به نقل از «ایرنا»

شاپو؛ کلاهی آغشته به خون

تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۰۴۲۴۰

به گزارش خبرنگار تاریخ و اندیشه ایرنا؛ رضاشاه پس از بازگشت از سفر چهل‌روزه‌اش در سال ۱۳۱۳ از ترکیه که به توصیه محمدعلی فروغی نخست‌وزیرش انجام داده بود دچار تغییرات فکری اساسی شد. او در سال ۱۳۱۴ تصمیم گرفت ایران را مانند ترکیه از آنچه مظاهر تمدن غرب خوانده می‌شد بهره‌مند کند. یکی از این مظاهر کلاه شاپو بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کلاه شاپو که در کشورهای غربی به آن فدورا گفته می‌شود نوعی کلاه لبه‌دار است که معمولاً از جنس ماهوت ساخته می‌شود.

رضا شاه در دیدار با آتاتورک در سفر به ترکیه

نظر منفی تولیت

رضاشاه دستور اجباری کردن این کلاه را در سراسر کشور صادر کرد اما این کار لااقل در استان خراسان برای او آسان نبود.

اسدی تولیت حرم امام رضا(ع)

در این استان، پس از رضاشاه، دو قدرت حکومت می‌کردند. قدرت نخست استاندار فتح‌الله پاکروان بود که موافق اجبار در گذاردن کلاه شاپو بر سر مردم بود و دیگر قدرت خراسان که تا حدی مردمی بود نایب‌التولیه آستان قدس رضوی محمدولی اسدی بود. اسدی که رابطه گسترده‌ای هم با روحانیون استان داشت بر این باور بود که مشهد شهری مذهبی است و روحانیون در آن نفوذ زیادی دارند. در این شهر باید استفاده از کلاه شاپو دلبخواهی باشد وگرنه مردم شورش می‌کنند و خون و خونریزی به پا می‌شود.

اسدی معتقد بود باید شهر مشهد در میان تمام شهرهای ایران از این بابت مستثنی باشد.

زور استاندار چربید

رضاشاه از این دو مشورت خواست. پاکروان در نامه‌ای به شاه نوشت و مدعی شد اگر نایب‌التولیه دیگران را تحریک نکند قادر به گذاشتن کلاه شاپو بر سر مردم است. اما نایب‌التولیه بر نظر قبلی خود پافشاری کرد و اجرای اجباری این طرح را خطرناک دانست.

پاکروان استاندار خراسان

در نهایت نظر پاکروان چربید و مأموران حکومتی به‌زور کلاه‌های مردم را از سرشان بیرون کردند و کلاه شاپو بر سر آن‌ها قرار دادند. این کار نارضایتی مردم و روحانیون را در پی داشت. روحانیون، آیت‌الله سیدحسین طباطبایی قمی را به نمایندگی از خود برای مذاکره با رضاشاه به تهران فرستادند. اما رضاخان دستور دارد محل اقامت این روحانی در تهران محاصره و او بازداشت و ممنوع‌الملاقات شود.

نطق‌های تأثیرگذار بهلول

انتشار خبر بازداشت قمی در مشهد، واکنش تند روحانیت مشهد را همراه داشت. شیخ بهلول واعظ روحانی معروف در مسجد گوهرشاد مشهد به منبر رفته و مردم را به مقاومت علیه این تصمیم شاه فراخواند. بهلول پای منبر رفت و در نطق‌هایی تند با مهارتی که در فن خطابه داشت مردم را شدیداً تحت‌تأثیر قرارداد. مردم نیز بست نشسته و به اعتراض علیه دستگیری آیت‌الله قمی و اجباری شدن کلاه شاپو ادامه دادند.

شیخ بهلول

رضاخان برآشفته از این اقدام روحانیت، به مأموران نظامی خود دستور داد اگر تا فردا صبح مردم بست نشسته را پراکنده نکنند آنها را به بالاترین مجازات نظامی گرفتار خواهند کرد.

فرار بهلول و تبعید قمی

اما کاری از پلیس مشهد برنیامد و پلیس استانداری به دستور پاکروان به جان مردم افتاد و با تیراندازی مستقیم به بست‌نشینان آنها را متفرق کرد. در منابع تاریخی آمار متفاوتی از تعداد کشته‌شدگان آمده است. برخی منابع صحبت از ده‌ها نفر می‌کنند و برخی دیگر کشته‌شده‌ها را بیش از هزار و ششصد نفر می‌دانند. حتی صحبت از ریختن اجساد کشته‌شدگان در گورهای دسته‌جمعی نیز شد.

آیت الله قمی، نشسته در ردیف اول

بهلول نیز به افغانستان گریخت. حکومت آیت‌الله قمی را به عراق تبعید کرد.

نامه محرمانه نخست وزیر

رضاخان از این واقعه بسیار خشمگین شد و دستور رسیدگی به ماجرا را صادر کرد. رئیس شهربانی مشهد نیز برکنار شد. در گزارشی که مأموران رضاخان دادند اسدی نایب‌التولیه سبب شوراندن مردم معرفی شد. اسدی در دادگاه نظامی به اعدام محکوم شد.

فروغی نخست‌وزیر که دو دخترش عروس اسدی بودند در صدد شفاعت او نزد شاه برآمد اما شاه آن‌قدر عصبانی بود که حکم به عزل فروغی از نخست‌وزیری داد و او را خانه‌نشین ساخت.

البته بعدها گفته شد علت ناراحتی شدید شاه از فروغی نامه‌ای محرمانه بود که در تفتیش خانه فروغی به دست آمد. در این نامه که فروغی خطاب به اسدی نوشته بود این بیت شعر از مولوی آمده بود:

در کف شیر نر خونخواره ای / غیرتسلیم و رضا کو چاره‌ای؟

بدین‌سان اجباری شدن کلاه شاپو در ایران با واقعه‌ای خونبار آن هم در یک مسجد همراه شد.

برچسب‌ها مشهد مسجد گوهرشاد رضا پهلوی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: مشهد مسجد گوهرشاد رضا پهلوی مشهد مسجد گوهرشاد رضا پهلوی کلاه شاپو آیت الله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۰۴۲۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بدهی ۳۱ هزار میلیارد تومانی دولت به شهرداری مشهد

شهردار مشهد گفت:شهرداری مشهد ۳۱ هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، محمدرضا قلندرشریف امروز در نشست ادواری شهرداران کلان‌شهرها و مراکز استان‌های کشور، اظهار داشت: میزبان واقعی همه ما، حضرت رضا(ع) است و به رسم میزبانی زائران امام هشتم، حضور شهرداران کشور را در شهر مشهد گرامی می‌داریم.

وی افزود: پیروزی مقتدرانه و تنبیه رژیم صهیونیستی توسط سربازان ولایت موجب ایجاد رضایت بین مردم و ایجاد لبخند رضایت در بین سربازان ولایت شد.

شهردار مشهد تصریح کرد: شهر مشهد در حوزه های مختلف از جمله هوشمندسازی پیشرو است؛ در حوزه خدمات شهری و پسماند نیز اقدامات بسیار خوب و بزرگی انجام شده است.

قلندر شریف عنوان کرد:یکی از نکات مهم که باید به آن توجه شود، تاثیر مثبت مدیریت شهری در حوزه خدمات مختلف است؛ به خدماتی که توسط شهرداری کلان‌شهرها بدون کمک دولت صورت می‌گیرد باید توجه بیشتری شود؛ تبادل تجارب بین کلان‌شهرها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد‌. سه دهه پیگیر برای قانون درآمدهای پایدار بودیم اما آن چیزی که تصویب شد، مورد قبول شهرداری نبود.

وی ادامه داد: در حوزه حمل و نقل عمومی دولت توجه خوبی به یارانه‌های بلیت ندارد که باید به این امر نیز توجه شود؛ دولت در حوزه بازآفرینی شهر قوانینی را تصویب می‌کند اما توجهی به آن ندارد که نتیجه آن افزایش حاشیه نشینی و بالارفتن هزینه های شهرداری‌ها است.

شهردار مشهد خاطرنشان کرد: یکی از مشکلاتی که در این راستا بوجود آمده، بدهی دولت به شهرداری‌ها است؛ تنها شهرداری مشهد 31 هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است.

میدان داری مردم در عرصه های مختلف کلانشهر مشهد مشهود است

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی نیز اظهار داشت: ما با یک فهم خوب از مردم و جامعه ایرانی باید کارهای خوب و موثری برای مردم انجام دهیم. یکی از موضوعاتی که برای مردم شیرین است و شوق به پاسخگویی درباره آن دارند، امام رضا(ع) است. ️ 

وی افزود: یکی از مباحثی که باید به آن توجه کنیم دهه کرامت است و شهرداری کلانشهرها در این خصوص بار سنگینی بر دوش خود دارند. ️ وجود امام رضا(ع) مایه خیر و و برکت برای ایران و به ویژه مردم مشهد است و میدان دادن به مردم در مناسبت های مختلف شهری در کلانشهر مشهد به واسطه حضور امام هشتم کاملا مشهود است.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: اگر به درک درستی از حضور این مضجع نورانی برسیم، به راحتی از کنار فرصت حضور مردم نمی‌گذریم و از آن به نحو احسن استفاده می‌کنیم.

قمی گفت: سازمان تبلیغات در کنار مدیریت شهری حضور دارد تا هم افزایی و مشارکت مردم را افزایش دهیم و مجاهدت های فرهنگی خوبی نیز در شهرهای کشور توسط مدیریت شهری در حال انجام است.

 تلاش مدیران شهری کلانشهرها برای ایجاد نشاط اجتماعی

پرویز سروری، عضو شورای شهر تهران نیز اظهار داشت: مدیریت شهری دنبال این است که فرصت های موثری را براساس نیازهای مردم ایجاد کند. مسئله دین نیاز اساسی مردم است و ما نمی توانیم به آن بی توجه باشیم. در واقع دین به مدیریت شهری نیز کمک های بسیاری کرده است.

وی افزود: وجود امام رضا (ع) فرصت مناسبی برای مردم کل ایران است که باید استفاده حداکثری از وجود ایشان  در راستای خدمت مناسب به مردم توسط مدیریت داشته باشیم.

سروری تصریح کرد: یکی از ابتکارات موثر جمهوری اسلامی، تبدیل موضوعات نشاط اسلامی به یک برنامه مفصل است و توانسته تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. هرچقدر مدیریت شهری در حوزه فرهنگی ورود کند، توانسته برای خود ظرفیت سازی کند تا در رفع محرومیت و نشاط مردم گام موثری بردارد.

عضو شورای شهر تهران بیان کرد: در روز ولادت حضرت معصومه(س) اردوهایی برای دختران پیش بینی کرده ایم و این برنامه در شهرهای نزدیک به قم نیز انجام خواهد شد و امیدوارم که برنامه معرفتی خوبی را برای دختران ایران با محوریت شهر قم برگزار کنیم.

انتهای پیام/282/