به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

استان های مرزی باید صادرات گرا باشند شعار شیرین تریبون ها/آژیر قرمز صادرات به صدا در آمد

تاریخ انتشار: ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۲۷۰۹۶۷

به گزارش گروه استان هایباشگاه خبرنگاران جوان، تجارت خارجی چهار سال قبل به عنوان یکی از محورهای توسعه اردبیل مطرح شد. در آن مقطع زمانی مدیران برنامه‌ریز یکی از دلایل عقب‌ماندگی اردبیل را بی‌توجهی به دو حوزه معدن و تجارت خارجی عنوان کردند.
تعبیر مدیران این بوده و هست که کشاورزی سنتی اردبیل و گردشگری اردبیل به عنوان محورهای توسعه استان، در سال‌های گذشته ارزش‌افزوده ایجاد نکرده و اردبیل به واسطه شیوه‌های سنتی کشاورزی و نبود صنایع تبدیلی و همچنین گردشگرانی که چادرهای مسافرتی خود را به همراه دارند و از هیچ زیرساخت گردشگری استفاده نمی‌کنند، نتوانسته به سود اقتصادی دست یابد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این اظهارات هر چند صحیح، موجب نشده تحولی در این دو عرصه حادث شود و حداقل گردشگری اردبیل در جذب بازار کشورهای خارجی و کشاورزی اردبیل در صادرات چندان تحولی به خود ندیده است.
اما آنچه به عنوان گریز از این بن‌بست در دستور کار قرار گرفت، توسعه تجارت خارجی و بحث معادن بود که بنا شد تحولی ایجاد کند.
ارزیابی آخرین وضعیت صادرات اردبیل درست چهار سال بعد از این ادعا نشان می‌دهد، نه تنها صادرات این استان دچار رشد و توسعه نشده بلکه در برخی مواقع رکود را نیز شاهد بوده و به تعبیر مدیران با روندهای نزولی مواجه است.
این در حالی است که رئیس‌جمهور کشورمان در سومین مناظره خود تأکید کرد که استان‌های مرزی می‌بایست صادرات گرا و صادرات محور باشند.
موضوعی که بعد از برجام نیز تأکید شده و با این وجود بررسی وضعیت صادرات اردبیل نشان می‌دهد، مدیران صادرات را به تمنای شیرینی در پشت تریبون ها محدود کرده‌اند و عملاً تحرکی در این حوزه مشاهده نمی‌شود.
صادرات بخش کشاورزی محدود در سیب‌زمینی
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان، اردبیل بیشترین کاربری اراضی کشاورزی در مقایسه با مساحت خود را دارا است.
عدیل سروی تصریح کرد: این استان سالانه ۴.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می‌کند که قرار است با بهره‌برداری از شبکه پایاب خداآفرین ۱.۵ میلیون تن دیگر نیز به این میزان اضافه شود.
تنوع محصولات کشاورزی استان قابل توجه است. از سبزی جات و صیفی‌جات گرفته تا میوه‌ها و محصولات سردرختی در این استان تولید می‌شود.
خاک اردبیل به حدی برای کشاورزی مرغوبیت دارد که در سال‌های گذشته محصولات کمتر کاشته شده از جمله زعفران و پسته نیز عمل‌آوری مطلوبی در این استان داشته است.
اما مجموعه فعالیت‌های صورت گرفته آیا منجر به صادرات شده است؟ پاسخ به این سؤال با وجود پیگیری خبرنگار مهر از جهاد کشاورزی استان دریافت نشد.
در واقع آمار ارائه شده صادرات محصولات کشاورزی از سوی گمرک اردبیل، البته در سال گذشته نشان می‌دهد، بیشترین صادرات مختص به سیب‌زمینی و آن هم محدود به بازار یک یا دو کشور است.
بطوریکه در واقع این صادرات از سوی چند تاجر انجام شده و همه ساله تکرار می‌شود. در مقابل سیب‌زمینی اردبیل روی دست مانده و اینبار برای اینکه از فساد آن جلوگیری کرد، مدیران برنامه‌ریز به دنبال ایجاد انبار و سردخانه هستند؛ بدون اینکه روند صادرات تسهیل شود.
علاوه بر این هیچ یک از محصولات کشاورزی استان نتوانسته با فرآوری راهی بازار شود. برخی کارخانه‌های خرد فرآوری نیز امروز در کمال تعجب به تالار عروسی تبدیل شده‌اند.
صادرات محصولات دامی تکرار روند گذشته
بخشی از تولیدات شناخته شده اردبیل، محصولات دامی است. در واقع به حدی صنایع فلزی در این استان با ضعف و خلأ همراه است، نمی‌توان حتی در آمارهای صادراتی این حوزه عدد و رقمی قابل توجه ارائه داد.
اما در مقابل سابقه تولیدات کشاورزی و دامی این استان ایجاب می‌کند، اردبیل مسیری در بازارهای جهانی برای خود کسب کند.
این در حالی است که در خود اردبیل، اردبیلی‌ها البسه چرمی با برند سایر استان‌ها را از مغازه‌های شیک خریداری می‌کنند و در بخش محصولات دامی نیز اردبیل نتوانسته به برند و جایگاه مقبولی دست یابد.
به گفته مدیرکل دامپزشکی استان در سال گذشته بالغ بر ۵ میلیون قطعه جوجه یک‌روزه تولیدی استان به کشورهای افغانستان، ارمنستان، آذربایجان و ترکمنستان صادر شده است.
صادق صالحی میزان صادرات جوجه یک‌روزه را پنج میلیون و ۱۲۰ هزار و ۳۰۰ قطعه عنوان کرد و افزود: دامپزشکی استان نیز نظارت بهداشتی بر روند صادرات اعمال کرده است.
وی همچنین به صادرات تخم‌مرغ نطفه‌دار به کشورهای افغانستان، آذربایجان و عراق اشاره کرد و گفت: میزان صادرات شامل چهار میلیون و ۳۴۸ هزار و ۳۲۰ عدد است.
مدیرکل دامپزشکی استان میزان صادرات عسل را ۳۴۴ هزار و ۶۰ کیلوگرم در سال گذشته عنوان کر و افزود: عسل تولیدی استان به کشورهای امارات و عراق صادر شده است.
صالحی افزود: علاوه بر این در سال گذشته دو میلیون و ۶۶۰ هزار کیلوگرم پا و پنجه مرغ به کشور ویتنام صادر شده است.
این ارقام در مقایسه با میزان تولیدات اردبیل نشان می‌دهد، اردبیل از ظرفیت مرزی بودن خود بهره کافی ندارد.
چراکه به تعبیر رئیس جهاد کشاورزی استان، اردبیل یکی از قطب‌های کشاورزی کشور محسوب می‌شود که بخش عمده‌ای محصولات موردنیاز در این استان تولید می‌شوند.
وی با ذکر مثالی به تأمین ۱۰۰ درصدی سورگوم بذری، تأمین ۱۵ درصد از سیب‌زمینی و ۸۰ درصد از ذرت بذری اشاره کرد و افزود: علاوه بر این ۸.۷ درصد از عسل در این استان تولید می‌شود.
سروی به تأمین ۴.۵ درصد از شیر و گوشت، پنج درصد از میوه‌های سیب و آلبالو، ۸.۵ درصد از کلزا و ۴.۵ درصد از غلات نیز اشاره کرد.
صنایع‌دستی اردبیل به کام گمرکات دیگر
هر چند مدیران برنامه‌ریز به توسعه صنعت و معدن استان تأکید دارند اما بی‌شک نمی‌توان در عرض چهار سال انتظار دستاورد صادراتی در این دو حوزه داشت. بی‌شک دست‌یابی به تولید مطلوب و در ادامه صادرات فرایندی زمان‌بر است.
اما کارشناسان وضعیت صادرات محصولات تولیدی فعلی را که سابقه چند ۱۰ ساله دارد مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
بطوریکه به تعبیری در این بخش نیز اردبیل نتوانسته کارنامه‌ای موفق داشته باشد. از جمله صنایع‌دستی اردبیل که یکی از مهم‌ترین معضلات آن بازار فروش عنوان می‌شود و سال‌ها است به این معضل تأکید شده اما همچنان هیچ یک از صنایع‌دستی اردبیل سهم مقبولی در صادرات ندارند.
نبود ارزیاب در گمرک، نگاه صوری به مقوله صادرات صنایع‌دستی، حمایت نکردن از تولیدکننده و ناتوانی در تأمین نیاز بازار موجب شده صنایع‌دستی اردبیل نیز صادرات چندانی تجربه نکرده باشد.
معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی استان اردبیل گفت: بیشترین سهم صادرات صنایع‌دستی استان مربوط به دست بافته‌های تولیدی هنرمندان است.
علیرضا دباغ عبداللهی در تشریح وضعیت صادرات صنایع‌دستی در سال گذشته اضافه کرد: سال گذشته ۵۰۰ هزار دلار صادرات صنایع‌دستی از استان انجام شد.
وی افزود: انواع گلیم و ورنی، انواع جاجیم، انواع سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و محصولات تلفیقی عمده محصولات صادراتی صنایع‌دستی استان هستند.
معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی استان بیشترین میزان صادرات را به کشورهای آسیای میانه، کشورهای عربی و حوزه خلیج‌فارس و برخی کشورهای اروپایی نظیر انگلیس و آلمان عنوان کرد.
به گفته دباغ عبداللهی به دلیل نبود ارزیاب صنایع‌دستی در گمرک اردبیل بخش قابل‌توجهی از صنایع‌دستی اردبیل از گمرکات استان‌های دیگر صادر می‌شود.
وی با تأکید به قابلیت‌های صنایع‌دستی اردبیل برای حضور در بازارهای جهانی اضافه کرد: لازم است تمهیداتی برای توسعه صادرات صنایع‌دستی استان اندیشیده شود.
آمارهای نزولی مطرح نمی‌شود
به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سال گذشته ۵۶ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار صادرات انجام شده است.
سید حامد عاملی گفت: سهم عمده آن شامل سیب‌زمینی، مصنوعات پلاستیکی، لاستیک و پروپیلن است.
وی با تأکید به ضرورت تنوع‌بخشی به محصولات صادرات افزود: بازارهای هدف صادراتی نیز در سال گذشته شامل کشورهای همسایه آذربایجان و عراق بود.
رئیس صنعت، معدن و تجارت استان میزان واردات استان طی سال گذشته را نیز ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار عنوان کرد و افزود: عمده محصولات وارداتی شامل کاغذ دکور خام، قالب تایر و کنجاله پنبه دانه است.
این اظهارات در حالی طرح می‌شود، که گمرک اردبیل به مدت بیش از یک سال ارتباط خود با اصحاب رسانه را قطع کرده و آماری در خصوص وضعیت صادرات و واردات ارائه نمی‌شود.
از سویی دی‌ماه سال گذشته دبیر اتاق بازرگانی استان اردبیل با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی صادرات اردبیل از وضعیت صادرات ابراز نگرانی کرد.
حسین وثوقی از کاهش ۵۰ درصدی صادرات استان در ۹ ماهه سال گذشته به نسبت مدت مشابه سال ۹۴ خبر داد و گفت: علاوه بر این ارزش صادرات استان نیز در مدت ذکر شده ۳۸ درصد کاهش یافته است.
وی افزود: به نظر می‌رسد صادرات استان به سمت کوچک شدن گام برداشته و لازم است با افتی که حداقل در سال‌های گذشته بی‌سابقه است، مسئولان تدبیری برای وضعیت صادرات استان بیندیشند.
دبیر اتاق بازرگانی استان عمده محصولات صادراتی را شامل سیب‌زمینی، مصنوعات پلاستیکی، شیرینی و شکلات و مصالح ساختمانی برشمرد و گفت: در واقع کاهش صادرات نیز در نتیجه کاهش صادرات این محصولات به ویژه سیب‌زمینی است.
وثوقی متذکر شد: قیمت محصولات اردبیل در بازارهای جهانی رو به افزایش است و با نصف قیمت سیب‌زمینی ما در آذربایجان سیب‌زمینی معامله می‌شود.
وی افزود: علاوه بر این کارخانه تولید مصنوعات پلاستیکی نیز در آذربایجان راه‌اندازی شده و به دلیل اینکه حتی هزینه نیروی انسانی در آذربایجان کمتر از ایران است پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده صادرات پلاستیک از اردبیل به صفر برسد.
دبیر اتاق بازرگانی استان به تکرار وضعیت مشابهی برای فرش تولیدی اردبیل اشاره کرد و افزود: متأسفانه وضعیت صادراتی استان نگران کننده است.
سیکل بسته مطالعات
همه این نگرانی که به نظر می‌رسد بیانگر سوتدبیر پیرامون صادرات اردبیل است، در وضعیتی ادامه دارد که بازارها و زمینه‌های اولویت‌دار صادراتی استان مطالعه شده است.
مطالعاتی که حداقل در سال‌های گذشته تأثیر مثبتی بر روند صادرات نداشته و تجار از اقدامات سلیقه‌ای و شتاب‌زده، قوانین من‌درآوردی، عدم ثبات در قوانین و سیاست‌های حمایتی دست‌وپاشکسته به ویژه در مشوق‌های صادراتی ابراز گله‌مندی می‌کنند.
بخش عمده‌ای از صادرات استان اردبیل از طریق گمرکات دیگر استان‌ها انجام شده و به نام آن ها ثبت می‌شوداز سویی حتی محور توسعه واقع شدن امر تجارت نیز نتوانسته اصلاح شیوه‌های تولید، تسهیل صادرات، توسعه بازار و توسعه محصولات را به دنبال داشته باشد.
مشکلات این استان مرزی موجب شده به تعبیر رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بخش عمده‌ای از صادرات استان از طریق گمرکات دیگر استان‌ها انجام شده و به نام آن ها ثبت می‌شود.
سید حامد عاملی تصریح کرد: در ۹ ماهه نخست سال گذشته ۴۲ میلیون دلار صادرات انجام شده که ۲۰ میلیون دلار از آن شامل صادرات محصولات صنعتی است.
وی افزود: تنها یک سوم از صادرات نزدیک به ۲۰ محصول صنعتی استان از گمرک اردبیل انجام شده و مابقی از طریق گمرکات سایر استان‌ها انجام می‌شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با تأکید به تأثیر منفی این اتفاق در ثبت میزان صادرات گمرکات استان اضافه کرد: صادرات استان اردبیل علاوه بر وضعیت ثبت در گمرکات با محدودیت کالاهای صادراتی و بازارهای هدف صادرات مواجه است.
به گفته عاملی در ۹ ماهه نخست سال گذشته صادرات استان ۳۵ درصد به نسبت مدت مشابه سال ۹۴ کاهش داشته که دلایل متعدد دخیل در آن نیازمند مطالعه و بررسی است.
وی به پتانسیل‌های استان در صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی اشاره و تأکید کرد: توسعه صادرات امری فرابخشی است و تعامل و همکاری تمامی نهادهای دخیل را می‌طلبد.
اینکه تعامل مورد انتظار چه زمانی برقرار خواهد شد، یکی از گره‌های کور صادرات اردبیل است. به زعم کارشناسان، اردبیل یک استان مرزی با قابلیت‌های فراوان صادراتی است. قابلیتی که هنوز در هیچ جدول و آماری خود را عیان نساخته است.
منبع: مهرانتهای پیام/ب

منبع: باشگاه خبرنگاران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۲۷۰۹۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ارزش صادرات محصولات کشاورزی به ۶.۲ میلیارد دلار رسید

صادرات محصولات کشاورزی ایران در پایان سال گذشته به ۶.۲ میلیارد دلار رسید که عراق با سهم ۳۱.۵ درصدی در رتبه اول واردات از ایران و امارات و روسیه با سهم ۱۱.۹ و ۸.۳ درصدی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، صادرات محصولات کشاورزی در سال گذشته افزایش ۸.۳ درصدی در وزن و رشد ۱۹.۴ درصدی در ارزش داشت‌، این در حالی است که واردات محصولات کشاورزی از لحاظ وزنی و ارزشی به ترتیب ۱.۱ و ۵.۶ درصد کاهش یافته است.

تراز وزنی تجارت بخش کشاورزی نیز ۵.۳ درصد بهتر شده و تراز تجاری ارزشی از منفی ۱۳.۲ میلیارد دلار به منفی ۱۱.۱ میلیارد دلار رسیده است. تراز تجاری وزنی در دوره مذکور از منفی ۱۷.۴ میلیون تن به منفی ۱۶.۵ میلیون تن رسیده است.

موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی در گزارش خود اعلام کرده است که به طور میانگین ارزش هر کیلوگرم کالای صادراتی بخش کشاورزی با رشد ۱۰.۳ درصدی از ۶۷ سنت در سال ۱۴۰۱ به ۷۴ سنت در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است، در حالی که ارزش هر کیلوگرم کالای وارداتی بخش کشاورزی با کاهش ۴.۵ درصدی از ۷۳ سنت در سال ۱۴۰۱ به ۷۰ سنت در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است.

هندوانه، سیب، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، سیر و پیاز ۵ قلم عمده صادراتی ایران از لحاظ وزنی، و پسته، سیب، خرما، گوجه‌فرنگی و شیرخشک ۵ قلم عمده صادراتی ایران از لحاظ ارزشی در سال ۱۴۰۲ بوده‌اند.

همچنین ذرت دامی، دانه سویا، گندم، جو و کنجاله سویا ۵ قلم عمده وارداتی از لحاظ وزنی و ذرت دامی، دانه سویا، روغن نباتی، برنج و کنجاله سویا ۵ قلم عمده وارداتی به لحاظ ارزشی در این دوره هستند. نکته قابل توجه این گزارش، کاهش واردات وزنی و ارزشی گندم به میزان ۴۳.۳ و ۵۰.۲ درصد، برنج ۳۷.۲ و ۳۸.۲ درصد و شکر به میزان ۴۲.۶ و ۳۰.۳ درصد بوده است که حکایت از کاهش وابستگی به این اقلام اساسی است.

در این گزارش تاکید شده است که در سال ۱۴۰۲ عراق با سهم ۳۸.۶ درصدی، نخستین مقصد صادراتی کالاهای کشاورزی ایران بوده و امارات با سهم ۱۴.۵ درصدی در رتبه دوم و ۸ کشور باقیمانده هر کدام با سهم‌های کمتر از ۱۰ درصد در رتبه‌های بعدی ۱۰ کشور اول قرار داشتند. به عبارت دیگر از نظر مقداری بیش از ۸۸ درصد صادرات کالاهای کشاورزی به کشورهای عراق، امارات، روسیه، افغانستان، پاکستان، ترکیه، هند، ترکمنستان، عمان و آذربایجان انجام شده و سهم سایر کشورها تنها ۱۱.۹ درصد بوده است.

بر اساس این آمار، از نظر ارزشی نیز عراق با سهم ۳۱.۵ درصدی در رتبه اول و امارات و روسیه با سهم ۱۱.۹ و ۸.۳ درصدی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

همچنین کشورهای پاکستان، افغانستان، هند، چین، ترکیه، ترکمنستان و آذربایجان در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند و در مجموع بیش از ۸۳ درصد کالاهای صادراتی ایران از نظر ارزشی به مقصد این ۱۰ کشور بوده است.

در سال ۱۴۰۲، از لحاظ وزنی امارات متحده عربی ۳۶.۷ درصد، ترکیه ۱۴.۳ درصد، روسیه ۱۱.۶ درصد، انگلستان ۷.۸ درصد و هلند ۵.۴ درصد در واردات بخش کشاورزی ایران سهم داشته‌اند.

همچنین از لحاظ ارزشی امارات ۳۲.۹ درصد واردات بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است، پس از آن کشورهای ترکیه با ۱۴.۸ درصد، هند ۷.۴ درصد، روسیه ۷ درصد و انگلستان با ۵.۷ درصد سهم از واردات کشاورزی ایران در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار گرفتند.

کد خبر 749641