جدال «شعارها» در ماراتن انتخابات ریاست‌جمهوری
تاریخ انتشار: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۲۴۴۸۰۸
مازندمجلس:مریم محمدپور: در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بار دیگر بحثشعارهای انتخاباتی داغ شده است. یکی به نام «دولت مردم» پا به عرصه انتخاباتگذاشته، کاندیدای دیگری شعار «راستی و درستی» میدهد و دیگری دم از «کار و کرامت»می زند.
در ادوار قبلی نیزشعارهای تبلیغاتی عمدتا برگرفته از خاستگاه‌های سیاسی و طبقاتی نامزدها بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما پرسش اصلیاینجاست که کدام شعارها شانس نامزدها برای پیروزی در انتخابات را افزایش داده وکدام‌ها به شکست او منتهی می‌شود؟
اقتصاد با چاشنیایدئولوژی
در اولین دوره از رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری در ایران، خاستگاه بیشتر شعارها، اقتصادی با طعم ایدئولوژی بود.
نامزد پیروز ایندوره از رقابت‌ها که خود را تئورسین اقتصاد اسلامی می‌دانست، شعارهای اصلی خود رابر محور اقتصاد دینی استوار کرده و با همین ژست ایدئولوژیک توانست رای بالاییبیاورد.
بنی صدر که بعدهانه فقط از کرسی ریاست جمهوری با رای مجلس به عدم کفایت، پایین کشیده شد، بلکه ازایران نیز گریخت و مواضعی برخلاف سیاست های نظام اسلامی اتخاذ کرد، در دورهانتخابات در قامت یک کاندیدای ارزشی وارد عرصه انتخابات شده و خود را در پوسترهایانتخاباتی، «مدافع عدالت‌های اجتماعی- سیاسی- اقتصادی» معرفی می‌کرد.حامیان بنی صدر او را «بشارت دهنده اقتصاد توحیدی» می‌دانستند، هرچند کمی بعد روشنشد که او چندان نسبتی با شعارهای انتخاباتی گفته شده، ندارد.
این نگاه ایدئولوژیک در دورهدوم انتخابات ریاست جمهوری نیز بروز و ظهور پیدا کرد. شهید رجایی نیز که البتهخیلی زود به دلیل انفجار دفتر نخست وزیری به شهادت رسید، در انتخابات از روش‌هایتبلیغی متناسب با حال و هوای سال‌های نخست پیروزی انقلاب استفاده کرد. مثلا بنرهایتبلیغاتی او بدون متن خاصی بود و فرمایشات رهبر کبیر انقلاب اسلامی روی عکس‌هانقش بسته شده بود. پوسترهایی که نشان می‌داد شهید رجایی هرچند مانند بنی‌صدر داعیهاقتصاد توحیدی و عدالت را ندارد، ولی به عنوان یک چهره انقلابی، خود را وفادار بهایده‌های بنیانگذار جمهوری اسلامی دانسته و بنابراین سعی می‌کند در ذیل گفتمانحضرت امام خمینی(ره) حرکت کند.
ورود ادبیات دفاع مقدس بهانتخابات
در ادوار بعدی انتخابات امافضای پوسترهای انتخاباتی به سمت شعارهای حماسی که متناسب با وضعیت تداوم جنگتحمیلی بود، پیش رفت.
حضرت آیت الله خامنه‌ای کهنامزد پیروز دو انتخابات سوم و چهارم بودند در پوسترهای تبلیغاتی‌شان از ادبیاتدفاع مقدس استفاده می‌کردند. مثلا حامیان ایشان در یکی از پوسترهای مشهور آن سال‌ها،نوشتند: «به خامنه‌ای مردم محراب و جبهه رای می دهیم». طبیعی است که تاکید بر دوعنصر «محراب» که نماد حضور روحانیت در عرصه بود و «جبهه» که واژه‌ای برخاسته ازفضای دفاع مقدسی محسوب می‌گشت، هر دو در کنار هم حاکی از پایبندی حضرت آیت‌اللهخامنه‌ای به گفتمان انقلابی‌گری بود. گفتمانی که در انتخابات از رای بالایی نیزبرخوردار شد.
با این همه، حتی فضای دفاعمقدسی حاکم بر سپهر سیاست در ایرانِ دهه 1360 نیز باعث نشد تا از بار ایدئولوژیکحاکم بر پوسترهای تبلیغاتی کاسته شود. به عنوان مثال در یکی از پوسترهای تبلیغاتیحضرت آیت‌الله خامنه‌ای این جمله به چشم می‌خورد: «حکومت اسلامیآن حکومتی است که مردم را به فکر کردن دعوت می کند و هدایت ذهن مردم را برعهده می‌گیرد.»
گذار به سوی عملگرایی سیاسی
اما با پایان جنگ تحمیلی وایجاد دغدغه عمومی برای سازندگی کشور، هاشمی رفسنجانی با شعار «همه با هم کار برایسازندگی ایران» پا به میدان انتخابات گذاشت.
در شعار انتخاباتی او که رایبالایی را نیز در اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران پس از ارتحال حضرت امام(ره)،از آن خود کرد، نشانه‌ای از ایدئولوژی نیست و بیشتر بر «کار» و «سازندگی» کشورتاکید شده است. این شعارها که در کلام رئیس دولت‌های پنجم و ششم نیز بازتاب داشت،نشان از آن داشت که کشور در عرصه سیاسی در حال عبور از شعارهای کلاسیک انقلابی وگذار به‌سوی نوعی عملگرایی است که به‌دنبال کسب مشروعیت همراه با کارآمدی براینظام اسلامی است.
این درحالی است که احمد توکلی،رقیب اصلی هاشمی رفسنجانی در انتخابات سال 1372 سعی داشت بار دیگر از شعارهایایدئولوژیک و عدالت‌خواهانه شبیه به دهه 1360 استفاده کند. شعارهایی که البته رایلازم برای پیروزی بر گفتمان سازندگی را نداشت.
اصلاح‌طلبی با شعاری آینده‌نگر
هرچند دولت هاشمی رفسنجانی برعملگرایی تاکید داشت، اما فضای بسته سیاسی در نیمه اول دهه هفتاد باعث شد تا درسال 1376 نامزد چپ‌گرایان با شعار «فردای بهتر برای ایران اسلامی» به پیروزی برسد.
سیدمحمد خاتمی با اینکه نمایندهطیفی از سیاستمداران بود که در زمان حیات بنیانگذار کبیر انقلاب قدرت را در دستداشتند، اما از نظر گفتمانی از شعارهای آن دهه فاصله گرفته و بیشتر بر توسعهسیاسی، آزادی اندیشه و قانون‌مداری تکیه می‌کرد. همین گفتمان بود که به زایش تفکراصلاح‌طلبی در کشور منتهی شد و رقیب قدرتمند او یعنی ناطق نوری که با تداومشعارهای توسعه‌گرایانه به سبک دوره سازندگی به عرصه آمده بود را مجبور به پذیرششکست کرد.
سید محمد خاتمی در سال 1380 نیزبار دیگر در رقابت با سیاستمدارانی چون احمد توکلی قرار گرفت که با شعار «جمهوریدوم»، از ضرورت تغییر مسیر حرکت دولت در کشور دفاع می‌کرد اما آرای بالای او دراین انتخابات نشان داد که جامعه هنوز راغب به تداوم گفتمان اصلاح‌طلبی است.
بازگشت به دهه 60
اما با پایاندولت اصلاحات، بار دیگر فضای شعارهای انتخاباتی به سمت دهه 1360 چرخید. به ویژهشعارهای نامزد پیروز سال 84 که تاکید می‌کرد «پول نفت باید سرسفره مردم بیاید». محمود احمدی‌نژاد که حامیانش تلاش داشتند بین او و شهید رجاییمشابهت‌هایی ایجاد کنند، با پوسترهایی سیاه و سفید که شعار «مردی از جنس مردم» بر آننقش بسته بود، در برابر رقبایی قدرتمند مانند هاشمی رفسنجانی به پیروزی رسید.
هاشمی که در انتخابات 84 باشعار «کار، کار، کار» وارد میدان شده بود، در عمل نتوانست گفتمان سازندگی که درآغاز دهه 70 هواداران بسیاری داشت را در دهه 80 پیش ببرد و مغلوب فضای تازه سیاسیدر کشور بود. فضایی که تکرار نوعی آرامان‌گرایی دهه شصتی همراه با عملگرایی معیشتیبود.
علاوه بر هاشمی، سایر نامزدهانیز شعارهایی جذاب‌تر از شعارهای احمدی‌نژاد نداشتند. علی لاریجانی در آن انتخاباتشعار «هوای تازه با دولت امید» سرداد. شعاری شبیه به شعار هشت سال بعد حسن روحانی.او همچنین در پوسترهای تبلیغاتی خود که برخلاف احمدی‌نژاد، به‌طور رنگی چاپ می‌شد،گفتمانی نزدیک به تفکر اصلاح طلبی داشت و مثلا شعار «به سوی فردای مدرن برای فردای روشنایرانیان» یا «نواندیشی دینی» او به شعارهای انتخاباتی سال 76 سید محمد خاتمینزدیک بود. لاریجانی در آن سال همچنین بر «تحکیم هویت ایرانی»، «جهش علمی و فناوری»و «افزایش ثروت ملی» نیز تاکید می‌کرد که نزدیک به گفتمان سازندگی هاشمی بود.
محسن رضایی دیگر نامزد حاضر درانتخابات 84 هم شعار «آن مرد با نان می آید» سر می‌داد. هرچند در نهایت او ازانتخابات انصراف داد. مصطفی معین که نامزد طیفی از اصلاح‌طلبان بود، شعار «ایران برایهمه ایرانیان» و «دوباره می سازمت وطن» می‌داد که بیشتر ناسیونالیستی بود تا آرمان‌گرایانه.مهدی کروبی نامزد دیگر اصلاح‌طلبان هم مانند باراک اوباما، شعار «تغییر» می‌داد وبر پوسترهای تبلیغاتی خود نوشته بود: «تغییر برای ایران». محمدباقر قالیباف نامزداصولگرا هم «زندگی خوب برازنده ایرانی» را شعار انتخاباتی خود قرار داده بود کهالبته همه این شعارها در مصاف با محمود احمدی‌نژاد شانسی برای پیروزی نداشتند.
جالب اینجاست که احمدی‌نژادچنان با تکیه بر تفاوت خود با سایر مسئولان نظام در عرصه تبلیغات حضور می‌یافت کهدر سال 88 میرحسین موسوی به عنوان نماد دهه 60 نیز نتوانست پرچم‌دار شعارهای عدالت‌خواهانه‌ایشود که احمدی‌نژاد خود را نماینده آن می‌دانست. در آن سال موسوی با شعار «هر شهروندیک ستاد» و «هر ایرانی یک همراه» که برخاسته از مدل جنبش‌های اجتماعی در تبلیغاتانتخاباتی بود وارد میدان رقابت‌های انتخاباتی شد که سرانجام به برخی تنش‌هایخیابانی منتهی شد.
بازگشت به پارادایم تبلیغاتیاعتدال
اما در آخرین دوره از انتخاباتریاست جمهوری در ایران، بار دیگر نامزدی به پیروزی رسید که شعار اعتدال سرمی‌داد.
حسن روحانی در این انتخابات باکمک محمدرضا عارف توانست شعار «دولت تدبیر و امید» را به پیروزیرسانده و به وعده خود برای تشکیل «دولت راستگویان و درست کرداران» عمل کند. درانتخابات دوره یازدهم، اصولگرایان نتوانستند با تکیه بر ایده‌هایی چون تداوم تنش‌هایخارجی و با بازتولید گفتمان اصولگرایی در رقابت‌های انتخاباتی پیروز باشند.
رقابت شعارها در دوازدهمین انتخاب
اما در آستانه انتخابات ریاست جمهوریدوازدهم، بار دیگر نوبت به رقابت شعارهای انتخاباتی نامزدها رسیده است. «دولتمردم»، «راستی و درستی»، «نجات ایران»، «کار و کرامت» و شعارهایی از این دست ازجمله شعارهای سرداده شده در این انتخابات است.
شعارهای موجود در این انتخابات نشان میدهد که نامزدها بیشتر بر نیازهای محسوس و ملموس مردم و نه آرمان‌های ایدئولوژیکتاکید دارند. نکته‌ای که البته برای تحلیل نهایی آن باید تا اعلام نتایج نهاییانتخابات صبر کرد.
اینکه کدام نامزد با کدام شعارانتخاباتی می‌تواند پیروز این رقابت باشد، پرسشی است که برای پاسخ به آن باید کمتراز سه هفته دیگر صبر کرد.
جدول شعارهای انتخاباتی نامزدپیروز 11 دوره انتخابات
دوره اول
ابولحسن بنی صدر
مدافع عدالت های اجتماعی- سیاسی- اقتصادی / بشارت دهنده اقتصاد توحیدی
دوره دوم
شهید رجایی
بدون شعار
ادوار سوم و چهارم
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
به خامنه‌ای مردم محراب و جبهه رای می دهیم
ادوار پنجم و ششم
اکبر هاشمی رفسنجانی
همه با هم کار برای سازندگی ایران
ادوار هفتم و هشتم
سید محمد خاتمی
فردای بهتر برای ایران اسلامی
ادوار نهم و دهم
محمود احمدی نژاد
پول نفت باید سر سفره مردم بیاید / مردی از جنس مردم
دوره یازدهم
حسن روحانی
دولت تدبیر و امید / دولت راستگویان و درست کرداران
جدول شعارهایتبلیغاتی نامزدهای انتخابات دوازدهم
ردیف
نام نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری
شعار انتخاباتی
نام دولت مدنظر
1
مصطفی میرسلیم
راستی و درستی
راستی و درستی
2
حسن روحانی
دوباره برای ایران
احتمالا به مانند گذشته دولت تدبیر وامید
3
اسحاق جهانگیری
همه برای ایران
4
محمدباقرقالیباف
دولت مردم
5
مصطفی هاشمی‌طبا
حفظ ایران
نامی را برای دولت خود درنظرنگرفته است
6
ابراهیم رئیسی
برای نجات کشورآمدهام
دولت کار و کرامت
29213
منبع: مازند مجلس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mazandmajles.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مازند مجلس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۲۴۴۸۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بایدن: قصد دارم با ترامپ مناظره کنم
به گزارش تابناک؛ رویترز نوشت: جو بایدن در یک مناظره تلویزیونی گفت: من هستم، نمی دانم چه زمانی اما خوشحال می‌شوم که با او مناظره کنم.
این اظهارات واضح ترین اظهارات بایدن در مورد چشم انداز مناظره ریاست جمهوری بود. بایدن قبلاً متعهد به مناظره با ترامپ نبود و ماه گذشته گفته بود که این موضوع به رفتار رئیس جمهور سابق بستگی دارد. ترامپ که پیش از پیروزی در رقابت‌های مقدماتی جمهوری‌خواهان در ماه گذشته از مناظره با رقبای خود امتناع کرد، در هفته‌های اخیر بایدن را به چالش می‌کشد تا با او درگیر شود و به او پیشنهاد داده است که «در هر زمان و در هر مکان» با او مناظره کند.
بر اساس نظرسنجی رویترز/ایپسوس در اوایل ماه جاری، بایدن در میان رای دهندگان ثبت نام شده ۴۱ به ۳۷ درصد نسبت به ترامپ برتری دارد.
گفتنی است بایدن و ترامپ در دو مناظره تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری در طول مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۰ با یکدیگر روبرو شدند.
شفقنا
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»