دولت چگونه سیاست خارجی را متوازن‌سازی کرد؟
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۸۱۹۵۰
روابط با جهان برمبنای تامین منافع ایران، مهمترین وعده آیت‌الله رئیسی در دوره رقابت‌های انتخاباتی و افق راه دولت سیزدهم در ۹ ماه گذشته بوده است.
۲۸ خرداد ۱۴۰۰ بعد از یک دوره پر فراز و نشیب اتفاق جدیدی به واسطه انتخاب مردم رخ داد که راه نجات کشور از این تصمیم گشوده شد، در تاریخ دولت‌های بعد از انقلاب، هیچ رئیس‌جمهوری به‌اندازه آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده و شرایط هنگام تحویل دولت آنقدر سخت بود که بسیاری از شاخص‌های کلان اقتصاد ایران در وضعیت بدی قرار داشت و بسیاری از چالش‌های اقتصادی مانند کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی و تورم بالا ماحصل هشت سال سیاست‌گذاری نادرست و ناکارآمدی بود، شرایط در زمان تحویل دولت آنقدر بد بود که مطابق اظهارنظر خود آیت‌الله رئیسی از همان اولین جلسه حضورش در دولت با وزرای روحانی بر سر پرداخت حقوق مردادماه بحث و چالش داشتند! این یعنی شروع کار جهادی در یک شرایط غیر عادی.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وعده رئیسی: تغییر مسیر دیپلماسی از تعلل به تکاپو
«اجازه نمی‌دهیم مسئله دیپلماسی در وزارت خارجه تنها به مناسبات سیاسی خلاصه شود بلکه مناسبات اقتصادی در متن کار ما قرار خواهد داشت». این وعده آیت‌الله رئیسی در رقابت‌های انتخاباتی و سرفصل مسیر روشنی بود که وی برای آینده وزارت امور خارجه در دولت سیزدهم ترسیم کرد. دولتی که در افق روابط خود با جهان تنها قاره سبز و آمریکا را ندید بلکه تلاش کرد تا از آنچه جغرافیای منطقه در اختیارش قرار داده، بیشترین بهره را در راستای تامین منافع و سفره مردم برد. این نگرش رئیس‌جمهور را، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امورخارجه اینگونه توصیف کرده است: «رئیس‌جمهور به من گفتند که هر جا در آسیا، بین همسایگان و سایر قاره‌های جهان منافعی برای جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد و آماده همکاری و کمک باشند؛ من خواهم رفت و هیچ خط قرمزی وجود ندارد».
دولت در ۹ ماه گذشته تلاش کرد، قوانین و خطوط قرمز نانوشته‌ای که محدوده و مرز سیاست خارجی ایران را تنها در ارتباط با غرب ترسیم کرده و منافع ایران را در مرزهای فرامنطقه‌ای جستجو می‌کرد، را شکسته و راهی متفاوت در ارتباط با جهان برگزیند. گشایش فصل جدید از روابط با همسایگان و کشورهای منطقه و تلاش برای رفع سوءتفاهم‌های موجود، در همین راستا ارزیابی می‌شود. واقعیت آن است که طی سال‌های گذشته، برخی سیاست‌ها در روابط خارجی موجب سوء استفاده آمریکا برای اعمال سیاست فشار حداکثری بر مردم ایران شد آن هم درحالی که ایران به واسطه موقعیت ژئوپلتیکی و همسایگی با ۱۵ کشور می‌تواند شماری زیادی از این تحریم‌های ظالمانه را بی اثر سازد و سیاست همسایگی دولت سیزدهم و نگاه به شرق و منطقه، بر اساس همین راهبرد خنثی‌سازی تحریم‌ها و در راستای تاکیدات رهبر معظم انقلاب است.
سفرهای رئیس‌جمهور و دستاوردهای آن
«زبان دنیا»، ترکیبی که منتقدان آیت‌الله رئیسی پیش از آغاز مسئولیت ایشان، با دستاویز قرار دادن آن مدعی بودند که دولتش توان بهره‌گیری از این ابزار را نخواهد داشت اما تعدد رفت‌وآمدهای دیپلماتیک در ۹ ماه مسئولیت رئیس‌جمهور نشان داد که دولت به دنبال افق‌گشایی جدید در حوزه سیاست خارجی است.
| ردیف | تاریخ | مقصد | مهترین دستاوردها |
| ۱ | ۲۵تا ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ | تاجیکستان (دوشنبه) | عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان نهمین کشور عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای شرکت و سخنرانی در اجلاس پیمان امنیت دسته‌جمعی با موضوع افغانستان امضای ۸ سند همکاری در بخش‌های مختلف و هدف‌گذاری برای تجارت ۵۰۰ میلیون دلاری میان دو کشور |
| ۲ | ۶ آذر ۱۴۰۰ | ترکمنستان(عشق‌آباد) | شرکت و سخنرانی در اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امضای قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان از خاک ایران |
| ۳ | ۲۹ و ۳۰ دی ۱۴۰۰ | روسیه (مسکو) | دیدار و گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و تاکید بر همکاریهای دوجانبه در حوزه زیرساخت، انرژی، بانک و جهش تجارت بین دو کشور سخنرانی در دومای روسیه و تاکید بر تعامل حداکثری با همه کشورهای جهان حضور در جمع فعالان اقتصادی روسیه، |
| ۴ | ۲ و ۳ اسفند ۱۴۰۰ | قطر (دوحه) | شرکت و سخنرانی در ششمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز وعده افتتاح دفتر تجاری ایران در قطر |
| ۵ | ۲ خرداد۱۴۰۱ | عمان (مسقط) | تأسیس خانه تجارت ایران در عمان امضای ۱۲ سند همکاری در حوزه‌های مختلف |
| ۶ | ۸ تیر ۱۴۰۱ | ترکمنستان(عشق‌آباد) | شرکت در نشست کشورهای حاشیه دریای خزر |
همتایانی که مهمان رئیسی بودند
| ۱ | مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق | ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ | پی گیری اهداف نشست بغداد مساله تبادل انرژی میان دو کشور، ادامه گفت وگو ها میان ایران و عربستان در بغداد موضوع امنیت و اهمیت همکاریهای مشترک بین دو کشور جهت مبارزه با گروه های تروریستی |
| ۲ | بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه | ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | دیدار و گفت‌وگو با رهبرمعظم انقلاب و رئیس‌جمهور درباره مهمترین موضوعات منطقه |
| ۳ | شیخ تمیم‌بن‌حمدآل‌ثانی، امیرقطر | ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ | پیگیری و تلاش برای اجرای ۱۴ سند همکاری امضا شده بین مقامات دو کشور گفت‌وهای دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی فشرده و مهم با مقامات ایران رایزنی درباره برگزاری جام‌جهانی فوتبال در قطر |
| ۴ | امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان | ۹ خرداد ۱۴۰۱ | دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران امضای هفده سند همکاری میان دو کشور یادداشت‌های تفاهم نفتی،همکاریهای محیط زیست، گردشگری، بورس و اوراق بهادار |
| ۵ | نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا | ۲۰ خرداد ۱۴۰۱ | دیدار با مقامات جمهوری اسلامی امضای سند جامع همکاری ۲۰ ساله راه‌اندازی پرواز مستقیم تهران - کاراکاس تحویل دومین کشتی نفتکش ساخت ایران به سفارش ونزوئلا به این کشور |
| ۶ | سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان | ۲۵ خرداد ۱۴۰۱ | دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران امضای ۹ سند همکاری برگزاری نشست مشترک هیات‌های عالیرتبه ایران و ترکمنستان |
| ۷ | قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان | ۲۹ خرداد ۱۴۰۱ | ورود نخستین قطار کریدور جدید ریلی KITI (قزاقستان - ترکمنستان - ایران- ترکیه) به ایستگاه راه‌آهن تهران
|
همچنین آیت‌الله رئیسی در ۹ ماه گذشته میزبان وزرای خارجه، مشاوران ویژه روسای جمهور کشورهای مختلف هم بوده است. «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه، «فواد حسین» وزیر خارجه عراق، «شاه محمود قریشی» وزیر امور خارجه پاکستان، «رشید مردوف» وزیر امور خارجه ترکمنستان، «توشیمیتسو موتگی» وزیر امور خارجه ژاپن، «مولود چاووش‌اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه، «فیصل مقداد» وزیر امور خارجه سوریه، «محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی» معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، «پکا هاویستو» وزیر امور خارجه فنلاند، «سایمون کاوونی» وزیر امور خارجه ایرلند، «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه عمان و «زبیگنیو رائو» وزیر امور خارجه لهستان و «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه از مهمترین وزرا و مقاماتی بودند که علاوه بر دیدار با وزیر امورخارجه ایران با رئیس‌جمهور هم دیدار کردند.
شیخ «طحنون بن زاید آل‌نهیان» مشاور امنیت ملی امارات، «علی مملوک» رئیس دفتر امنیت ملی سوریه، ژنرال «ویو فنگ» وزیر دفاع چین، «محمد الحلبوسی» رئیس مجلس عراق هم از مقاماتی بودند که در مدت مسئولیت رئیس‌جمهور مهمان پاستور بودند. رئیس‌جمهور همچنین در ۹ ماه مسئولیت خود با همتایان خارجی یا مقامات چین، اتریش، فرانسه، بلژیک، ژاپن، ترکیه، نیکاراگوئه، روسیه، ترکمنستان، ارمنستان، عراق، قزاقستان، قطر، کویت، صربستان، تاجیکستان، اندونزی، سنگال به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد که یکی از نتایج آن تامین واکسن مورد نیاز کشور بود. عضویت ایران در سازمان شانگهای، حضور در نشست اکو و انعقاد قرارداد سواپ گازی در کنار امضای معاهدات اقتصادی با کشورهای منطقه، از مهمترین دستاوردهای دولت سیزدهم است که نتیجه ملموس آن گرچه در طولانی مدت دیده خواهد شد اما در کوتاه‌مدت هم نشان داد که سیاست خارجی می‌تواند روی دیگری از ارتباط را هم داشته باشد.
چرخش به سوی همسایگان و به سود ایران
ارتقا مناسبات سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی ایران با کشورهای همسایه وعده آیت‌الله رئیسی در انتخابات سیزدهم ریاست جمهوری بود. وعده‌ای که نخستین گام اجرایی آن را می‌توان معرفی «حسین امیرعبداللهیان» به عنوان دیپلماتی که اشراف کامل به منطقه و کشورهای همسایه دارد و سال‌ها در وزارت خارجه مهره تاثیرگذاری بوده است؛ دانست. امیرعبداللهیان در سابقه خود معاونت اداره اول و کل سیاسی خلیج فارس، عضویت در کمیته مذاکرات ایران، عراق و آمریکا در موضوع عراق، معاونت دستیاری ویژه وزیر امور خارجه و ریاست ستاد ویژه در امور عراق، سفیر ایران در بحرین، مدیر کلی خلیج فارس و خاورمیانه وزارت امور خارجه و معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه را در کارنامه کاری خود دارد که نشان از اشراف تجربی وی در این زمینه دارد. نتیجه نگاه استراتژیک به منطقه در دولت سیزدهم آغاز رفع سوتفاهم‌های موجود درروابط ایران با کشورهای همسایه به ویژه حاشیه‌نشینان خلیج فارس بود. طی ۹ ماه گذشته، جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگوهای مثبتی را با عربستان سعودی انجام داده است که یکی از نتایج مثبت آن، تسهیل اعزام حجاج به مکه بوده است.
نگاه مثبت ایران به منطقه در همان ماه‌های نخست آغاز به کار دولت سیزدهم سبب رفع سوتفاهم دیگری با همسایه شمال غربی شد. چالش ایران با جمهوری آذربایجان که می‌توانست در سایه دخالت‌های رژیم صهیونیستی به بحران تبدیل شود؛ با هوشیاری وزارت خارجه رفع شد. این هوشیاری در برخورد با تحولات همسایه شرقی هم قابل تامل است. افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان می‌توانست برای ایران چالش‌آفرین شود اما مدیریت رویدادها مانع از این اتفاق شد. استقبال گرم و خارج از عرف دیپلماتیک امیر قطر و سلطان عمان نشان می‌دهد،چرخش به سوی همسایگان از دید آنها هم مثبت و اعتمادآفرین بوده است.
نفع سفره‌های مردم اولویت دیپلماسی اقتصادی در دولت
مهمترین انگیزه دولت از تحولات در سیاست خارجی، ملموس ساختن این تغییرات در زندگی مردم است و بر همین اساس، تلاش دولت سیزدهم در سال گذشته منجر به رشد۲۳ درصـدی در وزن و ۴۳ درصـدی در حجم مبادلات تجاری با ایران شد و این رقم به بیـش از ۱۰۰ میلیون تـن و ۵۱ میلیارد دلار رسید. ۱۰۰ میلیون و ۱۳۱ هزار تن کالا به ارزش ۵۱ میلیارد و ۸۷۵ میلیون دلار در سـال ۱۴۰۰ بیـن ایـران و ۱۵ کشـور همسـایه تبـادل شـد کـه ۷۵ میلیـون و ۴۴۵ هـزار تن بـه ارزش ۲۶ میلیـارد و ۲۹ میلیون دلار سـهم صـادرات ایران به ایـن کشـورها و ۲۴ میلیـون و ۶۸۶ هـزار تن به ارزش ۲۵ میلیارد و ۸۴۶ میلیون دلار نیز سـهم واردات بوده اسـت. آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در کشورهای مختلف را هم می‌توان در فهرست دستاوردهای دولت و در نتیجه همین سیاست خارجی دانست. نزدیـک بـه نیـم میلیـارد دلار از پول‌هـای ایـران که از ابتدای انقلاب توسـط انگلسـتان بلوکه شـده بود، سـال گذشـته آزاد شـد و براساس رایزنی‌های دولت پول بلوکه شده در عراق هم به تدریج آزاد خواهد شد.
دولت و متوازن سازی سیاست خارجی
دولت سیزدهم بیش از همه دولت‌های گذشته بر این مهم اعتقاد دارد که در سیاست خارجی اولویت اول و آخر، منافع ملی است و هرگونه ارتباطی با هر کشوری باید در محدوده این اصل ترسیم و انجام شود. در سایه چنین نگاهی و فارغ از هجمه‌های اشاره شده، دولت تلاش کرده است با دو ابرقدرت جهان، چین و روسیه به روابط و تعامل راهبردی دست یابد. سند همکاری بلندمدت با چین و تفاهم‌نامه‌های امضا شده با روسیه در راستای این استراتژی است، استراتژی که سبب شد، پکن فارغ از تهدیدات واشنگتن، واردات نفت از ایران را افزایش دهد یا روسیه بی‌توجه به هیاهوی غرب، در موضوعات مختلف کنار ایران بیاستد.
دعوت از آیت‌الله رئیسی به منظور سخنرانی در جمع سران کشورهای گروه بریکس (متشکل از کشورهای روسیه، هند، برزیل و چین و آفریقای جنوبی) و اعلام حمایت این کشورها از حل و فصل دیپلماتیک موضوع هسته‌ای ایران نشان از استقبال کشورهای مستقل و قدرت‌های آینده جهان از سیاست متوازن سازی روابط با جهان در دولت سیزدهم است. رئیس جمهور در سخنرانی ویدئویی خود در این نشست ایران را با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی، شریک پایداری برای بریکس و جهان توصیف کرد و گفت: «موقعیت کم‌نظیر جغرافیای سیاسی و اقتصادی، می‌تواند ایران را به شریکی پایدار و قابل اتکاء جهت اتصال بریکس به گلوگاه‌های انرژی و بازارهای بزرگ جهانی مبدل نماید».
واقعیتی که بسیاری از تحلیلگران غربی در پیش‌بینی آینده جهان بر آن اذعان دارند، قدرت یافتن بلوک شرق در آینده‌ای نه چندان دور است و چرخش دولت سیزدهم به سمت این بلوک قدرت می‌تواند چشم انداز روشنی در مسیر تامین منافع کشور ترسیم کند.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: سید ابراهیم رییسی ، واشنگتن ، حسین امیر عبد اللهیانمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: سید ابراهیم رییسی واشنگتن جمهوری اسلامی ایران آیت الله رئیسی وزیر امور خارجه دولت سیزدهم سیاست خارجی میلیون دلار ۹ ماه گذشته خرداد ۱۴۰۱ رئیس جمهور سند همکاری مهم ترین دو کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۸۱۹۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امیرعبداللهیان: ایران برای روابط با صربستان اهمیت قائل است
وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای صربستانی خود گفت: جمهوری اسلامی ایران برای روابط با صربستان اهمیت قائل است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، حسین امیر عبداللهیان در این گفت‌وگوی تلفنی تشکیل دور جدید مجلس صربستان را تبریک گفت و اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران برای روابط با کشور صربستان اهمیت قائل است.
وی با اشاره به رویکرد اصولی کشورمان درخصوص احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورها، بر تعهد و احترام جمهوری اسلامی ایران نسبت به حاکمیت و یکپارچگی سرزمینی صربستان تاکید کرد.
امیرعبداللهیان همچنین در بخش دیگری از این گفت‌وگو، به تشریح سیاست‌های کشورمان در خصوص منطقه بالکان پرداخت و تصریح کرد: سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران حمایت از تحکیم ثبات و امنیت در بالکان و ارتقای همزیستی میان همه اقوام و پیروان تمامی ادیان در این منطقه است و در این چارچوب، تقویت روابط با صربستان مورد استقبال ما است.
وزیر امور خارجه صربستان نیز در این تماس تلفنی، ضمن ابراز خرسندی از ارتباطات و تعامل نزدیک بین مقامات عالیرتبه دو کشور در سطوح مختلف اظهار داشت: جمهوری صربستان همبستگی کامل خود را با جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌دارد.
ایویتسا داچیچ اعمال استانداردهای دوگانه و استفاده ابزاری از نهادهای بین‌المللی را در راستای سیاست فشار برخی دولت‌های غربی علیه کشورهای مستقل ارزیابی کرد و لزوم همبستگی افزون‌تر دولت‌های مستقل در مواجهه با اینگونه تلاش‌ها و اقدامات را مورد تاکید قرار داد.
وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و صربستان همچنین بر تداوم تماس‌ها در جهت توسعه و گسترش بیش از پیش روابط دوجانبه و همچنین استمرار رایزنی‌ها در خصوص مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی تاکید کردند.
کد خبر 746763
تعطیلی مدارس شهرستان زرند در روز چهارشنبه