به نقل از «ایران اکونومیست»

سوزن‌دوزی و ضرورت توجه به رسالت فرهنگی و اجتماعی آن

تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۰۹۴۷۵

کمرنگ شدن توجه به شاخصه‌های سنتی متبادر از هنر سوزن‌دوزی و رسالت‌های اجتماعی و فرهنگی‌اش، آن را از هویت بومی و ملی و از جایگاه اصیل فرهنگی‌اش دور و به موجودی بی‌هویت تبدیل خواهد کرد.

صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ریشه در عقاید، باورها، ساختارهای اجتماعی و قومی دارد. ریشه‌هایی که در دوره‌های مختلف تاریخ، گریزی از تغییرات و کنش‌ها و تاثیرپذیری‌های متقابل آن، در مجاورت با فرهنگ‌های تاثیرگذار نبوده و نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از دیدگاه کلی، هنرهای صناعی یا سنتی، هنرها و صنایع ظریفه‌ در طول سده‌های متمادی با حفظ ریشه‌ها و سنت‌های خود رشد کرده، مراحل شکل‌گیری خود را گذرانده یا می‌گذرانند؛ در جهان امروز، با توجه به گستردگی وسایل ارتباطی و در دسترس بودن شبکه‌های اجتماعی توجه به بکارگیری نقوش حاوی پیام‌های فرهنگی بومی و حساسیت هنرمندان در انتخاب نقوش مطابق با اصالت سوزن‌دوزی‌ها، قابل توجه به نظر می‌رسد.

صنایع دستی بستری سیال است، که همواره تازگی و طراوت فرهنگی خود را مستور داشته است. در این میان ‌سوزن‌دوزی‌های سنتی ایران نیز چشمه‌ای جوشان و زاینده و برگرفته از روح و اصالت فرهنگی، قومی و ملی، هویت‌ساز و اثر بخش بوده و هست و توجه به عوامل هویت‌بخش آن، نقشی کلیدی در پایداری همه جانبه آن خواهد داشت.

کیسه ابریشم‌دوزی کاربردی متداول در فرهنگ ژاپن

در ارتباط با نقش سوزن‌دوزی در القا و نمایاندن مفاهیم فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی، بینش‌ها و پویش‌ها، شواهد تاریخی بسیاری موجود است؛‌ آنچه شاخصه اصلی تمایز و تفاوت درشاخه‌های مختلف هنر سنتی و صنعت دستی سوزن‌دوزی است، تفاوت در نقوش، ابزار و لوازم کاربردی، رنگ و فام و تکنیک‌های دوخت است، زیرا نه تنها نقوش بکار گرفته شده در سوزن‌دوزی‌های سنتی در میان اقوام و مناطق مختلف جغرافیای فرهنگی ایران، معانی فرهنگی و اعتقادی را در ذهن متبادر می‌گردانند، بلکه نوع تکنیک دوخت و لوازم بکار رفته، لون و رنگ نیز، معانی عمیق فرهنگی، تاریخی و اجتماعی را با زبانی نمادین بیان داشته است.

تعریف اصالت فرهنگی بر پایه اصالت فرهنگی هنر سوزن‌دوزی بر چهار عامل استوار است: اصالت مواد اولیه بکار رفته در سوزن‌دوزی، اصالت نقوش، نمادها و آرایه های بکار رفته در سوزن‌دوزی، اصالت قالب ارائه عملی آن و اصالت تکنیک‌های دوخت به کار رفته در هر سوزن‌دوزی،‌ که دردمندانه دو مورد اخیر، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

سوزن‌دوزی هند و کشمیر | عکس از صفحه اکسپو هند

تطابق قالب ارائه اثر با فرهنگ و باورهای جامعه هدف در تکمیل و کمال فرهنگی آثار سوزن‌دوزی‌های سنتی، بسیار مهم جلوه می‌نماید. با تامل در سایت‌های بین‌المللی فروش محصولات صنایع‌دستی، و جایگاه‌های عرضه و نمایاندن فرهنگ جهانی مانند رویداد اکسپو، کشورهای داعیه دار در امر صنعت دستی سوزن‌دوزی، مانند هند، ژاپن و مجارستان منسوجات سوزن‌دوزی خود را در قالب و فرم، مطابق با الگوهای فرهنگی خود، ارائه می‌کنند، آنچه که در کشورمان کمتر به آن توجه شده است.

بطور مثال در کشور ژاپن، نوع خاصی از ابریشم‌دوزی این کشور، بر روی کیسه‌های مورد استفاده در فرهنگ و البسه، انجام می‌شود و نه بر روی کراوات؛ در کشور هند، منسوجات کاربردی سوزن‌دوزی، علاوه بر پوشاک سنتی بر روی چتر و شال‌هایی، که مبتنی بر فرهنگ و پیشینه تاریخی این کشور است، کاربرد داشته و در بازارهای جهانی هم ارائه می‌شود. در تجربه اکسپو، در سالن مجارستان، جهت معرفی هنر و صنعت دستی سوزن‌دوزی، آن را بر روی دستمال‌ها و پیش‌بندهای تعریف شده در فرهنگ قومی و ملی خود، عرضه کردند.

سوزن‌دوزی مجارستان | عکس از صفحه اکسپو مجارستان

اگر از دیدگاه هنرهای سنتی به سوزن‌دوزی‌های ایران، بنگریم_که تعریفی شایسته و درخور این حوزه است_ تعریف سنت و بهره از شاخصه‌های تعریف سنت، نشانگر لزوم توجه به اصالت نقوش و تکنیک‌های دوخت را بارز می‌سازد، زیرا بسیاری از شاخه‌های هنر سنتی سوزن‌دوزی، هنوز هم بخشی از فرهنگ اقوام در جغرافیای ایران را در بر می‌گیرد.

با نگرش هنر صناعی به سوزن‌دوزی‌های ایران نیز، هدف ترویج فرهنگ معنوی و ملی در جوامع بشری، حفظ و تقویت فرهنگ بومی و ملی بر اساس اصالت‌ها شایسته توجه و درخور اهمیت خواهد بود. کمرنگ شدن توجه به شاخصه‌های سنتی متبادر از این هنر و رسالت‌های اجتماعی و فرهنگی‌اش، آن را از هویت بومی و ملی‌اش و جایگاه اصیل فرهنگی‌اش دور و به موجودی بی‌هویت مبدل خواهد ساخت، که امید است با رعایت بکارگیری شاخصه‌های فرهنگی و قومی در هر منطقه بر منسوجات سوزن‌دوزی‌اش، پویاتر و آگاهانه‌تر در مسیر هنر سنتی سوزن‌دوزی و فرهنگ قدم برداریم.

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: هند ، گردشگری ، ژاپن

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: هند گردشگری ژاپن سوزن دوزی سوزن دوزی ها فرهنگی اش بر روی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۰۹۴۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سپاه پناه مردم و مستضعفان است

 نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی در نشست شورای فرهنگ عمومی آذربایجان شرقی با اشاره به سالروز تاسیس سپاه پاسداران در دوم اردیبهشت ۱۳۵۸ گفت: این نهاد انقلابی در طول حیات خود دژ مستحکم و پناه مردم و مستضعفان است.

حجت الاسلام و المسلمین  آل هاشم  افزود: سپاه پاسداران به منظور حراست از انقلاب اسلامی و دستاورد‌های آن به دستور امام خمینی (ره) تاسیس شد و در ۲۶ شهریور ۱۳۶۴ با دستور امام به سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی گسترش یافت.

وی با بیان اینکه در سال ۱۳۶۹ با فرمان رهبر معظم انقلاب ۲ نیروی قدس و سازمان بسیج به این نهاد انقلابی اضافه شد اظهار کرد: سپاه از مردم و برای مردم است و همه این نهاد انقلابی را دژ و پناه خود می‌دانند.

رئیس شورای فرهنگ عمومی آذربایجان شرقی با تبریک روز تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پیشکسوتان، رزمندگان، فرماندهان و کارکنان این نهاد انقلابی و بسیجیان گفت: سپاه پاسداران امروز فهرست بلندی از افتخارات، تجارب و نوآوری‌های نظامی و فنی در اختیار دارد.

حجت الاسلام و المسلمین آل هاشم بر تقویت و حمایت از این نهاد انقلابی و نیرو‌های مسلح به عنوان عناصر اقتدار کشور تاکید کرد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی نیز در این جلسه با اشاره به نامگذاری سال ۱۴۰۳ با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» از سوی رهبر معظم انقلاب گفت: اشاعه فرهنگ مشارکت مردمی در اقتصاد از اولویت‌های برنامه ریزی شورای فرهنگ عمومی استان است.

 بلاغی افزود: ابعاد فرهنگی منشور سال و نقش اصلی فرهنگ در جهش تولید شامل اصلاح فرهنگ اقتصادی، توسعه اقتصاد فرهنگ بنیان، تحقق مشارکت اجتماعی و پیوست فرهنگی اجتماعی جهش تولید است.

وی با بیان اینکه مقوله اصلاح فرهنگ اقتصادی رکن اول این منشور است اظهار کرد: فرهنگ اقتصادی به بینش‌ها، نگرش‌ها، ارزش‌ها، ترجیحات و الگوی رفتار اقتصادی افراد جامعه اشاره می‌کند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی رکن دوم این منشور را توسعه اقتصاد فرهنگ بنیان اعلام کرد و گفت: صنایع فرهنگی و خلاق در دنیای کنونی یکی از پیشران‌های اصلی اقتصاد و تولید محسوب می‌شود و در این راستا برنامه اختصاصی مفصلی در قرارگاه صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور تدوین شده است.

بلاغی با اشاره به الزامات تحقق مشارکت اجتماعی به عنوان رکن سوم این منشور ادامه داد: امید اجتماعی، انسجام اجتماعی ، وحدت ملی، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی از ملزومات این مقوله از دیدگاه رهبر معظم انقلاب است.

وی با بیان اینکه پیوست فرهنگی اجتماعی جهش تولید رکن چهارم این منشور است یادآور شد: این رکن شامل عدالت فرهنگی، امنیت فرهنگی، زیست بوم گرایی و هویت فرهنگی است.

باشگاه خبرنگاران جوان آذربایجان شرقی تبریز