03/03 و تزیین سیسمونی  نوزاد در بیمارستان با پستانک طلا را ترویج و رسم کرده باشیم!

چند برابر؟

نه اینکه فکر کنید طی این سال ها مسئولان ما در سازمان ها و نهاد های مختلف هم برای کاهش آمار سزارین های غیر ضروری و هم برای پیشگیری از ترویج لاکچری بازی و زایمان های تقویمی پیش از موعد فکری یا کاری نکرده اند. گزارش‌کارها و سخنرانی های مختلف مسئولان، مدعی اند که هم از حیث فرهنگی و هم ارایه طرح و برنامه برای مشکل اول( افزایش آمار سزارین) تلاش‌های بسیاری انجام شده و می شود. لابد مقصر آمارها و گزارش‌های سالانه دستگاه های مختلف هستند که بی توجه به سخنرانی‌ها و برنامه های فرهنگی و غیر فرهنگی اجرا شده بازهم نشان می دهند بیشتر از نیمی از وضع حمل های کشور هنوز به صورت سزارین است. برای مشکل دوم و سوم هم همیشه و هرسال و هر سال چند بار مسئولان هشدار می دهند که تولد زودهنگام فرزندان در تاریخ معین چه عوارض و پیامدهای خطرناکی دارد، ولی گوش متقاضیان داشتن فرزندانی با تاریخ تولد رُند و احتمالاَ سیسمونی با پستانک طلا و اتاق زایمان تزیین شده و ... بدهکار این حرفها نیست. حتی سال 1399 که متقاضیان وضع حمل در 9/9/99 به شکل نگران کننده ای افزایش پیدا کرد مسئولان ثبت احوال اعلام کردند به همه متولدان 5/9 /99 تا 15/9/99 شناسنامه 9/9/99 می دهند تا مردم همه در یک روز به بیمارستان ها مراجعه نکنند و مشکل درست نشود. البته بعدً آمار و ارقامی از کاهش روند مراجعه ها منتشر نشد وگرنه ممکن بود ثابت شود با این راه حل در بازه زمانی 10 روزه  5 تا15 آذر99 ، لابد 10 برابر میزان دوره های 10 روزه دیگر متقاضی زایمان پیش از موعد به بیمارستان ها مراجعه کرده اند!

مجید تربت‌زاده