آیا رابطه ایران و روسیه راهبردی شده است؟
تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۷۶۲۸۱۸
روحانی و پوتین ۸ بار دیدار کردند. مقامات روسیه و ایران از شکوفایی روابط و راهبردی بودن آن سخن می‌گویند. روحانی و پوتین سند پایه‌ای امضا کردند و قصد دارند روابط را توسعه دهند. آیا دو کشور تبدیل به شریک استراتژیک شده‌اند؟
افشار سلیمانی در خبرآنلاین نوشت: روحانی در سفر دوروزه‌ی رسمی و کاری خود به مسکو با دمیتری مدودف، نخست‌وزیر روسیه و ولادیمیر پوتین همتای روسی خود دیدارکرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هر دو رئیس جمهور در کاخ کرملین اسناد پایه‌ای ( ۱۵ سند همکاری) امضا کردند. روحانی در آستانه سفرش به مسکو گفت که روسیه در اجرای برجام و فرستادن آب سنگین و کیک زرد به ایران کمک کرده و نظرات ایران و روسیه درباره ثبات در منطقه نیز مشابه است.
رئیس جمهوری ایران در دومین روز سفرش با حضور در آرامگاه سرباز گمنام تاج گلی نثار کرد و در دانشگاه دولتی مسکو پس از دریافت دکترای افتخاری در باره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی سخنرانی کرد.
پوتین و روحانی بیانیه مشترک پیش بسوی همکاری‌های جامع راهبردی را هم امضا کردند. اجرای پروژه واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر و استفاده از ارزهای ملی دو کشور از جمله محورهای این بیانیه است.
روسای جمهور ایران و روسیه در پایان دیدار خود نشست خبری برگزار کردند. روحانی در این نشست تاکید کرد: «تصمیم‌هایی که در ماه‌های اخیر و امروز گرفته شد، نشان می‌دهد روابط دو کشور در عرصه‌های اقتصادی، علمی و بازرگانی در مسیر مشارکت راهبردی پیش می‌رود.»
سامانه اس ۳۰۰
در دوره ریاست جمهوری روحانی، مناسبات ایران و روسیه توسعه یافت. برای گردشگران ایرانی ویزای روسیه لغو شد. سامانه اس ۳۰۰ بعد از ۱۰ سال بالاخره در سال ۲۰۱۶ به ایران تحویل داده شد. ایران نیز پایگاه هوایی نوژه را در اختیار روسیه قرار داد. از همه مهم‌تر پوتین و روحانی تا به حال ۸ بار با هم ملاقات کرده‌اند.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان و اوکراین می‌گوید روحانی دومین سفر خود به روسیه را انجام می‌دهد اما نخست وزیر یا رئیس جمهوری روسیه به‌رغم دعوت از آنها تاکنون به تنهایی و در چارچوب مناسبات دوجانبه به ایران سفر نکرده‌اند. سفر پوتین به ایران فقط برای شرکت در نشست‌های چندجانبه بوده است و در قاموس مناسبات دیپلماتیک به این موضوع توجه می‌شود که این مسئله ایراد پروتکلی و سیاسی دارد و رفتار روسیه را قابل تامل می‌کند.
این دیپلمات سابق در گفت‌وگو با دویچه وله همچنین تاکید می‌کند که روابط ایران و روسیه حتی از منظر استراتژیک هم مقطعی و مرحله ای است و همکاری‌ها صرفا حول محورهای خاصی صورت می‌گیرد.
سلیمانی ادامه می‌دهد: «حالا در یک مقطعی هستیم که ایران و روسیه منافعشان تلاقی کرده و در کنار هم قرار گرفته‌اند. ولی اگر تصور شود که روسیه مثلا در رابطه با اسرائیل کنار ایران قرار خواهد گرفت تصوری واهی است. روسیه در نهایت اگر منافعش ایجاب بکند بیشتر در کنار آمریکا و اسرائیل قرار خواهد گرفت تا کنار ایران و این لحظه مناسبی برای ایران نخواهد بود. بنابراین ایران برای حفظ منافع ملی خود نباید تخم مرغ‌های خودش را فقط در سبد روسیه بگذارد و این خوب نیست.»
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان و اوکراین
آقای افشار سلیمانی در ادامه خاطرنشان می‌کند که روسیه از برگ ایران برای گرفتن امتیاز از غرب و آمریکا استفاده کرده است ولی ایران نمی‌تواند از برگ روسیه استفاده کند. این موضوع را به نظر این کارشناس می‌توان در بحث تعیین رژیم حقوقی خزر و عدم پذیرش ایران در پیمان شانگهای مشاهده کرد که روسیه تا به حال علیه منافع ایران عمل کرده است.
این دیپلمات سابق ایرانی در ادامه تصریح می‌کند: «روسیه نیروگاه اتمی بوشهر را بعد از یک دهه تحویل ایران داده و هنوز هم ایران وابستگی‌های زیادی در این رابطه به روسیه دارد و هر آن ممکن است خللی ایجاد بکند. روسیه تسلیحات تهاجمی، جنگنده‌های سوخوی ۳۵ و یا میگ‌های مدرن به ایران نداده است. روسیه در گذشته در تصویب قطعنامه‌ها علیه ایران شرکت کرده و قراردادهایی را هم فسخ کرده است. اکنون هم امکان بازگشت تحریم‌ها وجود دارد و هم این که روسیه دوباره به مواضع سابق برگردد. مجموعه این عوامل به لحاظ مسائل منطقه‌ای و با توجه به سابقه‌اش، نشان می‌دهد که روابط ایران و روسیه استراتژیک نیست.»
اگرچه این کارشناس مناسبات روسیه را استراتژیک و راهبردی نمی‌داند، ولی قبول دارد که این روابط در دوره روحانی توسعه یافته است.
مصطفی ملکان، روزنامه‌نگار ساکن آلمان هم درباره کیفیت رابطه ایران و روسیه معتقد است این رابطه خیلی عمیق و متقابلا سودمند نیست. تجربه سال‌های گذشته نشان داده که روسیه به ایران نگاه ابزاری دارد. یعنی روسیه به عنوان شریک، صرفنظر از ابعاد شراکت، به ایران نگاه نمی‌کند. ایران همواره برگی بوده که روسیه در بازی با قدرت‌های بزرگ و امتیازگیری از آنها، استفاده می‌کند.
این روزنامه‌نگار همچنین می‌گوید، دور تازه روابط ظاهرا گرم تهران و مسکو پس از ورود نیروهای نظامی روسیه به جنگ داخلی سوریه و جلوگیری از سقوط حتمی اسد آغاز شد. به گفته ملکان، روسیه زمانی وارد سوریه شد که روابطش با اروپا و آمریکا به دلیل دخالت در ناآرامی‌های اوکراین و اشغال کریمه به شدت بحرانی و با تحریم‌های سنگین غرب مواجه بود. حال اگر پوتین بتواند با رئیس جمهوری جدید آمریکا کنار بیاید، آنگاه بر ضد ایران در کنار آمریکا قرار خواهد گرفت. حتی اگر لازم باشد اسد نیز قربانی بهبود رابطه مسکو و واشنگتن خواهد شد.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۷۶۲۸۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اینسایدر: برنامه پوتین جنگ همه‌جانبه با ناتو نیست، تضعیف درونی است
تحلیلگران نظامی غربی بر این باورند که پوتین به جای حمله به‌دنبال تضعیف ناتو از درون است تا نقاط ضعفی ایجاد کند که در صورت تمایل بتواند در آینده به آنها حمله کند.
به گزارش ایسنا، برخی از کشورهای غربی مانند آلمان و لهستان نسبت به برنامه‌های احتمالی روسیه علیه سایر کشورهای اروپایی هشدار می‌دهند، اما اینکه آیا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه واقعا قصد حمله به ناتو را دارد و حمله ممکن است چگونه باشد، هنوز مشخص نیست.
اعضای ائتلاف ۳۲ عضوی ناتو هر کدام سوگند یاد کرده‌اند که بر اساس ماده ۵ پیمان واشنگتن از یکدیگر در برابر حمله محافظت کنند. این بدان معناست که حمله روسیه به یک عضو می‌تواند جرقه جنگی با چند کشور مجهز به سلاح هسته‌ای را ایجاد کند.
این در حالیست که پوتین در ماه مارس هرگونه برنامه‌ای برای حمله به اعضای ناتو را رد کرد و چنین ادعاهایی را «کاملا بیهوده» توصیف کرد. با این حال، روسای نظامی غربی متقاعد نشده‌اند. یک ماه پیش از آن، پوتین غرب را با احتمال حمله اتمی به دلیل حمایت از اوکراین تهدید کرد. او به پیشنهاد اخیر امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه مبنی بر اینکه ناتو می‌تواند برای حمایت از کی‌یف به اوکراین نیرو بفرستد، اشاره کرد.
در همین حال تحلیلگران در گفت‌وگو با «بیزنس اینسایدر» گفتند که پوتین در حال انجام یک بازی طولانی است و نتیجه جنگ اوکراین و تلاش طولانی مدت روسیه برای تضعیف و فرسایش ناتو عوامل کلیدی در تصمیم‌گیری در مورد حمله روسیه خواهد بود.
فیلیپ اینگرام، افسر سابق اطلاعات نظامی انگلیس به این رسانه آمریکایی گفت پوتین یک مزیت کلیدی نسبت به غرب دارد. در حالی که رهبران غربی برای دوره‌های انتخاباتی حدودا چهار ساله برنامه‌ریزی می‌کنند، پوتین رهبری است که هیچ رقیب جدی برای قدرت خود ندارد. این بدان معناست که او می‌تواند چندین دهه نگاه به جلو داشته باشد.
اینگرام گفت: «او در حال حاضر خواهان رویارویی مستقیم با ناتو نیست. اما او به شیوه‌ای متفاوت فکر می‌کند و به شیوه‌ای متفاوت از ما در غرب برنامه‌ریزی می‌کند و بنابراین، روشی جدا از متد کشورهای ناتو برای انجام کارها دارد.»
فیلیپ اینگرام گفت: «بنابراین، جاه‌طلبی او در رشد این نیست که سال آینده به کشورهای ناتو و ناتو حمله کند. اما او شرایطی را برای این کار تعیین خواهد کرد.»
تحلیلگرانی مانند اینگرام بر این باورند که پوتین به دنبال تضعیف ناتو از درون خواهد بود تا نقاط ضعفی ایجاد کند که در صورت تمایل می‌تواند در آینده به آن حمله کند. برای انجام این کار، پوتین احتمالا به اصطلاح «جنگ هیبریدی» روسیه علیه کشورهای ناتو را تشدید خواهد کرد.
آنطور که ناتو می‌گوید، جنگ هیبریدی «اغلب در مناطق خاکستری زیر سایه یک جنگ متعارف انجام می‌شود. ابزارها یا ابزارهایی که برای راه انداختن جنگ ترکیبی به کار می‌روند و با هم ترکیب می‌شوند، اغلب به سختی قابل تشخیص، نسبت دادن و تایید هستند.» آنها می‌توانند شامل گسترش تئوری‌های توطئه و اطلاعات نادرست، تقویت احزاب افراطی در برخی کشورها، دامن زدن به تهدیدات تروریستی و راه‌اندازی حملات سایبری برای تضعیف بنیان جوامع غربی باشد.
روث دیرموند، کارشناس حوزه ارتش روسیه در کینگز کالج لندن در این باره می‌گوید: «خطری که روسیه برای ناتو ایجاد می‌کند، بعید است که یک تهاجم باشد، بیشتر احتمال دارد که ناشی از طیفی از تهدیدات نظامی و غیرنظامی دیگر باشد؛ آنچه اغلب تهدیدات ترکیبی نامیده می‌شود.»
به گفته آنها، هدف اصلی این است که ایالات متحده را از «تعهد» خود برای «دفاع از متحدان اروپایی» خود دور نگه دارد، چه با این امید که در یک کمپین نظامی پرهزینه دیگر در جاهای دیگر درگیر شود، یا اینکه از پروژه ناتو خسته شود.
برایدن اسپرلینگ، تحلیلگر شرکت رند به بیزنس‌اینسایدر گفت: «به همین دلیل، من انتظار دارم که روسیه از تمام ترفندها و قابلیت‌های موجود در دست خود برای تضعیف وحدت غرب در سال‌های آینده استفاده کند.»
برخی اشاره می‌کنند که روسیه در حال حاضر درگیر جنگ با ناتو است، البته به صورت پنهانی.
رابرت دوور، استاد امنیت بین‌الملل در دانشگاه هال در بریتانیا هم می‌گوید این سوال که آیا روسیه به ناتو حمله خواهد کرد یا نه، بیهوده است. او گفت: «روسیه در حال حاضر درگیر درگیری معنادار با کشورهای ناتو و متحدان آنهاست.
جنگ اوکراین محدودیت‌های جدی برای قدرت نظامی ناتو ایجاد کرد. این ائتلاف نظامی برای تولید گلوله‌های توپخانه و مهمات کافی برای اوکراین به تقلا افتاده است. در جریان بن‌بست در آمریکا بر سر کمک به کی‌یف، کشورهای اروپایی ناتو قادر به جبران این کمبود نبودند و نیروهای اوکراین به ازای هر ۱۰ شلیک نیروهای روس، یک بار پاسخ می‌دادند و همین هم در بخش‌هایی از خط مقدم نزدیک به فروپاشی بود.
اسپارلینگ، تحلیلگر شرکت رند گفت، ایالات متحده اخیرا این کمک‌های چند میلیارد دلاری به اوکراین را نهایی کرد، اما مشکلاتی که این وضعیت آشکار کرد، عمیق است. او گفت این نقطه ضعفی است که روسیه ممکن است در صورت عدم رفع آن، از آن بهره‌برداری کند.
او افزود: «این درگیری نشان داد که ارتش‌های غربی تا چه اندازه برای جنگی که مطابق با شرایط آنها نیست، آمادگی لازم را ندارند. در حالی که ما این شکنندگی را حفظ می‌کنیم، خطر بیشتری وجود دارد که روسیه فکر کند می‌تواند دست به چنین کاری بزند.»
دیرموند، کارشناس حوزه ارتش روسیه در کینگز کالج لندن به این رسانه آمریکایی گفت: «تصور یک سناریوی کوتاه مدت یا میان مدت که در آن دولت روسیه منابع لازم برای درگیر شدن در جنگ دیگری در مقیاس اوکراین را داشته باشد، دشوار است. جنگ با ناتو روسیه را نابود می‌کند، همانطور که پوتین به خوبی می‌داند، و حتی اگر فکر می‌کند این احتمال وجود دارد که ایالات متحده برای دفاع از یکی از اعضای ناتو در برابر تهاجم روسیه اقدام نکند، او هیچ نشانه‌ای از تمایل به این موضوع از طریق بازی با رولت هسته‌ای روسی نشان نمی‌دهد.»
اینگرام، افسر سابق اطلاعات نظامی انگلیس هم گفت، اما هر چقدر هم که طول بکشد، پوتین مصمم است به نوعی پیروزی در اوکراین دست یابد تا بتواند از آن به‌عنوان یک پلتفرم برای برنامه‌ریزی کمپین بعدی روسیه استفاده کند. پس از اوکراین، پوتین این میدان را بررسی خواهد کرد و مشتاق بهره‌برداری از فرصت‌های بیشتر برای گسترش قدرت روسیه خواهد بود. همانطور که اینگرام می‌گوید: «او می‌خواهد اتحاد جماهیر شوروی به دست یک رهبر روسیه بازگردد و این هدف نهایی اوست.»
انتهای پیام
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند