نقش سازمان‌های بین‌الملل در پیچیده‌تر شدن پرونده هسته‌ای ایران
تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۱۸۹۹۱
ایسنا/خراسان رضوی یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: اساسا سازمان‌های بین‌الملل ساخته و پرداخته کشورهای قدرتمند دنیاست. از این حیث کشوری مثل ایران که ۲۰ سال برای داشتن انرژی هسته‌ای با هزینه‌های مختلف پایمردی کرده، به دلیل اختلاف منافع با قدرت‌های بزرگ نمی‌تواند در تصمیمات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ورود کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
داریوش پایسته در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به عدم رعایت اصل بی‌طرفی توسط سازمان‌های بین‌المللی اظهار کرد: بی‌طرفی سازمان‌های بین‌المللی از همان بدو پیدایش‌شان مورد تردید نظریه‌پردازان تئوری‌های روابط بین‌الملل بوده است چراکه بنیان‌گذاران این سازمان‌ها از جایگاه و قدرتی ویژه در سازمان ساخته و پرداخته خود برخوردارند. برای مثال اتحادیه زغال‌سنگ اولین اتحادیه یا سازمان بین‌المللی بین کشورهای اروپایی بود که منافع کشورهای واردکننده و صادرکننده زغال سنگ را در نظر داشت. در چنین شرایطی نمی‌توان برای کشورهای خارج از این اتحادیه حقی در نظر گرفت.
وی با تاکید بر اینکه سازمان‌های بین‌المللی در وهله اول برای تامین حقوق اعضای خود تشکیل شده‌اند، ادامه داد: اگر کشوری عضو یک سازمان بین‌المللی نباشد، در آن سازمان حقی نخواهد داشت. بر این اساس برخی نظریه‌پردازان بر ادعای بی‌طرفی سازمان‌های بین‌الملل خط می‌کشند و معتقدند اگر سازمان‌های بین‌المللی بی‌طرف باشند، باید برای کشورهای غیر عضو حق قائل شوند؛ در حالی که در این نوع سازمان‌ها حقی برای کشورهای غیر عضو تعریف نشده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل عنوان کرد: شکل ماهوی سازمان‌های بین‌الملل به گونه‌ای بنیان‌گذاری شده که بی‌طرف باشند اما عملا آن کشوری قوی‌تر و قدرت احقاق حق بیشتری دارد که قدرت بازیگری و چانه‌زنی بیشتری بین کشورهای دیگر داشته باشد. مبنای رای‌گیری و تاثیرگذاری در سازمان‌های بین‌المللی رای اکثریت است و آن دسته از قدرت‌هایی که لابی‌های گسترده‌تری درون سازمان مورد نظر خود داشته باشند، از جایگاه بهتری می‌توانند برخوردار شوند.
پایسته افزود: سازمان‌های بین‌المللی به طور کامل بی‌طرف نیستند زیرا این سازمان‌ها از خود ضمانت اجرا ندارند و قدرت اجرایی آن‌ها منوط به کشورهای عضو است. در چنین شرایطی چنانچه اکثریت اعضا با کشوری همراه شوند، حق به آن کشور داده می‌شود و حق کشورهای دیگر کمتر دیده شده یا حتی تضعیف می‌شود.
وی با اشاره به پیروی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از قاعده فوق خاطرنشان کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از بین کشورهای دارنده سلاح اتمی شکل گرفت. کشورهای پایه‌گذار این سازمان با آرمان بهتر بودن جهانی عاری از سلاح اتمی علاوه بر اینکه در درون خود، کشورهای دارای سلاح هسته‌ای را کنترل می‌کنند، کشورهایی را که می‌خواهند به جمع دارندگان این سلاح بپیوندند را از طریق ایجاد برخی محدودیت‌ها به استفاده از انرژی دیگری غیر از هسته‌ای مجاب می‌کنند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به بازرسی‌های آژانس انرژی اتمی از ایران گفت: در پس این پرده دارندگان سلاح اتمی دنبال انحصاری کردن این سلاح در درون خود هستند. کشورهای دارای سلاح اتمی اساسا چنین اتحادی را شکل دادند تا کشور دیگری نتواند سلاح اتمی داشته باشد؛ لذا تهدیدات، بررسی‌ها و مواضعی که آژانس در قبال ایران در پیش می‌گیرد، از این جهت است که مبادا عضو جدیدی به جمع دارندگان سلاح اتمی بپیوندد.
پایسته با اشاره به سخنان مکرر وزارت امور خارجه ایران خطاب به گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دعوت وی به عدم جانبداری تاکید کرد: اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دنبال اصل بی‌طرفی باشد، بایستی سهم برابر برای ایران دیده شود و به نوعی نقش ایران در این سازمان پذیرفته شود و بتواند از معلومات دیگر کشورها برای دستیابی به انرژی هسته‌ای سالم استفاده کند و از همکاری‌های مشترک فی‌مابین کشورهای اتمی برای بازرسی و نوسازی نیروگاه‌ها بهره ببرد؛ این درحالی است که ما در حداقلی‌ترین شکل ممکن هنوز اجازه نداریم و نمی‌توانیم برای افزایش سانتریفیوژها یا نیروگاه‌ها مجوزهای لازم را کسب کنیم. تمام این کش‌وقوس‌ها و مخالفت‌ها با ایران تنها بابت این است که قدرت‌های اتمی می‌خواهند انحصار انرژی اتمی و آژانس را برای خود حفظ کنند.
وی همچنین با بیان اینکه سازمان ملل را هم نمی‌توان سازمانی بی‌طرف دانست، اظهار کرد: حق وتو برای پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل خط بطلانی بر بی‌طرفی این سازمان است. در خصوص گزارشات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد ایران به شورای امنیت این شورا فارغ از اینکه آیا آژانس به حق اظهار نظر کرده و یا به ناحق با استفاده از ادبیات تاثیرگذار کشورهای دیگر نظر و رای را به طرفین گزارش آژانس انرژی اتمی می‌دهد. بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم اصل بی‌طرفی رعایت شده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: از این جهت که تصمیمات سازمان‌های بین‌الملل بر مبنای رای اکثریت گرفته می‌شود، اساسا اصل بی‌طرفی در این سازمان‌ها مورد شک قرار می‌گیرد. در یک سازمان بین‌المللی همچون آژانس انرژی اتمی یا سازمان ملل متحد، زمانی که اکثریت یک جمع بپذیرند که یک رای را صادر کنند، دیگران ولو اینکه مخالف باشند، قادر به تدوین و اجرای خواسته خود نیستند. این مساله در شورای امنیت متفاوت است. در این شورا اگر کشور عضو دائم مساله‌ای را مخالف منافع خود ببیند، می‌تواند وتو کند.
پایسته ادامه داد: بنابراین اصل بی‌طرفی در سازمان‌های بین‌الملل قابل تایید نیست و اساسا این سازمان‌ها تامین‌کننده منافع اکثریت هستند. درست است که مبنا بر رای بی‌طرفانه سازمان‌های بین‌الملل گذاشته شده ولی در اجرای تصمیمات بی‌طرفی مشاهده نمی‌شود.
وی با اشاره به نقش سازمان‌های بین‌المللی در مناقشات هسته‌ای ایران بیان کرد: اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حق ورود کشورها به این سازمان را با نظارت خود آژانس به رسمیت می‌شناخت و در جریان اتمی شدن کشورها مسائل سیاسی داخلی آن‌ها را مد نظر قرار نمی‌داد. ما با همکاری آژانس بهترین نیروگاه‌های مدرن هسته‌ای را داشتیم و به بهترین روش‌های دستیابی به غنی‌سازی صلح‌آمیز آشنا بودیم و لازم نبود با آزمون و خطا وارد این عرصه شویم. اگر سازمان انرژی اتمی این حسن نیت را نشان می‌داد، هیچوقت این چالش‌ها پیش نمی‌آمد و این همه مشکل برای ایران درست نمی‌شد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تاکید کرد: اساسا سازمان‌های بین‌المللی ساخته و پرداخته کشورهای قدرتمند دنیا هستند و این کشورها از سازمان‌های خودساخته‌شان به عنوان مرز اولیه برخورد با دیگر کشورها و ایجاد انحصار برای آن‌ها استفاده می‌کنند. بر همین اساس ایران در هر دوره توسط قدرت‌های بزرگی مانند فرانسه، آمریکا، انگلیس و... با چالش مواجه شده است.
وی خاطرنشان کرد: ایران احقاق حق خود را باید از مسیر دیگری دنبال کند زیرا برآیند نقش‌آفرینی سازمان‌های بین‌المللی کنونی و تصویری که این سازمان‌ها از گذشته تا به امروز ساخته شده، نشان داده یا ایران باید همنوا با قدرت‌ها شود تا در سازمان‌های بین‌الملل انتفاع یابد یا بایستی خود را به این سازمان‌ها تحمیل کند که گویا ایران راه دوم را برگزیده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی سیاسی سازمان ملل متحد آژانس بين المللي انرژي اتمي پرونده هسته ای ایران آژانس بین المللی انرژی اتمی تحلیلگر مسائل بین الملل سازمان های بین المللی سازمان های بین الملل سازمان ها بین کشورهای اصل بی طرفی سلاح اتمی قدرت ها هسته ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۱۸۹۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گروسی به ایران می آید؟ | پیام جدید مدیرکل آژانس به تهران | واکنش به تهدید حملات هسته‌ای
به گزارش همشهری آنلاین، "رافائل گروسی" مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگویی مدعی شد که غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران و نبود دسترسی بازرسان بین‌المللی به تاسیسات اتمی آن، به نگرانی‌ها درباره فعالیت‌های هسته‌ای آن دامن می‌زند.
با این وجود، گروسی گفت که نسبت به حفظ گفت‌وگوها در این باره متعهد است. خبرگزاری آلمانی دویچه وله گزارش داد که گروسی در گفت‌وگویی با این خبرگزاری مدعی شد ایران "چند هفته، نه چند ماه" با در اختیار داشتن اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساختن یک بمب اتمی فاصله دارد.
او افزود: اما به معنای این نیست که ایران سلاح اتمی دارد یا در این بازه در اختیار خواهد داشت.
مدیرکل آژانس توضیح داد، در حالی که غنی‌سازی اورانیوم در سطح نظامی نگران‌کننده است، نمی‌توان بر اساس این نتیجه گرفت که ایران در حال حاضر یک سلاح اتمی دارد.
گروسی گفت که اهداف ایران در این زمینه مشخص نیست و تنها می‌توان درباره آن گمانه‌زنی کرد.
ابراز نگرانی مدیرکل آژانس در حالی درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح می‌شود که ایران یک سال و نیم پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای(برجام)در سال ۲۰۱۸، متحمل شدن تحریم‌های بازگردانی‌شده واشنگتن و بدعهدی شرکای اروپایی در کاهش تاثیر تحریم‌های آمریکا، اعلام کرد که در پنج گام تعیین‌شده و طبق بند ۳۶ برجام از انجام دادن برخی تعهدات داوطلبانه خود در توافق فاصله می‌گیرد.
محدود کردن امکانات نظارتی آژانس در تاسیسات ایران نیز اقدام متقابل تهران در واکنش به قطعنامه تنبیهی آمریکا و شرکای اروپایی برجام در دو سال گذشته انجام شد. اما مذاکرات میان ایران و آژانس برای حل‌وفصل مسائل پادمانی باقی‌مانده ادامه دارد و ایران تا کنون به تعهدات خود در بیانیه‌های مشترک با آژانس عمل کرده است.
اگرچه، مقامات ایران تاکید کرده‌اند در صورت بازگشت تمامی طرفین توافق به اجرای تعهدات خود، اقدامات انجام‌شده را به حالت اولیه بازمی‌گرداند.
در این میان، مذاکرات میان ایران و طرفین اصلی برجام به منظور احیای این توافق که در مارس ۲۰۲۱ آغاز شد، به بن‌بست رسیده است. ایران طی توافق هسته‌ای متعهد شده بود که در ازای لغو کلیه تحریم‌های آن، فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کند.
دویچه وله در ادامه نوشت که گروسی مدعی شد، آژانس از سطح دسترسی مورد نیازش در ایران برخوردار نیست که گمانه‌زنی‌ها درباره فعالیت‌های هسته‌ای آن را تشدید می‌کند.
او همچنین به حل‌وفصل نشدن مسئله برخی یافته‌های آژانس، از جمله ذرات اورانیوم در محل‌های پیش‌بینی‌نشده اشاره کرده و گفت که این موضوع به تردیدها درباره شفافیت ایران دامن می‌زند. او گفت: این موضوع محور اصلی گفت‌وگویی بوده است که تلاش کرده‌ام با ایران برقرار کنم.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه، با اشاره به افزایش تنش‌ها میان ایران و رژیم صهیونیستی در پی اقدامات متجاوزانه این رژیم و پاسخ قاطعانه ایران، هرگونه ایده حمله به تاسیسات هسته‌ای را محکوم کرد.
او بیان کرد:حمله به تاسیسات هسته‌ای امری، مطلقا، ممنوع است.
گروسی همچنین درباره تهدید حملات هسته‌ای نیز گفت: به نظرم عادی‌سازی صحبت کردن از تسلیحات اتمی، استفاده از تسلیحات اتمی، کسب تسلیحات اتمی واقعا اسفناک است.
او همچنین گفت که آژانس همواره از گفت‌وگوها میان ایران و آمریکا حمایت می‌کند.
مدیرکل آژانس همچنین درباره مذاکرات میان ایران و آژانس گفت: آنچه واقعا به آن تمایل دارم، مذاکرات میان ما، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران است، چون چیزهای زیادی وجود دارد که باید درباره آن شفاف‌سازی شود و به همین دلیل است که قصد داریم به زودی به ایران سفر کنیم.
او گفت که پیامش به ایران این است که باید بیشتر با آژانس همکاری کند.
کد خبر 846538 منبع: ایسنا برچسب‌ها رافائل گروسی هسته‌ای - آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر ویژه
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت