مفهوم تعارض منافع چیست؟
تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۷۲۷۶۹
برای آنکه متوجه مفهوم تعارض منافع شویم، بهتر است مثالی ساده بزنیم. مثلا تصور کنید فردی برای آنکه از پس مخارج زندگی خود برآید علاوه بر شغل اصلی خود، شغل دومی هم دارد. ساعت کاری شغل اول از ۸ صبح تا ۲ بعدازظهر است و شغل دوم از ساعت ۱ بعدازظهر شروع می‌شود. وی برای آنکه بخواهد به‌موقع در محل کار دوم حاضر شود، باید ساعت ۱۲:۳۰ محل کار اول را ترک کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دوباره مثال ذکرشده را در نظر بگیرید:
• انتخاب محل کار اول برگزیدن منفعت عمومی است
• ترک‌کردن محل کار اول انتخاب منفعت شخصی است
انواع تعارض منافع
تعارض منافع بر اساس اینکه در چه شرایطی رخ بدهد، اقسام مختلفی دارد. مهمترین دسته‌بندی‌های تعارض منافع عبارت‌اند از:
• تعارض منافع نظام‌مند یا غیرنظاممند
• تعارض منافع بالقوه یا تعارض منافع بالفعل
• تعارض منافع مالی یا غیرمالی
1. تعارض نظام‌مند یا غیرنظاممند
تعارض منافع غیرنظاممند ناشی از شخص یا سازمانی است که به سِمتی خاص منصوب می‌شود و اگر شخص دیگری در آن جایگاه قرار بگیرد، تعارض رفع می‌شود.
در حالت نظام‌مند، مشکل ریشه‌ای‌تر است و فرقی ندارد چه کسی در منصب مدنظر باشد. در این حالت، با انتصاب هر شخص یا سازمانی تعارض منافع رخ می‌دهد.
2. تعارض بالقوه یا بالفعل
تعارض منافع بالقوه یعنی انتصاب فرد یا سازمانی احتمال بروز تعارض را ایجاد می‌کند، مثلا زمانی که مدیر سازمانی یکی از بستگان نزدیک خود را به سِمتی مهم در آن سازمان منصوب کند و احتمال دارد فرد مذکور از شرایط استفاده‌ای نامطلوب کند.
تعارض منافع بالفعل یعنی تعارض یا در جریان است یا در گذشته رخ داده.
3. تعارض مالی یا غیرمالی
در تعارض منافع مالی، همان‌طور که از اسمش مشخص است، دلیل تعارض مسائل مالی است.
در تعارض غیرمالی، مسائل دیگری زمینه‌ساز تعارض هستند، از جمله مسائل:
• عاطفی
• شخصی
• خانوادگی
• اجتماعی
تفاوت تعارض منافع فردی و سازمانی
تعارض منافع فردی زمانی اتفاق می‌افتد که منافع شخصی فرد با مسئولیت‌های او در تعارض باشد، اما مفهوم تعارض منافع در سازمان کمی متفاوت است. تعارض منافع در سازمان زمانی رخ می‌دهد که انجام وظایف سازمان در تعارض با منافع آن سازمان باشد، مثلا وقتی سازمانی مأمور نظارت بر فعالیت سازمان‌های مشابه خود شود، ممکن است برخی از فعالیت‌ها مشمول جریمه‌ای شود که همین سازمان مسئول تعیین‌کردنش است. در این حالت، تعارض منافع سازمان‌محور اتفاق افتاده است.
نمونه دیگر از تعارض منافع در سازمان یا در عالم تجارت، زمانی است که مدیر یک بخش با سازمان دیگری معامله‌ای انجام دهد که به نفع آن مدیر و به زیان سازمانش باشد.
تعارض منافع در سازمان ممکن در زمان گردآوری اطلاعات محرمانه نیز اتفاق بیفتد. مثلا ممکن است مأمور گردآوری اطلاعات محرمانه برای یک سازمان یا شرکت، به اطلاعاتی دست پیدا کند که برای او منفعت شخصی داشته باشد.
مفهوم تعارض منافع در قانون تجارت
تعارض منافع در حقوق تجاری نیز مفهومی مشابه آنچه گفتیم دارد. این اصطلاح هم در اسناد و قوانین بین‌المللی تجاری زیاد به کار رفته و هم در حقوق تجاری کشورمان وجود دارد.
برای درک بهتر تعارض منافع در اسناد بین‌المللی، می‌توان تعریف‌های موجود را بررسی کرد:
• سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (OECD):«تعارض منافع زمانی رخ می‌دهد که یک فرد یا شرکت (اعم از خصوصی یا دولتی) در موقعیتی قرار بگیرد که به نحوی از شرایط رسمی یا حرفهای خود در جهت منافع شخصی یا منافع مربوط به شرکت خود بهره ببرد.»
• سازمان بین‌المللی شفافیت: «موقعیتی که فرد یا سازمانی (اعم از دولتی، تجاری، رسانه‌ای یا جامعه مدنی) مجبور به انتخاب میان وظایف شغلی و منافع شخصی خود شود.»
در کشور ما نیز در اسفند ۱۳۹۷، پیش‌نویس طرحی با عنوان «مدیریت تعارض منافع» توسط معاونت حقوقی نهاد ریاست‌جمهوری تهیه شد که در دست بررسی است و سرنوشتش هنوز مشخص نیست.
راهکارهای حل تعارض منافع
تاکنون راهکارهای مختلفی برای حل مسئله تعارض منافع پیشنهاد شده‌اند که می‌توانند در موقعیت‌های مختلف مفید باشند. مثلا وقتی تعارض منافع بالقوه مطرح است و شاید این ظن وجود داشته باشد که منافع مختلف در تضاد با یکدیگر قرار گرفته‌اند، شفاف‌سازی و افشای وجود تعارض منافع کمک بسیاری خواهد کرد. در این شرایط، شفاف‌سازی رسمی و مستند و پاسخگویی مسئولان امر، به درک بهتر سایرین از شرایط می‌انجامد.
راهکارهای دیگری نیز برای جلوگیری از تعارض منافع وجود دارند، مانند:
• اعمال محدودیت‌های پیشگیرانه
• پیشگیری از تعارض منافع در مرحله نگارش قانون
البته این راهکارها بیشتر مناسب سازمان‌ها و نهادهای اصلی و حاکمیتی هستند. این نهادها می‌توانند با وضع قوانین و مقررات مؤثر، از تعارض منافع مهم جلوگیری کنند. برچسب ها: مفهوم ، نعارض منافع ، مخارج زندگی
منبع: ناطقان
کلیدواژه: مفهوم مخارج زندگی تعارض منافع در سازمان تعارض منافع منافع شخصی نظام مند محل کار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۷۲۷۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سازمان هواپیمایی به حواشی خرید جت شخصی واکنش داد
به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، اطلاعیه سازمان هواپیمایی کشوری به‌شرح زیر است؛
بیشتر بخوانید: قیمت بلیت هواپیما، اتوبوس و قطار اصلاح خواهد شدسال ۱۳۸۲ به‌پیشنهاد وزارت راه و ترابری و به‌استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه مالکیت و بهره‌برداری هواپیمای شخصی به تصویب رسید.
براساس این آیین‌نامه هر شخص حقیقی یا حقوقی دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران، مجاز است با رعایت قوانین و مقررات مربوط، اقدام به خرید و مالکیت هواپیمای شخصی غیرنظامی کند.
همچنین بهره‌برداری از هواپیمای شخصی منوط به اخذ مجوز صلاحیت پرواز هواپیما و بهره‌بردار، مطابق استانداردهای پرواز و قوانین و مقررات سازمان هواپیمایی کشوری است.
در این راستا خبرنگاری سال گذشته در مصاحبه‌ای با رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به پرسش در خصوص مالکیت خصوصی هواپیماهای خصوصی می‌پردازد.
پس از انتشار مطالبی در این خصوص این پرسش مطرح شد که خرید جت‌های شخصی به‌تازگی برای عموم آزاد شده است این در حالی است که این موضوع نه‌تنها اتفاق جدیدی نبوده است بلکه آیین‌نامه مالکیت و بهره‌برداری هواپیمای شخصی در سال ۱۳۸۲ به تصویب رسیده است.
لذا رویکرد سازمان هواپیمایی کشوری از ابتدا ترغیب و تشویق بخش خصوصی برای ورود به صنعت هوایی در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه کشور بوده است.
انتهای پیام/
کد خبر: 1227994 برچسب‌ها وزارت راه و شهر سازی
منظور از «خانم بازیگر» در اعترافات تتلو که بود؟