فیلسوفی که هواخواه مشروطه مشروعه بود
تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۲۹۱۸۴
حاج‌فاضل از شاگردان برجسته میرزای بزرگ شیرازی، صادرکننده فتوای تنباکو بود و شاید بخشی از شجاعت و صراحت کلام وی، در مجلس درس آن مجتهد بزرگ شکل گرفت. او هیچ حرفی را بدون سند و مدرک قبول نمی‌کرد، اسیر هیجانات و احساسات نمی‌شد و در راه عقیده‌اش، جان می‌داد. در دوره مشروطه‌خواهی و در بلبشوی فعالیت‌های سیاسی و انتشار اصطلاحاتی که کمتر کسی معنی آن را می‌فهمید، نشست و مثل یک دانشمند خبره و آگاه درباره مشروطه تحقیق کرد و خوبی و بدی‌اش را شناخت و بدون کوچک‌ترین رودربایستی، همه را به مردم گفت؛ هر چند که برخی از این اقدام او خوششان نیامد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در حلقه درس بزرگان زمانه
در مشهد به دنیا آمد؛ سال تولد او دقیقاً معلوم نیست، اما با توجه به شواهد و قراین، می‌توانیم وی را متولد سال ۱۲۲۰ خورشیدی بدانیم. او فراگیری علوم حوزوی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد؛ فلسفه، حکمت و ریاضیات را از غلامحسین شیخ‌الاسلام و میرزامحمد سروقدی که هر دو از شاگردان حاج ملاهادی سبزواری بودند آموخت. برخی از مورخان معتقدند حاجی فاضل، از خودِ ملاهادی سبزواری هم حکمت و فلسفه آموخته است. فقه و اصول را هم نزد شیخ حسنعلی تهرانی و آخوند ملاعبدالله کاشی فرا گرفت و بعد راهی عتبات شد و به درس میرزا حبیب‌الله رشتی رفت. سال ۱۲۶۰ خورشیدی هم سرانجام توانست به سامرا برود و وارد حلقه درس میرزای بزرگ شیرازی شود و یکی از شاگردان مورد علاقه وی باشد. در سال ۱۲۶۵ به مشهد بازگشت و کار تدریس در حوزه علمیه این شهر مقدس را آغاز کرد.
ماندن در کنار ستمدیده
حاجی‌فاضل هیچ وقت سمت ظالم نمی‌ایستاد. این را همه دوستان و دشمنانش می‌دانستند. وقتی در دوران حکومت آصف‌الدوله شاهسون، در عهد مظفرالدین‌شاه قاجار، ماجرای فروش دختران قوچانی به ترکمن‌ها به عوض مالیات پیش آمد و در پی آن اعتراض مردم مشهد توسط مأموران حکومتی به خاک و خون کشیده شد، حاجی فاضل نخستین عالمی بود که در برابر ستمگران سینه سپر کرد و بدون واهمه از توهین و مرگ، فریاد دفاع از مظلوم سر داد. این اقدام، آن قدر برای آصف‌الدوله گران تمام شد که حاجی را به کلات و درگز تبعید کرد. حاجی فاضل پس از بازگشت به مشهد نیز دوباره همان شیوه همیشگی را پیش گرفت. خانه‌اش مأمن مظلومان بود و زبانش بیانگر خواسته‌های مستضعفان.
مشروطیت به شرط مشروعیت
با آغاز انقلاب مشروطه و شروع مبارزات مردمی با استبداد، حاجی فاضل در ردیف طرفداران ساقط کردن استبداد قرار گرفت، اما معتقد بود آنچه به عنوان مشروطه به مردم عرضه می‌شود به ویژه در حوزه قانون‌گذاری، بیشتر تقلیدی از کشورهای اروپایی است و با اساس دیانت اسلام همخوانی ندارد. حاجی معتقد بود اگر مشروطه‌خواهان در برابر قوانین وارداتی غربی از خود سستی و وادادگی نشان دهند، دیری نخواهد گذشت که قوانین شرع انور، کنار گذاشته خواهد شد و جایش را قوانین غیردینی و حتی ضددینی اروپایی خواهد گرفت. در یک کلام، حاجی فاضل معتقد به مشروطه مشروعه بود و از بیان این امر هرگز خودداری نمی‌کرد. این مسئله برخی مشروطه‌خواهان تندرو را که به دنبال همراه کردن مردم مشهد با خودشان بودند، با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرد و از آنجا که در آن زمان بازار ترورهای سیاسی هم داغ شده بود، یک روز هنگام غروب و زمانی که حاجی فاضل به قصد اقامه نماز مغرب و عشا راهی حرم مطهر بود، وی را در یکی از کوچه‌های محله سرشور مشهد هدف گلوله قرار دادند. ضارب از محل گریخت و مردم برای انتقال بدن مجروح حاجی به مریض‌خانه جمع شدند. نقل است که برای این کار تخته‌ای آوردند و حاجی را روی آن گذاشتند و حرکت کردند؛ در همان حال، حاجی فاضل که از چند نقطه بدنش خون جاری بود و متجاوز از ۷۰ سال سن داشت، مرتب فریاد می‌زد: «بلند بگو لااله‌الاالله». او بعدها هم بارها مورد بی‌حرمتی و توهین مشروطه‌خواهان قرار گرفت، اما هیچ گاه در صراحت و شجاعتش، نقصانی به چشم نیامد. از حاجی فاضل، شرحی درباره دعای عرفه سیدالشهدا(ع) باقی مانده که با مقدمه مرحوم استاد سیدجلال‌الدین آشتیانی منتشر شده است.
خبرنگار: محمدحسین نیکبخت
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: محله سرشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۲۹۱۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رئیس جمهور مرگ استکبار را در قلب استکبار اعلام کرد
به گزارش حوزه سیاست و اقتصاد خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام محمد جواد حاج علی اکبری امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های این هفته نماز جمعه تهران با بیان اینکه ۷۰ درصد روابط اجتماعی ما روابط کلامی است، گفت: زبان در روابط اجتماعی تعیین کننده است و در حفظ حقوق دیگران و به سلامت برگزار کردن رابطه اجتماعی ما دارای اهمیت ممتاز است.
وی ادامه داد: خداوند متعال را شاکریم توفیق داد اولین جمعه ماه ربیع الاول ماه میلاد پرنور پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ع) را در نماز جمعه هستیم. در اولین جمعه این ماه توفیق شرکت در این ضیافت معنوی و آسمانی داریم.
خطیب نماز جمعه افزود: ماه ربیع الاول، ماه تأسیس نماز جمعه به امامت پیامبر اعظم (ص) در روزهای آغازین هجرت است. ان شاالله امت اسلامی در برابر دشمنان سربلند و استوار باشند.
حاجی علی اکبری اظهار کرد: همچنان از عظمت اربعین متحیریم. در اقتدای به رهبر عالی قدرمان و مسؤلین نظام که از ملت شریف عراق تشکر کردند بنده هم به نمایندگی از شما، از مردم و مقامات و سازمان مردمی (حشد الشعبی) عراق تشکر می‌کنم.
وی عنوان کرد: امسال توسعه محبت‌ها و خدمات در اربعین بسیار واضح و روشن بود.
خطیب نماز جمعه تهران با اشاره به آغاز هفته دفاع مقدس، گفت: امروز روز حساس و فراموش نشدنی در تاریخ انقلاب اسلامی است. ملت ما توانستند با رهبری امام راحل از این جنگ تحمیلی جهانی دفاع مقدس ۸ ساله‌ای را بسازند که نقطه عطفی برای کشور ما، منطقه و جهان تلقی می‌شود.
حاجی علی اکبری با اشاره به مسؤولیت اجتماعی گفت: این موضوع، مساله اساسی سلامت در روابط اجتماعی است. همه زیست اجتماعی ما بر اساس این قاعده اجتماعی استوار شده است.
وی افزود: مهمترین دلیل و فلسفه تشکیل حکومت‌ها در تاریخ بشریت تأمین همین حق بوده است. آزادی‌های انسانی در روابط اجتماعی مشروط به این اصل اصیل و مشروط به رعایت حقوق دیگران است. مراقب رابطه خود با دیگران باشید و باید حریم آنها در رابطه با گفتار و رفتار شما صیانت شود.
خطیب نماز جمعه تصریح کرد: نرم افزار دستیابی به ایران قوی و فتح قله‌ها فرهنگ دفاع مقدس ماست. همه بخش‌های کشور ما از جمله، اقتصاد، مدیریت، صنعت، دیپلماسی و… باید یک پیوست دفاع مقدسی داشته باشند.
حاجی علی اکبری عنوان کرد: مقاومت تربیتی در پرتو تربیت مقاومتی امکان پذیر است. آنچه که در سفر رئیس جمهور به نیویورک اتفاق افتاد یک نمونه موفق است یعنی همان دیپلماسی مقاومتی است. رئیس جمهور ما در قامت نماینده ملت ایران در برابر ملت‌های عالم و رسانه‌های عالم قرار گرفت. صدای مستضعفان جهان، شهیدان و مردم ایران بود که در سازمان ملل شنیده شد.
وی گفت: رئیس جمهور مرگ استکبار را در قلب استکبار اعلام کرد. تحولات جهانی نظم نوینی که در حال شکل گیری است را به خوبی تحلیل کرد.
حاجی علی اکبری عنوان کرد: طلوع خورشید هدایت حسینی از افق اربعین اعجاز بزرگ عصر پیش روی ماست که شکوه و معنویت خاصی داشت. برای امت اسلامی این لطف بزرگی است و این فرصت را مغتنم می‌شماریم و در اقتدا به رهبر عظیم الشان انقلاب از ملت شریف و مهمان نواز عراق تشکر می‌کنیم.
وی با اشاره به دیدار رهبر انقلاب با پیشکسوتان دفاع مقدس، گفت: رهبر مجاهد و عزیزمان بزرگ رزمنده جهان اسلام چهار زاویه را برای تحلیل این واقعه عظیم گشودند که جای کار فراوان دارد که اهل فن این زوایا را جدی بگیرند این سخنان شرح حال گذشته ما نبود بلکه وضعیت امروز و فردای ما را مشخص می‌کند.
دفاع مقدس ما مردمی‌ترین دفاع و جنگ تاریخ بود
خطیب نماز جمعه تهران اضافه کرد: دفاع مقدس ما مردمی‌ترین دفاع و جنگ تاریخ بود که پشت سر گذاشتیم؛ وجهه اجتماعی این دفاع فوق العاده است که در بیانات رهبری هم مورد تاکید خاصی بود.
وی ادامه داد: دفاع مقدس شناسه هویتی ماست و هویت دینی، ملی و انقلابی ما در گرو دفاع مقدس ماست. جنگ ادامه دارد، دشمنان همان دشمنان هستند البته ضعیف‌تر، ملت همان ملت است البته قوی‌تر، دشمنی‌ها همان دشمنی‌ها ست اما پیچیده‌تر است.
حاجی علی اکبری با اشاره به سفر رئیس جمهور به نیویورک، تصریح کرد: آنچه در سفر رئیس جمهور محترم به نیویورک اتفاق افتاد یک نمونه موفقی است که پیش روی ما قرار دارد که همان دیپلماسی مبتنی بر همین فرهنگ است.
وی ادامه داد: دیپلماسی مقاومتی مبتنی بر مقاومت، فرهنگ دفاع مقدس و هویت ناب انقلاب اسلامی است. چنین دیپلماسی مقاومتی است که از دل آن آزادسازی اموال، آزادی زندانیان و میراث فرهنگی اتفاق می‌افتد.
خطیب نماز جمعه تهران عنوان کرد: فرهنگ عمومی ما نسبت به نسخه دفاع مقدس فاصله دارد لذا باید نسبت به آن فعالیت بیشتری کرد.
حاجی علی اکبری یادآور شد: فردا اولین روز بازگشایی مدارس و دانشگاه‌های ماست لذا بر اساس نسخه دفاع مقدس می‌توان نسل‌های بعدی را تربیت کرد.
انتهای پیام/
شوک به کشتی ایران؛ گرایی ۱۰ بر صفر باخت!