نابودی گلستانکوه خوانسار، خیلی دور، خیلی نزدیک
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۲۹۷۰۷
به گزارش ایرنا، گلستانکوه در زاگرس میانی با پوششی از گوَن‌های گزانگبین، لاله‌های واژگون، موسیر و شماری از گونه‌های ارزشمند گیاهی در جنوب شهرستان خوانسار و شمال غربی اصفهان قرار دارد و یکی از جاذبه های طبیعی بشمار می‌آید اما برخی از گونه‌های گیاهی آن مانند لاله واژگون به‌دلیل ریشه کنی به شدت در معرض نابودی قرار دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شاید به نظر اغراق آمیز بیاید که گردشگری و ریشه کنی بوته‌ها، بتواند موجب آن شود تا گل‌های موسیر و لاله‌های واژگون در گلستانکوه برای همیشه رخت از دامن آن بکشند اما وقتی این موضوع باورپذیر می‌شود که بدانیم بهره برداری‌های خارج از توان زیست بومِ این منطقه از جمله ایجاد دسترسی آسان به‌واسطه جاده و تبدیل مراتع گَوَنی به مزارع باعث شده است که پوشش گیاهی این منطقه به مرور زمان کاهش چشمگیری داشته باشد.
پوشش غالب گلستانکوه، گونِ گزی است؛ همان "گزانگبین" که گز اصفهان از آن سِرشته می‌شود اما حالا با گذشت زمان، حشره "پسیل" عامل تولید گزانگبین که بر روی گون‌های گزی زندگی می‌کرد از بین رفته است در واقع آن طور که برخی از کارشناسان به ایرنا گفتند، پسیل به‌دلیل بهره‌برداری‌های بی حد و حصر در منطقه گلستانکوه منقرض شده است.
اما گون، گونه ای گیاهی است که در پناه پوشش آن لاله‌های واژگون و موسیر رشد می کنند و به روایت برخی از فعالان و کارشناسان منابع طبیعی به‌دلیل ریشه کنی موسیرها و لاله‌های واژگون، رطوبت خاک نیز از دست رفته و دیگر رنگ و رویی برای دامن خوشرنگ گلستانکوه باقی نمانده است؛ اتفاقی که می تواند به از بین رفتن و انقراض گونه‌های انحصاری (اندومیک ) گلستانکوه منجر شود.
آن طور که کارشناسان گیاه‌شناسی گفته‌اند، این گیاهان پیازچه‌ای یعنی موسیر و لاله واژگون به شدت به رطوبت خاک وابسته هستند و تکثیر آنها در اثر خشک شدن خاک دچار وقفه خواهد شد. گل‌های موسیر و لاله‌های واژگون در ارتفاعات گلستانکوه و در اوایل بهار از زیر پوشش برف بیرون می‌آیند.
فعالان منابع طبیعی خوانسار تصاویری در اختیار خبرنگار ایرنا قرار داده اند که حکایت از ریشه کنی موسیرها و لاله‌های واژگون گلستانکوه در اردیبهشت‌ماه جاری دارد.
در حالی که برخی از کوشندگان منابع طبیعی نسبت به شرایط پوشش گیاهی گلستانکوه ابراز نگرانی کرده‌اند، مسوولان منابع طبیعی شهرستان خوانسار از حفاظت‌های سیار و ثابت به ایرنا گفتند و تاکید کردند که برای حفاظت از گلستانکوه تلاش می‌کنند.
بلایی که بر سر گلستانکوه می‌رود
کیومرث خامه از فعالان منابع طبیعی خوانسار با بیان اینکه تنوع گیاهی گلستانکوه بی‌نظیر است اما با این نحوه توسعه و قوانینی که بازدارنده نیست، زمان زیادی تا نابودی پوشش گیاهی این منطقه از زاگرس میانی نخواهیم داشت، از ریشه کنی موسیرها و لاله‌های واژگون توسط گردشگران و بهره‌بردارن و البته چرای دام ابراز نگرانی و از قوانینی که بازدارنده نیست انتقاد کرد.
این فعال منابع طبیعی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: پوشش غالب این رشته کوه، گون گزانگبین است که فقط در رشته کوه‌های زاگرس میانی می‌روید و عامل تکثیر آن حشره پسیل است که در گلستانکوه از بین رفته است.
وی با اشاره به اینکه در پوشش این گیاه بی نظیر، تنوع گیاهی بویژه گیاهان پیازچه ای مثل گل لاله واژگون، موسیر، گیاه آنغوزه و صدها گونه ناشناخته دیگر وجود دارد، افزود: گون گزانگبین برای گلستانکوه، آبخیزداری طبیعی و عامل حفظ رطوبت خاک است که لاله‌های واژگون و موسیر زیر پوشش گیاهی آن به بهترین وجه رشد می کنند.
به گفته خامه، گردشگران در فصل بهار از شهرها و استان‌های دیگر به گلستانکوه می آیند که به روایت او ۵۰ درصد از تعدادی که گفته می‌شود گردشگر بهره بردار هستند در واقع قبل از اینکه این گیاهان به بذر بنشیند با پیاز و گُل ریشه کنی می‌شوند.
خامه این شرایط که به تعبیر وی به انقراض موسیر و لاله‌های واژگون منجر خواهد شد را خطرناک دانست و تاکید کرد: هجوم جمعیتی به نام گردشگر که شمار قابل توجهی از آنها بهره‌بردار هستند، پوشش گیاهی منطقه گلستانکوه را در معرض نابودی قرار داده است.
وی توضیح داد: اگر گردشگر به چهارباغ اصفهان، جایی که ساخته دست انسان است بیاید، مشکلی پیش نخواهد آمد ولی قدم برداشتن انسان در یک مرتع و در قالب کوهنورد، گردشگر یا بهره بردار به پاکوب شدن گیاهان بی نظیر این منطقه منجر خواهد شد و تبعات منفی بسیاری برای پوشش گیاهی گلستانکوه خواهد داشت.
اگر در بر همین پاشنه بچرخد، انقراض در راه است
در این پیوند، مسعود برهانی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان نگرانی‌های برخی از فعالان منابع طبیعی خوانسار را تایید کرد و گفت: در سال‌های گذشته، تحت تاثیر بهره‌برداری زیاد از گزانگبین، نسل تولید کننده آن یعنی حشره پسیل در گلستانکوه منقرض شده است.
وی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه پسیل بر روی گون زندگی می‌کند و عامل تولید گزانگبین است که به‌دلیل ترددها، چرای دام و بهره‌برداری زیاد از بین رفته است، افزود: بهره‌برداری زیاد و حضور گردشگران به آسیب وارد شدن به این گیاه ویژه گلستانکوه منجر شده است.
برهانی با اشاره به اینکه لاله واژگون، بومی ایران و منطقه زاگرس بوده و به‌دلیل بهره‌برداری زیاد و بوته کنی از ریشه به شدت کاهش پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: این گیاه در مناطق برف‌گیر و جایی که رطوبت خاک کافی باشد و بهره‌برداری آنچنانی هم نباشد رشد می کند.
وی با بیان اینکه پیاز این گیاه در معرض نور خورشید از بین می رود، تصریح کرد: هر جا که تردد زیاد باشد و پوشش گیاهی کاهش پیدا کند، خاک در معرض هوا و نورخورشید خشک می‌شود و بنابراین این گیاه نیز کم کم از بین می رود.
این کارشناس گفت: لاله واژگون در سمیرم و فریدونشهر هم روییده می‌شود اما ذخیره‌گاه اصلی آن در استان اصفهان، منطقه گلستانکوه است که پیشتر دارای تراکم زیادی بود اما در زمان حاضر به شدت کاهش داشته است.
وی با بیان اینکه گونِ گزی که مولد گزانگبین است و همچنین لاله واژگون در مناطق برف‌گیر و شیبدار رشد می کنند، اضافه کرد: اگر شرایط خاک یا اقلیمی و نوع بهره‌برداری به سمتی پیش برود که نتوانیم رطوبت خاک را در این مناطق حفظ کنیم، این گیاهان از بین می‌روند.
جاده، حفاظت گلستانکوه را دشوار کرده است
مهدی کیخائی رییس اداره منابع طبیعی شهرستان خوانسار، بزرگترین معضلی که حفاظتِ گلستانکوه را دشوار کرده است، جاده‌ای دانست که در یک تا دو کیلومتری این منطقه قرار دارد.
وی در گفت و گو با ایرنا افزود: برای حفظ ذخایر ژنتیکی گونه‌های گیاهی گلاستان‌کوه و به‌دلیل اینکه دربخش زراعت دستکاری ژنتیکی انجام می‌شود، اصرار داریم که این منطقه باید حفاظت شود اما چیزی که باعث شده حفاظت این منطقه برای ما بسیار سخت شود این است که گلستانکوه در مجاورت جاده اصلی قرار گرفته که از سمت فریدن به خوانسار، گلپایگان و تهران می‌رود.
وی با بیان اینکه این شاهراه در مجاورت و یک تا دو کیلومتری گلستانکوه وجود دارد و نمی‌توانیم جاده انحرافی برای آن تصور کنیم، ادامه داد: جاده اصلی شهرستان خوانسار را نمی‌توان کاری کرد اما امسال جاده های دسترسی به منطقه گلستانکوه را با ادوات مکانیکی مسدود کردیم تا بتوانیم ترددها را کنترل کنیم.
کیخائی با تاکید بر اینکه گلستانکوه برای شهرستان خوانسار، بِرند و حفاظت از آن یک مطالبه عمومی است، خاطرنشان کرد: از این رو می‌طلبد همه ارگان‌ها در عرصه باشند و پیش از نوروز با بررسی ها و جلسه هایی که داشتیم تلاش کردیم از ظرفیت اداره های شهرستان برای حفاظت گلستانکوه استفاده کنیم.
به گفته وی حاصل این جلسه ها، مصوبه هایی بود که بر اساس آنها نیروی انتظامی، بسیج و ناحیه مقاومت سپاه درروزهای تعطیل در جهت حفاظت گلستانکوه به یاری آنها می آیند.
برخی از فعالان منابع طبیعی و محیط زیست خوانسار با وجود این اقدامات از ورود خودروها به گلستانکوه و ریشه کنی برخی از گیاهان این منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند.
رییس اداره منابع طبیعی شهرستان خوانسار در پاسخ به ایرنا گفت: در منطقه گشت ثابت و سیار داریم که گشت سیار یک خودروی عملیاتی است و کل شهرستان را پوشش می دهد.
وی افزود: با شوراها، دهیاری‌ها و دامداران سه روستای مشرف و مجاور منطقه گلستانکوه یعنی قلعه بابا محمد، دوشخراط و "دره بید" مذاکره داشتیم و مقرر شد قرقبان‌های دائمی در آنجا مستقر شوند و در صورت مشاهده تخلف به ما گزارش شود.
وی ادامه داد: در سال های گذشته پارکینگی در بالای اراضی مردم تعبیه شده بود که خودروها به آنجا می‌رفتند و مردم وارد طبیعت می شدند بهمین دلیل تصمیم گرفته شد که این پارکینگ به نزدیک جاده اصلی منتقل شود و اجازه ورود خودرو به منطقه گلستانکوه داده نشود.
کیخائی، بیشترین تخریب ها در پوشش گیاهی گلستانکوه را توسط افرادی دانست که از شهرها و استان‌های دیگر به این منطقه می آیند و خاطرنشان کرد: در برخی روزها تا چهار مورد خودروی توقیفی داشتیم که باعث شد بازتاب خوبی در کل شهرستان داشته باشد.
در حالی که مسوولان منابع طبیعی شهرستان خوانسار از به کارگیری همه توان خود برای حفاظت از گلستانکوه می‌گویند اما به نظر می‌رسد روزگار چندان بر وقف مراد آن نیست چرا که تغییر شرایط اقلیمی به همراه بهره‌برداری‌هایی که از سال‌های گذشته رخ داده و البته گردشگری که با نبود آگاهی آمیخته شده، بلای جان گلستانکوه شده است، شرایطی که فعالان منابع طبیعیِ منطقه خوانسار به شدت از آن ابراز نگرانی می‌کنند و خواهان حفاظت و آگاهی رسانی بیشتر هستند.
شهرستان ۳۳ هزار نفری خوانسار در ۱۶۰ کیلومتری شمال غربی اصفهان قرار دارد.
خوانسار را به عنوان باغ شهر هم می شناسند. پارک سرچشمه، گلستانکوه، خانه تاریخی ابهری، غار هیکل، تپه آریایی، سد باغ کل، مدرسه مریم بیگم و مقبره بابا پیر از جمله مکان های تاریخی و گردشگری خوانسار است.
محصولاتی همچون عسل طبیعی این شهر، فرش سنتی ساروق، گز انگبین مخصوص خوانسار، آلو، بادام، تَرخینه و گردو از سوغات این شهرستان است.
برچسب‌ها لاله واژگون خوانسار اصفهان زاگرسمنبع: ایرنا
کلیدواژه: لاله واژگون خوانسار اصفهان لاله واژگون خوانسار اصفهان زاگرس منابع طبیعی شهرستان خوانسار فعالان منابع طبیعی لاله های واژگون بهره برداری زیاد منطقه گلستان کوه گلستان کوه ابراز نگرانی لاله واژگون پوشش گیاهی رطوبت خاک ریشه کنی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۲۹۷۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساخت ۲۳۴ مسکن خیرساز در شهرستان خوانسار
به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا ناطقی صبح دوشنبه در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار کرد: ۲۵۰ نفر در طرح نهضت ملی مسکن در روستا و ۳۷ نفر در طرح جوانی جمعیت در روستاها ثبت نام کرده‌اند.
وی با ارائه گزارشی از اقدام ملی و نهضت ملی در شهرستان خوانسار اظهار داشت: طرح نهضت ملی در دو منطقه سونقان و هرستانه از توابع خوانسار به اجرا درآمده است که در قالب این طرح ۴۰ قطعه در منطقه سونقان و۱۷۴ قطعه درمنطقه هرستانه مشمول شده است.
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوانسار نیز با اشاره به اجرای طرح هادی روستاها افزود: در سال گذشته بالغ بر ۶۵ هزار و ۵۰۰ متر مربع زیر سازی، ۴۹ هزار متر مربع آسفالت ریزی، ۱۳ هزار و ۶۰۰ جدول و کانیو جدازه سازی صورت گرفت و این در حالی است که در سال ۱۴۰۱ بالغ بر یک میلون و ۴۰ هزار متر مربع زیر سازی، ۹۶۰ هزار متر مربع آسفالت ریزی، ۹۵ هزار متر طول جدول گذاری و ۳ هزار و ۸۵۷ متر مربع سنگ فرش انجام شده است.
وی تعداد روستاهای بالای ۲۰ خانوار در خوانسار را بالغ بر ۱۵ روستا و از اجرای طرح هادی در این روستاها خبر داد و افزود: از این تعداد ۸ روستا در دست بازنگری است.
ناطقی گفت: در سال گذشته ۱۱۱ فقر وام ویژه بهسازی صادر شده است که نسبت به سال ۱۴۰۱ کاهشی بوده است به طوری که در این سال تعداد وام‌ها بالغ بر یک هزار و ۵۸۰ فقره رسید همچنین تعداد اسناد صادر شده در سال گذشته به ۴۶۰ می‌رسد که در مقایسه با سال قبل از آن کاهش قابل توجهی داشته است به طوری که تعداد اسناد صادره در سال ۱۴۰۱ به ۳ هزار و ۵۴۷ جلد سند می‌رسد.
وی به مساحت ۴ هزار متر مربع زمین ورزشی و مساحت ۲۱ هزار متر مربع بیمارستان واقع در تیدجان اشاره کرد.
کد خبر 6078578
مدارس شرق کرمان چهارشنبه غیرحضوری شد