به نقل از «فرارو»

خروج «چین» از پوسته آرامش!

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۸۷۰۴۶

فرارو- محمد مهدی حاتمی؛ سال ۲۰۲۱ میلادی نقطه عطفی در توازن قدرت جهانی بود: آمریکا در این سال از افغانستان خارج شد؛ روسیه و ناتو بر سر «اوکراین» تا مرحله دست به ماشه شدن به پیش رفتند؛ آمریکا، استرالیا و بریتانیا در پیمان موسوم به AUKUS آماده ساخت زیردریایی‌های هسته‌ای و ارسال آن‌ها به آب‌های سرزمینی چین شدند و پرونده هسته‌ای ایران هم تا مرحله توافق به پیش رفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش فرارو، اما ظاهرا باید انتظار تغییرات دیگری را هم داشته باشیم و از همه مهم‌تر اینکه سرعت تغییرات هم بالا رفته است. یکی از مهم ترینِ این تغییرات، درون‌گرا شدن چین است و اینکه این کشور می‌خواهد با سرعت بیشتری نقطه ثقل اقتصاد و سیاست جهان را به سمت «شرق» بکشد. به عبارت ساده، چین حالا می‌خواهد با آمریکا سرشاخ شود.

این چین، آن چینِ سابق نیست

تا همین چند سال پیش، بسیاری از تحلیل گران در جهان غرب فکر می‌کردند که چین، دست کم از منظر روابط بین الملل، با آمریکا یا شوروی سابق متفاوت است. چین عمدتا یک قدرت اقتصادی قلمداد می‌شد، شاید چیزی شبیه به ژاپن، که در دهه ۱۹۹۰ میلادی دومین قدرت اقتصادی پس از آمریکا بود و البته، سودایی برای تاثیرگذاری بر سیاست جهانی نداشت.

شوروی سابق، اما از منظر اقتصادی بسیار ضعیف‌تر از آمریکا بود و در دوران «جنگ سرد»، تلاش داشت با استفاده از مزیت‌های ژئوپولتیک خود (جغرافیای بسیار وسیع) و نیز مزیت نظامی (در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای و رقابت شانه به شانه تسلیحاتی با آمریکا)، قدرت را از دست آمریکا برباید.

با این همه، بروز تنش‌های سیاسی میان چین و آمریکا در سال‌های اخیر و برخی رفتار‌های چین در این سال ها، نشان داده که احتمالا باید در این عقیده تجدید نظر کرد. در واقع، چینی‌ها مدتی است که با افزایش توان نظامی خود، دارند همان مسیری را می‌روند که اتحاد جماهیر شوروی در زمان «جنگ سرد «رفته بود: بدل شدن به یک وزنه مهم در روابط بین الملل و یک قطب قدرت، در کنار آمریکا.

خیزش اول: نبض اقتصاد جهانی در دست قدرت شرقی

اما چین چه کرده که به نظر می‌رسد این کشور حالا قصد دارد در مقابل قدرت آمریکا قد علم کند؟ محور نخست، خیزش اقتصادی چین است. در سال ۱۹۹۰ میلادی، تولید ناخالص داخلی (GDP) چین نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلار بود و حالا، همین شاخص برای چین به حدود ۱۴ تریلیون دلار رسیده و در واقع ۳۵ برابر شده است. به راحتی می‌توان تصور کرد که چنین رشدی، چه اعتماد به نفسی به رهبران چینی می‌دهد.

مازاد اقتصادی و تولید سالانه چندین تریلیون دلار کالا و خدمات، چینی‌ها را به این مرحله کشانده که بزرگ‌ترین طرح اقتصادی در جهان در دوران مدرن را کلید بزنند. طرح «کمربند-جاده» (Belt and Road Initiative)، یا همان «جاده ابریشم جدید» را شاید بتوان بزرگ‌ترین برنامه ریزی در سده‌های اخیر برای تاثیرگذاری بر اقتصاد جهانی دانست.

«جاده ابریشم جدید» به اندازه «جاده ابریشم باستانی» اهمیت نخواهد داشت، اما اگر تکمیل شود، می‌تواند سهمی دست کم ۵۰ درصدی از تمام مبادلات تجارت جهانی را به خود اختصاص بدهد. به عبارت ساده، چینی‌ها می‌خواهند همان مسیری را احیا کنند که برای چندین قرن به اقتصاد جهانی شکل داده بود و کالا‌ها را از شرق آسیا، به غرب آسیا و بعد هم به اروپا می‌رساند.

خیزش دوم: قدرت نظامی چین، به آمریکا نزدیک می‌شود

اما به موازات رشد اقتصادی، چین در این مدت یک تغییر دیگر هم داشته است: نظامی گریِ چینی ها، بر خلاف انتظارات در جهان غرب، به شدت افزایش پیدا کرده و این کشور حالا یک قدرت نظامی بزرگ هم هست.

بررسی شاخص‌های مرتبط با قدرت نظامی کشور‌های مختلف نشان می‌دهد که فاصله قدرت نظامی آمریکا با چین (و البته روسیه) حالا به شدت کمتر از ۲۰ سال پیش است. چین حالا هم زیردریایی‌های هسته‌ای دارد؛ هم ناو‌های هواپیمابر دارد؛ هم بمب‌های هسته‌ای قابل نصب بر روی موشک‌های قاره‌پیما؛ هم ماهواره‌های نظامی و هم جنگنده‌های نظامی نسل پنجم و هم برنامه‌هایی برای ساخت جنگنده‌های نظامی نسل ششم.

۲۰ سال پیش، قدرت نظامی چین به این اندازه نبود. چین حالا از نظر ادوات و نفرات نظامی هم بزرگ‌ترین ارتش جهان را دارد و در زمینه ساخت «موشک‌های فراصوت» (هایپرسونیک) هم از آمریکا جلوتر است. این در حالی است که هزینه‌های نظامی چین همچنان از هزینه‌های نظامی آمریکا پایین‌تر است و این شکاف هزینه‌ای می‌تواند به ضرر آمریکایی‌ها باشد.

قدرت‌های جانبیِ چین: از حق وتو تا طلبکاریِ اقتصادی

چینی‌ها در «شورای امنیت سازمان ملل متحد» هم حضور دارند و دارای «حق وتو» هم هستند. بنابراین، چین لقمه‌ای نیست که بشود آن را مانند ژاپنِ زمان جنگ جهانی دوم یا آلمان نازی به راحتی قورت داد. (چین و روسیه می‌توانند هر طرحی به ضرر خودشان را در شورای امنیت وتو کنند.)

روابط اقتصادی چین و جهان غرب هم به شدت پیچیده شده است. چینی‌ها نزدیک به ۱.۱ تریلیون دلار از اوراق قرضه دولتی آمریکا را خریده اند و به عبارت ساده، آمریکا همین میزان به چین بدهکار است.

روابط اقتصاد اروپا و چین هم همین قدر گسترده است. در سال ۲۰۲۰ میلادی، چین بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان بود و حجم تجارت دو طرف به حدود ۲۶۰ میلیارد دلار می‌رسید. (در مقام مقایسه، حجم تجارت ایران و چین، اکنون نزدیک به ۱۸ میلیارد دلار است.)

چین با «درون گرایی»، بقیه را مجازات می‌کند

اما چین یک تغییر دیگر هم داشته و آن هم اینکه قصد دارد «درون گرا» شود. چندی پیش، «کنگره ملی خلق چین»، چهاردهمین برنامه ۵ ساله توسعه این کشور را مصوب کرد و نکته جالب در این برنامه، تاکید بر توجه به «درون» در رشد اقتصادی چین بود.

در این برنامه اشارات جالب توجهی به بومی سازیِ فناوری‌های پیشرفته شده است. به عنوان نمونه، چین قرار است سرمایه گذاری گسترده‌ای در حوزه فناوری‌های خاص (در زمینه هوافضا، زیست فناوری، ساخت ابررایانه‌ها و امثال این ها) صورت بدهد و وابستگی خود به «زنجیره تامین» جهانی در این حوزه‌ها را کاهش بدهد.

این روند از این جهت حائز اهمیت است که وابستگی چین را از منظر اقتصادی به کشور‌های دیگر کمتر می‌کند، اما بعید است به اقتصاد داخلی چین آسیب زیادی بزند. با اقتصادی که ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت دارد و بازار داخلی اش به اندازه کافی بزرگ هست که با بستن مرزهایش دوام بیاورد، دشوار بتوان سرشاخ شد.

در واقع، چین می‌تواند از این وضعیت حتی نفع هم ببرد: ارزان بودن کالا‌ها در جهان، به تولید ارزان این کالا‌ها در چین وابسته است. به عنوان مثال، اینکه قیمت فلان مدل لپ تاپ «اپل» مثلا ۱۰۰۰ دلار است، به خاطر تولید این محصول در چین است. اگر این محصول در خود آمریکا تولید می‌شد، ممکن بود قیمتش (مثلا) ۱۵۰۰ دلار باشد.

به عبارت ساده، چین با درون گرا شدنش، به بقیه آسیب می‌زند، اما از آنجا که یک بازار مصرف کننده ۱.۴ میلیارد نفریِ داخلی دارد، وابستگی اش به اقتصاد جهانی از وابستگی کشور‌هایی مانند آلمان یا فرانسه به اقتصاد جهانی، کمتر است. به این ترتیب، چین جهان را مجازات می‌کند و برای سرشاخ شدن با آمریکا و متحدانش آماده می‌شود.

منبع: فرارو

کلیدواژه: چین و آمریکا عبارت ساده اقتصاد جهانی اقتصادی چین قدرت نظامی بزرگ ترین چینی ها هسته ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۸۷۰۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیونگ‌یانگ به آمریکا درخصوص «اقدامات عملی قدرتمند» برای تقویت قدرت نظامی خود هشدار داد

کره‌شمالی، آمریکا را به دلیل تلاش برای ایجاد مکانیسم جدیدی برای نظارت بر اجرای تحریم‌ها علیه کره‌شمالی محکوم کرد و نسبت به «اقدامات عملی قدرتمند» برای تقویت قدرت نظامی خود هشدار داد.

به گزارش ایسنا، آمریکا متعهد شده است که با کره جنوبی و سایر کشورها برای ایجاد جایگزینی با دستور هیئت کارشناسان سازمان ملل متحد برای نظارت بر اجرای تحریم ها که در پایان آوریل به دنبال وتوی روسیه برای تمدید آن منقضی می‌شود، همکاری کند.

کیم اون چول، رئیس دفتر امور آمریکای وزارت امور خارجه کره شمالی گفت:  اگر ایالات متحده نسخه جدیدی از تحریم ها را علیه کره شمالی معرفی کند، پیونگ‌یانگ از فرصت جدید برای تنظیم مجدد نیرو که واشنگتن بیش از همه از آن می‌ترسد، استفاده خواهد کرد.

این مقام گفت: تحریم‌های جدید تنها منجر به تقویت بیشتر قدرت نظامی پیونگ یانگ خواهد شد.

او با وعده انجام «اقدامات عملی قدرتمندتر» برای تقویت قدرت فنی نظامی کره شمالی گفت: «هر زمان که ایالات متحده قطعنامه تحریم جدید را در عرصه سازمان ملل تهیه کند آزمایش هسته‌ای قوی‌تر و توسعه‌یافته‌تر کره شمالی آغاز خواهد شد. تحریم‌های ایالات متحده به عنوان یک کاتالیزور و نیروی محرکه عمل کرد که باعث افزایش تدریجی قدرت ملی ما شد.

این مقام افزود: ما از حقوق حاکمیتی و منافع امنیتی خود در برابر تهدیدهای خصمانه و فشار تحریمی فزاینده از سوی ایالات متحده محافظت کرده و اقدامات واقعی قوی‌تری را انجام خواهیم داد.

وی تاکید کرد: ما به تحریم‌های آمریکا عادت کرده‌ایم و توانایی و قدرت زیادی برای ایستادگی در برابر هرگونه تحریم شدید داریم.

لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل طی بازدید از منطقه غیرنظامی شده (DMZ) که دو کره را از هم جدا می‌کند، گفت که واشنگتن در حال بررسی گزینه‌های «خارج از چارچوب» است و تهدید کرد که «همه احتمالات» حتی خارج از قواعد سازمان ملل روی میز است.

انتهای پیام