بحران در اوکراین؛ چه بر سر تامین غذا در جهان می‌آید؟
تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۶۰۷۵۳۹
به گزارش ایرنا به نقل از نشریه پولیتیکو، اوکراین که تاکنون همچون یک نیروگاه کشاورزی برای اروپا عمل کرده، جنگ در آن موجی از شوک به بازار جهانی غذا وارد نموده است. این کشور از دیرباز به دلیل دارا بودن ۳۲.۵ میلیون هکتار اراضی قابل کشت که چیزی بیش از دو برابر کشور فرانسه است، به «سبد نان اروپا» شهرت دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
براساس گزارش سازمان ملل، غذای بیش از نیمی از گرسنگان جهان در سال ۲۰۲۱ از اوکراین تامین شده است.
به گزارش پولیتیکو، جنگ میان روسیه و اوکراین که هر دو به مثابه نیروگاه تولید مواد غذایی هستند، قیمت غلاتی همچون گندم را افزایش داده و دولت های اروپایی را به تلاش برای ثبات در بازارها واداشته است.
ناظران بر این باور هستند اگرچه اروپا احتمالا بتواند هرج و مرج به وجود آمده در تولید غلات را تحمل کند و کشاورزان هم خود را برای هزینه های بالاتر از جمله افزایش بهای نهاده های اساسی مانند کود و خوراک دام آماده کرده باشند، اما بعید است مصرف کنندگان بتوانند با قفسه های خالی فروشگاه ها کنار بیایند. در حال حاضر قیمت مواد غذایی با افزایش روبرو بوده و کالاهای کلیدی مانند روغن آفتابگردان که مبدا اصلی تولید آن اوکراین بوده کمیاب شده است. هرچند گفته می شود اقتصادهای ثروتمند غربی می توانند با ایجاد تنوع در محصولات این کمبود را جبران کنند.
اما وضعیت به وجود آمده در جهان در حال توسعه نگران‌کننده‌تر است. کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا پیش از این هم متاثر از خشکسالی بوده اند و ممکن است در نتیجه بحران اوکراین با هزینه های گزاف تر مواد غذایی اساسی مانند نان مواجه شوند. به عقیده ناظران، نخستین پیامداساسی گرسنگی، بی ثباتی سیاسی است که جهان در پی ناتوانی خانوارهای فقیر از سیرکردن شکم خانواده هایشان شاهد آن خواهد بود.
به نوشته این نشریه آمریکایی، پنج تاثیر اصلی بحران اوکراین بر سیستم غذایی جهان شامل موارد زیر است؛
۱. افزایش قیمت مواد غذایی
اوکراین صادرکننده عظیم کالاهایی مانند گندم، ذرت و روغن آفتابگردان است، اما تهاجم روسیه بدان معناست که با توقف تجارت در این کشور کشتی‌های حامل غلات نمی‌توانند بنادر دریای سیاه را ترک کنند.
همین امر تاثیر چشمگیری در افزایش قیمت غلات و دانه های روغنی داشته به گونه ای که رکوردی تازه در قیمت این کالاهای اساسی به ثبت رسیده است. کارشناسان در عین حال باتوجه به ابهام در وضعیت جنگ اوکراین نگران هستند که طولانی شدن جنگ وضعیت تولید مواد غذایی را با اختلال عمده روبرو کند.
«اولگ نیویوسکی» استادیار دانشکده اقتصاد کی‌یف در این خصوص گفت: در بدترین حالت، تا چند سال دیگر صادراتی از این منطقه وجود نخواهد داشت.
هرچند سیاستمداران سعی دارند به جامعه القا کنند که کمبود غذا در اروپا وجود ندارد، با این حال اوکراین به عنوان چهارمین تامین‌کننده بزرگ غذا در اروپا است که مانند یک مزرعه برای این قاره عمل می کند. اتحادیه اروپا بیش از نیمی از ذرت، حدود یک پنجم گندم و تقریبا یک چهارم روغن نباتی خود را از اوکراین وارد می کند.
۲. ترس از قحطی
افزایش سرسام‌آور قیمت غلات به نوبه خود، ترس از فقر و قحطی را میان ساکنان فقیرترین نقاط دنیا افزایش داده است. کشورهایی مانند مصر، تونس، الجزایر، مراکش، لبنان و ترکیه جز بحرانی ترین کشورهایی قرار دارند که برای تامین غلات خود به شدت به روسیه و اوکراین وابسته هستند.
دو کشور روسیه و اوکراین که وزنه سنگینی در تولید غلات بشمار می روند، ۲۹ درصد از صادرات جهانی گندم را به خود اختصاص می دهند. از طرفی، باتوجه به تحریم های سنگین وضع شده علیه روسیه، هیچ کس نمی داند در شرایطی که نان غذای اصلی بسیاری از کشورهای فقیر است آیا مسکو به صادرات مواد غذایی همچون قبل ادامه می دهد یا خیر.
اما این وضعیت تنها مختص کشورهایی نیست که به طور مستقیم به واردات غلات از روسیه و اوکراین وابسته هستند. افزایش قیمت مواد غذایی در سطح جهان بر فقیرترین و کم امنیت ترین کشورها از بنگلادش و ماداگاسکار گرفته تا یمن تاثیر خواهد گذاشت.
به گفته «متین قائم» استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه بن آلمان، قیمت غلات در دو هفته اول جنگ در اوکراین ۵۰ درصد افزایش یافته است. او توضیح داد که با تلاش تاجران برای جایگزینی محصولاتی مانند برنج یا جو به جای گندم، حالا قیمت جهانی این کالاها نیز در سراسر جهان در حال افزایش است.
«جردن کاکس» رئیس ارتباطات برنامه جهانی غذای سازمان ملل که سال ۲۰۲۲ را سال "گرسنگی فاجعه بار" نامیده، در این خصوص گفت: هرچند ما برای خرید غلات از ماه‌ها قبل برنامه‌ریزی می‌کنیم و این جنگ تاثیرات فوری در عملکرد ما نداشته، اما افزایش قیمت و هزینه‌های حمل و نقل به راحتی محسوس است.
بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند تحولات سیاسی همواره یکی از پیامدهای اصلی کمبود مواد غذایی بوده و به نقش کمبود مواد غذایی به عنوان عاملی در انقلاب های بهار عربی در یک دهه پیش اشاره کرده اند.
«یانوش وویچیچوسکی» کمیسر کشاورزی اروپا نیز هشدار داده است که بحران غذا می‌تواند فشار مهاجرت را بر اروپا افزایش دهد.
۳. افزایش حمایت گرایی
هنگامی که یک سیاستمدار با بحران کمبود مواد غذایی در کشورش روبرو می شود، در نخستین گام مرزها را می بندد، مواد غذایی را ذخیره می کند و همه صادرکنندگان را از صادرات منع می کند.
در شرایط کنونی باتوجه به شرایط پیش آمده برای دو صادر کننده عمده مواد غذایی، ترس از احتکار و رکود تجاری در حال افزایش است. وزرای گروه هفت، هفته گذشته در نشستی گرد هم آمدند و با هدف منع کشورهای دیگر از تحمیل موانع تجاری در بحبوحه آشفتگی شدید بازار موادغذایی، بر عدم احتکار مواد غذایی تاکید کردند.
اما برخی کشورها اهمیتی به درخواست این گروه نداده اند. مجارستان از جمله کشورهایی است که در حال حاضر کنترل بیشتری بر صادرات غلات اعمال کرده؛ اقدامی که با محکومیت شدید کمیسیون اروپا مواجه شده است. همزمان ترکیه، آرژانتین و صربستان همراه با اوکراین و روسیه یا ممنوعیت صادرات وضع کرده و یا تهدید به این اقدام نموده اند.
آمریکا هم از سوی دیگر نگران است چین با احتکار مواد غذایی اهرم سیاسی بیشتری بر کشورهای وابسته به واردات مواد غذایی در آفریقا داشته باشد.
۴. رویاهای سبز برباد رفته
جنگ در اوکراین می تواند باعث کنار گذاشتن رویاهای اروپا برای پاکسازی کشاورزی و نقش عمده آن در تغییرات آب و هوایی شود.
ترس از کمبود مواد غذایی سبب شده تا برخی سیاستمداران برای به تاخیر انداختن یا حتی بازنگری کامل طرح‌های اتحادیه اروپا برای کشاورزی پایدار وارد عمل شوند. گزارش ها حاکی از آن است کمیسیون اروپا در حال بررسی پیشنهادی از سوی اکثر وزرای کشاورزی اتحادیه اروپا برای لغو موقت خروج بخشی از زمین های کشاورزی به منظور کمک به تقویت حفاظت از طبیعت و استفاده از آن برای پرورش خوراک دام است.
اما این امر با حملات تند حامیان محیط سبز مواجه شده که استدلال می کنند بحران کنونی فرصتی ایده آل برای کاهش حجم منابع اختصاصی به صنایع گوشت و لبنیات است.
۵. غروب آفتابگردان
اتحادیه اروپا نیمی از تولید روغن آفتابگردان مورد نیاز خود را از اوکراین وارد می‌کند. رستوران ها و صنایع خدمات غذایی بی شک در خط مقدم کمبود واردات روغن آفتابگردان از اوکراین قرار دارند. اما از آنجایی که این صنعت در تلاش برای یافتن جایگزین‌هایی برای حفظ قفسه سوپرمارکت‌ها است، بار افزایش هزینه‌ها بر عهده مصرف کنندگان است.
از طرفی با توجه به تورم بی سابقه مواد غذایی که بودجه خانوارها را در اروپا به شدت تحت فشار قرار داده، گروه های دفاع از مصرف کنندگان به خرده فروشان هشدار داده اند که ترس از کمبود را تقویت نکرده و قیمت ها را به طور مصنوعی افزایش ندهند.
برچسب‌ها اوکراین گندم روسیه اتحادیه اروپا پرسش از خبر پروندهٔ خبری جنگ در اوکراین تازه‌ترین تحولات اوکراینمنبع: ایرنا
کلیدواژه: اوکراین گندم روسیه اوکراین گندم روسیه اتحادیه اروپا پرسش از خبر کمبود مواد غذایی روغن آفتابگردان روسیه و اوکراین اتحادیه اروپا افزایش قیمت هزینه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۰۷۵۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صدور ترور و خشونت به جهان/کارکرد واقعی اتحادیه اروپا چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهد که بودجه نظامی کشورهای اروپایی از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ میلادی ۱۶ درصد افزایش یافته است. بر اساس داده‌های موسسه بین‌المللی تحقیقات برای صلح، موسوم به «سیپری»، بودجه نظامی کشورهای اروپای مرکزی و غربی اکنون بیشتر از سال آخر جنگ سرد است.
به گزارش ایسنا، بصیرت نوشت:تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد که بودجه نظامی کشورهای اروپایی از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ میلادی ۱۶ درصد افزایش یافته که این رقم یک رکورد جدید در سه دهه گذشته است. بر اساس داده‌های موسسه بین‌المللی تحقیقات برای صلح، موسوم به «سیپری»، بودجه نظامی کشورهای اروپای مرکزی و غربی اکنون بیشتر از سال آخر جنگ سرد است. داده‌های این تحقیقات جدید نشان می‌دهند که اروپا از آغاز سال ۲۰۲۲ شاهد افزایش هزینه‌های نظامی بوده که این رقم در سال ۲۰۲۳ به مجموع ۵۵۲ میلیارد یورو رسیده است.
افزایش ۱۶ درصدی بودجه نظامی کشورهای اروپایی در این بازه زمانی بیشتر از هزینه دفاعی این کشورها در سال ۲۰۲۲ و ۶۲ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۴ است که رقمی معادل ۳۳۰ میلیارد یورو بود. رسانه‌های غربی مانند یورونیوزو دویچه وله، این افزایش تصاعدی را ناشی ازتهدیدات روسیه و جنگ اوکراین قلمداد می‌کنند، حال آنکه صادرات تسلیحاتی کشورهای اروپایی از واردات آن‌ها پیشی گرفته و همین مسئله، نشان می‌دهد که اساسا جنگ اوکراین بهانه‌ای بیش نیست! به عبارت بهتر، شرکت‌های تسلیحاتی در اروپا مشغول سوداگری با خون شهروندان دیگر کشورهای دنیا به بهانه جنگ هستند. جنگی که اروپا در کنار آمریکا به استمرار آن اصرار می‌ورزد.
بهانه‌جویی‌های مضحکانه
همه کشورهای اروپایی عضو ناتو به جز یونان، ایتالیا و رومانی هزینه‌های نظامی خود را در سال ۲۰۲۳ افزایش داده‌اند. لورنزو اسکارازاتو، مشاور تحقیقاتی سیپری به یورونیوز گفت از زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۴ کریمه را به خاک خود ضمیمه کرد، هزینه نظامی اروپا هر سال افزایش یافته است. اقدام روسیه در ضمیمه کردن کریمه به خاک خود و همچنین حمله نظامی به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲، دولت‌های اروپایی را بر آن داشت تا بودجه دفاعی خود را با سرعتی بی‌سابقه افزایش دهند. اسکارازاتو گفت: «شکی نیست که در سال ۲۰۲۳، عامل اصلی افزایش هزینه‌های نظامی اروپا، تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین بوده است.»
اگر ادعای اسکارازاتو درست باشد، قاعدتا باید شاهد انباشت تسلیحات در اروپا و عدم صادرات آن‌ها به نقاط دیگر جهان (خصوصا از سال ۲۰۲۱ تا کنون) باشیم، اما آمار و مستندات چنین چیزی را نشان نمی‌دهد!
رشدی که متعارف نیست
در سال ۲۰۲۳، بریتانیا نسبت به دیگر کشورهای اروپایی بیشترین هزینه نظامی را نسبت به تولیدات ناخالص داخلی داشته است. این کشور رقمی معادل ۲.۳ درصد تولید ناخالص داخلی را صرف هزینه‌های نظامی کرده است. وزارت دفاع بریتانیا در سال جاری میلادی اعلام کرد که این رقم را به ۲.۵ درصد افزایش خواهد داد. آلمان نیز بودجه نظامی خود را از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۳ به میزان ۴۸ درصد افزایش داده است. در سال ۲۰۲۲، دولت آلمان متعهد شد که دو درصد از تولید ناخالص ملی، حد نصاب تعیین‌شده از سوی ناتو را به امور دفاعی اختصاص دهد. داده‌های تحقیقات جدید سیپری نشان می‌دهند که بودجه نظامی لهستان نسبت به سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از دو برابر شده است. این کشور در سال ۲۰۲۳ رقمی معادل ۳.۸ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه‌های دفاعی کرده است که هنوز از هدف اعلام شده ۴ درصدی‌اش فاصله دارد. لهستان مدت‌هاست که افزایش هزینه‌های دفاعی و امنیتی خود را به بهانه «نگرانی از حمله روسیه به کشورهای اروپایی عضو ناتو» در اولویت قرار داده است.
جایگاه فرانسه و اروپا در ترویج جهانی جنگ و خشونت
ایالات متحده و فرانسه در حال حاضر بر صادرات تسلیحات جهانی تسلط دارند و واشنگتن بین سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۸ و ۲۰۱۹-۲۰۲۳ صادرات خود را ۱۷ درصد و پاریس ۴۷ درصد در مدت مشابه افزایش داده‌اند. ایالات متحده به تنهایی مسئول ۴۲ درصد از کل صادرات تسلیحات جهانی بود و بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ به ۱۰۷ کشور تسلیحات ارسال کرد که بیش از هر صادرکننده بزرگ دیگری بوده است. از سوی دیگر، افزایش صادرات تسلیحات فرانسه عمدتا به دلیل تحویل هواپیماهای جنگی به هند، قطر و مصر بوده است. همان گونه که مشاهده می‌شود، این کشورها در محدوده جغرافیایی اروپا قرار ندارند و ارتباطی نیز با فرامتن و متن جنگ اوکراین ندارند! فرانسه برای اولین بار در فهرست بزرگترین صادرکنندگان تسلیحات در جهان از روسیه جلوتر ایستاد و در رتبه دوم قرار گرفت و روسیه در رتبه سوم قرار گرفت. بیشترین سهم صادرات تسلیحات فرانسه با ۴۲ درصد به کشورهای آسیایی و اقیانوسیه و همچنین ۳۴ درصد به کشورهای خاورمیانه اختصاص داشته است.
بزرگترین دریافت کننده صادرات تسلیحات فرانسه هند بود که نزدیک به ۳۰ درصد از کل صادرات را به خود اختصاص داده. هند بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ بزرگترین واردکننده تسلیحات در جهان بود اگرچه تامین‌کننده اصلی آن روسیه است که ۳۶ درصد از کل واردات آن را به خود اختصاص داده است. کاتارینا جوکیچ، محقق در SIPRI می‌گوید: «فرانسه از فرصت تقاضای قوی جهانی برای تقویت صنعت تسلیحات خود از طریق صادرات استفاده می‌کند. فرانسه به ویژه در فروش هواپیماهای جنگی خود در خارج از اروپا موفق بوده است.»
همان گونه که مشاهده می‌کنیم، فرانسوی‌ها، ژرمن‌ها و انگلیسی‌ها نوعی رقابت پنهان را بر سرکاسبی با خون شهروندان سایر نقاط دنیا و حتی شهروندان اوکراینی آغاز کرده اند. بی دلیل نیست که اتحادیه اروپا بر استمرار جنگ اوکراین اصرار می‌ورزد، زیرا در صورت ایجاد صلح و ثبات واقعی در نظام بین الملل، از جمله در اوکراین، اساسا جایی برای سوداگری شرکت‌های تسلیحاتی با خون شهروندان کشورهای گوناگون باقی نخواهد ماند.
نتیجه‌گیری
در میان کشورهای اروپایی، ایتالیا هم شاهد افزایش صادرات تسلیحاتی خود در سه سال گذشته بوده به طوری که صادرات این کشور ۸۶ درصد رشد کرده است. اروپای غربی همراه با ایالات متحده ۷۲ درصد از کل صادرات تسلیحات در سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۲۳ را به خود اختصاص داده‌اند، در حالی که اروپا به تنهایی مسئول حدود یک سوم صادرات جهانی تسلیحات از جمله حجم زیادی از صادرات به خارج از منطقه بوده است. در مجموع پنج کشور اروپایی، به استثنای روسیه، در میان ۱۰ صادرکننده برتر جهان قرار گرفتند که شامل فرانسه (مقام دوم)، آلمان (مقام پنجم)، ایتالیا (مقام ششم)، بریتانیا (مقام هفتم) و اسپانیا (مقام هشتم) می‌شود. همه این کشورها عضو پیمان آتلانتیک شمالی بوده و درجنگ اوکراین به صورت مستقیم و غیر مستقیم مشارکت دارند، اما صادرات خود را نه به میدان نبرد در کی یف، بلکه به دیگر نقاط دنیا معطوف کرده اند. ترویج خشونت و ناامنی در نظام بین الملل از سوی اتحادیه اروپا، از یک راهبرد پنهان، تبدیل به یک راهبرد آشکار شده است..
انتهای پیام
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت