درس‌های سیلاب اخیر؛ آبخیزداری تا ایجاد پوشش گیاهی
تاریخ انتشار: ۱۵ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۸۱۶۵۳
ایران به عنوان یکی از کشورهای متاثر از تغییر اقلیم در روزهای اخیر با سیلاب های ویرانگری مواجه بوده است؛ سیلاب‌هایی که بخشی از تخریب‌های آن با انجام اقداماتی همچون لایروبی کانال‌ها و افزایش آبخیزداری قابل مدیریت بود.
به گزارش ایسنا، تغییر اقلیم و گرمایش هوا در خاورمیانه باعث افزایش پدیده مانسون یعنی رژیم‌های اقیانوسی شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سیل به علت تغییرات اقلیمی و اکولوژیک کشور در مقاطع زمانی خاص رخ می‌دهد و این مخاطرات در این مقطع زمانی به علت شکل و شدت بارندگی حالت سیلابی و مخرب به خود می گیرد. این سیلاب‌ها برای حفظ شرایط اکولوژیک آب خیلی مفید نیست مگر با گذر زمان که رسوبات رسوب کنند و در مقطعی آب خوبی داشته باشیم البته در شرایط فعلی و با توجه به افزایش دما در روزهای آینده احتمال می‌رود تبخیر، آب را از دسترس خارج کند و تنها گل و لای در بستر رودخانه و تالاب باقی بماند.
وقتی سیلاب‌ها همراه با گل و لای یکباره وارد مجموعه آبی می‌شوند حتی می توانند بر سدها اثر مخرب بگذارند بنابراین احتمال بازگشایی سدها توسط وزارت نیرو وجود دارد تا بخش‌هایی از آب موجود را رها کند.
در مسیر سیلاب مخاطرات جانی و مالی برای گردشگران در مسیر رودخانه‌ها و آبگیرها نیز به وجود می‌آید و تنها به آبزیان داخل آب آسیب نمی‌رساند. باعث شست وشو و فرسایش بستر رودخانه‌ها می‌شود و می‌تواند در شرایط طبیعی رودخانه‌ها تغییر شکل ایجاد کند همچنین باعث تخریب خانه‌ها و بناهای در مسیر سیل نیز می‌شود.
سیل اخیر در کشور که ناشی از پدیده مانسون اتفاق افتاد علاوه بر خسارات وارد شده به کشور هشدار هایی را نیز به ما داد.یکی از دلایل تشدید تخریب سیلاب‌های اخیر از جمله در امامزاده داوود لایروبی نشدن برخی کانال‌ها بود. در این منطقه علی‌رغم اقدامات آبخیزداری، به علت لایروبی نشدن کانال‌ها و سقوط یک دستگاه خودرو در داخل آن، آب جاری شده تبدیل به سیل شد این در حالیست که لایروبی کانال‌ها و رودخانه‌ها یکی از موضوعاتی بوده که همواره متخصصان بر ضرورت انجام آن به عنوان یکی از راه‌های کاهش قدرت تخریب سیل تاکید کرده‌اند و ما اهمیت این موضوع را در سیل سال ۹۸ مشاهده کردیم. به عنوان نمونه در برخی از مناطق مانند آذربایجان غربی نیز علی‌رغم بارش شدید باران، به علت لایروبی کانال‌ها و رودخانه‌ها خساراتی به مردم منطقه وارد نشد.
یکی دیگر از روش‌های کاهش تخریب سیل ایجاد و نگهداری از پوشش گیاهی است. با توجه به خشکی بیش از حد زمین و نبود پوشش گیاهی مناسب در این مناطق، بارش‌های رگباری شدید منجر به جاری شدن روان‌آب و حتی سیلاب در برخی نقاط شده است. برای اینکه در پایین‌دست خسارت ناشی از سیل نداشته باشیم اقداماتی همچون ایجاد و احیای پوشش گیاهی در بالادست؛ چه به‌صورت جنگل و چه به‌صورت مرتع باید در دستور کار قرار بگیرد.
یکی از روش‌هایی که بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد، آبخیزداری است. با آبخیزداری و استحصال آب باید آب باران را در خاک نفوذ دهیم تا هم خاک شسته نشود و خاک حاصلخیز از بین نرود و هم این آب‌ها تبدیل به سیل نشود.
اگر آب حفظ شود، به تبع آن خاک نیز حفظ می‌شود چراکه باید آب جاری شود تا خاک را با خود حمل کند اما اگر آب در خاک نفوذ کند، آب تبدیل به روان‌آب نمی‌شود و فرسایش ایجاد نمی‌کند و موجب تقویت پوشش گیاهی و دبی آب رودخانه‌ها می‌شود.
یکی دیگر از روش‌ها برای کاهش آسیب احتمالی و خطرات ناشی از سیل خودداری از تجاوز به حریم رودخانه‌ها است. کمااینکه در سیل سال جاری در استهبان شاهد جاری شدن سیل در منطقه تفریحی امامزاده سلطان شهباز استهبان بودیم این در حالیست که این منطقه مسیر جاری شدن سیلاب بود. در سال ۹۸ نیز سیل دروازه قرآن شهر شیراز تلفاتی را در پی داشت چراکه در منطقه وقوع سیل طغیان رودخانه آب زنگی و ریزش آب از ارتفاعات را داشتیم.
می‌توان از اقدامات مهم انجام شده در سال‌های اخیر به عزم دولت برای آزادسازی حریم رودخانه‌ها اشاره کرد چراکه هرگونه تجاوز به حریم و بستر رودخانه خسارت جانی و مالی برای مردم دارد.
لازم به ذکر است که در کل جهان تنها مقداری از سیلاب قابل کنترل است و مقدار باقی‌مانده قابلیت کنترل ندارد اما نکته مهم آزاد گذاشتن مسیر سیلاب‌هاست. برای استفاده بهینه از سیلاب‌ها باید مسیر سیلاب‌ها باز باشد، به حریم و بستر رودخانه‌ها تجاوز نکنیم و اجازه دهیم سیلاب به پایین‌دست رود چراکه در پایین‌دست به اندازه کافی مصارف تعریف شده‌ای وجود دارد. هرگونه مانع در مسیر سیلاب خسارت‌های بسیاری را متوجه شهروندان و شهرها می‌کند.
به گزارش ایسنا با توجه به وجود مشابهت‌هایی بین دلایل تخریب در سیل های سال جاری و ۹۸ لزوم توجه به پوشش گیاهی و لایروبی کانال‌ها بیش از پیش احساس می‌شود چراکه باتوجه به تغییرات اقلیمی وقوع پدیده‌های جوی و اتفاقات مشابه دور از انتظار نیست.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: سیلاب تغییر اقلیم مانسون لايروبي پوشش گیاهی تجاوز به حریم رودخانه سیل تابستانی لایروبی کانال ها بستر رودخانه مسیر سیلاب رودخانه ها پوشش گیاهی کانال ها سیلاب ها مسیر سیل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۸۱۶۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مهار سیلاب با اجرای طرح‌های آبخیزداری در فریدونشهر + فیلم
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز اصفهان؛ رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان فریدونشهرگفت: تاکنون بیش از ۵۰۰ سازه آبخیزداری شامل بند‌های خاکی، سنگی ملاتی و گابیونی به منظور ذخیره روان آب‌ها و جلوگیری از وقوع سیلاب در این شهرستان احداث شده است.
علی رحیمی میانگین بارش سالیانه نزولات جوی شهرستان فریدونشهررا بیش از ۵۵۰ میلیمتراعلام کرد و افزود: در سال‌های گذشته حجم زیادی از این بارش‌ها به صورت روان آب و سیلاب ازشهرستان به صورت روان آب یا سیلاب خارج می‌شد یا باعث خسارت‌هایی به عرصه‌های کشاورزی و منابع طبیعی می‌شد که با احداث سازه‌های آبخیزداری ۸۰ درصد روان آب‌ها و سیلاب‌ها مهار شده است.
وی گفت: طرح‌های آبخیزداری وبیولوژیکی در حوزه‌های آبخیزداری پشتکوه، قلعه سرخ و میدانک و پلاسجان باهدف ذخیره سازی روان آب‌ها، کنترل سیلاب ها، جلوگیری از فرسایش خاک و افزایش نفوذ پذیری آب در سفره‌های زیرزمینی شهرستان در دو سال گذشته با بیش از ۸۰ میلیارد ریال اجرا شده است.
کارشناس آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان فریدونشهر هم گفت: این شهرستان یکی از سرشاخه‌های اصلی سه سد مهم کشور، زاینده رود، کارون و دز است، که احداث سازه‌های آبخیزداری نقش مهمی در کاهش ورود رسوبات ناشی از فرسایش خاک به این سدها دارد.
سیامک اسفنانی افزود: جلوگیری از فرسایش خاک، تکمیل چرخه کربن، احیاء و حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، پیشگیری از خسارات و آسیب‌های سیل و تغذیه چشمه ها، قنوات و سفره‌های زیرزمینی ازمهمترین اهداف و فواید اجرای طرح‌های آبخیزداری است.
محکومیت بدوی توماج صالحی به اعدام