چهار دهه پيشرفت فيلمبرداري در سينماي ايران
تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۲۴۱۸۱
خبرگزاری آریا-سینمای ایران در تاریخ پر فراز و نشیب خود، از حضور فیلمبردارهای مطرحی بهره برده است که با ثبت تصاویر کمنظیر در فیلمهای کارگردانهای مطرح، امضایی از خود به یادگار گذاشتهاند.
به گزارش خبرگزاری آریا، سالها پیش فیلمبرداری کاری سخت و نفسگیر به شمار میآمد که فقط تعداد محدودی میتوانستند به آن درجه از کیفیت برای ثبت تصاویر یک فیلم دست پیدا کنند، اما اکنون باتوجه به رشد فناوری و پیشرفت ابزارهای تولید و نمایش فیلم در این 4 دهه، شاهد حضور فیلمبردارهای جوانی هستیم که به گواه کارشناسان آینده سینمای ایران نیز در دست آنان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پیرامون پیشرفت وجوه مختلف فیلمبرداری در سینمای ایران و تاثیر جشنواره فیلم فجر در این پیشرفت با مرتضی پورصمدی که از فیلمبرداران پیشکسوت سینمای ایران و همچنان حضور پررنگ در فیلمهای مختلف دارد به گفتگو پرداختیم.
پورصمدی درباره تاثیر جشنواره فیلم فجر در پیشرفت فیلمبرداری در سینمای ایران و شرایط کنونی این بخش مهم سینما پس از 4 دهه فعالیت گفت: جشنواره فجر از جمله رویدادهایی است که اجزا و زیر مجموعههای کار همچون فیلمبردای، صدابرداری و... را نیز زیر نظر دارد و به بخشهای تخصصی جایزه میدهد. در مورد شرایط کنونی فیلمبرداری در سینمای ایران باید بگویم سال گذشته یکی از داوران جشنواره فجر بودم و فرصت داشتم تا 63 فیلم را که همکارانم فیلمبرداری کرده بودند را در یک ماه ببینم در نتیجه داغترین اطلاعی که من از این بخش دارم، به فیلمهای سال گذشته مربوط میشود.
وی افزود: باتوجه به فیلمهایی که دیدم، معتقدم پس از فروپاشی نگاتیو و جدا شدن بحث شیمی از حوزه سینما، آن چیزی که وجود دارد، سینمای دیجیتالی است که به شدت اسیر روز و دانش ویژهای است که هر روز تغییر میکند و کیفیت آن متفاوت میشود از سوی دیگر ابزار، برنامهها و وسایلی که میتواند به بهبود کار کمک کند نیز به همان میزان در حال رشد است. در نتیجه فیلمبرداریهای خوبی در کارها داشته ایم.
این فیلمبردار سینمای ایران در ادامه بیان کرد: مخالفت با فناوری و تعصب روی آنالوگ و مقایسه قدیم و جدید، کار درستی نیست و ره به جایی نمیبرد، ولی نکته جالب آثار در سال گذشته، متوسط سنی دوستان فیلمبردار بود که به سمت میانسال و حتی جوانها میل کرده است. در بین فیلمبردارهای جوان، استعدادهای بسیار خوبی بود که کارهای خیلی جذابی ارائه داده بودند.
پورصمدی که با فیلم «2888» در چهلمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، در ادامه صحبتهایش گفت: معتقدم هم فیلمبرداری رو به جلو حرکت میکند، هم بچههای جوانتر و با سوادتری در حال جلو آمدن هستند. از سوی دیگر ابزار و فناوری که میتواند به بهبود کیفیت کمک کند در حال رشد است. همچنین بچههای فعال در حوزه اصلاح رنگ در حال ایجاد اتفاقات خوبی هستند. رک بگویم سال گذشته، بخش فیلمبرداری بعضی از کارها شاخصتر از اجزای دیگر آن بود.
وی افزود: بنابراین باید بگویم با وجود این شرایط کاری، فیلمنامههای کنونی و مسائل و مشکلاتی که همگی از آنها اطلاع داریم، فیلمبرداری نه تنها چیزی کمتر از بقیه اجزا ندارد، بلکه حتی به کمک کارها آمده است.
این فیلمبردار سینمای ایران همچنین در پاسخ به این پرسش که روند تولید فیلمها و نمایش آنها در ادوار مختلف جشنواره فجر، بر پیشرفت فیلمبرداری و تغییر شکل آن چه تاثیری گذاشته است؟ گفت: مسائل بنیادی وجود دارد که برای بررسی آنها نیاز به اطلاعات و دانش کافی است تا بحث پخته و درستی از آب در بیاید. ظاهرا اکنون 200 فیلم داریم که در صف اکران باقی ماندند، متاسفانه به عنوان فیلمبردار دانش کافی ندارم که بگویم این آسیب از کجا ناشی میشود. آیا ما مکانیزم مدیریتی آماریمان برای تولید و از سوی دیگر برای نمایش و عوامل ناخواستهای مثل کرونا و تعطیل شدن مجامع عمومی در فیلم اثر میگذارد؟ فیلمسازی صنعت پرهزینهای است که شاید دغدغه بیش از 10 هزار خانواده در گرو این باشد که این سینما یک روند و رشد معقولی پیدا کند و تماشاگر بیاید و فیلمها را ببیند.
وی ادامه داد: از چندین بعد میشود به این موضوع که اشاره میکنید بحث کرد که البته در بعضی از مواقع ره به جایی هم نمیبرد. به عنوان مثال به دلیل شرایط اقتصادی ما شبکه نمایشی استانداردی به آن معنا در سینماهای ایران نداریم، پس تلاش دوستان فیلمبردار، لابراتوار و کسانی که سعی میکنند یک کیفیت بصری خوب ایجاد کنند که مخاطب رضایتمند، مجذوب و با یک حس خوبی از سینما خارج شود چه میشود؟
پورصمدی ادامه داد: از سوی دیگر نحوه پخش فیلمها اشکال دارد. خودم در این پنج، 6 سال 4 کار فیلمبرداری کردم که هرگز به نمایش در نیامدهاند. این بحث یک کارگروه است که در همه حوزهها و ابعاد مختلف نگاه کند به اینکه چرا اینطور شدیم و چرا باوجود این موضوع کماکان تولید ادامه دارد؟ هر سال فیلمهای بیشتری تولید میشود و در صفی میایستد که قبل از آن 200 فیلم دیگر در صف اکران ایستاده اند.
وی با تاکید بر اینکه امیدی به اینکه این صنعت بر اساس اکران و نظم هندسی عمومی ره به جایی ببرد وجود ندارد، گفت: اشکال جای دیگر است. خواه ناخواه اگر بخواهیم سالهای آغاز این 40 سال یعنی زمانی که نگاتیو بود و دوستان پیشکسوتی کار میکردند را با زمان کنونی قیاس کنیم، همه چیز شبیه به یک نوستالژی است. چراکه ما نمونه کارهای آن دوستان را با جمعیت زیادی در سینماها تماشا میکردیم، در حالی که اکنون سینماها 70، 80 نفرهای وجود دارد که بعضا با 10، 12 تماشاگر فیلم پخش میکنند.
مدیر فیلمبرداری فیلمهای «هویت» و «گیلانه» در پاسخ به این پرسش که آیا معتقد است، امکانات تولید و عرضه فیلمها در دهه 60 با یکدیگر هماهنگ بود و اکنون چنین هماهنگی وجود ندارد، گفت؟ آن زمان شرایط بهگونه دیگری بود. در نتیجه آدمها یک حرمت و حریمی داشتند. نگاتیو و سیستم و ابزارهایی در جریان بود که شما به سادگی در هر جایی نمیتوانستید آنها را تهیه و کار کنید. شرایط استانداردی وجود داشت؛ کیفیت صنفی و صیانت شغلی مطرح بود و هرکسی بدون طی کردن مراحلی نمیتوانست وارد صنف شود. اکنون دهها دفتر وجود دارد که بهترین ابزار را وارد میکنند و بدون هیچ توضیحی دوستان میروند تجهیزات را کرایه میکنند و فیلم خود را میگیرند. هیچ نیازی هم نیست که عضو صنف باشند.
وی افزود: نسل جدید با سرعت در حال کار خود است و هیچ مانعی هم بر سر راهش وجود ندارد. از سوی دیگر سیستم سینمای خانگی راه افتاده که یک بازار گستردهای شده برای اینکه دوستانی که کار میکنند در آن حوزه به شدت فعال باشند. خلاصه اوضاع بینظم و آشفتهای است که در عین حال قطار آن در حال حرکت است. منتها دیگر هیچ شباهتی به 30، 40 سال قبل ندارد.
پورصمدی در پاسخ به این پرسش که آیا میتوان در هر دهه از این 40 سال یک تغییر مهم در حوزه فیلمبرداری سینما نام برد؟ گفت: این نیاز به کمی صبوری و اطلاعات از قبل دارد که راحت بتوان درباره آن بحث کرد. به عنوان مثال آن سالها شما افرادی همچون تقوایی، بیضایی، مهرجویی و دوستان صاحب نام دیگری را داشتید که امکان کار و فیلم ساختن داشتند؛ طبیعی بود که کیفیت فیلمبرداریهای آنها نیز متفاوت بود. هم زمان با آنها نیز فیلمبردارهایی بودند که در طراز آنها کارهایشان را پیش میبردند؛ بنابراین یک سینمای فاخر و متینتری در آن شرایط امکان کار داشت، اما ناگهان سونامی به اسم دیجیتال میآید و بعد تحولات اقتصادی و سیاسی هم دخیل میشود و یک نوگرایی شروع میشود که اکنون محصولات آن را میبینیم.
این سینماگر در ادامه بیان کرد: به هر حال شرایط زمانه همین است. آرام آرام نسلی باید از دور بازی کنار برود و نسل جدیدتری جلو بیاید. فراموش نکنیم که فیلمسازی یک بازی گروهی است که به شدت اقتصادی بوده و مسائل پرهزینهای دارد. اکنون دوران ابزار سالاری است. چراکه به دلیل اختلاف فاحش قیمت دلار، دوربینها و امکانات به شدت پرهزینه شده و همهچیز را تحت شعاع قرار دادهاند.
مدیر فیلمبرداری فیلمهای «دایره زنگی» و «یک گزارش واقعی» درباره تغییری که فناوری در بخش فیلمبرداری ایجاد کرده است، توضیح داد: این را انکار نمیکنم که فناوری کار را سادهتر کرده است. در واقع ابزار، چراغها و وسایل حرکتی بسیار بهتر و سبکتر شده و در نتیجه کار خیلی سهلتر شده است. در نتیجه ما در لحظه میتوانیم ببینیم که چه اتفاقی در جریان است، اما فراموش نکنیم که محصول این موارد فیلم خوب نیست. فیلم خوب به فیلمنامه، قصه، بازیگر و... مربوط میشود. یعنی یک کارگروه اساسی باید دست به دست هم دهد تا در نهایت آن را در یک فیلم ببینیم.
پور صمدی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا پیشرفت فناووری و ابزار سالاری موجود سبب نشده تا دیگر استعداد فیلمبردار آنچنان مهم نباشد و هر کسی با وجود امکانات بتواند فیلمبردار خوبی لقب بگیرد؟ گفت: اوایل دیجیتال یک مقدار بحران داشتیم. یعنی هرکسی میآمد و یک دوربینی میگرفت و بعد آن را با تصحیح رنگ و کراپ کردن به یک شکل قابل قبولی میرسید. ولی کسی بحث کیفی به آن معنای تخصصی نمیکرد.
وی ادامه داد: مثلا فرض کنید در یک آسیبشناسی که ما در انجمن مدیران فیلمبرداری برای فیلمهای دهه 80 سینمای ایران انجام دادیم، بیش از 500 فیلم به دست کسانی کار شده بود که هیچکدام آنها عضو صنف و انجمنهای خانه سینما نبودند، اما به راحتی توانسته بودند از این چموخمهای اداری بگذرند؛ باتوجه به این موضوع هیچکس هم پاسخگو نبود که چطور این فیلمها پروانه ساخت، نمایش و.. گرفتهاند؟ پس آن صیانت صنفی و حمایتی که از اعضای صنوف باید بشود کجاست؟ شخصا پیشنهادم این بود که این دوستان جوانی هم که میآیند، همگی عضو صنف شوند. یعنی ما صرف عضو شدن را مانعی نکنیم که دوستان نیایند. مقداری شرایط را سهلتر کنیم و با افراد گفتگو کنیم و هرکسی که واقعا لایق است بیاید تا دو دستگی ایجاد نشود.
این سینماگر در بخش پایانی صحبتهایش گفت: امیدوارم مقداری به فکر مسائل پیشکسوتان و کسانی که سالهاست کار نکردند باشیم و به بیمههای آنها فکر کنیم. همچنین اگر واقعا امکانش وجود دارد، در احترام به چشم مخاطب کیفیت مشاهده فیلمها را بهتر کنیم.
منبع: خبرگزاری آریا
کلیدواژه: سینمای ایران پاسخ به این پرسش سینمای ایران سوی دیگر سال گذشته فیلم ها سال ها کار ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۲۴۱۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای جنجالی که «نماوا» به پا کرد
طی ساعات اخیر ویدئویی از محمدحسن شانهساززاده مؤسس شاتل و نایبرئیس هیئتمدیره پلتفرم نمایش خانگی نماوا منتشر شده است که در آن حرفهای عجیب و غریبی میزند و همه بازیگران و تهیهکنندههای سینمای ایران را به بیاخلاقی متهم میکند.
به گزارش برترينها؛ شانهساززاده در این ویدئو میگوید: «بازیگران این سریالها خیلی بی اخلاقاند. بازیگران و تهیهکنندهها همه بیاخلاقیهای خاص خودشان را دارند و به قرارداد و حرفشان متعهد نیستند. من در چند صنعت مختلف بودم از لوازم خانگی تا مصالح ساختمانی، کاشی سرامیک، خودرو و ... بودم من به بیاخلاقی اینها هیچ جا ندیدم. اسمشان این است که هنرمندند و مثلا فرهیخته و فرهنگیاند، اما بسیار بی اخلاق اند [..]اول و آخرشان پول هست. شما پول بده هر کاری میکنند.»
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیاین ویدئو واکنشهای زیادی به دنبال داشت و نهال موسوی، روزنامهنگار نیز طی یادداشتی در این باره نوشت: شنیدن این حرفها از شخصی که سالها مدیر یکی از بزرگترین پلتفرمهای نمایش خانگی بوده و با این جمع بستن همه هنرمندان به صفاتی که گفته است بسیار تاسف آور است. واقعا این سخنان چنان شرم آور است که حتی نباید به آن اصلا پرداخت، ولی باید به آقای شانهساز (به این اسم معروف است) چند نکته را به اختصار یادآوری کرد. تمام مشکل از همین نگرش است که فکر میکنید اول و آخرش پول است و اگر پول بدهی هر کاری را میکنند.
این نگاه شما طبیعتا همین توقع را هم ایجاد کرده است و اگر که پول بدهید مطالبه هر کاری را هم دارید! و بالطبع هنرمندی یا هر شخصی مخالفت کند و حاضر به انجام آن نشود از نظر شما احتمالا عهد شکسته است و بی اخلاقی کرده است.
به گفته خودشان، ایشان در چند صنعت مختلف بوده و اتفاقا مشکل بعدی همینجاست شما که در لوازم خانگی یا مصالح ساختمانی و خودرو فعال بودهاید به سینما و سریال سازی چه ارتباطی دارید؟ احتمالا فکر میکنید، چون پول دارید و پول میدهید میتوانید هر کاری بکنید!
پس دانش، تجربه، تخصص و ... در زمینه هنر صنعت پیچیدهای، چون سینما چه میشود؟ آیا صرف همین داشتن پول کافی است که شما وارد این حوزه شوید و عاقبت هم به این نتیجه گیری برسید؟ فیلمسازی بسیار پیچیدهتر و سختتر از این است که یک پولدار فقط به دلیل پول دار بودن وارد آن شد، در همین کشور افرادی بسیار پولدارتر از شما وجود دارد که حاضر به انجام چنین کاری نشدهاند، چون آنها این درک را دارند که اگر من در فلان صنعت موفق بودهام دلیل نمیشود که در سینما هم بتوانم همین موفقیت را داشته باشم.
آقای شانه ساز، حرف شما شاید در مورد برخی از هنرمندان و سینماگران درست باشد هیچ صنف و رشتهای در این جهان پاک و منزه نیست و در هر حیطه کاری افراد خوب و بد وجود دارد، ولی این که شما اینچنین نشسته و بدون ذرهای استثنا و یا کم و زیاد چنین حکمهای را صادر میکنید به نظر خود شما اخلاقی است؟ به نظرم بسیار مهم است که از شما پرسید شما با چه کسانی کار کردهاید و ارتباط داشتهاید که به این نگرش رادیکال رسیدهاید؟ حال که شما موضع خود را در ارتباط با افرادی که با آنها همکاری داشتهاید به این صراحت گفتید، باید نظر طرفهای مقابل همان محدوده مشخصی که با شما کار کردهاند در مورد شما را هم پرسید و بدانیم آنها درباره شما چه میگویند که شما آنها را چنین بی اخلاق میدانید؟
در پایان باید گفت که چقدر تاسف آور است که یک شخصی با این ادبیات و نگرش نسبت به هنرمندان همچنان در این حیطه فعالیت کند. وزارت ارشاد، سازمان سینمایی، خانه سینما، ساترا و ... در ارتباط با این بی احترامی نسبت به هنرمندان کشور هیچ نظری ندارند؟ روزگار غریبیست نازنین ...
همایون اسعدیان کارگردان سینما و تلویزیون نیز در واکنش به این اظهارات گفت: آقای شانهساززاده یکی از مدیران ارشد نماوا با حرفهایی که بیشتر زیبنده خودشان است بازیگران و تهیهکنندگان سینمای ایران را مورد نوازش قرار دادند! من در چهلسال گذشته شاهد این میزان از وقاحت در اظهارنظر کسی در مورد هنرمندان نبودم و این صحبتها بیسابقه است. بهخصوص وقتی سوالکننده از آقای شانهساززاده میپرسد نگران عدم همکاری بازیگران و تهیهکنندگان پس از این حرفها نیستید؟ میگوید پول که بدهید میآیند!
قیاس به نفس میفرمایید جناب شانهساز! حداقل برای منی که در دو پروژه با شما کار کردم و چیزهای بسیاری از شما دیدم این حرفها باعث تاسف است. جناب شانهساز برای حفظ حرمت سینمای ایران، من، همایون اسعدیان عضو کوچک این سینما تا زمانیکه شما در نماوا حضور داشته باشید در هیچ سمتی با این مجموعه همکاری نخواهم کرد.
مازیار میری هم در این مورد گفت: آقای شانهساز فرمایشاتی داشتند که واقعا باعث تاسفه. البته از نظر من تاسف بزرگتر جایی است که مدیران فرهنگی کشور شرایطی به وجود میآورند که افراد کاسب کاری همچون ایشان عهدهدار و تصمیمگیر امور فرهنگی میشوند و از آنجا که بر خلاف تصورشان معتقدم اخلاق و شرافت بیش از هر حرفهای نزد اهالی سینماست تا زمانی که ایشان رسما از اهالی سینما عذرخواهی نکند از تمام پروژههایی که قرار به همکاری با این پلتفرم داشتم انصراف میدهم.
رضا کیانیان عضو انجمن صنفی بازیگران سینمای ایران نیز در واکنش به این ماجرا نوشت: من هم سخنان نایبرئیس پلتفرم نماوا که به بازیگران و تهیهکنندگان توهین کرده بود را شنیدم. اتفاقا به همین علت واکنش انتقادی آقایان همایون اسعدیان و مازیار میری را در صفحه خودم استوری کردم و بازنشر دادم. اصلا دوست ندارم راجع به آن فرد و ادبیات زشت او حرفی بزنم و او را مخاطب قرار دهم، ولی این را بگویم که قرار است انجمن بازیگران سینمای ایران یک شکایت قضایی از نایبرئیس نماوا تنظیم کند. باید منتظر باشیم و ببینیم قوه قضائیه چه تصمیمی درباره سخنان توهینآمیز این فرد میگیرد.
اسماعیل عفیفه تهیهکننده سریال جنگل آسفالت که از طریق نماوا پخش میشود در جواب به حرفهای مدیر ارشد این پلتفرم درباره بازیگران و تهیهکنندگان نوشت: ما به اندازه جناب شانهساززاده درگیر پول نیستیم که بهخاطرش هرکاری بکنیم. ما مانند ایشان ابوالمشاغل نیستیم و شغل و میزان درآمد و سابقه و سطح زندگی ما چیز پنهانی ندارد. من در زمان مسئولیت آقای شانهساززاده قراردادی با نماوا نداشتم و قرارداد جنگل آسفالت با تیم مدیریتی جدید بسته شد و علیرغم بالا و پایینی که هر پروژه دارد صمیمانه و همراه با اعتماد متقابل مشغول کاریم. تهمتهای ایشان قابل پیگرد قانونی است، اما در حال حاضر تیم ما و مجموعه نماوا فصل مشترکی به نام «جنگل آسفالت» دارد، پس ما مانند ایشان مصداق این بیت سعدی نمیشویم که یکی بر سرِشاخ بُن میبرید..»
محسن کیایی و پرویز پرستویی نیز به این ویدئو واکنش نشان دادند:
در انتها، اما روابط عمومی پلتفرم نماوا در واکنش به صحبتهای جنجالی شانه ساز از هنرمندان پوزش خواست و نوشت: غیر از هنر که تاج سر آفرینش است / دوران هیچ منزلتی جاودانه نیست
مجموعه نماوا به عنوان یکی از قدیمیترین سکوهای نمایش خانگی مفتخر است که سالها خود را به منزله خانه سینماگران و هنرمندان ایران تلقی کرده و رابطه احترامآمیز و مبتنی بر اصول حرفهای با ایشان را همواره راهنمای عمل خود داشته است.
نماوا در بحرانهای اقتصادی سالهای اخیر سینمای ایران، در کنار سایر سکوهای نمایش، کوشیده فضا و فرصتی فراهم کند تا آسیبهای کمتری متوجه نیروهای خلاق سینما شود. هرچند که در جریان ساخت و نمایش برخی مجموعههای نمایشی مشکلاتی با برخی از همکاران پدید آمده باشد و مجموعهای علیرغم صرف هزینههای گزاف، با بدعهدی به پخش نرسیده باشد، اما بدیهی است که چنین مشکلاتی عمومیت ندارند و مصاحبه اخیر نایب رئیس هیات مدیره نماوا را میباید صرفا واکنشی به موردی مشخص تلقی کرد.
مجموعه نماوا ضمن پوزش از هنرمندان شریف و نجیب و جامعه اصناف سینمای ایران تاکید دارد که تداوم رابطه مودتآمیز و محترمانه با سرمایههای گرانسنگ سینمای ایران همچنان مهمترین سرمایه او خواهد بود.