به نقل از «مهر»

انقلاب اسلامی ایران الگویی اصیل در منطقه شکل داد

تاریخ انتشار: ۱۳ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۸۲۷۱۱

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل –رویا فریدونی و آذر مهدوان: «آلپ تکین دورسون اوغلو» روزنامه نگار، نویسنده و یکی از کارشناسان برجسته ترکیه‌ای در زمینه مسائل غرب آسیا به شمار می‌رود. دورسون اوغلو در کتاب‌های متعددی در خصوص تحولات منطقه‌ای به سیاست رژیم صهیونیستی، مسائل سوریه و سیاست نوعثمانی گری حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان در خاورمیانه پرداخته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از مهمترین کتاب‌هایی که وی تألیف کرده است می‌توان به «جنگ نیابتی در سوریه»، «جنگ جهانی چهارم و خاورمیانه»، «نتیجه صفر در سوریه» و «اتفاق استراتژیک (تاریخچه روابط ترکیه و اسرائیل)» اشاره کرد.

دورسون اوغلو هم اکنون دبیر سایت ( Yakın Doğu Haber / خبر شرق نزدیک) در ترکیه است که بر ترجمه کتب بسیاری در مورد کُردها و اهل بیت مبادرت داشته است.

این کارشناس ترکیه‌ای معتقد است که جنبش‌های اسلامی در منطقه پس از ظهور انقلاب اسلامی ایران، تحت تأثیر قرار گرفته و از ابزاری بودن برای استفاده آمریکا خارج شدند همچنین این شرایط در ترکیه نیز حاکم بود؛ به طوری که در دهه ۱۹۸۰ محافل اسلام گرا در این کشور تحت تأثیر انقلاب ایران رویکرد آمریکاستیزی را در پیش گرفتند.

* تفاوت الگوی اسلامی ارائه شده از سوی جمهوری اسلامی ایران با اسلام آمریکایی در منطقه چیست؟

هدف انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ تحقق سه اصل «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» بود. «استقلال» بیانگر عدم وابستگی به هیچ ابر قدرتی، «آزادی» بیانگر طرد شاه یا دیکتاتوری و مشارکت آزادنه مردم در سیاست و «جمهوری اسلامی» نیز بیانگر شکل و هویت حکومتی بود که قرار بود بنا شود.

جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۵۷ بنا شد نه تنها در نظام سیاسی مدرن جهان، بلکه در تاریخ سیاسی و فلسفه حکومت اسلامی نیز به یک مدل «جدید» و «اصیل» تبدیل شد. اینکه چرا جمهوری اسلامی ایران الگویی «نو» و «اصیل» در نظام سیاسی مدرن جهان است نیاز به توضیحات جزئی ندارد زیرا در دنیای مدرن، دین تنها به عنوان پدیده‌ای مرتبط با زندگی فردی تلقی می‌شود.

در حالی که در طول تاریخ اسلام دهها امپراطوری و خلافت بنا شده و همه آنها به عنوان «دولت اسلامی» توصیف شده اند، چرا جمهوری اسلامی ایران از نظر تاریخ سیاسی و فلسفه حکومت اسلامی یک الگوی جدید و اصیل است؟ اگر «حکومت اسلامی» را به عنوان دولتی تعریف کنیم که قوانین آن براساس قوانین اسلام است می‌توانیم بگوییم که جمهوری اسلامی ایران از نظر تاریخ اسلام یک الگوی «جدید» و «اصیل» است زیرا در حال حاضر همه یا بخشی از قوانین بسیاری از کشورهایی که خود را «جمهوری اسلامی یا حکومت اسلامی» نمی‌دانند نیز مبتنی بر قوانین اسلام است. در قانون اساسی برخی کشورها نیز ماده‌ای تحت عنوان «قانونی برخلاف قوانین اسلام نمی‌توان وضع کرد» وجود دارد.

بنابراین آنچه جمهوری اسلامی ایران را «نو» و «اصیل» می‌کند قوانین مبتنی بر قوانین اسلام آن نیست بلکه نظام سیاسی آن است. قبل از اینکه به تفاوت «الگوی اسلام آمریکایی» با الگوی اسلامی ایران بپردازیم، باید به چرایی نیاز آمریکا به الگوی اسلامی بپردازیم.

آمریکا چیزهایی که قادر به نابودی و کنترل آن نیست را جعل می‌کند و آن را در جهت منافع خود به کار می‌گیرد. به عنوان مثال در طول جنگ سرد برای مدت طولانی در کشورهای منطقه از اسلام در مقابل شوروی و ایدئولوژی مارکسیستی استفاده کرد. سازمان اطلاعات خارجی آمریکا «سیا» نیز از آن با عنوان «استراتژی کمربند سبز» نام برده بود.

ناوگان ششم دریایی آمریکا که در ۱۵ جولای ۱۹۶۸ وارد ترکیه شد با اعتراض دانشجویان چپ‌گرا روبرو گردید؛ در آن زمان مذهبی‌هایی که از سوی نویسندگان اسلام گرای آن دوره تحریک شده بودند، با سنگ و چوب به دانشجویان چپ معترض حمله کردند. آمریکا ستیزی محافل اسلام گرا در ترکیه در دهه ۱۹۸۰ تحت تأثیر انقلاب ایران آغاز شد.

جنبش‌های اسلامی منطقه تحت تأثیر انقلاب ایران از ابزاری بودن برای استفاده آمریکا خارج شدند. آمریکا این بار اسلامی که در تضاد با منافع خودش بود را «افراطی» و اسلامی که در راستای منافعش بود را «میانه رو» توصیف کرد.

بدین ترتیب در منطقه علیه کسانی که در مقابل نظام سلطه به رهبری آمریکا مقاومت می‌کردند ذهنیتی از اسلام شکل گرفت که در راستای خدمت به منافع آمریکا بود.

تشخیص و درک اسلام آمریکایی آسان است. برای مثال اسلام آمریکایی مسلمانان را علیه عراق و سوریه به جنگ دعوت می‌کند و در مقابل اسرائیل، آنها را به یافتن راه حل سیاسی فرا می‌خواند.

اسلام آمریکایی طرفدار جنگ با سوریه، صلح با اسرائیل و عادی سازی است و به کسانی که علیه سوریه می‌جنگند سلاح می‌دهد و کسانی که علیه اسرائیل می‌جنگند را تشویق می‌کند به جنگ پایان دهند. اسلام آمریکایی امنیت خود را به آمریکا سپرده و حریم هوایی کشورش را حریم هوایی ناتو توصیف کرده است.

اسلام آمریکایی همان اسلامی است که می‌گوید «اگر الان پیامبر می‌آمد، با ناتو متحد می‌شد» یا، «حتی اگر غیرنظامیان بی‌گناه کشته شوند خداوند آنها را در بهشت قرار می‌دهد؛ بنابراین بمباران خیابان‌های دمشق ایرادی ندارد».

اسلام آمریکایی، اسلامی است که کشورش را به روی سربازان آمریکایی گشوده، اسرائیلی‌ها را به یمن انتقال داده و از آمریکا به دلیل اینکه نتوانسته با سوریه همان کاری را انجام دهد که در عراق انجام داده خشمگین است. درست است که الگوی ایرانی در معرض تحریم اقتصادی، جنگ، تروریسم، تهدید به تجاوز قرار گرفته و بهای سنگینی به دلیل ضد آمریکایی بودنش پرداخته است؛ اما آیا اسلام آمریکایی با وجود این خدمات بی شمارش به آمریکا از آن لطف یا منفعتی دیده است؟

متحدان آمریکا خود اعتراف کرده اند بهای بندگی آمریکا بیشتر از موضع گیری ضد آمریکایی است، برای نمونه آنها می‌گویند علی رغم پرداخت هزینه برای خرید برخی تسلیحات نظامی هنوز این تسلیحات را از آمریکا تحویل نگرفته اند.

وقتی آمریکا از تحویل سیستم‌های پدافند هوایی به ترکیه خودداری کرد این کشور برای تأمین نیاز نظامی خود به کشور دیگری روی آورد که به گفته خودشان به خاطر همین موضوع از سوی آمریکا تنبیه شده اند اما نکته جالب توجه اینکه مقامات ترکیه برای حل این موضوع در انتظار چاره جویی از سوی واشنگتن هستند.

حتی ترکیه به علت مخالفت آمریکا نتوانسته بالگردهای نظامی «آتاک» را به پاکستان صادر کند. ترکیه در تولید این بالگردها از موتور نوع CTS۸۰۰ تولید شرکت LHTEC استفاده می‌کند. به همین دلیل آمریکا از فروش آن ممانعت می‌کند.

بنابراین ترکیه به عنوان متحد آمریکا نمی‌تواند به متحد دیگر آمریکا یعنی پاکستان تجهیزات نظامی بفروشد.

اگر چه نمایندگان اسلام آمریکایی در کشورهای اسلامی، رفتن به کاخ سفید و دیدار با مقامات آمریکایی را یک اعتبار برای خود می‌دانند اما این نمایندگان هنوز در نیافته اند که دولت آمریکا در حال استفاده ابزاری از اسلام آمریکایی توسط سازمان اطلاعاتی سیا و عربستان است.

*حمایت انقلاب اسلامی ایران از گروه‌های مقاومتی فرصتی مهم در منطقه است که قابل قیاس با دیگر کشورها مانند ترکیه و یا قطر نیست. تحلیل شما از این موضوع چیست؟

حمایت ایران از جبهه مقاومت و فلسطین با تعریف ترکیه و قطر از مساله فلسطین بسیار متفاوت است. ایران و محور مقاومت همه خاک تاریخی فلسطین «از نهر تا بحر» را به عنوان سرزمین فلسطینیان تعریف می‌کنند. ایران هیچ تفاوتی بین سرزمین‌های اشغال شده توسط رژیم نژادپرست اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و سایر بخش‌های اشغال شده در سال ۱۹۶۷ نمی بیند. ایران و محور مقاومت تنها راه حل مساله فلسطین را خروج رژیم صهیونیستی از خاک فلسطین می‌داند.

از سوی دیگر ترکیه و قطر، سرزمین‌هایی را که توسط رژیم نژادپرست اسرائیل در سال ۱۹۴۸ اشغال شده است را به عنوان قلمرو اسرائیل و سرزمین‌های اشغال شده در سال ۱۹۶۷ را به عنوان سرزمین متعلق به فلسطینیان به رسمیت می‌شناسد.

بنابراین از نظر ترکیه و قطر، خروج رژیم نژادپرست اسرائیل از کرانه باختری و قدس شرقی که در سال ۱۹۶۷ اشغال شدند را به معنای حل مساله فلسطین می‌پندارند. از نظر طرح و روش حل مسئله فلسطین، تفاوت جدی میان محور ایران و مقاومت و محور ترکیه-قطر وجود دارد.

از نظر محور مقاومت، اشغالگری رژیم نژادپرست اسرائیل تنها با مقاومت مسلحانه می‌تواند پایان یابد اما از نظر ترکیه و قطر راه حل مساله فلسطین مذاکرات سیاسی است. در نتیجه تفاوت رویکرد در مورد حمایت از محور مقاومت به شکل بارزی نمایان است.

*از نظر شما تبلیغات حزب عدالت و توسعه در مورد فلسطین توانسته یک الگو در مساله فلسطین باشد؟

حزب عدالت و توسعه راه حل دیگری جز طرح «صلح عربستان سعودی» مطرح نکرده است. این طرح هم در اجلاس سران کشورهای عربی در لبنان طی سال ۲۰۰۲ درباره موضوع فلسطین عنوان شد. در نتیجه حزب حاکم برای اینکه بتواند یک الگو در موضوع فلسطین باشد باید مبتکر گفتمانی مجزا باشد زیرا این نوع تبلیغات را امارات متحده عربی که فلسطین را بازار «معامله قرن» دونالد ترامپ کرده نیز انجام می‌دهد. برای پاسخ به این که حزب عدالت و توسعه چگونه الگویی در مساله فلسطین بوده است نیز باید به سفر آتی رئیس رژیم نژادپرست اسرائیل به ترکیه نگاه کنیم. او بهتر می‌تواند الگو بودن حزب عدالت و توسعه را بازگو کند!

کد خبر 5414632

منبع: مهر

کلیدواژه: ترکیه ایران انقلاب اسلامی ایران مهر انقلاب عراق ایالات متحده امریکا روسیه اوکراین رژیم صهیونیستی مسکو ایران ناتو سوریه امارات متحده عربی جو بایدن جنگ 2015 یمن فلسطین انگلیس رژیم نژادپرست اسرائیل انقلاب اسلامی ایران جمهوری اسلامی ایران حزب عدالت و توسعه اسلام آمریکایی مساله فلسطین حکومت اسلامی قوانین اسلام محور مقاومت الگوی اسلام ترکیه و قطر اشغال شده تحت تأثیر راه حل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۸۲۷۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیانیه مشترک ایران و پاکستان در پی سفر رئیسی به اسلام آباد

بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان در پایان سفر رسمی سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به جمهوری اسلامی پاکستان (۳ تا ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ برابر با ۲۲ تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴) منتشر شد.

متن بیانیه به شرح زیر است: به دعوت نخست وزیر جمهوری اسلامی پاکستان، جناب آقای محمد شهباز شریف، رئیس جمهوری اسلامی ایران، دکتر سید ابراهیم رئیسی، از ۲۲ تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ بازدیدی رسمی از پاکستان بعمل آورد. در سفر رسمی به پاکستان، رئیس جمهور ایران را یک هیئت عالیرتبه متشکل از وزیر امور خارجه ایران، جناب آقای امیر عبداللهیان و سایر اعضای کابینه و مقامات ارشد همراهی می‌کردند.

جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در سطح هیئت با محمد شهباز شریف نخست وزیر گفتگو کرد. در این گفت وگوها، دو طرف طیف وسیعی از روابط دوجانبه پاکستان و ایران را مورد بررسی قرار دادند و همچنین در مورد مسائل منطقه‌ای و جهانی مورد علاقه طرفین تبادل نظر کردند. در این بازدید چنوین یادداشت تفاهم/توافقنامه نیز به امضا رسید.

هر دو طرف توافق کردند که تعاملات متقابل را از طریق تبادل منظم دیدار‌های سطح بالا برای تقویت روابط برادرانه تقویت کنند.

دو طرف با تاکید بر روابط تاریخی، فرهنگی، مذهبی و تمدنی دو کشور همسایه و مسلمان، بر تعهد و تعهد خود برای تحکیم بیشتر این پیوند‌ها از طریق ارتقای فعالیت‌های دانشگاهی، فرهنگی و گردشگری و توسعه گردشگری به اماکن مذهبی تاریخی در هر دو کشور تاکید کردند.

هر دو طرف با اذعان به اینکه مرز مشترک پاکستان و ایران باید «مرز صلح و دوستی» باشد، بر اهمیت همکاری منظم و تبادل نظر بین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی دو کشور برای مقابله با تهدیداتی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، گروگان گیری، پولشویی و آدم ربایی تاکید کردند.

دو طرف بر گسترش بیشتر همکاری‌های تجاری و اقتصادی توافق کردند و بر تعهد خود برای تبدیل مرز مشترک خود از "مرز صلح" به "مرز شکوفایی" از طریق پروژه‌های اقتصادی مشترک توسعه محور از جمله ایجاد بازارچه‌های مرزی مشترک، مناطق آزاد اقتصادی و گشایش مرز‌های جدید تاکید کردند.

آن‌ها همچنین بر اهمیت همکاری در حوزه انرژی از جمله تجارت برق، خطوط انتقال نیرو و پروژه خط لوله گاز IP تاکید کردند. دو رهبرتوافق کردند که تجارت دوجانبه خود را طی پنج سال آینده به ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهند. هر دو طرف بر ضرورت مشارکت اقتصادی بلندمدت بادوام و الگوی اقتصادی و ارتباطی مشترک منطقه‌ای، به‌ویژه برای توسعه اجتماعی-اقتصادی در استان سیستان و بلوچستان ایران و استان بلوچستان پاکستان تأکید کردند.

به منظور تقویت بیشتر همکاری‌های اقتصادی دوجانبه، هر دو طرف توافق کردند که به سرعت توافقنامه تجارت آزاد (FTA) را نهایی کنند و جلسات بعدی رایزنی‌های سالانه دوجانبه سیاسی (BPC) و کمیته تجارت تجاری مشترک (JBTC) و همچنین دور بیست و دوم مذاکرات کمیسیون مشترک اقتصادی (JEC) در آینده نزدیک را برگزار کنند.

آن‌ها همچنین توافق کردند که تبادل منظم کارشناسان اقتصادی و فنی و همچنین هیئت‌هایی از اتاق‌های بازرگانی دو کشور را برای تعمیق همکاری‌های اقتصادی تسهیل کنند. همچنین با اعلام «نقطه مرزی ریمدان» به عنوان گذرگاه مرزی بین‌المللی تحت «TIR» و بازگشایی دو بازارچه امرار معاش مرزی موافقت گردید.

توافق بر سر عملیاتی کردن کامل مکانیسم‌های تجارت مبادله‌ای بین دو طرف برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، به ویژه تحت تلاش‌های مشترک مستمر، مانند بازار‌های معاش مرزی، وجود داشت که به بهبود وضعیت اقتصادی ساکنان محلی کمک می‌کند و گامی را در راستای افزایش امنیت مرز‌ها بیشتر می‌سازد.

پاکستان و ایران بر اهمیت استفاده از موقعیت‌های جغرافیایی مربوطه خود برای ارتقای ارتباط بین دو کشور و همچنین با منطقه وسیع‌تر تاکید کردند. دو طرف با خرسندی به پیشرفت‌های حاصل شده در حمل و نقل منظم کالا تحت کنوانسیون TIR اشاره کردند و توافق کردند که این کنوانسیون را به طور کامل عملیاتی کنند تا تجارت کارآمد، سریع و بدون موانع بین پاکستان و ایران را ارتقا دهند. توافق شد که عملیاتی شدن کامل کنوانسیون TIR همچنین یکپارچگی و اتصال منطقه‌ای را در سراسر منطقه گسترده‌تر ECO افزایش دهد.

به عنوان اعضای ابتکار کمربند و جاده (BRI) و سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، دو کشور عزم قاطع خود را برای تقویت همکاری در بخش‌های اتصال، توسعه زیرساخت‌ها و انرژی ابراز کردند. دو کشور همچنین توافق کردند که روابط دوجانبه سودمند و پایدار بین دو بندر گوادر و چاهبهار را گسترش دهند.

هر دو طرف ضمن محکوم کردن تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن، اذعان داشتند که تروریسم تهدید مشترکی برای صلح و ثبات منطقه است و مانع بزرگی برای توسعه منطقه است. با اتخاذ رویکردی مشارکتی برای مقابله با این تهدید و استفاده از مکانیسم‌های نهادی دوجانبه موجود برای مبارزه مؤثر و مقابله با این تهدید، ضمن رعایت کامل اصول منشور ملل متحد، به‌ویژه اصول حاکمیت و تمامیت ارضی کشور‌های عضو موافقت شد. هر دو طرف همچنین به نقش کلیدی افزایش فرصت‌های اقتصادی و تجاری در بهبود محیط امنیتی در مناطق مرزی اذعان کردند.

هر دو طرف با توجه به تحولات منطقه‌ای و جهانی بر اهمیت حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات از طریق گفتگو و دیپلماسی برای یافتن راه حل‌های قابل قبول دوجانبه برای چالش‌های مشترک تاکید کردند.

هر دو طرف بر لزوم حل و فصل موضوع کشمیر از طریق گفتگو و روش‌های مسالمت آمیز بر اساس خواست مردم آن منطقه و مطابق با قوانین بین المللی تاکید کردند.

هر دو طرف تجاوزات و جنایات مستمر رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین و محاصره غیرانسانی غزه که منجر به مرگ و ویرانی گسترده و همچنین آواره شدن میلیون‌ها فلسطینی شده است را به شدت و صریح محکوم کردند. آن‌ها خواستار آتش بس فوری و بدون قید و شرط، دسترسی بلامانع به کمک‌های بشردوستانه به مردم محاصره شده غزه، بازگشت آوارگان فلسطینی و همچنین اطمینان از پاسخگویی در مورد جنایات انجام شده توسط رژیم اسرائیل شدند. آن‌ها بر حمایت خود از راه حل عادلانه، جامع و بادوام بر اساس آرمان‌های مردم فلسطین تاکید کردند.

دو طرف توافق داشتند که سازمان همکاری شانگ‌های (SCO) یک مجمع مهم برای امنیت و توسعه منطقه‌ای است که فرصت‌هایی را برای محقق ساختن ظرفیت‌های اقتصادی، ترانزیت، تجارت، جوانان و ارتباط کشور‌های عضو فراهم می‌کند. دو طرف از روابط نزدیک و همکاری دو کشور در تمامی سازوکار‌های سازمان همکاری شانگ‌های ابراز خرسندی کردند. آن‌ها همچنین بر اهمیت از سرگیری زودهنگام فعالیت‌های گروه تماس سازمان همکاری شانگهای-افغانستان برای هماهنگی تلاش‌ها برای حفظ ثبات و توسعه روابط اقتصادی در منطقه تاکید کردند.

دو طرف ضمن تاکید بر اهمیت همکاری‌های منطقه‌ای برای توسعه اقتصادی، اذعان داشتند که منطقه اکو دارای ظرفیت فراوانی برای توسعه اقتصاد کشور‌های عضو است و خواستار همکاری فعال میان کشور‌های منطقه در چارچوب اکو شدند. آن‌ها این دیدگاه را به اشتراک گذاشتند که همکاری بین سازمان همکاری شانگ‌های و اکو می‌تواند نقش ارزشمندی در تسریع پیشرفت و توسعه کل منطقه ایفا کند.

هر دو طرف بر تعهد خود برای توسعه افغانستان به عنوان یک کشور صلح آمیز، متحد، مستقل و مستقل و عاری از تهدیدات تروریسم و قاچاق مواد مخدر تاکید کردند. دو طرف با اشاره به اینکه وجود سازمان‌های تروریستی در افغانستان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان است، بر تمایل خود برای تقویت همکاری‌ها در زمینه مبارزه با تروریسم و امنیت و ایجاد جبهه متحد علیه تروریسم تاکید کردند.

دو طرف همچنین بر اهمیت هماهنگی تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای تضمین امنیت و ثبات در منطقه تاکید کردند و بر مشارکت مثبت مجامع منطقه‌ای موجود در این راستا تاکید کردند. دو طرف ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان اذعان داشتند که مشارکت بیشتر همه اقشار افغانستان در تصمیم گیری‌های اساسی، به تقویت صلح و ثبات در این کشور منجر خواهد شد.

جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، همچنین با جناب آقای آصف علی زرداری، رئیس جمهوری اسلامی پاکستان دیدار نمود. رهبران دو کشور از سطح موجود روابط دوجانبه ابراز خرسندی کردند و بر تعهد خود برای تحکیم همکاری‌های چند جانبه در زمینه‌های سودمند متقابل تاکید کردند.

یوسف رضا گیلانی، رئیس مجلس سنای پاکستان و سردار ایاز صدیق، رئیس مجلس ملی پاکستان نیز از جناب آقای رئیسی، رئیس‌جمهور‌ی اسلامی ایران استقبال کردند. دو طرف در دیدار‌های خود بر لزوم افزایش تعامل پارلمان‌های دو کشور تاکید کردند.

طرفین موافقت خود را مبنی بر آزادی زندانیان یکدیگر و اتخاذ تدابیری برای استرداد آن‌ها بر اساس معاهده استرداد مجرمان و متهمان بین ایران و پاکستان مصوب ۱۹۶۰ دو کشور و موافقتنامه انتقال محکومین بین دو کشور مصوب ۲۰۱۶ اعلام کردند.

دو طرف حمله به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق را که نقض غیرقابل قبول حاکمیت سوریه و تضعیف ثبات و امنیت آن بود، به شدت محکوم کردند. آن‌ها توافق داشتند که این حمله نقض قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل بود و بر اساس کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک ۱۹۶۱ غیرقانونی بود.

هر دو طرف با اذعان به اینکه اقدام غیرمسئولانه نیرو‌های رژیم اسرائیل تشدید تنش بزرگی در منطقه‌ای از قبل ناآرام بود، از شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا از ماجراجویی رژیم اسرائیل در منطقه و اقدامات غیرقانونی رژیم اسرائیل در حمله به همسایگانش و هدف قرار دادن مراکز دیپلماتیک خارجی جلوگیری کند.

دو طرف افزایش حوادث اسلام هراسی، هتک حرمت به قرآن کریم و نماد‌های مقدس در برخی کشور‌ها را محکوم کردند. آن‌ها همچنین تاکید کردند که حمایت از نفرت مذهبی که به منزله تحریک به تبعیض، خصومت یا خشونت است نباید به بهانه آزادی بیان مجاز باشد.

آن‌ها از پذیرش قطعنامه ۷۸/۲۶۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عنوان "اقدامات مبارزه با اسلام هراسی" در این زمینه استقبال کردند و خواستار تعیین هرچه سریعتر فرستاده ویژه سازمان ملل برای مبارزه با اسلام هراسی و همچنین اجرای سایر اقدامات مرتبط مندرج در قطعنامه شدند. جمهوری اسلامی ایران همچنین از ابتکار جمهوری اسلامی پاکستان برای تصویب قطعنامه «اقدامات مبارزه با اسلام هراسی» در مجمع عمومی سازمان ملل قدردانی کرد.

هر دو طرف بر احترام بین المللی به تنوع سیستم‌های اجتماعی، قانونی و حکومتی تاکید کردند. آن‌ها همچنین بر اصول جهان شمول، بی طرفی، عینیت و عدم گزینش، گفت و گوی سازنده بین المللی و همکاری در جهت ارتقا و حمایت از همه حقوق بشر تاکید کرده و مخالفت قاطع خود را با مداخله در امور داخلی کشور‌ها از هر طریق اعلام کردند.

هر دو طرف تأکید کردند که هر ملتی تاریخ، فرهنگ و ویژگی‌های ملی منحصر به فرد خود، و نظام‌های اجتماعی متنوع و سطوح توسعه اجتماعی و اقتصادی خود را دارد و اینکه حقوق بشر باید مطابق با تعهدات تحت قوانین بین المللی حقوق بشر محافظت شود. در این راستا دو طرف بر افزایش رایزنی و همکاری برای حفظ و ارتقای حقوق بشر تاکید کردند.

رئیس جمهور ایران و نخست وزیر پاکستان از همه ابعاد همکاری‌های دو کشور در مجامع چند جانبه از جمله سازمان ملل متحد سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، سازمان همکاری شانگ‌های (SCO)، سازمان همکاری اسلامی (سازمان همکاری‌های اسلامی) استقبال کردند.

OIC)، سازمان D-۸ برای همکاری اقتصادی، گفتگوی همکاری آسیا (ACD)، ابتکارات کنفرانس روسای پارلمان‌های شش کشور منطقه، ابتکارات نشست دبیران شورای امنیت کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای، و ابتکارات نشست وزرای خارجه کشور‌های همسایه افغانستان استقبال نمودند. آن‌ها همچنین موافقت خود را برای آغاز مذاکرات تجارت آزاد در ECO اعلام کردند.

جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، همچنین در تاریخ ۲۳ تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ از لاهور و کراچی بازدید کرد. ایشان در لاهور به زیارت مزار علامه محمد اقبال پرداخت و از مقبره ایشان بازدید نمود. جناب آقای رئیسی در کراچی در مراسم اهدای تاج گل در مزار قائد شرکت کرد. ایشان همچنین در نشستی با حضور گسترده تجار از هر دو طرف در کراچی سخنرانی نموده و در سخنرانی خود بخش‌های خصوصی دو کشور را به توسعه ارتباطات نزدیک‌تر در چارچوب شورای تجاری مشترک و همچنین از طریق تبادل هیئت‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه‌های تجاری تشویق نمودند.

رئیس جمهوری اسلامی ایران از میزبانی گرم و سخاوتمندانه نخست وزیر پاکستان از هیئت ایرانی قدردانی نمودند.

رئیس جمهوری اسلامی ایران همچنین از رئیس جمهور و نخست وزیر پاکستان برای سفر رسمی به ایران دعوت بعمل آورد.