راز موفقیت روسها در کنترل تورم
تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۸۹۴۷۸
پس از کنترل نرخ تورم و البته افزایش درآمدهای نفتی به مدد رشد نرخ انرژی، روسیه توانست از بحران عبور کند و در یک روند پلکانی نرخ بهره را کاهش داد. پس از آغاز تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین اقتصاد روسیه دچار بحران شد. نرخ تورم رو به افزایش گذاشت و اقتصاد این کشور با تحریم کشورهای غربی مواجه شد. اما خیلی زود روسیه توانست تورم را کنترل کند و از بحران خارج شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
موفقیت سیاستگذار پولی
حمله روسیه با پاتک تحریمی به اتحادیه اروپا و ایالات متحده همراه شد، دسترسی بانکهای روسی به سیستم مالی سوئیفت قطع شد و ذخایر ارزی خارج از روسیه بلوکه شدند.
اکوایران در این باره نوشت: در حالی که ارزش روبل ۷۸ درصد کاهش یافته بود، بانک مرکزی روسیه توانست با افزایش نرخ بهره و چند ابزار سیاستی دیگر، تورم را کنترل کند. الویرا نابیولینا، رئیس کل بانک مرکزی روسیه، در اولین گام نرخ بهره را از ۹.۵ درصد به ۲۰ درصد رساند؛ بنابراین تقاضا در بازارهای دارائی و بازار ارز کاهش یافت. بانک مرکزی روسیه سقف قانونی تبدیل روبل به ارزهای خارجی را کاهش داد و بدین ترتیب تقاضای ارز را مدیریت کرد. همچنین صادرکنندگان ملزم شدند که ارز حاصل از صادرات را به روبل تبدیل کنند و با این سیاست عرضه ارز افزایش یافت.
پس از کنترل نرخ تورم و البته افزایش درآمدهای نفتی به مدد رشد نرخ انرژی، روسیه توانست از بحران عبور کند و در یک روند پلکانی نرخ بهره را کاهش داد. هرچند صادرات انرژی روسیه از ابتدای سال میلادی ۵ درصد کاهش یافته، اما پیش بینی میشود در پایان سال جاری دولت روسیه کسری بودجه نداشته باشد و تا سال ۲۰۲۵ حجم اقتصاد روسیه به میزان پیش از جنگ بازگردد.
پیروی از اصول علم اقتصاد
از الویرا نابیولینا به عنوان قهرمان اقتصاد روسیه نام برده میشود. زنی که نام او پیش از این در میان ۱۰۰ فرد قدرتمند جهان دیده شده بود. الویرا ساخیپرا دوونا نابیولینا ۲۹ اکتبر ۱۹۶۳در یوفای روسیه متولد شد. مادرش کارگر کارخانه و پدرش راننده بود. الویرا توانست وارد دانشگاه دولتی مسکو شود و در سال ۱۹۸۶ مدرک کارشناسی اقتصاد را از این دانشگاه کسب کند. او از سال ۲۰۰۷ به پوتین نزدیک شد و در سال ۲۰۱۳ رئیس کل بانک مرکزی روسیه شد. نزدیکی به پوتین گرچه او را از نردبان قدرت اداری بالا برد، اما آنچه که موجب موفقیت خانم رئیس کل شد، استقلال نسبی بانک مرکزی و اختیار او برای مدیریت پولی کشور بود.
الویرا نابیولینا از همان روشهایی استفاده کرد که در دروس دانشگاههای دنیا تحت عنوان علم اقتصاد تدریس میشود. تجربه مدیریت بحران در روسیه پس از جنگ اوکراین نشان داد که روسها هرچند در میدان سیاست با غربیها زاویه دارند، اما برای حل مشکلات اقتصادی به اصول علم اقتصاد گردن میگذارند. تجربه موفق روسیه میتواند الگویی غیر غربی و مبتنی بر اصول عقلانی و علمی اقتصاد برای غلبه بر بحرانهای اقتصادی باشد.
او مدیریت این بحران را مرهون اقداماتی است که از سالها قبل شروع کرد اقداماتی که میتوان گفت معماری جدیدی برای اقتصاد روسیه بود اقتصادی که با ابرچالشها دست به گریبان بود نابیولینا مبارزه با ابرچالشها را آهسته و پیوسته دنبال کرد.
نابیولینا از سال ۲۰۱۳ میلادی ریاست بانک مرکزی روسیه را برعهده گرفته است. ظرف ۵ سال ابتدایی فعالیت خود با چالشهای بسیاری از جمله سقوط بهای نفت، تضعیف ارزش پول ملی، افت شدید حجم ذخایر ارزی، تورم دورقمی، رشد بانکداری سایه، تحریمهای اقتصادی اتحادیه اروپا و آمریکا و افت شدید نرخ رشد تولید ناخالص داخلی روبرو شد.
پیش از نابیولینا، شیوه برخورد با بحرانها تابع یک الگوی تکراری بود. برای نمونه در بحران ارزی فقط به تزریق ذخایر و افزایش نرخ بهره بسنده میشد. نابیولینا گرچه این الگوی تکراری را در کوتاهمدت به کار گرفت، اما در ادامه به سراغ هستههای ایجادکننده بحران رفت. خروج از نظام میخکوب ارزی، مبارزه با بانکهای زامبی و پاکسازی آنها از اقتصاد روسیه کانون اصلاحات این رئیسکل موفق است.
در پرتو این اصلاحات روند فزاینده تورم متوقف شد و رشد اقتصادی نیز در یک سطح مشخصی به ثبات رسید. اصلاح در صندوقهای بازنشستگی نیز از دیگر اقدامات مثبت کارنامه نابیولینا است. کارنامهای که موجب شد او را با بانکداران بزرگی همچون «مارک کارنی» و «ماریو دراگی» مقایسه کنند. گرچه زمین بازی او در مقایسه با آنها بهشدت ناهموار بود.
منبع: پول نیوز
کلیدواژه: تهاجم نظامی روسیه اقتصاد روسیه نرخ تورم تحریم کشور های غربی بانک مرکزی روسیه روسیه توانست اقتصاد روسیه نرخ بهره رئیس کل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۸۹۴۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا خواسته مقام معظم رهبری درباره شعار سال «۱۴۰۲» محقق شد؟
حالا چند روزی است که پایمان به سال ۱۴۰۳ باز شده است؛ شعار و مسیر امسال نیز از سوی مقام معظم رهبری مشخص شده است و همه باید برای اجرای آن تلاش کنند. اما سوالی که در این میانه برجاست این است که شعار سال ۱۴۰۲ تا چه میزان محقق شد؟
نظر رئیس برنامه و بودجه و رئیس کل بانک مرکزی چیست؟
داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه در این زمینه معتقد است: بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی ۶.۷ دهم درصدی در ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۲ تحقق یافته است که حدود چهار درصد از این رشد، غیرنفست. هدفگذاری رشد اقتصادی امسال، هشت درصد است و تحقق این رشد، وظیفه سازمان برنامه و بودجه کشور است و دستیابی به این رشد، شدنی و ممکن است و برنامههای تحقق رشد هشت درصدی باید در اسرع وقت با کمک دستگاهها، تهیه و ابلاغ شود تا همه بخشها تکلیف خود را در سال جدید بدانند.
محمدرضا فرزین رئیسکل بانک مرکزی هم دراین باره میگوید: هدف نرخ رشد نقدینگی در پایان سالجاری حدود ۲۵درصد تعیین شده است که در دیماه نیز نرخ رشد نقدینگی معادل ۲۵.۴درصد بوده است. باید توجه کرد نرخ رشد ۲۵درصد معادل نرخ رشد نقدینگی تعادلی بلندمدت اقتصاد ایران در ۴۰سال اخیر است. دستیابی به این مهم بهمعنای عبور و پشت سر گذاشتن یک دوره پرفشار نقدینگی ۴ساله و رسیدن به شرایطی باثبات براساس متغیرهای اقتصاد کلان است.
محمدرضا فرزین درباره نرخ تورم توضیح میدهد: برای پایان سالجاری نیز برآورد میشود نرخ تورم نقطه به نقطه در سطح مناسبی از کانال ۳۰درصد قرار گیرد که این امر مطابق با هدف از پیش تعیین شده است. فرزین تصریح میکند: بانک مرکزی قصد دارد در سال۱۴۰۳، نرخ رشد نقدینگی را به محدوده ۲۳درصدی با دامنه نوسان ۲درصد برساند و هدفگذاری تورمی این نهاد برای اسفند۱۴۰۳، ورود تورم نقطهبهنقطه به کانال ۲۰درصدی است.
منظور با اشاره به کاهش نرخ بیکاری در دولت سیزدهم، گفت: در حالیکه نرخ بیکاری در ابتدای دولت مردمی ۹،۶ درصد بوده، در پاییز پارسال این نرخ به ۷.۶ درصد رسیده که پایینترین عدد در ۱۰ سال گذشته محسوب میشود.
دهه ۹۰ به عنوان دهه از دست رفته اقتصاد ایران شناخته می شود
یحیی لطفی نیا کارشناس اقتصادی در این زمینه میگوید: از سال ۱۳۹۱ تا کنون، تمامی شعارهای انتخاب شده از سوی رهبر انقلاب به عنوان شعار سال، به موضوعات اقتصادی پرداخته است. شعار سال ۱۴۰۲ با عنوان «مهار تورم و رشد تولید» نیز از این قاعده مستثنی نیست. در واقع هدف از انتخاب شعار «مهار تورم، رشد تولید» به عنوان شعار سال دو نکته کلیدی است: ۱) متوجه نمودن حداکثری توجهها و ظرفیتهای داخلی ـ خارجی کشور (مسؤولین و مردم) برای تحقق موضوع؛ ۲) خنثی سازی و مقابله با جنگ اقتصادی و شناختی دشمن؛ شعار سال ۱۴۰۲ در حالی انتخاب شد که در پایان سال ۱۴۰۱، تورم سالانه ۴۵.۸ درصدی ثبت شده بود. از طرف دیگر رشد اقتصادی ۴.۹ درصدی گزارش شده بود. این وضعیت در شرایطی بود که دهه ۹۰ به عنوان دهه از دست رفته اقتصاد ایران شناخته می شود. به گونهای که در این دهه، سه شوک تورمی منجر به ماندگاری تورم در کانال ۴۰ درصد و رشد اقتصادی نزدیک به صفر درصد شد. در واقع تداوم این شرایط به معنای افتادن طبقه متوسط جامعه در دام فقر و ایجاد شکاف درآمدی بیش از پیش بود. نمودار ۱ وضعیت تورم و رشد اقتصادی در بیش از یک دهه گذشته را نشان می دهد.
وی ادامه داد: در پایان باید توجه داشت که سطح بالای تورم و رشد اقتصادی بالای مقطعی حال حاضر، نمیتواند ناکارآمدی های دهه ۹۰ به عنوان دهه از دسته رفته اقتصاد ملی را جبران کند. علاوه بر این توجه و تأکید بر روند رو به بهبود متغیرهای تورم و رشد اقتصادی برای بهبود انتظارت تورمی از محل ایجاد امیدآفرینی اقدامی مثبت است که باید مورد توجه قرار گیرد. با این حال نباید از ابعاد پنهان و کیفیت متغیرهای رشد اقتصادی و تورم غافل بود. زیرا که عدم توجه به کیفیت متغیرهای مذکور می تواند در بلندمدت آثار کوتاه مدت به دست آمده را نیز زایل نماید.
خواسته مقام معظم رهبری در زمینه مهار تورم در سال ۱۴۰۲ جامع عمل پوشانده نشده است
علیرضا خجسته پور قائم مقام جامعه اسلامی مهندسین در این زمینه گفته است: ماههایی از سال ۱۴۰۲ را شاهد رشد منفی تورم در کشورمان بوده ایم، اما آنچه که تصویر کلی از اقتصاد کشور را نشان میدهد تصویر خیلی مثبتی نیست متاسفانه و هم دولت و هم قوه مقننه باید تلاش کنند تا این وضعیت بهبود یابد. من مطمئنم که خواسته مقام معظم رهبری در زمینه مهار تورم در سال ۱۴۰۲ جامع عمل پوشانده نشده است. البته مشکلات دولت در زمینه اداره کشور هم فراوان بوده است و فضای سخت اقتصادی که با تحریم و تهدیدها علیه اقتصاد ایران توسط دشمنان ایجاد شد تاثیر گذار بوده است و از سوی دیگر هم ارثیههای بدی از دولتهای پیشین به دولت آقای رئیسی رسیده بود؛ البته ممکن است در برخی از موارد نیز نیاز بیشتر به سعی و کار داشته باشیم.
خجسته پور ادامه داد: فرمایش مقام معطم رهبری و شعاری که برای سال ۱۴۰۳ تعیین نمودند علی رغم تلاشهای دولت و مجلس، اما نشان میدهد که انتظار ایشان محقق نشده است؛ البته در زمینه رشد تولید گامهای اساسی برداشته شده است. در این زمینهها افراد اقتصاد دان بهتر میتوانند قضاوت کنند ولی ممکن است برخی از مواقع برای مقابله با مهار تورم رکود به جامعه عرضه شود که البته دولت سیزدهم این رویکرد را نداشت؛ اما طبیعی است زمانی که رشد تولید در کشور اتفاق میافتد طبعا مقداری تورم در کشور هم ایجاد میشود.
در پایان باید گفت زمانی که معلم یک درس را مجددا تکرار میکند یعنی نمره شاگردان نمره خوبی نبوده است؛ موضوعی که بارها و بارها در تکرار شعار سال شاهد آن بوده ایم. امید این است که در پایان سال ۱۴۰۳ همه مردم شاهد تغییرات مثبت در سفره خود و عمل به شعار سال باشند.
فاطمه تورانلو
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دولت