به نقل از «خبرگزاری برنا»

آثار تاریخی مدیون نگاه علی حاتمی

تاریخ انتشار: ۱۰ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۷۴۳۶۱

طهماسب صلح‌جو: بسیاری از فیلمسازان برای ساخت یک اثر تاریخی از آثار علی حاتمی تقلید می‌کنند

طهماسب صلح‌جو منتقد سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ اظهار داشت: اثری که به تاریخ استناد می‌کند و شالوده درام خود را از تاریخ برداشت می‌کند باید ریزه‌کاری‌های بسیاری را مد نظر داشته باشد و در واقع نکات بسیاری وجود دارد که نویسنده و فیلمساز بید آن‌ها را رعایت کنند اما این به معنی پرداخت مستند و دقیق یک قصه تاریخی نیست و لازم است که هنرمند قصه‌اش را در مدیومی که انتخاب کرده به درستی تعریف کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

صلح‌جو خاطرنشان کرد: مسئله مهم این است که باید مشخص شود فیلم یا سریالی تاریخ را بهانه کرده تا مفاهیم دیگری را به مخاطب خود منتقل کند یا قصد دارد به نوعی تاریخ‌نگار کند. اگر فیلم قصد دارد دورانی از تاریخ را به شکل مستند و دقیق شرح دهد موظف است که پژوهشی جدی و دقیق داشته باشد؛ برخی از آثار تاریخی که با دقت روایت شده‌اند به سندی تاریخی نیز تبدیل می‌شوند و این نشان از اهمیت پژوهش و وفاداری به تاریخ در چنین آثاری است اما اگر یک فیلم قصد داشته باشد قصه‌ای دراماتیک را در برهه‌ای تاریخ روایت کند کلیاتی از آن زمان را در نظر می‌گیرد و به آن‌ها وفادار می‌ماند و همه چیز به جنس قصه و ماجرایی برمی‌گردد که مدنظر دارد اما قصه اصلی می‌تواند هیچ نسبتی با واقعیت نداشته باشد. در واقع میزان وفاداری فیلمساز به واقعیت بستگی به هدفی دارد که او در نظرش است.

وی افزود: نقدهایی که به برخی آثار تاریخی می‌شود که به تاریخ و واقعیت‌ها وفادار نبوده‌اند بیشتر مربوط به آثاری است که قصد داشته‌اند به صورت مستقیم ماجرایی تاریخی را دنبال کنند. روایت ماجرایی تاریخی نیاز به تحقیق و پژوهش و دقت به جزئیات فراوان دارد اما همانطور که پیش‌تر گفتم اثری که تاریخ را بستری برای نمایش یک اتفاق دیگر قرار داده دیگر موظف به رعایت این جزئیات نیست؛ هر چند که اگر جزئیات را هم در نظر بگیرد و قصه‌اش را پیش ببرد می‌تواند اثر جالب توجه‌تری باشد.

این منتقد در ادامه گفت: از آثار علی حاتمی هم ایراداتی می‌گرفتند و فیلم‌ها و سریال‌هایش را به تحریف تاریخ محکوم می‌کردند اما او همواره تأکید داشت که هدفش از پرداختن به قصه‌ای تاریخی آنچه که منتقدان در نظر دارند، نیست. در واقع برخی مسائل و موضوعات را در بستر قصه‌ای امروزی به دلیل محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها نمی‌توان تعریف کرد و فیلمساز به همین دلیل سعی می‌کند به ماجرایی مشابه در دل تاریخ رجوع کرده و آن را بهانه‌ای برای پرداختن به موضوع مدنظرش قرار دهد و بسیاری از فیلم‌های تاریخی به همین دلیل ساخته می‌شوند.

صلح‌جو در ادامه تأکید کرد: نکته مهم دیگری که در یک اثر تاریخی می‌توان به آن توجه کرد این است که یک فیلم یا سریال در فضای تاریخی چقدر می‌تواند باورپذیر باشد. در واقع علاوه بر قصه آنچه که مخاطب می‌بیند هم باید به فضای تاریخی زمانه خود نزدیک باشد. مستنداتی برای فضاسازی وجود دارد که فیلمسازان برای طراحی صحنه، طراحی لباس، گریم و... باید به آن‌ها رجوع کنند تا آنچه که مخاطب مشاهده می‌کند بتواند باورپذیر و قابل قبول باشد. نکته دیگر دیالوگ‌ها و لحن کاراکترها است که نکته مهمی است و این مورد هم نیاز به تحقیق و پژوهش فراوان دارد. در برخی فیلم‌ها و سریال‌ها شاهد هستیم دیالوگ‌های عجیبی گفته می‌شود و وقتی دلیل را از نویسنده و کارگردان می‌پرسیم معتقد هستند که در آن زمان به همین صورت صحبت می‌کردند در حالیکه اگر به نامه‌نگاری‌های آن زمان رجوع کنید متوجه می‌شوید که اینگونه نبوده است. در واقع نویسنده‌ها باید متون موجود و نامه‌هایی که در آن زمان نوشته می‌شد را بیابند و برای کشف لحن و ادبیات آن زمان از آن‌ها استفاده کنند.

وی افزود: این نکته‌ای است که علی حاتمی به دقت به آن توجه داشت و چون او موردی بی‌نظیر بود شاهد هستیم که بسیاری از فیلمسازان به تقلید از این کارگردان هر قصه تاریخی را با همان ادبیات کاراکترهایشان روایت می‌کنند در حالیکه هر قصه فضا و لحن و دیالوگ‌های مختص خود را دارد. متأسفانه فیلمسازان ما امروز این ظرافت‌ها را جدی نمی‌گیرند و به نوعی از آن سرسری عبور می‌کنند و ما می‌بینیم که در پوشش، طراحی صحنه، قصه‌پردازی، لحن و دیالوگ‌ها هیچ دقتی نشده و فقط یک ظاهر تاریخی آن هم به تقلید از فیلمسازی دیگر وجود دارد و اثر در واقع هیچ اصالتی ندارد.

صلح‌جو در پایان گفت: علی حاتمی نمونه فوق‌العاده‌ای است. او در ساخت آثار تاریخی به جزئیات فراوانی توجه داشت و حتی برای نوشتن دیالوگ‌ها به سراغ نامه‌های موجود در آن زمان می‌رفت و حتی دیالوگ‌هایی که در فیلم‌هایش گفته می‌شد برخی مواقع از نامه‌های مکتوب گرفته شده بود که در ظاهر دراماتیک به دیالوگ تبدیل شده بودند و باقی جملات نیز بر اساس ادبیات همان نامه‌ها نوشته می‌شد. شاید در نگاه ابتدایی اینگونه تصور شود که کار تاریخی تفاوت چندانی با دیگر آثار ندارد اما وقاعاً جزئیات فراوانی وجود دارد که فیلمنامه‌نویس و کارگردان باید به آن‌‌ها توجه داشته باشد.

انتهای پیام//

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: علی حاتمی فرهنگ منتقد طهماسب صلح جو آثار تاریخی علی حاتمی دیالوگ ها آن زمان فیلم ها نامه ها صلح جو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۷۴۳۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استان فارس اصلی‌ترین کانون تمدنی ایران فرهنگی است

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور گفت: فارس اصلی‌ترین کانون تمدنی ایرانی فرهنگی است و بر این اساس ظرفیت آثار در حوزه میراث فرهنگی در این استان بسیار گسترده است و شهرت جهانی دارد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، مصطفی ده‌پهلوان امروز _پنجشنبه سی‌ام فروردین_ در حاشیه مراسم رونمایی از سند مالکیت مجموعه جهانی تخت جمشید که به مناسبت فرارسیدن روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی در این مجموعه جهانی برگزار شد، اظهار کرد: فارس اصلی‌ترین کانون تمدنی ایرانی فرهنگی است و بر این اساس ظرفیت آثار در حوزه میراث فرهنگی در این استان بسیار گسترده است و شهرت جهانی دارد.

وی به شعار امسال روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی که به شکلی به تاب‌آوری در مقابل مخاطرات محیطی تأکید دارد اشاره کرد و افزود: معتقدم این شعار به شعار سال تحت عنوان جهش تولید و مشارکت مردم مطرح‌شده گره می‌خورد چراکه اگر میراث فرهنگی پشتوانه مردمی نداشته باشد محکوم به فناست.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور تصریح کرد: برای نمونه برداشت بی‌رویه آب و فرونشست‌های زمین خطرات جبران‌ناپذیری را برای مجموعه‌های جهانی چون تخت جمشید و پاسارگاد، نقش رستم به وجود می‌آورد.

ده‌پهلوان با اشاره به اینکه طبق آمارهای ارائه‌شده حدود ۷۰ چاه غیرمجاز در دشت مرودشت پلمب شده است، خاطر نشان کرد: زمانی حفاظت و صیانت از آثار تاریخی به‌درستی رخ می‌دهد که علاوه بر میراث فرهنگی جامعه هدف چون مردم و حتی ادارات و سازمان‌ها بر این مهم تأکید داشته باشند.

وی در ادامه سخنان خود اخذ سند مالکیت مجموعه جهانی تخت جمشید را اتفاق بزرگ و مهمی دانست و تصریح کرد: موضوع صیانت و پاسداشت از میراث فرهنگی وجوه مختلفی دارد که بخشی از آن به حفاظت‌های داخلی و علمی خود مجموعه‌ها و بخش دیگر آن به قوانین و مقررات موجود برمی‌گردد.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور اضافه کرد: سند مالکیت تخت جمشید اقدامی ارزشمند و بزرگی است که باعث می‌شود که حفاظت و صیانت از این مجموعه عظیم راحت‌تر صورت گیرد؛ زمانی که میراث فرهنگی در پناه قانون قرار می‌گیرد بی‌تردید راحت‌تر می‌توان از آن‌ها حفاظت و حراست کرد.

وی به تعامل خوب وزارت میراث فرهنگی با قوه قضائیه در بحث حفاظت از آثار تاریخی کشور اشاره و اظهار کرد: هم‌اکنون برای رسیدگی به جرایم حوزه میراث فرهنگی شعبه‌ای ویژه در تهران فعال شده است.

به گزارش ایمنا، طی مراسمی که به مناسبت روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی در مجموعه جهانی تخت جمشید برگزار شد سند مالکیت تخت جمشید با حضور تعدادی از مسئولین کشوری و استانی و شهرستان مرودشت رونمایی شد و بیش از یکصد نفر از پیشکسوتان، استادکاران، کنشگران و افراد مؤثر در تحقق مسؤولیت اجتماعی و مدیران دولتی تجلیل به عمل آمد.

کد خبر 745848